KÜRDİSTAN ÖZERK BÖLGESİ NDE ŞUBE KURULUŞU DOING BUSINESS IN KURDISTAN SERIES 04

Transkript

1 KÜRDİSTAN ÖZERK BÖLGESİ NDE ŞUBE KURULUŞU DOING BUSINESS IN KURDISTAN SERIES 04 ÖZET Kürdistan Özerk Bölgesi nde yabancı bir şirketin şubesini açmak mümkün. Şirket ya da şubeye karar verilirken vergisel farklılıklara dikkat edilmeli. Şube açılışı için ana şirket tarafından hazırlanması gereken belgeler var. Bu belgeler Arapça ya tercüme ve ana şirketin bulunduğu ülkedeki Irak Konsolosluğu`na tasdik ettirilmeli. Her şubenin bir avukatı ve bir de muhasebecisi bulunması zorunlu. Belgelerde eksiklik yoksa, yaklaşık 10 günde şube açılışı tamamlanabiliyor. Kürdistan Özerk Bölgesi nde ticari faaliyette bulunma ve hukuki anlamda bir kuruluş olarak yer alma amacını taşıyan şirketlerin önündeki seçeneklerden bir tanesi de şube açmaktır. Bugün Kürdistan Özerk Bölgesi sınırları içerisinde vergi cennetleri de dahil dünyanın her yerinde kurulmuş yüzlerce şirketin şubesi açılmış durumdadır ve bu şubeler vasıtasıyla Kürdistan Özerk Bölgesi yatırım çekmeye devam etmektedir. Ana şirkete bağlı bir şube açmak ile Irak hukukuna tabi bağımsız bir şirket kurmak arasında seçim yaparken şirketler vergilendirme ve karpayı dağıtımı gibi birçok hususu göz önünde bulundurmak durumundadır. Bu konuda hem ana şirketin bulunduğu ülkede hem de Irak taki uzmanlara danışmak önem arz etmektedir. Bu noktada şunu belirtmekte fayda vardır ki, Kürdistan Özerk Bölgesi nde uygulanan vergi sistemi oldukça vergi yükümlüsü dostu bir görünüm arz etmektedir. Kürdistan Özerk Bölgesi nde şube kuruluş süreci ana şirket merkezinin bulunduğu yerde bir takım evrakların hazırlanması ile başlar. Temel olarak bu evraklar şunlardır; a) Ticaret sicilinden alınan şirket tescil belgesi, b) Şirket Ana Sözleşmesi (sözleşmede sonradan şirket unvanı, hissedarlık yapısı, vb. önemli konularda değişiklik olmuşsa bunlar da eklenmelidir). KÜRDİSTAN ÖZERK BÖLGESİ NDE ŞUBE KURULUŞU/DOING BUSINESS IN KURDISTAN SERIES/04 1

2 c) Şirketin yönetim organının Kürdistan Özerk Bölgesi nde şube açma hususunda aldığı karar. Bu kararın şu içeriğe sahip olması gerekmektedir: 1 i. Erbil`de şube açılmasına, ii. Erbil`de açılacak şubenin bütün mali ve hukuki sorumluluğunun şirketimiz tarafından üstlenilmesine, iii....`in Erbil`de açılacak şubenin yetkili müdürü ve şirketin faaliyetleriyle ilgili konularda tam yetki sahibi olarak atanmasına, ve iv. Av...`in Erbil`de kurulacak şubenin kuruluş işlemlerini yerine getirmek üzere seçilmesine ve bu kapsamdaki tüm işlerle ilgili olarak yetkilendirilmesine karar verildi. d) Ana şirketin bir önceki yıla ait bilançosu. Tüm bu belgelerin yeminli tercüman tarafından Arapça ya tercüme edilmesi, noter tasdikinin ve valilik onaylarının yaptırılması ve ardından ana şirketin bulunduğu ülkedeki Irak konsolosluğuna onaylatılması gerekmektedir. Söz konusu evrakın şube açılış işlemlerinde kullanılabilmeleri için öncelikle Kürdistan Bölgesel Yönetimi Adalet Bakanlığı na tasdik ettirilmesi de gerekmektedir. Yukarıda bahsedilen evrakların hazırlanmasını takiben, şube müdürü olarak atanan kişi Erbil e gelecektir. (Şube kuruluş sürecini başlatabilmek için şube müdürünün fiilen Kürdistan Özerk Bölgesi nde bulunması gerekmektedir.) Şube müdürü Kürdistan Özerk Bölgesi ne girerken pasaportuna vurulan 10 günlük vizeyle şube kuruluş işlemleri başlatılabilse de, işlemlerin devamı açısından kendisi için oturum izni alınması gerekmektedir. Çalışma izni mekanizması mevcut bulunmamakta, oturum izni alınması Kürdistan Özerk Bölgesi nde çalışabilmek için yeterli olmaktadır. Normal şartlar altında, bir yabancının 3 aylık oturum izni alabilmesi için ya yerli birinin kefaletine ya da halihazırda kurulu olan bir şirketin teyidine ihtiyacı vardır. Şube kuruluş sürecinin 1 Bu karar taslağı yalnızca örnek teşkil etmesi amacıyla verilmiştir. Herbir şirketin kendi formatına uygun şekilde bir karar almasının önünde herhangi bir engel bulunmamaktadır. Ancak içeriğin örnekte verilen tüm konuları kapsaması önem arz etmektedir. KÜRDİSTAN ÖZERK BÖLGESİ NDE ŞUBE KURULUŞU/DOING BUSINESS IN KURDISTAN SERIES/04 2

3 tamamlanmasını müteakip, şube müdürü, kefile ihtiyaç duymaksızın şube kuruluş evrakını sunmak ve bir kısım prosedürü takip etmek suretiyle 1 yıllık oturum izni alabilmektedir. Irak hukuku uyarınca şubenin ticari faaliyette bulunabilmesi için bir ofise sahip olması zorunludur. Dolayısıyla şube müdürünce bir kira sözleşmesi imzalanacak ve bu sözleşmenin bir fotokopisi şirketin Sicil Müdürlüğü nezdinde bulundan dosyasına konulacaktır. Kuruluş işlemleri devam ederken, Sicil Müdürlüğünde görev yapan bir yetkili şube adresine ziyarette bulunmakta ve şirketin bu adreste gerçekten bulunup bulunmadığını kontrol etmektedir. Irak hukukuna göre her şirket bölgede faaliyet gösteren yerel bir avukat ve mali müşavir ile hizmet sözleşmesi imzalamak zorundadır. İnşaat şirketleri için bu iki sözleşmenin yanı sıra ayrıca yerel bir mühendis ile de sözleşme imzalama zorunluluğu vardır. Bu kişiler şube nezdinde çalışmayacaktır. (hatta büyük ihtimalle şube müdürü bu kişilerle tanışmayacaktır bile.) Ancak yasal zorunluluk gereği bu sözleşmeler Sicil Müdürlüğündeki şirket dosyasına konulmalıdır. Diğer yandan bu durum iş hukuku bakımından sorun olmamaktadır, bu kişiler sadece yasal prosedürü yerine getirme çerçevesinde bir ücret talep etmektedirler. Yine belirtmek gerekir ki, bu sözleşmeler her yıl yenilenmeli ve bu kişilere yeni bir ödeme yapılmalıdır. Ayrıca Sicil Müdürlüğü ne de her yıl için ayrı ayrı harç ödenmesi gerekmektedir. Bunlar dışında kalan tüm işlemler ana şirketin yönetim organının aldığı karar çerçevesinde yetki verilen avukat tarafından takip edilecektir. Süre bakımından şube kuruluş işlemlerinin tamamlanması 15 günü geçmemektedir. (Normal şartlarda tüm süreç yaklaşık on günde tamamlanmaktadır, ancak zaman zaman yavaş ilerleyen bürokratik süreç ve çok sayıda resmi tatil bulunması bu sürenin uzamasına neden olabilmektedir.) KÜRDİSTAN ÖZERK BÖLGESİ NDE ŞUBE KURULUŞU/DOING BUSINESS IN KURDISTAN SERIES/04 3

4 İletişim Konu hakkında daha ayrıntılı bilgi için; Haluk Gurulkan Erbil Yasin Çakır İstanbul Diğer makaleler için, Bu makalede verilen genel mahiyetteki bilgiler müvekkiller ve konuya ilgi duyan diğer kimselerin bilgisine sunulmak üzere hazırlanmıştır. Verilen bilgiler, kanunlardan, mahkeme kararlarından ve idari kararlardan yola çıkılarak derlenmiştir. Bunların belli durumlar hesaba katılarak kaleme alınmış hukuki mütalaalar oldukları düşünülmemeli, öncesinde gerekli hukuki yardım alınmadan burada verilen bilgilere dayanılarak hareket edilmemelidir. Tüm hakları saklıdır. Burada verilen bilgiler telif hakları kurallarına uymak koşuluyla çoğaltılabilir ya da başka dillere tercüme edilebilir Gurulkan Law Firm KÜRDİSTAN ÖZERK BÖLGESİ NDE ŞUBE KURULUŞU/DOING BUSINESS IN KURDISTAN SERIES/04 4

5 Gurulkan Law Firm Italian City No. 404 Erbil - IRAQ