Katır, Eşek, Sığır, Koyun ve Keçilerde Genel Anestezi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Katır, Eşek, Sığır, Koyun ve Keçilerde Genel Anestezi"

Serkan Bozgüney
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Katır, Eşek, Sığır, Koyun ve Keçilerde Genel Anestezi Öğr.Gör.Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Katır ve Eşeklerde Genel Anestezi Katırlar ve eşekler, atlara oranla Ksilazin in sedatif etkisine daha az duyarlıdırlar. Bu hayvanlarda Guaifenezin kullanılabilmektedir. Ancak diğer anestezik ajanlarla kombine bir indüksiyonu önerilmemektedir. (Tiyopental ve Ketamin ile) İdame tıpkı atlardaki gibi inhalasyon anestezikleri ile sürdürülebilmektedir. Tercihen İzofluran kullanılmaktadır. 1

2 Sık Kullanılan İlaç Kombinasyonları Ksilazin (Sedatif) + Butorfanol (Opioid) + Ketamin (Anestezik) Ksilazin + Tiletamin-zolazepam (Tiletamin, dissosiyatif anesteziktir. Zolazepam da bir trankilizandır.) Eşeklerde Asepromazin (Nöroleptik, sedatif) + Metadon (Narkotik analjezik) + Ketamin Sığırlarda Genel Anestezi Geviş getiren hayvanları ruminant sınıfı altında toplayabiliriz. Bunlara örnek olarak sığır, koyun, keçi ve geyikler verilebilir. Mideleri büyük ve hacimlidir. Bu aspirasyon riskini arttırır. Uzun süreli yatış pozisyonları timpaniye neden olur. Bu da kalbe dönen venöz kanı engeller. Anestezi uygulamasında esas amaç, bu durumlara dair gerekli önlemleri almaktır. Hayvana anestezi öncesi en az 6 saat su verilmez. Yeşil yiyecekler ve katılar en az 24 saat öncesinden kesilir. Hayvan lateral pozisyonda yatırılacaksa başının altına yüksek olmayan bir yastık konulmalıdır. Hayvanın midesinden gelen içeriğin akciğere kaçmaması için hafif ağzı aşağı doğru yönlendirilmelidir. 2

3 Sığırlarda İlaç Seçimleri Sığırlarda Ksilazin, premedikasyonda uygun bir seçimdir. Hayvan sedasyonu takiben ayakta duramaz, sternumu üzerine yatar. Sakinleşir. Bu sedasyon ortalama dakika sürer. Tam uyanma süresi 7 saati bulabilir. Bu ajan sığırlarda da tüm diğer hayvanlarda olduğu gibi kan şekerinde yükselmeye neden olur. Bu etkinin altında ADH salgılanmasının durmasının olduğu düşünülmektedir. Ksilazin, uterus kontraksiyonunu arttırır. Özellikle gebe hayvanlarda erken doğumlara neden olabilir. Ksilazin yutkunma refleksini azaltır, salyayı arttırır. Gastrointestinal hareketleri azaltır. Aşırı gaz sonucu timpani oluşabilir. Hayvan geğirmesini uyarma amaçlı zaman zaman rahatsız edilmelidir. Ön ve arka ayakları karın altına toplanarak sternum üzerine yatışı sağlanmalıdır. Alt ve üst çenesine hareketler yaptırılarak geğirmesi uyarılmalıdır. Sığırlarda Asepromazin önerilmez. Regürjitasyonu arttırır. Ayılmayı geciktirir. Sığırlarda Alfa2 Adrenoreseptör Agonistlerinin Kullanımı Uzun süreli yatışlara bağlı parasempatik uyarı meydana gelir. Haliyle sempatomimetik ajanların kullanımı, hemodinamik kontrol için önem kazanır. Ksilazinle premedikasyona alınan hemen hemen tüm hayvanlarda bu agonistler kullanılır. Yohimpin, Aminopiridin, Tolozin, İdazokan, Atipamezol vb. 3

4 Sığırlarda İndüksiyon Ajanları Sığırlarda ve aslında hayvanların genelinde Kloralhidrat kullanımı terkedilmiştir. Pentobarbital (Nembutal) kullanılabilir. Çok gençlerde ve bir aylığa kadar olan buzağılarda uygulanamaz. İlacın narkotik etkisi 2 güne kadar sürebilir, bu da yatış pozisyonuna bağlı akciğer ödemine neden olabilir. Tiopental kullanılabilir. Hemodinamik etkileri kontrol altında tutulmalıdır. 14 günlüğe kadar olan buzağılarda kullanılamaz, bu tip hayvanların birkaç gün sonra öldükleri bildirilmiştir. Ketamin + Ksilazin, sığırlardaki en mükemmel kombinasyondur. Koyun ve Keçilerde Genel Anestezi Koyun ve keçiler, ebatları da gereği daha rahat kontrol edilebilirler. Genelinde sedasyon + lokal anestezi desteğiyle pek çok girişimin uygulanabilmesi mümkündür. Rumen timpanisi için gerekli önlemler alınmalıdır. Anestezik yaklaşımları ve premedikasyonları, sığırlarınki ile benzerdir. Bunlarda da ksilazin, alfa2 agonistler yaygın kullanılır. Koyun ve keçilerde Midazolam ın etkinliği iyidir. 4

Koyun ve Keçilerde İndüksiyon Tiyopental in kullanımı yaygındır. Keçilerde indüksiyondan 20-30 dakika önce Atropin verilmesi, bradikardiyi önler.

5 Koyun ve Keçilerde İndüksiyon Tiyopental in kullanımı yaygındır. Keçilerde indüksiyondan dakika önce Atropin verilmesi, bradikardiyi önler. Antisiyalog etki oluşturur. Özellikle koyunlar, ortalama 45 dakika içerisinde anestezinin etkisinden kurtulabilir. Ayağa kalkabilir. Ketamin de koyun ve keçilerde yaygın kullanılır. Teşekkürler 5

Benzer belgeler

KULLANIMI. Clinical Use of Xylazine AnlJlgonists in Veterinary Medicine

KULLANIMI. Clinical Use of Xylazine AnlJlgonists in Veterinary Medicine y.y.ü. Vet. Fak. Derg. 2 (1-2): 1-101991 VETERİNER HEKİMLİKTE KSİLAZİN ANTAGONİSTLERİNİN KLİNİK KULLANIMI Ali Bilgili l Abdullah 2 Doğan Clinical Use of Xylazine AnlJlgonists in Veterinary Medicine Summary: