CEZA HUKUKU- ULUSLARARASI HUKUK. Dr.Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi

Transkript

1 CEZA HUKUKU- ULUSLARARASI HUKUK Dr.Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi

2 CEZA HUKUKU

3 Öğrenme Hedeflerimiz CEZA HUKUKUNUN KONUSU SUÇ VE CEZALARIN KANUNÎLİĞİ SUÇ VE CEZALARIN GEÇMİŞE YÜRÜMEZLİĞİ CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSÎLİĞİ CEZALANDIRMANIN AMAÇLARI

4 Hatırlayalım.. Yaptırım Türleri Tazminat (Haksız Fiil-Borca Aykırılık) Geçersizlik Cebrî İcra Müsadere Ceza: Suç işleyen kişinin, belirli bir çektirmeye ya da yoksun bırakılmaya konu olması ( + Güvenlik tedbirleri, idarî yaptırımlar)

5 Ceza Hukukunun Konusu Hangi hukuka aykırı davranışlar suç teşkil eder? (+Kabahatler) Suç sayılan davranışlara hangi cezalar verilir? (+Güvenlik tedbirleri, idarî yaptırımlar) Cezalar nasıl uygulanır? (Ceza Yargılaması, Ceza İnfaz Hukuku)

6 Suç ve ceza kavramlarına ilişkin temel ilkeler (AY m.38) Kanunsuz suç ve ceza olmaz Kimse, işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanunun, suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz. Suç: Kanunun cezalandırılmasını öngördüğü davranış

7 Suç ve ceza kavramlarına ilişkin temel ilkeler (AY m.38) Suçların kanunîliği ilkesi: Kanun dışındaki hukuk kaynaklarıyla suç yaratılamaz. Kıyas yasağı: Kıyas yoluyla suç yaratılamaz

8 Suç ve ceza kavramlarına ilişkin temel ilkeler (AY m.38) Suç ve cezanın geriye yürümezliği: Eylemin/davranışın yapıldığı anda yürürlükte olan kanun dikkate alınır. İstisna: Failin lehine sonuç veren değişiklikler, geçmişe etkili olarak uygulanır.

9 Cezaların belirlenmesine ilişkin temel ilkeler (AY m.38) Cezalar ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirleri ancak kanunla konulur. Kimseye, suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez. Ceza sorumluluğu şahsîdir.

10 Cezalandırmanın Amacı Özel Önleme: (Islah) Suçu işlemiş kişiyi, gelecekte suç işlemekten alıkoymak Genel Önleme: (Düzen) Suç işleme eğilimindeki başka kişileri, suç işlemekten alıkoymak

11 ULUSLARARASI HUKUK

12 Uluslararası Hukuk - Devletler Hukuku, Devletler Umumi Hukuku, Uluslararası Kamu Hukuku İng. International Law, Public International Law Fr. Droit International, Droit International Public Alm. Völkerrecht, Internationales Recht Özneleri: - Devletler (geleneksel) - Uluslararası Örgütler (2. Dünya Savaşı sonrası) - Gerçek kişiler (İnsan Hakları)

13 Uluslararası Hukukun Kaynakları (?) Yasama, yargı ve zorlama eksikliği 1- Uluslararası Antlaşmalar: Antlaşma, anlaşma, sözleşme, şart, protokol, statü (yazılı kaynaklar) 2- Uluslararası Teamül: (Yapılageliş) 3- Hukukun Genel İlkeleri: Ulusal hukuk düzenlerinin birçoğunda yer alan, nitelikleri uluslararası hukuk alanına aktarılmaya uygun olan, ortak ve temel hukuk ilkeleri. Örn: Ahde vefa ilkesi, hakkın kötüye kullanılmaması, kazanılmış haklara saygı ilkesi 4- Uluslararası Yargı ve Hakemlik Kararları 5- Öğreti (Doktrin)

14 Uluslararası Hukukun Öznesi Olarak Devlet Belli bir ülkede yerleşmiş, zorlayıcı yetkiye sahip bir egemen iktidar tarafından yönetilen bir insan topluluğunun meydana getirdiği siyasal örgütlenme Ülke + İnsan Topluluğu (Ulus) + Egemenlik (!) Ülke= Kara+Deniz(karasuları)+Hava sahası (!) Egemen ve bağımsız siyasal yönetim/kamu otoritesi

15 Uluslararası Örgütler 1- BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÖRGÜTÜ: Türkiye kurucu üyedir. 6 ana organı, 50 kadar danışma/teknik organ - Genel Kurul (Kararları tavsiye niteliğindedir.) - Güvenlik Konseyi (5 i daimi 15 üye) - Uluslararası Adalet Divanı (Lahey- Hollanda) (15 yargıç) Devletler başvurabilir. Başvuru olmadan yargılama yapamaz. Yargılamanın her iki tarafının da kabûlü gerekir.

16 Uluslararası Örgütler 2- AVRUPA KONSEYİ: (Council of Europe) Kuruluş: 1949 Avrupa Kıtasında yer alan, Türkiye dâhil 47 ülke üyedir. İnsan haklarının korunması, çoğulcu demokrasi ve hukuk devleti ilkesinin yerleşmesinin sağlanması - Avrupa Sözleşmeleri (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa İkamet Sözleşmesi, vb.) - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHS de öngörülen temel hakların korunması)

17 Uluslararası Örgütler 3- AVRUPA BİRLİĞİ: (European Union) 1952 Paris Ant.(AKÇT) ve 1957 Roma Ant.(AET) (6 devlet) 1963 Ankara Antlaşması Türkiye (1996 Gümrük Birliği) 1992 Maastricht Antlaşması Avrupa Birliği ne geçiş 2014: 28 üye ülke (2016: Brexit) - Avrupa Birliği Zirvesi (Siyasî kararlar) - Avrupa Birliği Konseyi (Yasama Onay) - Avrupa Komisyonu (Yürütme-Yasama Hazırlık) - Avrupa Parlamentosu (Denetim-Danışma- Yasama Onay) - Avrupa Birliği Adalet Divanı (Yargı) (Lüksemburg)

18 HATIRLAYALIM Uluslararası Adalet Divanı: Birleşmiş Milletler Lahey, Hollanda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi: Avrupa Konseyi Strazburg, Fransa Avrupa Birliği Adalet Divanı: Avrupa Birliği Lüksemburg