PLANIN DETAYI 3.1. GENEL BİLGİLER

Transkript

1 SAYFA NO 1/ AMAÇ VE KAPSAM Bu planın amacı, Turgut Özal Tıp Merkezinde üretilen atıkların sistematik bir şekilde yönetimini sağlamak ve gerekli kontrol sistemini oluşturmak. Atıkların; üretimi, toplanması, hastane içinde taşınması ve geçici depolanması iş ve işlemleri kapsar. 2. SORUMLULUKLAR Bu planın uygulanmasından Hastane İdaresi, Yönetim Sistemleri Kurulu, Yönetim Sistemleri Temsilcisi, Çevre Ekibi ve Çevre Görevlisi başta olmak üzere atık üreten tüm personel ile temizlik işçileri sorumludur. 3. PLANIN DETAYI 3.1. GENEL BİLGİLER - ÜNİTENİN ADI : Turgut Özal Tıp Merkezi - ADRESİ : Elazığ Yolu 11. Km. İnönü Üniversitesi Kampüsü MALATYA - TELEFON NO : FAX NO : İDARİ BİLGİLER - ÜNİTENİN BAĞLI OLDUĞU KURUM : İnönü Üniversitesi - ÜNİTENİN TÜRÜ : 1. Basamak Yataklı Tedavi Kurumu - YATAK SAYISI : - TIBBİ ATIKLAR SORUMLUSU : Adı Soyadı : İrtibat Telefonu : 3.3.TANIMLAR: Atık: Atık en basit tanımı ile, "ihtiyaçlarımızı karşılamak üzere kullandığımız maddelerin, o an için kullanılmayan veya kullanıldıktan sonra atılan kısmıdır". Atık Yönetimi:

2 SAYFA NO 2/15 -Atığın kaynağında toplanış biçimi -Atığın kaynağında azaltılması -Özelliğine göre ayrılması -Toplanması -Geçici depolanması, ara depolanması -Taşınması -Geri kazanım -Geri kazanım tesis işlemleri sonrası kontrolü ve benzeri işlemleri içeren yönetim biçimidir. Atık Yönetim Planı: Atıkların oluşumlarından bertaraflarına kadar geçecek süreçte, çevre ve insan sağlığına zarar vermeden, yasa ve yönetmelikler çerçevesinde yapılması gerekenlerin sağlanmasına yönelik esasların belirlenmesidir. Üretilen Atık Çeşitleri: 1-) Evsel Nitelikli Atıklar: Evsel nitelikte atıklar ikiye ayrılır; a) Genel Atıklar: Sağlıklı insanların bulunduğu kısımlar, hasta olmayanların muayene edildiği bölümler, ilk yardım alanları, idari birimler, temizlik hizmetleri, mutfaklar, ambar ve atölyelerden gelen atıklardır. b) Ambalaj Atıkları: kağıt, karton, mukavva, plastik, cam, metal v.b.gibi tekrar kullanılabilir, geri kazanılabilir atıklardır. 2-) Tıbbi Atıklar: Vücut sıvı ve salgıları (kan ve kan ürünleri dahil), bu salgılar ile bulaşmış tüm enfeksiyöz atık, doku ve organ parçaları(patoloji atıkları dahil), laboratuvar atıkları, diyaliz atıkları (atık su ve ekipmanlar), batma, delme sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıklar. Üç çeşit tıbbi atk vardır; a)enfeksiyöz Atık: Enfeksiyon yapıcı etkenleri taşıdığı bilinen veya taşıması muhtemel başta kan ve kan ürünleri olmak üzere her türlü vücut sıvıları ile insan dokuları, organları, anatomik parçalar, otopsi materyali, plasenta, fetus ve diğer patolojik materyali; bu tür materyal ile bulaşmış eldiven, örtü, çarşaf, bandaj, flaster, tamponlar, eküvyon ve benzeri atıkları; hemodiyaliz ünitesi ve karantina altındaki hastaların vücut çıkartılarını; bakteri ve virüs tutucu hava filtrelerini; enfeksiyöz ajanların laboratuvar kültürlerini ve kültür stoklarını; araştırma amacı ile kullanılan enfekte deney

3 SAYFA NO 3/15 hayvanlarının leşleri ile enfekte hayvanlara ve çıkartılarına temas etmiş her türlü malzemeyi, veterinerlik hizmetlerinden kaynaklanan atıkları. b) Kesici-Delici Atık: Batma, delme sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıklar: Şırınga, enjektör ve diğer tüm deri altı girişim iğneleri, lanset, bisturi, bıçak, serum seti iğnesi, cerrahi sütur iğneleri, biyopsi iğneleri, intraket, kırık cam, ampul, lam-lamel, kırılmış cam tüp ve petri kapları gibi batma, delme, sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıkları, c) Patolojik atık: Dokular, organ ve vücut parçaları ile ameliyat, otopsi v.b. tıbbi müdahale esnasında ortaya çıkan vücut sıvıları( Ameliyathaneler, morg, otopsi, adli tıp gibi yerlerden kaynaklanan vücut parçaları, organik parçalar, plasenta, kesik uzuvlar v.b biyolojik deneylerde kullanılan kobay leşleri) 3-)Tehlikeli Atık: Fiziksel veya kimyasal özelliklerinden dolayı ya da yasal nedenler dolayısı ile özel işleme tabi olacak atıklar; tehlikeli kimyasallar, sitotoksik ve sitostatik ilaçlar, amalgam atıkları, genotoksik ve sitotoksik atıklar, farmasötik atıklar, ağır metal içeren atıklar, basınçlı kaplar a) Farmasötik Atık: Kullanma süresi dolmuş veya artık kullanılmayan, ambalajı bozulmuş, dökülmüş ve kontamine olmuş ilaçlar, aşılar, serumlar ve diğer farmasötik ürünler ve bunların artıklarını ihtiva eden kullanılmış eldivenler, hortumlar, şişeler ve kutuları, b) Genotoksik Atık: Hücre DNA sı üzerinde mutasyon yapıcı, kanserojen veya insan veya hayvanda düşüğe neden olabilen türden farmasötik ve kimyasal maddeleri, kanser tedavisinde kullanılan sitotoksik (antineoplastik) ürünleri ve radyoaktif materyali ihtiva eden atıklar ile bu tür ajanlarla tedavi gören hastaların idrar ve dışkı gibi vücut çıkartılarını, c) Kimyasal Atık: Ünitelerde tedavi, tanı veya deneysel araştırmalar gibi tıbbi alanlarda kullanılan ve insan ve çevre sağlığı için çeşitli etkilerle zararlı olabilen kimyasal maddelerin gaz, katı veya sıvı atıklarını, d) Ağır Metal İçeren Atıklar: Ünitelerde tedavi, tanı veya deneysel araştırmalar gibi tıbbi alanlarda kullanılan termometre, tansiyon ölçme aleti ve radyasyondan korunma amaçlı paneller gibi alet ve ekipmanların içinde veya bünyesinde bulunan cıva, kadmiyum, kurşun içeren atıkları, 4-)Radyoaktif Atıklar: Radyoaktif madde içeren atık ( Türkiye Atom Enerjisi Kurumu mevzuatı hükümlerine göre toplanıp uzaklaştırılır.) 5-)Atık Yağlar: Üretilen bitkisel ve endüstriyel atık yağlar geçici depolama alanlarında biriktirilir ve yetkilendirilmiş geri kazanım tesislerine mevzuat hükümlerine uygun olarak teslim edilir.

4 SAYFA NO 4/ ATIK YÖNETİMİ ATIK MİNİMİZASYONU a) Evsel atıkların oluşumunun ve miktarının azaltılması amacı ile yapılacak çalışmalar: -Evsel atıklar, genel atıklar ve ambalaj atıkları olarak sınıflandırılır. Genel atıkların oluşumunun ve miktarının azaltılması amacıyla kaynakta genel atıklar ayrı bir şekilde toplanır, geçici atık deposundaki evsel atık bölümüne ulaşması sağlanır. -Hastanemizde oluşan evsel atıklar düzenli olarak takip edilir, siyah torbalarda toplanır, hazırlanmış olan evsel atık deposunda biriktirilir, Belediye Ekiplerine belirlenen saatlerde teslim edilir. -Bütün birimlere evsel atıkların kaynağında azaltılması çalışmaları hakkında hizmet içi eğitim yapılır b) Ambalaj atıklarının oluşumunun ve miktarının azaltılması amacı ile yapılacak çalışmalar: -Ambalaj atıklarının oluşumunun ve miktarının azaltılması amacıyla kaynakta ambalaj atıklarının ayrı bir şekilde toplanır, geçici atık deposunda ambalaj atık bölümüne ulaşması sağlanır, kontamine olmamaları şartıyla, boşalan ilaç şişeleri ile içeriği boşaltılan serum veya sıvı bulunan şişeler ambalaj atığı olarak değerlendirilir. -Ambalaj atıkları türlerine göre sınıflandırılarak geri kazanımı uygun olanlar bir araya toplanarak belediyece yetkilendirilmiş, lisanlı geri dönüşüm firmalarına her gün teslim edilir. -Bütün birimlere ambalaj atıklarının kaynağında azaltılması ve bertaraf edilmesi çalışmaları ile ilgili hizmet içi eğitimler düzenlenir c) Tıbbi atıkların oluşumunun ve miktarının azaltılması amacı ile yapılan çalışmalar: -Hastanemizde çok gerekmedikçe tek kullanımlık malzeme yerine, yıkanarak ve steril edilerek kullanılabilen malzemeler tercih edilir, tek kullanımlık tıbbi ürünlerin ambalajları kontamine olmamaları şartıyla geri dönüşüm için ayrı olarak toplanır. -Enfeksiyon Kontrol Komitesi (EKK) tarafından sakıncalı bulunan hastalar dışındaki hastaların idrar, parasentez sıvıları, nazogastrik sıvıları tıbbi atık miktarını azaltmak için yoğun bakım ünitelerinde atık için ayrılmış olan tuvaletlere, servislerde de hasta odalarındaki tuvaletlere boşaltıldıktan sonra kapları tıbbi atık torbasına atılır. -Yoğun Bakım Ünitelerinde, kolostomi torba içerikleri hastanede yatan hastalarda barsak florası değiştiği ve boşaltma sırasında dirençli mikroorganizma ile kontaminasyonun önlenmesi için boşaltılmaz ve boşaltılmayan, alt ucu kapalı şekilde üretilen kolostomi torbaları kullanılır.

5 SAYFA NO 5/15 -Servislerde ise yine EKK tarafından sakıncalı bulunan hastalar dışındaki hastaların kolostomi torbası içerikleri hasta odalarındaki tuvalete boşaltıldıktan sonra kapları tıbbi atık torbasına atılır. -Tıbbi atıklar; üretilen servislerde kırmızı renkli, üzerinde tıbbi atık işareti olan poşetlerde toplanarak yine kırmızı renkli tıbbi atık konteynırlarında muhafaza edilerek geçici tıbbi atık toplama deposunda biriktirilir. Sözleşmeli tıbbi atık toplama şirketine belirlenen saatlerde ağızları kapalı olarak teslim edilir. -Bütün ünitelerde çalışan personele hizmet içi eğitimler verilir ve tüm personel tıbbi atığın önemi, ayrı toplanması, bulaşma yolları ve koruyucu önlemleri hakkında bilgilendirilir d) Tehlikeli atıkların oluşumunun ve miktarının azaltılması amacı ile yapılan çalışmalar: -Tehlikeli atık miktarını azaltmak amacıyla, yapılacak ihalenin şartnamesine, boşalan tehlikeli atık kaplarının geri alınması ile ilgili madde eklenecek, miadı dolan ilaçlar ihale sürecinde firmalara konulan şart gereği aynı ilaç firmasına iade edilecektir. -Tehlikeli atıkların minimizasyonu ile ilgili bölüm çalışanlarına, bölüm sorumlularına hizmet içi eğitim verilecektir ATIKLARIN KAYNAĞINDA AYRI TOPLANMASI VE BİRİKTİRİLMESİ Atık ayrıştırması hastanemizde yapılmaktadır. Bu konuda yeterli malzeme temin edilmiş ve atıklar ayrı toplanmaktadır a) Evsel nitelikli atıkların kaynağında ayrı toplanması, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri: - Evsel atıklar içinde yer alan genel nitelikli atıklar; sağlıklı insanların bulunduğu kısımlar, hasta olmayanların muayene edildiği bölümler, idari birimler, temizlik hizmetleri, mutfaklar, ambar ve atölyelerden gelen atıklardır. -Evsel nitelikte atıkların kaynağında ayrı olarak toplanması ve biriktirilmesi amacıyla evsel nitelikli atıklar tıbbi atıklardan, tehlikeli atıklardan, ambalaj ve kağıt atıklarından ayrı olarak siyah renkli torbalarda toplanır. Ayrıca bilgilendirmeye yönelik evsel atık kovalarının üzerinde evsel atık bilgilendirme yazıları bulunmaktadır. Birimlerde çalışan tüm personele evsel atıklarla ilgili eğitimler düzenlenerek evsel atıkların ayrı toplanması sağlanmaktadır. -Toplanan bu atıklar bu iş için özel olarak ayrılmış konteynırlarla evsel atık geçici depolama bölümüne götürülmektedir.

6 SAYFA NO 6/ b) Ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri: -Evsel atıklar içinde yer alan ambalaj atıkları geri dönüşümlü atıklardır. Kağıt, karton, mukavva, plastik, metal vb. atıklar kontamine olmamaları şartıyla diğer atıklardan ayrı olarak mavi renkli plastik torbalarda toplanır. -Mavi torbalar beyaz, sert, sızdırmaz plastik kovalar içine konur. Serum ve ilaç şişeleri (kırık camlar dahil) gibi cam ambalaj atıkları ise yine kontamine olmamaları şartıyla mavi renkli plastik torbalarda toplanır. Kullanılmış serum şişeleri ayrı toplanmadan önce, uçlarındaki lastik, set ve iğne gibi hasta ile temas eden materyallerden ayrılır ve içindeki sıvılar boşaltılır. Aynı şekilde plastik serum poşetleri de kontamine olmamaları şartı ile set ve iğne gibi materyallerden ayrıldıktan sonra mavi torbalarda toplanırlar. -Ambalaj nitelikli atıklar toplanmaları sırasında tıbbi atıklar ile karıştırılmazlar. Karıştırılmaları durumunda tıbbi atık olarak kabul edilirler. -Toplanan kâğıt atıklar hastane bahçesinde kağıt konteynırı içinde biriktirilmektedir c) Tıbbi atıkların (kesici-delici atıklar dahil) kaynağında ayrı toplanması, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri: -Tıbbi atıklar; enfeksiyöz atıklar, patolojik atıklar ve kesici-delici atık alt gruplarından oluşmaktadır. -Enfeksiyöz atıklar; mikrobiyolojik laboratuvar atıkları, kültür ve stoklar, enfeksiyöz vücut sıvıları, serolojik atıklar, diğer kontamine laboratuvar atıkları (lam-lamel, pipet, petri v.b) kan-kan ürünleri ve bunlarla kontamine olmuş nesneler, kullanılmış ameliyat giysileri (kumaş, önlük ve eldiven v.b), diyaliz atıkları (atık su ve ekipman), karantina atıkları, bakteri ve virüs içeren hava filtreleri ve enfekte deney hayvanlarının leşleri, organ parçaları, kanı ve bunlarla temas eden tüm nesnelerdir. -Patolojik atıklar; ameliyathane, morg ve otopsi salonları gibi yerlerden gelen anatomik atık dokular olan vücut parçaları, organik parçalar, plesenta, kesik uzuvlar ve tıbbi müdahale esnasında ortaya çıkan vücut sıvılarını içeren atıklardır. -Kesici-delici atıklar; batma, delme sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıklar: enjektör iğnesi, iğne içeren diğer kesiciler, bistüri, lam-lamel, cam pastör pipeti, kontamine kırılmış cam ürünleridir (kırılmış ampuller v.b).

7 SAYFA NO 7/15 -Tıbbi atıkların toplanmasında çift taban kalınlığı en az 100 mikron olan ve 10 kg kaldırma kapasiteli polietilen hammaddeden sızdırmaz, çift taban dikişli, körüksüz, üzerinde DİKKAT TIBBİ ATIK yazısı ve uluslararası Tıbbi Atık Amblemi bulunan özel kırmızı poşetler kullanılır. -Torbalar en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları sıkıca bağlanır ve gerekli görüldüğü hallerde her bir torba yine aynı özelliklere sahip diğer bir torbaya konularak kesin sızdırmazlık sağlanır. Bu torbalar hiçbir şekilde geri kazanılmaz ve tekrar kullanılmaz. Tıbbi atık torbalarının içeriği hiçbir suretle sıkıştırılmaz, torbasından çıkarılmaz, boşaltılmaz veya başka bir kaba aktarılmaz. -Kesici ve delici özelliği olan atıklar diğer tıbbi atıklardan ayrı olarak delinmeye, yırtılmaya, kırılmaya ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez ve sızdırmaz, açılması ve karıştırılması mümkün olmayan, üzerinde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile Dikkat! Kesici ve delici tıbbi atık ibaresi taşıyan plastik veya aynı özelliklere sahip lamine kartondan yapılmış kutu veya konteynerler içinde toplanır. Bu biriktirme kapları, en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları kapatılır ve kırmızı plastik torbalara konur. Kesici-delici atık kapları dolduktan sonra kesinlikle sıkıştırılmaz, açılmaz, boşaltılmaz ve geri kazanılmaz. -Kesici-delici atık kutuları ve tıbbi atık poşetlerinin ¾ ten fazla oranda doldurulmasını önlemek için yeni torba ve kapların kullanıma hazır olarak atığın kaynağında veya en yakınında bulundurulması sağlanır. -Hastanemiz yoğun bakım üniteleri ve servislerde kapalı sistem yoluyla toplanan ve delinmeye dayanıklı torbalarda biriktirilen trakial aspirasyon sıvıları, bu torbalar içinde tıbbi atık poşetine atılır. -Servislerde arrestler veya acil durumlarda kullanılan aspirasyon cihazların kavanozları içerisinde biriken aspirasyon sıvıları, tıbbi atık torbalarına talaşla birlikte emdirilerek atılır. Bu kavanozlara işlem sonrası 1/10 oranında çamaşır suyu ile 20 dakika yüksek düzey dezenfeksiyon uygulanır. -Enfeksiyon Kontrol Komitesi tarafından sakıncalı bulunan hastaların vücut sıvıları kapları ile birlikte tıbbi atık torbasına atılır. -Hastanemiz kan merkezi ve laboratuarlarından gelen enfeksiyöz atıklar otoklavda steril edildikten, sonra tıbbi atık poşetine atılır d) Tehlikeli atıkların kaynağında ayrı toplanması, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri: -Bu grupta yer alan kimyasal atıklar, toksik, korozif (ph<2 ve ph>12), yanıcı ve reaktif (su ile reaksiyon verebilen, şoklara hassas) özelliklerinin en az birine sahip olmaları durumunda tehlikeli

8 SAYFA NO 8/15 atık olarak kabul edilirler. Tehlikeli atıklar; tehlikeli kimyasallar, sitotoksik ve sitostatik ilaçlar (bu ilaçlarla kontamine olmuş serum, serum seti, iğne ucu vb.), amalgam atıkları, genotoksik ve sitotoksik atıklar, farmasötik atıklar, ağır metal içeren atıklar ve basınçlı kaplar diğer atıklardan ayrı olarak mavi renkli, kapağı kelepçeli tehlikeli atık bidonları ile toplanır. Bu özelliklerden hiçbirine sahip olmayan tehlikesiz kimyasal atıklardan katı olanlar evsel atıklar ile toplanır, sıvı olanlar ise kanalizasyon sistemi ile uzaklaştırılır. -Radyoloji ünitemizden kaynaklanan röntgen banyo suları Radyoloji Ünitesinde belirlenen noktada biriktirilir. Bu biriktirilen sular satın alma yoluyla ihale edilen firma tarafından düzenli olarak alınmaktadır. -Pillerin ayrı toplanması için bölümlerde ve katlarda geri dönüşüm pil atık kutuları bulunmaktadır. Bölümlerde ve katlarda atık pil kutuları dolduğunda ilgili müdür muavinine haber verilir. İlgili müdür muavini, sözleşmesi yapılmış firmaya dolmuş pil kutusunu ve yerini bildirir. Firma görevlileri tarafından toplanır ATIKLARIN TAŞINMASI, TAŞIMADA KULLANILACAK EKİPMAN VE ARAÇLAR a) Evsel atıklarının taşınması, taşıma amacıyla kullanılacak araçlar: -Evsel nitelikli atıklar tıbbi, tehlikeli ve ambalaj atıklarından ayrı olarak siyah renkli plastik torbalarda toplanmaktadır. Atık poşetlerinin 3/4 oranından daha fazla doldurulmamaktadır. -Atık toplama poşetlerinin ağzı sıkıca bağlandıktan sonra atıklar her birimin kendi temizlik görevlileri tarafından evsel atık kapaklı, tekerlekli, yükleme-boşaltma esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan, yüklenmesi, boşaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay ve sadece bu iş için ayrılmış 240 litre hacminde PVC den yapılma yeşil renkli konteynırıyla taşınmakta ve geçici evsel atık deposuna konulmaktadır. Konteynırlar her birimin kendi temizlik görevlileri tarafından taşınır. -Ekipman olarak eldiven ve çalışma kıyafetleri kullanılmaktadır b)Ambalaj atıklarının taşınması, taşıma amacıyla kullanılacak araçlar: -Ambalaj atıkları mavi renkli torbalara ayrı olarak toplandıktan sonra, her birimin kendi temizlik görevlileri tarafından atık kapaklı, tekerlekli, yükleme-boşaltma esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan, yüklenmesi, boşaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay ve sadece bu iş için ayrılmış 240 litre hacminde PVC den yapılma yeşil

9 SAYFA NO 9/15 renkli, konteyner ile taşınmakta ve geçici ambalaj atık deposuna konulmaktadır. Konteynırlar her birimin kendi temizlik görevlileri tarafından taşınır. -Ekipman olarak eldiven ve çalışma kıyafetleri kullanılmaktadır c)Tıbbi atıkların taşınması, taşıma amacıyla kullanılacak ekipman ve araçlar: -Tıbbi atıkların toplanmasında; yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taşımaya dayanıklı; orijinal orta yoğunluklu polietilen ham maddeden sızdırmaz, çift taban dikişli ve körüksüz olarak üretilen, çift kat kalınlığı 150 mikron olan, en az 10 kg kaldırma kapasiteli, her iki yüzeyinde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile DİKKAT TIBBİ ATIK ibaresi taşıyan kırmızı renkli torbalar kullanılmaktadır. -Torbalar en fazla ¾ oranında doldurulup, ağzı sıkıca kapatılmalı, içerisindeki sıvı tıbbi atıklardan dolayı sızdırma riski olan torbalar ikinci bir torbaya konularak tam sızdırmazlık sağlanmaktadır. Tıbbi atıkların sıkıştırılmamasına ve başka poşetlere aktarılmamasına dikkat edilmektedir. -Tıbbi atık torbaları ağzı kapaklı plastik kovalarla ünite içinde bu iş için eğitilmiş personel tarafından, yüklenmesi, boşaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay, paslanmaz ve sadece bu iş için ayrılmış araçlar ile toplanır ve taşınırlar. -Tıbbi atıkların ünite içinde taşınmasında kullanılan araçlar turuncu renkli, üzerlerinde Uluslar arası Biyotehlike amblemi ile Dikkat! Tıbbi Atık ibaresi bulunmaktadır. -Tıbbi atık torbaları ağızları sıkıca bağlanmış olarak ve sıkıştırılmadan ağzı kapaklı tıbbi atık kovaları ile atık taşıma araçlarına yüklenir, toplama ve taşıma işlemi sırasında el veya vücut ile temastan kaçınılır. Atık torbaları asla elde taşınmazlar. Tıbbi atıklar ile evsel nitelikli atıklar aynı araca yüklenmez ve taşınmazlar. -Atık taşıma araçları her gün düzenli olarak temizlenir ve dezenfekte edilirler. Araçların içinde herhangi bir torbanın patlaması veya dökülmesi durumunda atıklar güvenli olarak boşaltılır ve taşıma aracı ivedilikle dezenfekte edilir. -Tıbbi atıkları taşımakla görevlendirilen temizlik personeli çalışma sırasında eldiven, koruyucu gözlük, maske kullanır; çizme ve özel koruyucu turuncu renkli elbise giyer. -Taşıma işleminde kullanılan özel giysi ve ekipmanlar ayrı bir yerde muhafaza edilir. -Günlük tıbbi atıklarımız sözleşme yapılmış lisanslı firma tarafından toplanmaktadır.

10 SAYFA NO 10/ d) Tehlikeli atıkların taşınması, taşıma amacıyla kullanılacak araçlar Tehlikeli kimyasal atıklar: -Kimyasal atık bidonlarında biriktirilerek toplandıktan sonra tıbbi atık taşıma personeli tarafından tıbbi atık taşıma aracı ile geçici kimyasal atık deposuna taşınır. -Tehlikeli kimyasal atıkları taşımakla görevlendirilen tıbbi atık taşıma personeli çalışma sırasında eldiven, koruyucu gözlük, maske kullanır; çizme ve özel koruyucu turuncu renkli elbise giyer. -Pil atıkları dolduğunda, sözleşme yapılmış lisanslı firmaya dolmuş pil kutusunu ve yerini bildirir. Firma görevlileri tarafından toplanır ATIK TOPLAMA VE BİRİKTİRME EKİPMANLARININ BULUNDUĞU YERLER, TOPLAMA PROGRAMI VE TAŞIMA GÜZERGAHI a) Evsel nitelikli atık biriktirme kaplarının bulunduğu yerler, toplanma saati ve atık taşıma araçlarının izleyeceği güzergah: -Evsel nitelikli atıklar her ünitenin kendi içerisinde özel belirlenmiş noktalardaki evsel atık konteynırlarında toplanmaktadır. Toplanan konteynırlar her gün için, Sabah: 07:30 Öğle: 14:30 Akşam: 20:30 saatlerinde her ünitenin kendi görevlileri tarafından alınarak bu iş için ayrılmış sabit bir asansör kullanılarak geçici evsel atık deposuna taşınmaları sağlanmaktadır b) Ambalaj atığı biriktirme kaplarının bulunduğu yerler, toplanma saati ve atık taşıma araçlarının izleyeceği güzergâh: -Ambalaj nitelikli atıklar her ünitenin kendi içerisinde özel belirlenmiş noktalardaki ambalaj atık konteynırlarında toplanmaktadır. Toplanan konteynırlar her gün için, Sabah: 07:30 Öğle: 14:30 Akşam: 20:30 saatlerinde her ünitenin kendi görevlileri tarafından alınarak bu iş için ayrılmış sabit bir asansör kullanılarak geçici evsel atık deposuna taşınmaları sağlanmaktadır c) Tıbbi atık biriktirme kaplarının bulunduğu yerler, toplanma saati ve atık taşıma araçlarının izleyeceği güzergâh: -Tıbbi atıklar bütün ünitelerde belirlenen özel noktalarda toplanmaktadır. Ayrıca hasta tedavi araçlarında da delici-kesici tıbbi atık malzemeleri için küçük tıbbi atık kovaları bulundurulmaktadır. Bu toplanan tıbbi atıkların taşınması her gün için, Sabah 07:30, Öğle: 14:30, Akşam 20:30 saatlerinde özel tıbbi atık görevlileri tarafından bu iş için ayrılmış sabit asansör kullanılarak geçici tıbbi atık deposuna taşınması sağlanmaktadır.

11 SAYFA NO 11/ d) Tehlikeli atık biriktirme kaplarının bulunduğu yerler, toplanma saati ve atık taşıma araçlarının izleyeceği güzergâh: -Bölümlerde biriktirilen tehlikeli kimyasal atıklar atık bidonlarının ¾ ü dolduğunda tıbbi atık görevlisine haber verilerek taşıması sağlanır. Katlardan toplanan tehlikeli kimyasal atıklar özel tıbbi atık görevlileri tarafından hastanemiz bu iş için ayrılmış sabit asansör kullanılarak geçici kimyasal atık deposuna taşınması sağlanmaktadır. -Laboratuar cihazlarının tehlikeli kimyasal atıkları zemin koridorunun çok kalabalık olmadığı zamanda geçici kimyasal atık deposuna taşınması sağlanmaktadır GEÇİCİ DEPOLAMA SİSTEMLERİ a)Evsel atık geçici atık deposunun yeri ve özellikleri: -Evsel atıklar içinde yer alan genel atıklar ve ambalaj atıkları için hastanemizin zemininde ve morg tarafında hasta ve hasta yakını girişlerinden uzakta geçici atık deposu oluşturulmuştur. Atık Deposunun hacmi en az altı günlük atığı alabilecek boyutlardadır. -Deponun tabanı ve duvarları sağlam, geçirimsiz, mikroorganizma ve kir tutmayan, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay bir malzeme ile kaplıdır. Belediye Temizlik İşleri görevlileri tarafından haftanın her gün belirlenen saatlerde alınmaktadır b)Tıbbi atık geçici atık deposunun yeri ve özellikleri: -Tıbbi atıklar hastanemizin zemin katında, hasta ve hasta yakını girişlerinden uzakta Geçici Tıbbi Atık Deposunda depolanır. Atık Deposunun hacmi en az altı günlük atığı alabilecek boyutlardadır. - Deponun tabanı ve duvarları sağlam, geçirimsiz, mikroorganizma ve kir tutmayan, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay bir malzeme ile kaplıdır. Havalandırma için pervane kullanılır. Depo kapısı turuncu renge boyalı, üzerinde görülebilecek şekilde ve siyah renkli Uluslararası Biyotehlike amblemi ile siyah harfler ile yazılmış Dikkat! Tıbbi Atık ibaresi bulunur ve dışarıya doğru açılır. -Depo kapısı kullanımları dışında daima kapalı ve kilitli tutulur, yetkili olmayan kişilerin girmelerine izin verilmez c)Tehlikeli Atıklar: Tehlikeli atıklar hastanemiz dış tarafında hasta ve hasta yakını girişlerinden uzakta Geçici Tehlikeli Atık deposunda bulunur. Tehlikeli atıklar diğer atıklardan ayrı toplanır. Hizmet satın alım yöntemi ile anlaşılmış bir firma aracılığı ile Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre işlem görür.

12 SAYFA NO 12/ d)Pil Atıkları: Atık piller diğer atıklarla karıştırılmadan Tehlikeli Atıkların Kontrolü yönetmeliğine uygun ayrı atık toplama kapları kullanılarak biriktirilir. Atık toplama kapları dolduğunda Belediye görevlilerine teslim edilmektedir e)Floresan Atıklar: Floresan atıklar diğer atıklarla karıştırılmadan Tehlikeli Atıkların Kontrolü yönetmeliğine uygun ayrı atık toplama kapları kullanılarak biriktirilir. Atık toplama kapları dolduğunda anlaşma yapılan özel firmaya teslim edilir )TOPLAMA EKİPMANLARININ TEMİZLİĞİ VE DEZENFEKSİYONU a)Evsel atık taşıma araçları ile geçici atık depolarının veya konteynerlerinin temizliği ve dezenfeksiyonu amacıyla yapılacak işlemler: -Evsel nitelikli atıkların konulduğu bölmede kanalizasyona bağlı ızgaralı bir drenaj sistemi ve bölmenin kolaylıkla temizlenebilmesi için bir su musluğu bulunur. Depo, atıkların boşaltılmasını müteakiben temizlenir, gerekirse dezenfekte edilir ve ilaçlanır. Servislerde evsel atıkların toplanması için kullanılan konteynerlerin içi kirlendikçe su ve deterjanla temizlenir, gerektiğinde dezenfeksiyonu sağlanır b)Tıbbi atık taşıma araçları ile geçici atık depolarının veya konteynerlerinin temizliği ve dezenfeksiyonu amacıyla yapılacak işlemler: -Tıbbı atıkların konulduğu deponun temizliği ve dezenfeksiyonu atıkların boşaltılmasından sonra kuru olarak yapılır. Deponun zeminine dökülen sıvılar önce talaş kullanılarak emdirilir. Emilme işlemi bittikten sonra talaşlar toplanıp kırmızı renkli tıbbı atık torbasına atılır. Sonrasında pompalı ilaç püskürtme cihazı içine 1/10 oranında hazırlanmış çamaşır suyu ile dezenfekte edilir. -Servislerde tıbbi atıkların toplanması için kullanılan konteynerlerin içi tıbbi atık poşetlerinin alınması sonrasında sıvı sızıntısı yönünden kontrol edilir. Sıvı sızıntısı olması durumunda bu sıvı önce talaşla emdirilir ve talaş tıbbi atık poşetine konur. Daha sonra 1/10 oranında hazırlanmış çamaşır suyu ile dezenfekte edilir. Bu işlem her günün sonunda ve gerektiğinde tekrarlanır. Tıbbi atık temizliğinde kullanılan tüm malzemeler, başka birimlerde kullanılmamak üzere tıbbi atık temizliği için ayrılmış bölümde saklanır. Dezenfeksiyon amacı ile kullanılacak dezenfektanlar: 1/10 (5000 ppm) oranında Çamaşır Suyu (Klor Dezenfektan) kullanılır )KAZA ANINDA ALINACAK ÖNLEMLER VE YAPILACAK İŞLEMLER

13 SAYFA NO 13/ a)Tıbbi atıkların toplanması, ünite içi taşınması ve geçici depolanması sırasında oluşabilecek yaralanmalarda alınacak önlemler ve yapılacak işlemler: -Tıbbi atıkların taşınması için görevlendirilen personele Tıbbi Atık Yönetmeliğine uygun eldiven, çizme, gözlük ve turuncu renkli kıyafetler temin edilir ve giymeleri sağlanır. Tıbbi atık personeline herhangi bir kaza anında oluşabilecek risklerle ilgili EKK tarafından hizmet içi eğitim verilir. Tıbbi Atık Sorumlusu ile işbirliği yapılarak gerekli tahlil ve tetkiklerin yapılması sağlanır. Tıbbi atık taşıyan personelin kesici delici aletle yaralanması durumunda EKK ne başvurarak takip altına alınması sağlanır. Yaralanan personel için Kesici-Delici Alet Yaralanması Bildirim ve Takip Formu doldurulur b)Tıbbi atıkların toplanması, ünite içi taşınması ve geçici depolanması sırasında oluşabilecek dökülme ve yayılmalarda alınacak önlemler ve yapılacak işlemler: -Tıbbi atık kovalarının, kolay devrilmeyeceği hasta ve çalışanların takılıp düşmelerine neden olmayacağı yerlerde bulundurulması sağlanır. -Tıbbi atıkların herhangi bir nedenle dökülmesi durumunda o bölgeye hasta/hasta yakınları ve diğer personelin girişinin engellenmesi sağlanır. Tıbbi atıkların toplanması sırasında tıbbi atık torbalarında herhangi bir delinme veya sızdırma söz konusu ise ikinci bir atık torbasına daha konularak sızdırmadığından emin olunduktan sonra atılır. Eğer kovanın devrilmesi söz konusu ise çöpe elle dokunulmadan yerdeki atık süpürülür, yeni bir atık poşetinin içine konulur ve atık kovasının içinde kalan atıklar da bu yeni tıbbi atık poşetinin içine konulur. -Sıvı atıklar ise talaşla yoğunlaştırıldıktan sonra tekrar kırmızı renkli plastik torbalara konur. Tıbbi atık kovası da çamaşır suyu ile silinerek temizlenir. Yeni bir tıbbi atık poşeti geçirilir. Kovanın devrildiği zemin de 1/10 oranında sulandırılmış çamaşır suyu ile dezenfekte edilir. Temizlikte kullanılan diğer malzemeler de yine çamaşır suyu ile dezenfekte edilir c)Tıbbi atıkların toplanması, ünite içi taşınması ve geçici depolanması sırasında oluşabilecek yaralanmalar, dökülme-yayılma ve diğer kazaların bildirilmesi, kayıt altına alınması ve raporlanması: -Tıbbi yaralanmaya maruz kalan personel yaralanmayı EKK ya bildirir. Diğer dökülme ve kazalar tıbbi atık sorumlusuna bildirilir. Tıbbi atık sorumlusu olayı tutanak altına alarak bir daha tekrarlanmaması için gerekli tedbirleri alır. Tıbbi atık taşıyan personelin kesici delici aletle yaralanması durumunda Kesici-Delici Alet Yaralanması Bildirim ve Takip Formu doldurulur.

14 SAYFA NO 14/ ) SORUMLU PERSONEL a)Evsel nitelikli atıklar ile ambalaj atıklarının toplanması ve taşınmasından sorumlu personel ve görev tanımları: Her birimin temizlik personeli evsel ve ambalaj atıklarının toplanması ve atılmasından sorumludur. Temizlik personeli; evsel atıkların toplanmasında yeşil renkli atık konteynerlerini kullanır. Evsel atık poşetinin ağzını bağlar, kendi vücuduna değdirmeden evsel atık konteynerine yerleştirir. Konteynerin ağzını kapatır ve kapalı bir şekilde taşır. Temizlik personeli kesinlikle tıbbi atıklarla evsel atıkları aynı konteyner içerisinde taşımaz. Atıkların toplanması ve taşınması sırasında eldiven kullanır. Evsel atıkları toplarken klinik sorumlusunun gözetiminde çalışır. Evsel atık poşetlerini geçici evsel atık deposuna koyduktan sonra deponun kapısını kilitli tutar b)Tıbbi atıkların toplanması ve taşınmasından sorumlu personel, görev tanımları ve çalışma sırasında kullanılacak özel kıyafetler: -Hastanemizde tıbbi atıklar için 1 adet temizlik personeli görevlendirilmiştir. Tıbbi atık görevlileri turuncu renkli özel kıyafet giyer, batmayı önleyici özel eldiven, maske, çizme ve sıvı sıçramalarına karşı da koruyucu gözlük kullanır. -Tıbbi atığın toplanması ve taşınması tıbbi atık personeli tarafından yapılır. Tıbbi atıklar tıbbi atık konteynerleri ile toplanır. Tıbbi atık personeli tıbbi atıkları toplarken kesinlikle poşetiyle birlikte alır ve sızdırma söz konusu ise başka bir tıbbi atık poşetine daha koyar. Tıbbi atıkları toplarken klinik sorumlusunun gözetiminde çalışır. -İğne ucu vb. kesici delici atıklar atılmış ise bunu hemen klinik sorumlusuna ve tıbbi atık sorumlusuna bildirir. Tıbbi atık poşetinin ağzını bağlar, kendi vücuduna değdirmeden tıbbi atık konteynerine yerleştirir. Tıbbi atık konteynerinin ağzını kapatır ve kapalı bir şekilde taşır. Tıbbi atık poşetlerini geçici tıbbi atık deposuna koyduktan sonra deponun kapısını kilitli tutar c)Geçici atık deposunun/geçici atık depolama konteynerlerinin işletilmesinden sorumlu personel ve görev tanımları: -Deponun sorumlusu, tıbbi atık personelidir. Bu personel; geçici atık depolarının temizliğini ve düzenini sağlar, yetkisiz kişilerin geçici atık depolarına giriş çıkışını engeller. Geçici Atık Depolarının kapılarının daima kapalı tutulmasını ve havalandırma soğutma sisteminin çalışır

15 SAYFA NO 15/15 durumda olmasını sağlar. Belediye görevlilerince atıkların alınması sırasında gereken kolaylığı ve yardımı yapar. Meydana gelen olumsuzlukları derhal Tıbbi Atık Sorumlusuna bildirir KAYIT TUTMA VE RAPORLAMA -Tıbbi atık personeli tıbbi atıkları tartar ve Tıbbi Atık Alındı Belgesi lisanslı tıbbi atık görevlisi ile karşılıklı olarak imzalanarak günlük atık miktarı kayıt altına alınır. Bu kayıtlar tıbbi atık sorumlu personeli aracılığıyla tıbbi atıklardan sorumlu hastane şefine bildirilir. Ayrıca aylık olarak toplam tıbbi atık miktarı ve mali tutarı, firma görevlileri tarafından hastaneye bildirilir. Günlük alınan kilo miktarları aylık toplanarak Sağlık Müdürlüğü ne yazı ile bildirilir a)Kayıt altına alma ve raporlamadan sorumlu personel: Günlük tıbbi atık miktarı ile ilgili belge tıbbi atıkları teslim etmekle görevlendirilen tıbbi atık personelinin sorumluğundadır. Bu belgelerin aylık dökümünün yapılması ve arşivlenmesi tıbbi atık sorumlusu şefin sorumluluğundadır. Hastane tıbbi atık sorumlusu, her ay bu işlemleri denetler ve uygun şekilde kayıt altına alınmasını ve raporlanmasını sağlar. 3.İLGİLİ DOKÜMANLAR Çevre Boyutları Listesi Çevre Yönetmelikleri