Spor (Asr-ı Saadette) Prof.Dr. Vecdi AKYÜZ

Transkript

1 Spor (Asr-ı Saadette) Prof.Dr. Vecdi AKYÜZ

2 Hz. Peygamber döneminde insanların hayat tarzı, fazladan bir spor yapmayı gerektirmeyecek kadar ağırdı. Çölde ticaret kervanlarıyla birlikte yapılan seferler, çobanlık yaparken süren kilometrelerce yolculuklar, sıcak çöl iklimindeki Arapları yerleşik medenî toplumlardan daha hareketli, güçlüklere daha dirençli bir hâle getirmişti. Aralarında savaş eksik olmayan Arap kabileleri, gençlerini buna hazırlamak zorundaydı. Bunun için de, savaş oyunları yapma âdeti yaygındı.

3 Güreş Asr-ı Saadette meşru ve yaygın sporlardan birisi güreşti. Hz. Muhammed Bathâ da, Rukâne adında sırtı yere gelmediği için isim yapan bir pehlivana rastladı ve onu İslâm a davet etti. Rukâne de, yenilirse İslam a gireceğini vaad etti. Peygamberimiz onun sırtını üç defa yere getirip yenince, Rukâne Müslüman oldu (Serahsî, Şerku's- Siyeri'l-Kebir, III, ; Muhammed Hamidullah, İslâm Peygamberi, I, 104).

4 Bazı delikanlılık çağındaki sahabîler, askerî seferlere katılabilmeye gücü yettiğini Hz. Peygamber e ispatlamak maksadıyla, onun huzurunda güreşe tutuşurlardı. Bunun sebebi yaşı küçük olanların, şayet kendilerinden büyük olan öteki gençlere üstünlük sağlayabilirlerse, gönüllü sıfatıyla bu savaşlara katılabilme hakkını elde etmeleriydi (İbn Hişam, 560'tan Muhammed Hamidullah, İslâm Peygamberi, II, 1076).

5 Ağırlık Kaldırma (Halter) Hz. Peygamber bir gün, içlerinde hangisinin daha kuvvetli olduğunu bilebilmek için büyük bir taşı yerden kaldırmaya çalışan bir yığın insanın yanından geçti ve bu yarışlarında hiçbir kötü yan bulmadı (İbnu'l-Kayyım el- Cevziyye, el-furûsiyye, 5 den Muhammed Hamidullah, İslâm Peygamberi, II, ).

6 Çocuklarınıza ok atmayı, ata binmeyi ve yüzmeyi öğretiniz! (Tayalisi, Sünen, 2096). Bu hadis, yüzücülüğün çocuklara öğretilmesinin de tavsiye edildiğini gösterir. Hz. Peygamber bizzat kendisi de yüzme öğrenmiştir. Annesi ve kadın köle Ummu Eymen ile birlikte, henüz çocukken Medine ye gitti. Rasulullah bu gezi sırasında, bu kabileye ait su birikintisinde yüzmeyi öğrendi (İbn Sa'd, Tabakat, 1/1, s.73'ten M. Hamidullah, İslâm Peygamberi, I, 42). Yüzücülük

7 Binicilik İslâm dan önceki Cahiliye dönemi Mekke sinde at yarışları için bir saha vardı (Hamidullah, İslâm Peygamberi, II, 844). Şehir halkı gibi, Hz. Peygamber de bu yarışlara giderek kazananları belirler, onlara ödül verirdi (Ebu Davud, Cihad, 60; Ahmed bin Hanbel, Müsned, 2/5, 55, 91). Günümüzde bu yere Sabak (=koşu) Camisi yapılmıştır.

8 Okçuluk ve Mızrakçılık Rasulullah, hem savaş gücünü arttırmak, hem de boş vakitleri değerlendirmek üzere, gençlerin okçulukla meşgul olmalarını ve kendi aralarında yarışlar düzenlemelerini teşvik ederdi. O devrin spor çeşitleri arasında, dirkele adında, mızraklarla oynandığı anlaşılan ve özellikle siyahiler arasında yaygın bir spor dalı da vardı (İbn Manzur, Lisanu'l-Arab, dal-râ-kef-lâm maddesinden Muhammed Hamidullah, İslâm Peygamberi, I, 1075).

9 Habeşistanlıların Mescid-i Nebevî de gerçekleştirdikleri mızrak oyunları kadın-erkek pek çok kimse tarafından seyredilirdi. Bir defasında Hz. Ömer bunu engellemek istedi. Rasulullah ona Bırak oynasınlar! diyerek karşı çıktı. Hz. Peygamber mescidde icra edilen bu mızrak oyununu Hz. Âişe yle beraberce, Hz. Âişe usanıncaya kadar seyrettiler (Buhari, Salât, 69; İdeyn, 25; Müslim, İdeyn, 17, 221).

10 Koşuculuk Hz. Peygamber, Seleme ibn Ekvâ ile Ensar dan birine Medine ye kadar koşu yarışı yapma izni vermişti. Bir sefer esnasında Hz. Âişe yle geride kalan Rasulullah, onunla koştu ve bu yarışı Hz. Âişe kazandı. Birkaç yıl sonra yeniden yapılan başka bir koşuyu ise Hz. Peygamber kazandı ve Hz. Âişe ye Bu birincilik, önceki birinciliğin karşılığıydı. dedi (Ebu Davud, Cihad 61 [2578]; Ahmed b. Hanbel, Müsned, 6/264; Hamidullah, İslâm Peygamberi, III, 1076). Hz. Ali nin de iyi bir koşucu olduğu belirtilmiştir.

11 Kurrek (Futbol) Cahiliye döneminde Mekkeliler, kurrek denilen bir tür ayak topu oynarlardı. Büyük kalabalıklar bu sporu seyretmeye gelirlerdi. Bu kurrek oyununu oynamak için Mekke nin her semtinde sahalar bulunurdu (Fakihî, s. 9-10'dan Muhammed Hamidullah, İslâm Peygamberi, II, 844). Medine de de kurrek oynanırdı (Suheylî, 2/304'ten Muhammed Hamidullah, İslâm Peygamberi, II, 1075). Hz. Peygamber kurrek oyununu yasaklamamıştı.

12 Kaynak Akyüz, Vecdi, Asr-ı Saadette Spor, Bütün Yönleriyle Asr-ı Saaddette İslam, Beyan Yay., İstanbul Mart 1994, III, s Eylül 2015