KİMYA II DERS NOTLARI

Transkript

1 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007 KİMYA II DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007

2 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007 Genel Reaksiyon Hızı a A + b B c C + d D Reaksiyon hızı Reaktanların kayboluş hızı - a [A] - b [B] Ürünlerin oluşum hızı c [C] d [D] Reaksiyon hızına derişimin etkisi : Hız Kanunu a A + b B. g G + h H. Reaksiyon hızı k [A] m [B] n. Hız sabiti k Reaksiyonun derecesi m + n +. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007

3 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007 Kinetikle ilgili denklemler Derecesi Hız kanunu Derişim-zaman eşitliği Yarılanma ömrü 0 hız k [A] [A] 0 - kt t ½ [A] 0 k hız k [A] hız k [A] ln[a] ln[a] 0 - kt [A] [A] 0 + kt t ln ½ k t ½ k[a] 0 A B time hız - hız [A] [B] 3 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007

4 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007 Reaksiyon hızınıh etkileyen faktörler Kinetik kimyasal reaksiyonların nasıl hızlı meydana geldikleriyle ilgilenir. Reaksiyon hızını etkileyen 4 önemli faktör vardır : Reaktan derişimi, sıcaklık, katalizör etkisi ve yüzey alanı. Arrhenius Equation -E k Ae -Ea/RT ln k a + ln A R T -E ln k lnk a + ln A - -E a - ln A R T R T k ln -E a - k R T T 4 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007

5 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007 H (g) + ICl(g) I (g) + HCl(g) Reaksiyonun mekanizması: d[p] dt k[h ][ICl] H (g) + ICl(g) yavaş HI(g) + HCl(g) d[hi] dt k[h ][ICl] HI(g) + ICl(g) hızlı I (g) + HCl(g) d[i ] dt k[hi][icl] H (g) + ICl(g) I (g) + HCl(g) d[p] dt k[h ][ICl] A B birinci dereceden bir reaksiyondur ve hız sabiti.8 x 0 - s - (800 C). A nın derişiminin 0.88 M dan 0.4 M a düşmesi ne kadar zaman alacaktır? [A] 0.4 M [A] M k.8 x 0 - ln [A] 0 [A] kt t ln [A] 0 [A] k t ln 0.88 M 0.4 M.8 x 0 - s - 66 s 5 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007

6 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007 N O 5 in parçalanma reaksiyonunun hız sabiti 5.7 x 0-4 s -. Yarılanma süresi derişimden bağımsız olduğuna göre kaçıcı derecedendir ve yarılanma süresi kaç dakikadır? t ½ ln k s 0 dakika 5.7 x 0-4 s - Birinci derecedendir A + B C + D [A] [B] Hız 4 4? r.h. k.[a] X.[B] Y Deney - den x Deney -3 den y (r.h.) k.[].[] (r.h.) 4 k.[].[] (r.h.) Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007

7 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007 A + B C + D [A] [B] Hız ? r.h. k.[a] X.[B] Y Deney - den x Deney -3 den y (r.h.) k.[0.0].[0.0] (r.h.) 4 k.[0.04].[0.0] (r.h.) 4 9. A + B C + D [A] [B] Hız ? r.h. k.[a] X.[B] Y Deney - den x Deney -3 den y (r.h.) k.[0.].[0.3] (r.h.) 4 k.[0.36].[0.69] (r.h.) Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007

8 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007 A + B C + D A ve B arasındaki reaksiyonun hız denklemini bulunuz. [A] [B] Hız Hız k.[a] x.[b] y Hız k [B] A + B C + D A ve B arasındaki reaksiyonun hız denklemini ve derecesini bulunuz [A] [B] Rate Hız k [A] x [B] y Hız k [A] [B] 8 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007

9 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007 A + B + C D + E A,B & C arasındaki reaksiyonun denklemini ve derecesini bulunuz. [A] [B] [C] Hız r. h r. h k.[ A].[ B].[ C] k.[ A].[ B].[ C] y y z z Rate k [A] [B] 0 [C] k.[0.4].[0.05].[0.04] k.[0.50].[0.].[0.04] y y z z Soru? Cisplatin (Pt(NH 3 ) Cl ), bir kanser kemoterapi tedavi ilacıdır, sulu çözeltisinde hidroliz aşağıdaki gibidir: Pt(NH 3 ) Cl + H O Pt(NH 3 ) (H O)Cl + Cl - Farklı derişimler için hızları ölçülmüş ve aşağıda verilmiştir : [Pt(NH 3 ) Cl ] [H O] M/sa reaksiyonun denklemini ve derecesini bulunuz. 9 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007

10 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007 Soru?? Azot oksitin hidrojenle 553 K de gaz fazındaki reaksiyonu: NO + H ---> N + H O Farklı derişimler için elde edilen hız değerleri aşağıdadır: [NO] [H ] M/sn x x x ? reaksiyonun hızını bulunuz. Soru?? BrO Br H + ---> 3 Br + 3 H O 548 K de farklı derişimler için elde edilen hız değerleri aşağıda verilmiştir : [BrO 3- ] [Br - ] [H + ] M/s ? reaksiyonun hızını bulunuz. 0 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007

11 Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007 Soru?? Deney 3 4 A + B ---> C + D [A] 0, M [B] 0, M Hız, M/sn 3.35 x X X X 0-3 reaksiyonun denklemini ve derecesini bulunuz. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 007