EKMEKSİZ HAYAT OLMAZ. Uz.Dyt.Dilara Koçak. 15 Mart

Transkript

1 1 EKMEKSİZ HAYAT OLMAZ Uz.Dyt.Dilara Koçak 15 Mart

2 Ekmeğini çıkarmak

3 Ekmek aslanın ağzında

4 Kuru ekmeğe muhtaç olmak

5 Ekmeğini taştan çıkarmak

6 Ekmeğini ayağıyla tepmek

7 Peynir ekmek gibi kolay

8 Ekmek kapısı

9 Başkasının ekmeğini yemek

10 Ekmeğine kan doğramak

11 Ekmeğine yağ sürmek

12 Ekmeğine kuru ayranına duru deme

13 Yüzü sıcak ekmeğe gülmez

14 Eli ekmek tutan

15 Kırk fırın ekmek yemek gerek

16 Ekmeğini it yakanı bit yesin

17 Yediğin ekmek gözüne dursun

18 Ekmek tuz hakkı bilmek

19 Ekmekçi küreği gibi dili var

20 Ağacın kökü toprak İnsanın kökü EKMEK tir. 20

21 Avcılıktan Tarıma Etten tahıla geçiş Paleolitik Dönem TAŞ -DEVRİ ( 2 milyon yıl önce) M.Ö 40 BİN-10 BİN yabani hayvanlar, aç kalınca kök, tohum, meyve, yaprak Neolitik Dönem CİLALI TAŞ devri ( MÖ ) tarıma geçiş -Şanlıurfa Göbeklitepe ( M.Ö ) -Diyarbakır Çayırönü (M.Ö 7000) -Konya Çatalhöyük (M.Ö ) -Burdur Hacılar (M.Ö ) -Mersin Yumuktepe (M.Ö 6000)

22 Öğütme taşları

23

24 Mayasız Ekmek Lavaş (Türkiye, Azerbeycan,Ermenistan) Pita ( Türkiye,Arabistan) Naan (Hindistan) Sangak (iran) Tortilla (Meksika) Roti (Hindistan) Taboon (Filistin) Chapatis (Hindistan) İnjera ( Etyopya)

25

26 EKMEK için binlerce yıl bekledi insanoğlu! M.Ö 4000 ) Mısır Mayalı ekmek tesadüfü???

27 Bugünkü EKMEK için insanoğlu binlerce yıl bekledi M.Ö 4000 ( ) Mısır Mayalı ekmek tesadüfü?

28 Maya kullanımı? İnsanoğlunun en eski endüstriyel mikroorganizması. Maya, yazı dilini geliştirmeden önce kullanılmaya başlıyor. İşlemin nasıl oluştuğu bilinmiyor, sihirli bir durum olarak değerlendiriliyor

29 HANGİ UNLAR Çoğunlukla BUĞDAY UNU Mısır unu Çavdar unu Arpa unu Yulaf unu (çok sonra M.Ö 2000)

30 MÖ 12 yy Mısır da sokakta Ta isimli ekmek satıldığı bildiriliyor M.S 30 yılında Augustus un yönettiği Roma da 329 ekmek fırını

31 Pompei- Vezüv yanardağı patlaması MS 79

32 EKMEKSİZ ev Köpeksiz köy OLMAZ

33 Yemeklere göre ekmek tüketimi KAHVALTI ÇORBA TATLI PİLAV MAKARNA KURU BAKLAGİL SEBZELİ YEMEKLER ETLİ KEBAPLAR Günlük enerjinin %44 ü ekmekten geliyor Ekmeğin %90ı dışarıdan satın alınıyor

34 Ekmekteki tuz miktarı azaldı

35 Ekmekteki kepek oranı arttı

36 Kadın var arpa ununu aş eder, kadın var buğday ununu mundar eder

37 Tam tahıllar ve sağlık ilişkisi Kan yağları ve kalp hastalıkları Metabolik sendrom ve diyabet Hipertansiyon Bağışıklık sistemi ve sindirim sistemi Vücut ağılığı ve obezite Tam tahıllar Bazı kanserler 37

38 Nutrient Retention Beyaz undaki besin öğesi kayıpları 120% 100% 80% 60% 40% 20% Thiamin Riboflavin Vit. B6 Folate Iron Niacin 0% Tam tane unu Beyaz un

39 DÜNYADA BUĞDAY VE OBEZİTE Fransa da kişi başına buğday tüketimi Amerika dakinden % 50 fazla olmasına rağmen obezite oranı çok daha düşüktür (üçte biri). İtalyanlar Amerikalıların iki katı kadar buğday tüketmelerine rağmen Obezite oranı Amerika dakinin dörtte biri The Challenge Of Obesity in The WHO European Region WHO, 2007.

40 Dünyada un zenginleştirme çalışmaları ZORUNLU PLANLANIYOR İSTEĞE BAĞLI ZENGİNLEŞTİRME YOK

41 Folik asit zenginleştirilmesi Source: Personal communication; Ms. Deena Alasfoor, Oman Director of Nutrition

42 Demir ile zenginleştirme TAM BUĞDAY National flour fortification program started Source: Personal communication; Ms. Deena Alasfoor, Oman Director of Nutrition

43 Zenginin ekmeği yenmez derdi de ellere denmez

44 Tam taneli tahılları tüketmek Barsak geçiş zamanını azaltır Gaita hacmini arttırır Kolon basıncını azaltır Konstipasyonu azaltır Kolonda yararlı bakterilerin sayısını arttırır Ancak aynı yararlı etkileri rafine edilmiş besinler gösteremez. Am J Clin Nutr 2003, 77,

45 Tam Buğday ekmeği- Hipertansiyon 9227 olgunun 18 yıl izlendiği bir çalışmada Tam tahıllı besinler ile beslenen bireylerde hipertansiyon riski azalmıştır Tam buğday ekmeğinin bu süreçte önemli rol oynadığı belirlenmiştir Am J Clin Nutr Vol. 76, No. 3, September 2002

46 Ceviz ile ekmek yenmesi güzel ile sohbet etmesi hoş olur

47 Tam tahıl ekmekleri ve kalp sağlığı Finli Erkek katılımcı ile yürütülen çalışmada 35 g lif içeren çavdar ekmeği ile beslenen bireylerin kalp hastalıklarında %31 oranında azalma bildirilmiştir Gün içerisinde 3kez tam tahıl tüketen kişilerde kalp hastalıkları görülme riski <3 kez tüketenlere göre %20-30 oranında azalma göstermiştir Truswell AS (2002). Eur J Clin Nutr 56, 1-14

48 TAM TAHILLAR VE DİYABET Kan şekerindeki gün içi değişkenliği azalır Tokluk kan glukozu olumlu düzeylerde kalır İnsülin rezistansı azalır HbA1c düzeyleri daha düşer Diyabet gelişiminin azalmasına katkı sağlar Kronik komplikasyon gelişimini geciktirir Am J Clin Nutr, , Suppl. 1, In J Food Sci Nutr Nutr MetabCardiovasc Dis ,

49 Tam tahıllar ve Kanser Tam tahıllar ve kanser üzerine yapılan bir meta analizde; Tam tahılların kolorektal kanser ve, Akciğer,GİS kanserleri, hormon ilişkili kanser türleri ve pankreas kanserine karşı koruyucu olduğu belirtilmiştir. j. Nutr Cancer (1998)30, 85-96

50 Ekmekçi küreği gibi dili var!

51 SON SÖZ Beslenmenizde Denge ve Çeşitliliği önemseyin Hiçbir besinin tek başına mucizevi bir özelliğe sahip olmadığı gibi suçlu da olmadığını UNUTMAYIN Sağlığınız için kaliteli gıdayı alın ve kendinize çok iyi bakın Gülümsemeyi unutmayın

52 Teşekkür ve Saygılarımla Valikonağı cad 133/7 Nişantaşı-İstanbul intagram: dilarakocakmezura facebook:dilarakoçak