Editörler: Prof. Dr. Nevide AKPINAR DELLAL Doç. Dr. Hamit YOKUŞ ULUSLARARASI ÇAĞDAŞ EĞİTİM ARAŞTIRMALARI KONGRESİ TAM METİN BİLDİRİ KİTABI

Transkript

1 Editörler: Prof. Dr. Nevide AKPINAR DELLAL Doç. Dr. Hamit YOKUŞ ULUSLARARASI ÇAĞDAŞ EĞİTİM ARAŞTIRMALARI KONGRESİ TAM METİN BİLDİRİ KİTABI PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL CONTEMPORARY EDUCATIONAL RESEARCH CONGRESS ISBN DOI / Kitap içerisinde yer alan yazıların her türlü sorumluluğu yazarlarına aittir. 2016, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 1. Baskı: Aralık 2016, Ankara Yayın-Proje: Didem KESTEK Dizgi-Grafik Tasarım: Didem KESTEK Kapak Tasarımı: Kahraman KILIÇ Baskı: Vadi Grup Ciltevi A.Ş. İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No: 105 Yenimahalle/ANKARA ( ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Dağıtım: 0312: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: İnternet: E-ileti: pegem@pegem.net

2 388 Internatioanal Contemporaray Educational Research Congress ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN MATEMATİK DERSİNDE AKILLI TAHTA KULLANIMA YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ Osman BİRGİN 1, Ali ZENGİN 2 1 Doç. Dr. Uşak Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Uşak. osman.birgin@usak.edu.tr 2 MEB Taşoluk Fatih Ortaokulu, Afyonkarahisar. zenginn.ali@gmail.com ÖZET Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutumlarını incelemektir. Bu araştırmada (a) ortaokul öğrencilerinin akıllı tahta kullanımına yönelik tutumları ne düzeydedir? (b) ortaokul öğrencilerinin akıllı tahta kullanıma yönelik tutumları cinsiyet, sınıf, matematik başarısı, bilgisayar/internet sahip olma durumu, derslerde akıllı tahta kullanım sıklığı ve deneyimi bakımından anlamlı fark göstermekte midir? sorularına cevap aranmıştır. Araştırma tarama yöntemi kullanılarak yürütülmüştür. Bu çalışmanın örneklemini Uşak ilinde 5-8.sınıfta öğrenim gören toplam 297 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Kişisel bilgi formu ve Tataroğlu ve Erduran (2010) tarafından geliştirilen Akıllı tahta kullanımına yönelik tutum ölçeği kullanılmıştır. Kişisel bilgi formunda öğrencilerin kişisel ve demografik bilgilerine (cinsiyet, sınıf, başarı notu, bilgisayara sahip olma, akıllı tahta deneyimi vb.) ilişkin sorular yer almaktadır. Akıllı tahta kullanımına yönelik tutum ölçeği 4 alt boyuta sahip olup 5 li likert tipinden 22 maddeden oluşmaktadır. Ölçekteki maddelerin 9 u olumsuz 13 ü olumludur. Ölçekten elde edilen ölçümlerin güvenirliği için hesaplanan Cronbach alpha güvenirlik katsayısı 0.86 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 17.0 programı yardımıyla değişkenlere bağlı olarak bağımsız örneklem için t-testi, tek yönlü ANOVA ve Tukey testi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonunda ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutumlarının olumlu yönde olduğu, tutumlarının cinsiyet, bilgisayar sahip olma bakımından faklılaşmadığı belirlemiştir. Ancak akıllı tahta kullanımına yönelik tutumlarının sınıf, matematik başarısı, matematik öğretmeninin derslerde akıllı tahta kullanılma sıklığı ve öğrencinin akıllı tahta kullanma deneyimi bakımından faklıklılaştığı saptanmıştır. Anahtar Sözcükler: Matematik, Ortaokul öğrencisi, Akıllı Tahta, Tutum, Cinsiyet, Kullanım Sıklığı. INVESTIGATION OF MIDDLE SCHOOL STUDENTS ATTITUDES TOWARDS USING SMART BOARDS IN MATHEMATICS COURSES ABSTRACT The aim of this study was to investigate the middle school students attitudes towards using smart boards in mathematics course. This study attempted to answer the following questions: (a) what is the of middle school students attitude level towards using smart boards in mathematics course? (b) Do middle school students attitudes differ according to gender, grade level, mathematics achievement, computer/internet ownership, frequency and experience of smart boards use in courses? This study was conducted with survey methods. The samples of study consisted of total th -8 th grade students. As an instrument, Personal information form and Attitude Scale towards Smart Boards developed by Tataroğlu and Erduran (2010) were used. In the personal information form, there were some questions related to students personal and demographic information such as gender, grade level, computer/internet ownership, frequency a of smart boards use. Attitude scale was consisted of 22, 5-Likert type items and four sub-scales. In this scale, there was 9 positive and 13 negative items. In the present study, Cronbach alpha coefficient for scale was calculated as The SPSS 15.0 statistical software was used to analyze the data, using the independent samples t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), and Tukey HSD test. In this study, it was determined that middle school students attitudes towards using smart boards were positive and students

3 Uluslararası Çağdaş Eğitim Araştırmaları Kongresi 389 attitudes was not significant differ in terms of gender and computer/internet ownership. On the other hand, it was found that there was a significant difference at students attitudes towards using smart boards in terms of grade level, mathematics achievement, frequency of using smart boards by mathematics teachers in courses, and experience of students related to smart boards. Key Words: Mathematics, Middle school Students, Smart Boards, Attitude, Gender, Frequency of Use. Giriş Son yıllarda bilgi ve teknoloji alanındaki yaşanan hızlı gelişmeler ve bu gelişmeler karşısında birey ve toplumların yeni talepleri birçok alanda olduğu gibi eğitim alanında da yenilik yapılmasını gerekli kılmaktadır. Bilgi ve iletişim teknolojileri alanındaki yeni gelişmeler geleneksel öğretim yöntemlerinin yetersizliğini ortaya koymakta (Kayaduman, Sarıkaya ve Seferoğlu, 2011), okullarda uygulanmakta olan öğretim programlarında değişiklikler yapılmasını (Adıgüzel, 2010) ve öğretim teknolojilerinin yenilenmesini gerekli kılmaktadır (Tataroğlu, 2009). Nitekim, Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT) nin eğitim-öğretim sürecinde kullanılması, öğrenci başarısının artmasında, üst düzey öğrenme becerilerinin gelişmesinde, bilginin yapılandırılması süreçlerinde önemli rol oynamaktadır (Haşlaman vd., 2007). Günümüzde eğitim alanında meydana gelen değişimlere ayak uydurulması ve gelişen teknolojilerin eğitim-öğretim süreçlerine entegre edilmesi önem kazanmıştır. Ülkemiz eğitim sisteminin de bu süreçten etkilendiği ve yeni arayışlara girdiği anlaşılmaktadır. Bu bağlamda 2005 yılında uygulanmaya başlanan yeni öğretim programlarında Bilgi ve İletişim Teknolojilerine (BİT), eğitim-öğretim süreci içerisinde daha fazla yer verildiği dikkat çekmektedir. Bu yönüyle son yıllarda ilköğretim ve ortaöğretim programlarında BİT in daha etkili kullanılması ve ön plana çıkarılması eğitime yeni bir bakış açısı getirmenin amaçlandığını göstermektedir. Eğitim-öğretim faaliyetlerinde kullanılan teknolojik araç ve gereçler, öğrencilerin derse olan ilgisini artırmakta, öğrenmelerini kolaylaştırmakta ve motivasyonlarını artırmaktadır (Işıksal ve Aşkar, 2005; Kutluca & Birgin, 2007; Koparan & Güven, 2012). Bilgisayar teknolojisinin kullanıldığı bilgisayar destekli öğretim, öğrencinin eğitim-öğretim sürecinde bilgisayarla karşılıklı etkileşim yoluyla eksiklerini fark etmesine ve performansını tanımasına, dönütler alarak kendi öğrenmesini kontrol altına almasına, grafik, ses, animasyon ve şekiller yardımıyla derse karşı daha ilgili olmasına katkı sağlamaktadır (Baki, 2002). Bilgisayar teknolojisi soyut olan içeriğin somutlaştırılıp, görsel ve işitsel hale getirmektedir. Bu yönüyle bilgisayar teknolojisi ilköğretimin birinci kademesinde matematik dersi için somut, ikinci kademesinde ise soyut kavramlar arasındaki ilişkileri keşfedilmesinde kullanılabilmektedir. Geleneksel ortamlarda kâğıt, kalem ve cetvel gibi araçlar kullanılarak gerçekleştirilebilen etkinlikler bilgisayar teknolojisi ile daha etkin bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir (Baki, 2002). Matematik öğretiminde teknolojiden yararlanılması matematik derslerine karşı duyulan endişe ve korkuyu azaltma, varsayımda bulunma, problem çözme, akıl yürütme, kritik düşünme gibi üst düzey düşünme becerilerinin gelişmesine katkı sağlamaktadır (Baki ve Güveli, 2008; Lin, 2008; Mistretta, 2005; NCTM, 2000; Olkun, Altun ve Smith, 2005). Eğitim alanında yapılan reform çalışmaları (MEB, 2005; 2013; NCTM, 2000) eğitim alanında önemli bir role sahip olan bilgisayar teknolojisinin eğitim-öğretim sürecinde etkin bir şekilde kullanılmasına vurgu yapmaktadır. Nitekim ülkemizde 2012 yılından itibaren uygulamaya başlayan FATİH (Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) projesiyle okullardaki teknolojik alt yapının iyileştirilmesi, eğitim ve öğretimde fırsat eşitliğinin sağlanması, bilişim teknolojileri araçlarının öğrenme-öğretme sürecinde daha fazla duyu organına hitap edilecek şekilde, derslerde etkin kullanılması amacıyla okulöncesi, ilköğretim ile ortaöğretim düzeyindeki öğrencilere uygulanması amaçlanmaktadır (MEB, 2011). FATİH Projesi ile okulların teknolojik alt yapılarının iyileştirilmesi kapsamında yapılan

4 390 Internatioanal Contemporaray Educational Research Congress yatımlardan biri de okulların/sınıfların akıllı tahta teknolojisi ile donatılmasıdır. Akıllı tahtanın ekranının interaktif özellikli dokunmaya duyarlı bir yapıya sahip olması nedeniyle öğrenci ve öğretmene ekranda yapılanlara müdahale edebilme, yapılanlar üzerinde değişiklik yapabilme ve yapılanları kaydedebilme imkanı sunmaktadır. Üstelik ses, video ve animasyon gösterimine fırsat vermesi, renklendirme, perdeleme, büyütme ve küçülme gibi çeşitli vurgulama imkanı sunması derslerin daha görsel ve canlı hale gelmesini mümkün kılmaktadır (Erduran & Tataroğlu, 2010). Avrupa da ve Amerika da yaygın olarak kullanılan akıllı tahtalar kullanım kolaylığına sahip olup öğretmen ve öğrencinin zamanını en iyi şekilde değerlendirmesine imkan veren, bilgi akışını ve paylaşımını hızlandıran eğitim araçlarıdır (Ekici, 2008). Bu yönüyle akıllı tahtalar öğrencilerin ve öğretmenlerin bilgiye kolayca erişme ve etkileşime girmelerine imkân vermektedir. Akıllı tahtanın öğretme ve öğrenme sürecinde etkili olabilmesi için tüm potansiyeli ile kullanılması ve bu teknolojiye yönelik olumlu tutum sergilenmesiyle mümkündür. Ülkemizde oldukça yeni olan bu teknolojiye yönelik ortaokul öğrencilerinin tutumlarının belirlemesi buna yönelik önlemlerin alınması bakımından önem arz etmektedir. Bu bağlamda bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutum düzeylerini belirlemek ve bu tutumları bazı değişkenler bakımından incelemektir. Bu amaçla aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: a) Ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutumları ne düzeydedir? b) Ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanıma yönelik tutumları cinsiyet, sınıf, matematik başarısı, bilgisayar/internet sahip olma durumu, akıllı tahta kullanma deneyimi ve öğretmenin derslerde akıllı tahta kullanma sıklığı bakımından anlamlı fark göstermekte midir? Yöntem Betimsel tarama yöntemi olayların, objelerin, kurumların ve grupların ne olduğunu betimleye ve açıklamaya çalışmaktadır (Karasar, 2004). Bu araştırma ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutumlarının belirlenmesini amaçlamaktadır. Bu nedenle bu araştırma, tarama yöntemi temel alınarak yürütülmüştür. Örneklem Bu araştırmanın örneklemini Uşak ilinde 5-8.sınıfta öğrenim gören toplam 297 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Bu araştırmaya 154 ü (%51.9) kız, 143 ü (%48.1) erkek öğrenci katılmış olup öğrencilerin 80 i (%26.9) beşinci sınıfta, 70 i (%23.6) altıncı sınıfta, 72 si (%24.2) yedinci sınıfta, 75 i (%25.3) sekizinci sınıfta öğrenim görmektedir. Veri Toplama Araçları Bu araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından tasarlanan Kişisel Bilgi Formu ve Tataroğlu ve Erduran (2010) tarafından geliştirilen Akıllı Tahta Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Kişisel bilgi formunda ortaokul öğrencilerin kişisel ve demografik bilgilerine (cinsiyet, sınıf, başarı notu, bilgisayar/internet sahip olma, bilgisayar kullanma sıklığı, akıllı tahta deneyimi vb.) ilişkin sorular yer almaktadır. Bu araştırmada ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutumlarının belirlemek için Tataroğlu ve Erduran (2010) tarafından geliştirilen Akıllı tahta kullanımına yönelik tutum ölçeği kullanılmıştır. Ölçek, 4 alt boyuta sahip olup 5 li likert tipinden 22 maddeden oluşmaktadır. Ölçekteki maddelerin 9 u olumsuz, 13 ü olumludur. Ölçekten alınabilecek en yüksek puan 110, en düşük puan ise 22 dir. Geliştirilen orijinal ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı 0.95 olarak bulunmuştur. Bu araştırma kapsamında ölçekten elde edilen ölçümlerin güvenirliği için hesaplanan Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı 0.86 olarak bulunmuştur. Elde edilen bu değer, ölçekten elde edilen ölçümlerin güvenir düzeyde olduğunu göstermiştir.

5 Uluslararası Çağdaş Eğitim Araştırmaları Kongresi 391 Verilerin Analizi Bu araştırmada akıllı tahta kullanımına yönelik tutum ölçeğinde yer alan olumlu maddeler Kesinlikle Katılıyorum kategorisinden Kesinlikle Katılmıyorum kategorisine doğru 5 den 1 e doğru puanlanmıştır. Olumsuz maddelerde ise puanlama tersine çevrilmiştir. Tutum ölçeğinden en düşük 22, en yüksek puan 110 puan alınabilmektedir. Ölçekten elde edilen puan ise kesinlikle katılmıyorum, ise katılmıyorum, ise kararsızım, ise katılıyorum, ise kesinlikle katılıyorum kategorisine karşılık gelmektedir. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 17.0 paket programı kullanılmış ve değişkenlere bağlı olarak t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Tukey testi kullanılarak analiz edilmiştir. BULGULAR 1. Ortaokul Öğrencilerinin Matematik Dersinde Akıllı Tahta Kullanımına Yönelik Tutumları Ne Düzeydedir? Bu araştırma kapsamında Tablo 1 de görüldüğü gibi ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutum puan ortalaması x =79.30, standart sapması SS=12.42, en yüksek tutum puanı 108, en düşük tutum puanı 45 olarak bulunmuştur. Bu değerlere göre ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutumları katılıyorum kategorisine karşılık gelmektedir. Bu bulgu, öğrencilerin matematik dersinde akıllı tahta kullanıma yönelik tutumlarının olumlu olduğunu göstermektedir. Tablo 1: Öğrencilerin Akıllı Tahta Kullanımına Yönelik Tutum Puanlarının Dağılımı Ölçüm n En düşük puan En yüksek puan x SS Tutum Puanı Ortaokul Öğrencilerinin Matematik Dersinde Akıllı Tahta Kullanımına Yönelik Tutumları Cinsiyete ve Bilgisayar/İnternet Sahip Olma Bakımından Farklılaşmakta Mıdır? Ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutum puanlarının cinsiyete ve bilgisayar/internete sahip olma durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için bağımsız örneklemler t-testi uygulanmış ve sonuçlar Tablo 2 de sunulmuştur. Tablo 2: Tutum Puanlarının Bilgisayar/İnternete Sahip Olma ve Cinsiyete Göre T-Testi Sonuçları Cinsiyet n x SS sd t p Kız Erkek Bilgisayar/İnternete Sahip Olma n x SS sd t p Evet Hayır Tablo 2 de görüldüğü gibi yapılan bağımsız örneklemler t-testi sonucunda kız ( x =80.14, SS=12.42) ve erkek ( x =78.42, SS=12.41) öğrencilerin matematik dersinde akıllı tahta kullanıma yönelik tutum puanlarının arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır [t (295) = 1.190, p >.05]. Benzer şekilde yapılan bağımsız örneklemler t-testi sonucunda evinde bilgisayar/internete sahip olan öğrenciler ( x =80.05, SS=12.62) ile olmayan öğrencilerinin ( x =77.76, SS=11.93) matematik dersinde akıllı tahta kullanıma yönelik tutum puanlarının arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır [t (295) = 1.488, p >.05]. Bu bulgular

6 392 Internatioanal Contemporaray Educational Research Congress ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanıma yönelik tutumlarının cinsiyete ve bilgisayar/internete sahip olma durumuna göre değişmediğini göstermektedir. 3. Ortaokul Öğrencilerinin Matematik Dersinde Akıllı Tahta Kullanımına Yönelik Tutumları Öğrenim Görülen Sınıf Bakımından Farklılaşmakta mıdır? Ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutum puanlarının öğrenim görülen sınıf düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için tek yönlü ANOVA testi ve gruplar arası farkı belirlemek amacıyla Tukey HSD testi uygulanmış, elde edilen sonuçlar Tablo 3 de sunulmuştur. Tablo 3: Öğrenim Görülen Sınıfa Göre Anova Sonuçları Sınıf n x SS sd F p Fark 5.sınıf sınıf > 7.sınıf 6.sınıf sınıf > 8.sınıf 7.sınıf sınıf > 7.sınıf 8.sınıf sınıf > 8.sınıf Tablo 3 deki ANOVA sonuçları, öğrencilerin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutum puanlarının [F (3-293)= 8.211, p<.01] sınıf düzeyi bakımından anlamlı fark olduğunu göstermektedir. Yapılan Tukey HSD testi sonuçları 5.sınıf öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutum puanlarının ( x = 83.59, SS=12.64) hem 7.sınıf ( x =76.28, SS=11.80) hem de 8.sınıf öğrencilerinin tutum puanlarına ( x =75.55, SS=12.42) göre daha yüksek olup bu farkın anlamlı olduğunu göstermiştir (p <.05). Benzer şekilde Tukey HSD testi sonuçları 6.sınıf öğrencilerinin de tutum puanlarının ( x =81.57, SS=10.93) hem 7.sınıf ( x =76.28, SS=11.80) hem de 8.sınıf öğrencilerin tutum puanlarına ( x =75.55, SS=12.42) göre daha yüksek olup bu farkın anlamlı olduğunu göstermiştir (p<.05). 4. Ortaokul Öğrencilerinin Matematik Dersinde Akıllı Tahta Kullanımına Yönelik Tutumları Matematik Başarısına Göre Farklılaşmakta mıdır? Ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutum puanlarının matematik başarısına göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için tek yönlü ANOVA testi ve gruplar arası farkı belirlemek amacıyla Tukey HSD testi uygulanmış, elde edilen sonuçlar Tablo 4 de sunulmuştur. Tablo 4: Matematik Karne Başarı Notuna Göre ANOVA Sonuçları Matematik Karne Başarı Notu N x SS sd F P Anlamlı Fark Başarısız (0-44 puan) Pekiyi > Başarısız Geçer (45-54 puan) Pekiyi > Geçer Orta (55-69 puan) Pekiyi > Orta İyi (70-84 puan) İyi > Başarısız Pekiyi ( puan) İyi > Geçer Tablo 4 deki ANOVA sonuçları, öğrencilerin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutum puanlarının matematik dersi karne başarı durumu bakımından anlamlı bir fark olduğunu göstermektedir [F (4-292) = 7.067, p<.01]. Yapılan Tukey HSD testi sonuçları matematik başarı notu pekiyi olan

7 Uluslararası Çağdaş Eğitim Araştırmaları Kongresi 393 öğrencilerinin tutum puanlarının ( x =84.75, SS=14.50) matematik başarı notu zayıf ( x =75.80, SS=11.70), geçer ( x =75.36, SS=10.44) ve orta ( x =77.67, SS=11.09) olan öğrencilere göre daha yüksek olup bu farkın anlamlı olduğunu göstermiştir (p <.05). Benzer şekilde Tukey HSD testi sonuçları matematik karne başarı notu iyi olan öğrencilerinin tutum puanlarının ( x =82.78, SS=12.61) matematik başarı notu zayıf ( x =75.80, SS=11.70) ve geçer ( x =75.36, SS=10.44) olan öğrencilere göre daha yüksek olup bu farkın anlamlı olduğunu göstermiştir (p <.05). Bu durum matematik karne başarı durumu daha iyi olan öğrencilerin akıllı tahta kullanımına yönelik tutumlarının daha yüksek olduğunu göstermektedir. 5. Ortaokul Öğrencilerinin Matematik Dersinde Akıllı Tahta Kullanımına Yönelik Tutumları Öğretmenin Derste Akıllı Tahta Kullanma Sıklığına Göre Farklılaşmakta mıdır? Ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutum puanlarının matematik öğretmeninin derste akıllı tahta kullanma sıklığına göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için tek yönlü ANOVA testi ve gruplar arası farkı belirlemek amacıyla Tukey HSD testi uygulanmış, elde edilen sonuçlar Tablo 5 de sunulmuştur. Tablo 5: Matematik Öğretmeninin Derste Akıllı Tahta Kullanma Sıklığına Göre ANOVA Sonuçları Öğretmenin Akıllı Tahta Kullanma Sıklığı n x SS sd F p Anlamlı Fark Nadiren (A) D > A Bazen (B) D > B Genellikle (C) C > A Çok Sık (D) C > B Tablo 5 deki ANOVA sonuçları, öğrencilerin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutum puanlarının matematik öğretmeninin derste akıllı tahta kullanma sıklığı bakımından anlamlı bir fark olduğunu göstermektedir [F (3-293)=13.847, p <.01]. Yapılan Tukey HSD testi sonuçları matematik dersinde akıllı tahtanın öğretmen tarafından çok sık ( x =85.47, SS=11.13) ve genellikle ( x =81.51, SS=11.06) düzeyinde kullandığını ifade eden öğrencilerin akıllı tahtaya yönelik tutum puanlarının matematik dersinde akıllı tahtanın bazen ( x =76.41, SS=12.08) ve nadiren ( x =73.88, SS=12.29) düzeyinde kullandığını ifade eden öğrencilere göre daha yüksek olduğunu ve bu farkın anlamlı olduğunu göstermiştir (p <.05). Bu bulgu, matematik öğretmeninin derste akıllı tahta kullanma sıklığının öğrencilerin akıllı tahta kullanımına yönelik tutumlarını olumlu yönde etkilediğini göstermektedir. 6. Ortaokul Öğrencilerinin Akıllı Tahta Kullanımına Yönelik Tutumları Matematik Dersinde Akıllı Tahta Kullanma Deneyimi Bakımından Farklılaşmakta mıdır? Ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutum puanlarının matematik dersinde akıllı tahta kullanma deneyimine (sıklığı) göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için tek yönlü ANOVA testi ve gruplar arası farkı belirlemek amacıyla Tukey HSD testi uygulanmış, elde edilen sonuçlar Tablo 6 de sunulmuştur. Tablo 6: Matematik Dersinde Akıllı Tahta Kullanma Deneyimine (Sıklığına) Göre Anova Sonuçları Öğrencinin Akıllı Tahta Kullanma Sıklığı n x SS sd F p Anlamlı Fark Hiç (A) E>A, E>B

8 394 Internatioanal Contemporaray Educational Research Congress Öğrencinin Akıllı Tahta Kullanma Sıklığı n x SS sd F p Anlamlı Fark Nadiren (B) E>C, D>A Bazen (C) D>B, D>C Genellikle (D) C>A Çok Sık (E) Tablo 6 daki ANOVA sonuçları, öğrencilerin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutum puanlarının matematik dersinde akıllı tahta deneyimi (kullanma sıklığı) bakımından anlamlı fark gösterdiği saptanmıştır [F (4-292)=19.200, p<.01]. Yapılan Tukey HSD testi sonuçları matematik dersinde akıllı tahtayı çok sık ( x =91.19, SS=11.77) ve genellikle ( x =85.05, SS=10.05) düzeyinde kullanan öğrencilerin akıllı tahtaya yönelik tutum puanlarının matematik dersinde akıllı tahtayı bazen ( x =78.43, SS=11.05), nadiren ( x =76.26, SS=12.17) düzeyinde kullanan ve hiç ( x =73.57, SS=10.54) kullanmayan öğrencilere göre daha yüksek olduğunu ve bu farkın anlamlı olduğunu göstermiştir (p <.05). Ayrıca matematik dersinde akıllı tahtayı bazen ( x =78.43, SS=11.05) düzeyinde kullanan öğrencilerin tutum puanlarının akıllı tahtayı kullanmayan öğrencilere ( x =73.57, SS=10.54) göre daha yüksek olduğu ve bu farkın da anlamlı olduğu saptanmıştır (p <.05). Bu bulgu, matematik öğretmeninin dersinde akıllı tahta kullanma deneyimi (sıklığı) fazla olması öğrencilerin akıllı tahta kullanımına yönelik tutumlarının olumlu yönde etkilediğini göstermektedir. Sonuç ve Öneriler Bu araştırma sonucunda ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutumlarının olumlu yönde olduğu belirlenmiştir. Bu durum öğrencilerin matematik dersinde akıllı tahtanın kullanımına yönelik olumlu deneyimler yaşamalarıyla ve faydasını görmeleriyle açıklanabilir. Ülkemizde oldukça kullanımı yeni olan bu teknolojiye yönelik öğrencilerin olumlu tutuma sahip olmaları ve benimsenmiş olmaları akıllı tahta teknolojisinin öğretim sürecinde etkili biçimde kullanılmasına olumlu katkı yapması bakımından önemli olduğu söylenebilir. Bu araştırma kapsamında kız öğrencilerin, erkek öğrencilere göre matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutum puanlarının daha yüksek olmasına karşın kız ve erkek öğrencilerin tutum puanları arasında anlamlı fark saptanmamıştır. Buna karşın yapılan bazı araştırmalar kız ve erkek öğrencilerin akıllı tahta kullanımına yönelik tutumları arasında anlamlı fark olduğu göstermekle birlikte (Aytaç, 2013; Kaya & Aydın, 2011), cinsiyet bakımından anlamlı fark olmadığını gösteren ve bu araştırma sonuçlarını destekleyen araştırmalar da söz konusudur (Gündüz & Çelik, 2015; Muhanna & Nejem, 2013; Tataroğlu, 2009; Yapıcı & Karakoyun, 2016; Zengin, Kırılmazkaya & Keçeci, 2011). Ayrıca bu araştırmada öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutumlarının bilgisayar/internete sahip olma durumu bakımından farklılaşmadığı belirlenmiştir. Bu durum günümüzde kız ve erkek öğrencilerin teknolojiye yönelik ilgilerinin ve ulaşma imkânlarının birbirine benzer olduğu şeklinde yorumlanabilir. Öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutumlarının öğrenim görülen sınıf bakımından anlamlı fark gösterdiği saptanmıştır. Buna göre 5 ve 6.sınıf öğrencilerinin 7.sınıf ve 8.sınıf öğrencilerine göre daha olumlu tutuma sahip oldukları belirlenmiştir. Bu durum üst sınıflarda TEOG sınavına hazırlık yapılması nedeniyle genelde soru çözümünde diğer yazılı dokümanların tercih edilmesi veya bu süreçte akıllı tahtanın daha çok öğretmen tarafından kullanılması ile açıklanabilir.

9 Uluslararası Çağdaş Eğitim Araştırmaları Kongresi 395 Matematik başarısı bakımından öğrencilerin tutumları incelendiğinde başarı notu pekiyi ve iyi olan öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutumlarının diğerlerine nazaran daha olumlu olduğu ve bu farkın da anlamlı olduğu saptanmıştır. Bu durum başarılı olan öğrencilerin öğretim sürecinde akıllı tahtayı daha çok kullanma ve deneyim yaşama fırsatı bulmasıyla açıklanabilir. Nitekim bu araştırma kapsamında öğrencilerin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutumlarının akıllı tahta kullanma sıklığı bakımından daha sık kullananlar lehine anlamlı fark olduğu saptanmıştır. Elde edilen bu sonuç, ilgili alanyazında (Adıgüzel, 2010; Birgin vd., 2010; Gündüz & Çelik, 2015; Lin, 2008) teknolojiyi kullanma sıklığının tutumlar üzerinde olumlu etkisi olduğunu ortaya koyan birçok araştırma sonucuyla örtüşmektedir. Matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutum puanlarının matematik öğretmeninin akıllı tahtayı kullanma sıklığı bakımından anlamlı fark gösterdiği saptanmıştır. Buna göre sınıfta akıllı tahtayı daha sık kullanan matematik öğretmeninin sınıfındaki öğrencilerin tutumları diğerlerine göre daha olumlu olduğu belirlenmiştir. Bu durum matematik öğretmenlerinin derslerde akıllı tahta kullanma sıklığının öğrencilerin tutumları üzerinde olumlu etkisinin olduğunu göstermektedir. Bu yönüyle düşüldüğünde öğretmenlerin derslerde akıllı tahtayı etkin bir şekilde kullanmaları ve öğrencilerine de kullanma fırsatı vermeleri gerektiği söylenebilir. Bu araştırma kapsamında ortaokul öğrencilerinin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutumları incelenmiştir. Bundan sonra yapılacak araştırmalarda farklı öğretim kademesindeki öğrencilerin ve öğretmenlerin akıllı tahta kullanımına ilişkin tutumları ve kullanma durumları derinlemesine incelenebilir. Kaynakça Adıgüzel, A. (2010). İlköğretim okullarında öğretim teknolojilerinin durumu ve sınıf öğretmenlerinin bu teknolojileri kullanma düzeyleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, Adıgüzel, T., Gürbulak, N., & Sarıçayır, H. (2011). Akıllı tahtalar ve öğretim uygulamaları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), Aytaç, T. (2013). Interactive whiteboard factor in education: students points of view and their problems. Academic Journals Educational Research and Reviews, 8(20), Baki, A. (2002). Öğrenen ve öğretenler için bilgisayar destekli matematik. Ankara: TÜBİTAK/Ceren Yayınları. Baki, A. ve Güveli E. (2008). Evaluation of a web based mathematics teaching material on the subject of functions. Computers & Education, 51, Birgin, O., Çatlıoğlu, H., Gürbüz, R., & Aydın, S. (2010). Investigation of the computer experiences and attitudes of pre-service mathematics teachers: New evidence from Turkey. CyberPsychology, Behavior, and Social Networking, 13(5), Ekici, F. (2008). Akıllı tahta kullanımının ilköğretim öğrencilerinin başarılarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Erdemir, N., Bakırcı, H., & Eyduran, E. (2009). Öğretmen adaylarının eğitimde teknolojiyi kullanabilme özgüvenlerinin tespiti. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6(3), Erduran, A., & Tataroğlu, B. (2009). Eğitimde akıllı tahta kullanımına ilişkin fen ve matematik öğretmen görüşlerinin karşılaştırılması. IX.International Educational Technology Conference, Ankara. Gündüz, S., & Çelik, H. Ç. (2015). Öğrencilerin matematik dersinde akıllı tahta kullanımına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, Işıksal, M. ve Aşkar, P. (2005). The effect of spreadsheet and dynamic geometry software on the achievement and self-efficacy of 7th grade students. Educational Research, 47 (3), Karasar, Ş. (2004). Eğitimde yeni iletişim teknolojileri -internet ve sanal yüksek eğitim. The Turkish Online Journal of Educational Techmology (TOJET), 3(4), Kaya, H. ve Aydın, F. (2011). Sosyal bilgiler dersindeki coğrafya konularının öğretiminde akıllı tahta uygulamalarına ilişkin öğrenci görüşleri. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, 3(1), Kayaduman, H., Sarıkaya, M., & Seferoğlu, S. S. (2011). Eğitimde fatih projesinin öğretmenlerin yeterlilik durumları açısından incelenmesi. 2-4 Şubat 2011, XIII. Akademik Bilişim Konferansı, İnönü Üniversitesi, Malatya.

10 396 Internatioanal Contemporaray Educational Research Congress Kenar, İ. (2012). Teknoloji ve derslerde teknoloji kullanımına yönelik veli tutum ölçeği geliştirilmesi ve tablet PC uygulaması. Eğitim Bilimleri Araştırması Dergisi, 2(2), Koparan, T., & Güven, B. (2012). Matematik ve geometri derslerinde grafik tablet kullanımına yönelik öğrenci görüşleri, Haziran 2012, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde Üniversitesi, Niğde. Kutluca, T., & Birgin, O. (2007). Bilgisayar destekli öğretim materyali hakkında matematik öğretmen adaylarının görüşlerinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(2), Lin, C. Y. (2008). Preservice teachers' beliefs about using technology in the mathematics classroom. The Journal of Computers in Mathematics and Science Teaching, 27(3), MEB (2005). İlköğretim okulu matematik dersi (1-5.sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB-Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı Yay. MEB (2013). Ortaokul matematik dersi (5-8.sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB-Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı Yay. Mistretta, R. M. (2005). Integrating technology into the mathematics classroom: the role of teacher preparation programs. The Mathematics Educator, 15(1), Muhanna,W., & Nejem, K. M. (2013). Attitudes of mathematics teachers toward using smart board in teaching mathematics. Contemporary Issues in Education Resarch, 6(4), National Council of Teachers of Mathematics (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: Author. Olkun, S., Altun, A., & Smith, G. (2005). Computers and 2D geometric learning of turkish fourth and fifth graders. British Journal Of Educational Technology, 36(2), Seferoğlu, S. S. (2009). İlköğretim okullarında teknoloji kullanımı ve yöneticilerin bakış açıları, Şubat 2009, Akademik Bilişim 09-Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa. Tataroğlu, B. (2009). Matematik öğretiminde akıllı tahta kullanımının 10.sınıf öğrencilerinin akademik başarıları, matematik dersine karşı tutumları ve öz-yeterlilik düzeylerine etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Tataroğlu, B., & Erduran, A. (2010). Matematik dersinde akıllı tahtaya yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 1(3), Yapıcı, İ. Ü., & Karakoyun, F. (2016). High school students attitudes towards smart board use in Biology classes. Educational Research and Reviews, 11(7), Zengin, F. K., Kırılmazkaya, G., & Keçeci, G. (2011). Akıllı tahta kullanımının ilköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersindeki başarı ve tutuma etkisi, 5 th International Computer & Instructional Technologies Symposium, Fırat University, Elazığ.