MAKROEKONOMİK BÜLTEN. Büyüme Beklentilerin Üzerinde Gerçekleşti. İlk Çeyrekte En Büyük Artış Devletin Nihai Tüketim Harcamalarında Yaşandı

Transkript

1 SUNUŞ BÜYÜME Büyüme Beklentilerin Üzerinde Gerçekleşti Ticaret ve Sanayi Odalarımızın Saygıdeğer yöneticileri ve üyeleri, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği öncülüğünde Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı tarafından Oda ve Borsaların Kapasitelerinin Geliştirilmesi amacıyla yürütülen 81 İle 81 Akademik Danışman Projesi çerçevesinde Zonguldak İli adına sizlerin destekleriyle çalışmalarıma devam etmekteyim yılı Ocak-Mart döneminde GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2016 yılının aynı dönemine oranla yüzde 5 artarak beklentilerin üzerinde bir performans sergiledi (Şekil 1). Endeks takvim etkisinden arındırıldığında yüzde 4,7, mevsim ve takvim etkisinden arındırıldığında ise yüzde 1,4 lük bir artış gösterdi. Cari fiyatlarla bakıldığında büyümenin yüzde 14,3 seviyesinde olduğu ve 641,6 milyar TL olarak gerçekleştiği görülmektedir. Çeyreklere göre GSYH büyüme hızları, (Zincirlenmiş hacim endeksi, 2009=100) Proje kapsamında İlimizde bulunan 5 Ticaret ve Sanayi Odamıza projeler, araştırma raporları, sektör raporları ve ekonomik gelişmeler hakkında bülten raporları ortaya koyarak destek olmaya çalışılmakta olmanın mutluluğu içerisindeyim. Ülke ve İl ekonomisindeki gelişmeler ile ilgili derlediğim göstergeleri raporlayarak siz değerli iş dünyası temsilcilerine sunmaktayım. Bu çerçevede Nisan-Mayıs-Haziran Döneminde ilgili kurumlar tarafından açıklanan ve Projenin yürütücüsü TEPAV tarafından açıklandığı an bizler ile paylaşılan makro ekonomik göstergeleri sizler için derleyerek kısa bir bülten haline getirmiş bulunmaktayım. Gösterge ve istatistiki gelişmelerin iş dünyası için günümüz küresel ekonomik yapısında rekabet eden işletmelerimiz ve girişimcilerimiz için önemi oldukça büyüktür. İl düzeyinde hazırlanan göstergeler ile Zonguldak 2016 raporumuz tamamlanmış olup çok kısa süre içerisinde sizler ile paylaşılacaktır. Makro Ekonomik Bültenlerimiz Büyüme, İstihdam, Enflasyon başta olmak üzere dış ticaret, güven endeksleri ve borçlanma konularında son gelişmeleri ortaya koymaktadır. Bültenin hazırlanmasında emeği geçen tüm TEPAV çalışanlarına teşekkür eder, bilgilerin tüm iş dünyası temsilcilerimize faydalı olmasını temenni eder, bol kazançlı günler dilerim. İlk Çeyrekte En Büyük Artış Devletin Nihai Tüketim Harcamalarında Yaşandı Ana harcama gruplarında GSYH hesaplarına zincirleme hacim endeksi bazında bakıldığında 2017 yılı ilk çeyreğinde en yüksek büyümenin yüzde 10,6 ile malhizmet ihracatında olduğu, onu yüzde 9,4 ile devletin nihai tüketim harcamasının takip ettiği görülmektedir (Tablo 1). Hanehalklarının nihai tüketim harcamaları ise yüzde 5,1 lik büyüme ile takip etmiş, bu kalem 3,1 puan ile büyümeye harcamalar yönünden en büyük katkıyı yapmıştır. En hızlı büyüyen mal ve hizmet ihracatının büyümeye katkısı 2,4 puan olurken; devletin nihai tüketim harcamaları (1,3 puan), gayrisafi sabit sermaye oluşumu (0,7 puan) takip etmiştir. Harcama yöntemiyle çeyreklik GSYH büyümesi, (Zincirlenmiş hacim endeksi, 2009=100) Yrd.Doç.Dr. Ferdi KESİKOĞLU BEÜ Öğretim Üyesi TOBB Zonguldak İli Akademik Danışmanı

2 İSTİHDAM Genç İşsizlik Oranlarında Tehlike Çanları 2017 Nisan ayı Hanehalkı İşgücü İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 17 Temmuz 2017 tarihinde açıklandı. Mevsim etkilerinden arındırılmamış yıllık temel işgücü göstergeleri, ya grubu, yüzde, Nisan nin Nisan ayında Türkiye de toplam işsiz sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 463 bin kişi artarak 3 milyon 287 bin kişi oldu. Böylece işsizlik oranı 1,2 puanlık artış ile %10,5, tarım dışı işsizlik oranı ise 1,4 puanlık artış ile %12,4 olarak gerçekleşti. Genç nüfusta işsizlik oranı ise 3,8 puan artarak %19,8 oranına yükseldi. Nisan 2017 de Türkiye genelinde 15 yaş ve üstü bireylerde istihdam edilen kişi sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre 519 bin kişi artış göstererek 28 milyon 157 bin kişi oldu. Türkiye de 15 yaş ve üzerinde istihdam edilen kişi sayısı ve 15 yaş ve üzerinde toplam işgücü, Nisan Nisan 2017 ENFLASYON Haziran Ayında Tüketici Fiyatlarında Gerileme Üreticim Fiyatlarında İse Artış Var Haziran 2017 Tüketici Fiyat Endeksi ne(tüfe) ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Temmuz 2017 tarihinde yayımlandı. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) haziranda yüzde 0,27 azalırken, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 0,07 arttı. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 10,90, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 14,87 oldu. Nisan 2017 de, 15 yaş ve üzeri bireylerde işgücüne dâhil olmayan kadınların sayısı, 2016 yılının aynı dönemine göre artarak 20,1 milyona ulaşırken, işgücüne dâhil olmayan erkeklerin sayısı da 8,2 milyon olarak gerçekleşti. Toplamda iş gücüne dâhil olmayanlar ise bir önceki yılın aynı dönemine göre artarak 28,3 milyon kişiye ulaştı. Tarım istihdamı 5,3 milyon, tarım dışı istihdam ise 22,8 milyon kişi olarak gerçekleşti. Ana harcama grupları ve genel endeksler ile bu endekslerin büyüme hızları (enflasyon) konusunda bilgi vermektedir. Ancak ana harcama gruplarının ortalama enflasyon oranına etkisi bu grupların tüketici sepetindeki ağırlıklarına bağlı olacaktır. Ana harcama grup endekslerindeki yüzde artışlar bu harcama gruplarının tüketici sepeti içindeki payları ile çarpılarak ortalama

3 (TÜFE temelli) enflasyona etkileri Tablo 2 de verilmiştir. Türkiye genelindeki ortalama fiyat artışına en büyük etki (0,08) lokanta ve oteller grubundan gelmektedir. Öte yandan gıda ve alkolsüz içecekler (0,23), giyim ve ayakkabı (0,09), ulaştırma (0,14), haberleşme (0,02) ve eğlence ve kültür (0,01) gruplarının etkisi negatif olarak gerçekleşmiştir. Aylara göre ihracat, milyar $ ( Ocak-Mayıs) Tablo 1: Ana-Harcama Gruplarına Göre Tüketici Fiyat Endeksi ve Değişim Oranları Aylara göre ithalat, milyar $ ( Ocak-Mayıs) *Bir önceki yılın aynı ayına göre enflasyon değişimi **Aynı yılın bir önceki ayına göre enflasyon değişimi DIŞ TİCARET Mayıs ta Dış Ticaret Açığı Arttı! Mayıs 2017 dış ticaret istatistiklerine ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 30 Haziran 2017 tarihinde yayımlandı. Mayıs ayında Türkiye nin ihracatı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12.5 artarak 13 milyar 616 milyon dolar olmuştur. Mayıs ayı ithalatı da bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 21.7 artarak 20 milyar 923 milyon dolar olmuştur. Buna göre Mayıs ayı dış ticaret açığı, yüzde 43.3 artarak 7 milyar 307 milyon dolara yükseldi Mayıs ayında yüzde 70,4 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı ise 2017 Mayıs ayında yüzde 65.1 e geriledi. İhracatta Almanya, İthalatta İse Çin İlk Sırada Türkiye, 2017 Mayıs ayında en fazla ihracatı Almanya ya yapmıştır. 1.2 milyar dolarlık ihracat ile Almanya birinci sırada yer alırken onu sırası ile Birleşik Arap Emirlikleri (1 milyar dolar), ABD (858.2 milyon dolar) ve Irak (830.8 milyon dolar) takip etmektedir. İthalatta ise Çin lider konumdadır. Türkiye nin 2017 Mayıs ayında Çin den yaptığı ithalat 1.9 milyar dolar olup Çin i sırası ile Almanya (1.8 milyar dolar), Rusya (1.5 milyar dolar) ve ABD (1.2 milyar dolar) takip etmektedir. İhracatta Otomotiv, İthalatta İse Altın İlk Sırada Yer Aldı Sektörel ihracatta ise, 2017 Mayıs ayında Türkiye 2.1 milyar dolarlık motorlu kara taşıtları, bisiklet ve motosikletler, bunların aksam ve parçası ihracatı yapmıştır. Sektörü 1.2 milyar dolar ile giyim eşyası ve bunların aksesuarları ve 961 milyon dolar ile tekstil ürünleri (iplik, kumaş, yer

4 kaplamaları, hazır eşya) ihracatı takip etmektedir. İthalatta ise ilk sırayı 2.1 milyar dolarlık ithalatı ile altın, parasal olmayan (altın madeni ve konsantreleri hariç) alırken onu 1.7 milyar dolar ile açıklanmayan (Gizli veri) ürünler ve 1.5 milyar dolarlık ithalatı ile motorlu kara taşıtları, bisiklet ver motosikletler, bunların aksam ve parçası takip etmektedir. Aylara göre sanayi üretim endeksi (mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış, 2010=100) Orta-Düşük Teknoloji Yoğun Satmaya, Orta-Yüksek Teknoloji Almaya Devam İmalat sanayi ürünleri için teknoloji yoğunluğu, milyon $ (2017 Mayıs) Mayıs (2017) ayındaki azalışta bir önceki aya göre imalat sanayindeki yüzde 2 lik, madencilik ve taşocakçılığı sektöründeki yüzde 0,5 lik azalışın etkili olduğu görülmektedir. TEPE (TEPAV PERAKENDE GÜVEN ENDEKSİ) Perakendeci Yılın İlk 6 Ayında Geçen Yılı Aradı SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ Mayıs ta SÜE de Gerileme Var Mayıs 2017 Sanayi Üretim Endeksi ne ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 10 Temmuz 2017 tarihinde yayımlandı. Mayıs ayında Türkiye (TR) Geneli Sanayi Üretim Endeksi bir önceki aya (Nisan 2017) göre yüzde 1,5 azalış göstermiştir yılının ilk yarısını -6,9 puan ile sonlandıran perakende güveni, 2017 yılının ilk yarısında -16,8 puan seviyesine geriledi. Bir önceki aya göre sınırlı bir artış (1,0 puan) sergileyen endeks, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 2,9 puanlık bir düşüş kaydetti. Yıllık düşüşte geçtiğimiz 3 ayda işlerin gelişimi ve önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerindeki düşüş etkili oldu. Akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb. sektörlerinden oluşan Diğer sektör gurubu Haziran ayında perakende güveninde artış gösteren tek sektör oldu. AB-28 ve Euro Bölgesi ile karşılaştırıldığında Türkiye geçen yıla göre daha kötü performans sergiledi. Perakende güveni geçen yıla kıyasla azaldı Haziran ayında -14,4 puan değerini alan TEPE, geçen yılın aynı dönemine göre 2,9 puan azalırken, geçen aya göre ise 1,0 puan arttı. TEPE değerinin geçen yıla göre azalmasında, geçtiğimiz 3 ayda işlerin gelişimi ve önümüzdeki 3 ayda satış beklentisi göstergelerindeki düşüş etkili olurken; bir önceki aya göre iyileşmenin sınırlı kalmasında ise önümüzdeki 3 ayda satış beklentisinin iyileşmesine rağmen işlerin geçtiğimiz 3 aydaki durumunun kötüleşmesi etkili oldu.

5 SEKTÖREL GÜVEN ENDESKLERİ TEPE (Haziran 2016 Haziran 2017) Haziran ayı inşaat ve hizmet sektörü güven endeksleri TÜİK tarafından 23 Haziran 2017 tarihinde yayımlandı. İnşaatta Güven ve İşler Artışta 2017 yılı Mayıs ayında 86,3 olan mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi, Haziran ayında 0,4 puan artarak 86,7 seviyesine yükselmiştir. Bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 80,9 puan olan inşaat sektörü güven endeksi 5,7 puan çıkarak yüzde 7,1 oranında artmıştır. Kaynak: TEPAV Perakendecilerin satış beklentileri geçen aya göre arttı Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerinin denge değeri Haziran 2017 de -1,1 puan oldu. Buna göre önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentileri, bir önceki aya göre 6,6 puan artarken; bir önceki yılın aynı ayına göre 4,6 puan azaldı. Mevsimlikten arındırılmamış inşaat sektörü güven endeksine bakıldığında ise, 2017 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre 1,8 puan azalarak 90,4 puana düşmüştür Haziran ayı verilerine göre incelendiğinde ise, yüzde 7 oranında arttığı gözlemlenmektedir. Mevsimlikten arındırılmış inşaat sektörü güven endeksini oluşturan alt kalemlere bakıldığında, Mayıs 2017 de 70,6 puan olan alınan siparişlerin mevcut düzeyinin, Haziran 2017 te 0,6 puan arttığı ve 71,2 puan olduğu gözlemlenmektedir (Tablo 1). Gelecek 3 aylık dönem için toplam çalışan sayısı beklentisi ise, Mayıs 2017 de 102,1 puan iken, Haziran 2017 de yüzde 0,1 oranında artarak 102,2 puan olmuştur. Haziran 2017 de TEPE anketi katılımcılarının yüzde 30,4 ü önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken, yüzde 32,3 ü işlerinde kötüleşme beklediğini belirtti. İşlerinde bir değişiklik beklemeyenlerin oranı ise, yüzde 37,3 oldu. Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentisi (Haziran 2016 Haziran 2017) Hizmet Sektöründe Güven Endeksi Bir Önceki Yıla Göre Artış Yönünde 2017 Haziran ayı mevsimlikten arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi incelendiğinde (Şekil 2), 2016 yılı Haziran ayına göre yüzde 3,1 oranında artış gösterdiği (3 puan) ve 98,8 puana çıkığı göze çarpmaktadır yılı Mayıs ayına göre bakıldığında ise yüzde 3,1 oranında azaldığı (3,2 puan) görülmektedir.

6 Mevsimlikten arındırılmamış endeks ise, 2017 yılının Mayıs ayına göre yüzde 3,7 oranında azalarak (4 puan) 105,2 olurken, 2016 yılı Haziran ayına göre 4,4 oranında (4,4 puan) artmıştır. Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksinin oluştuğu alt kalemler incelendiğinde (Tablo 2), Mayıs 2017 de 98,4 puan olan iş durumunun, Haziran ayında yüzde 5 oranında (5 puan) azalarak 93,4 puan olduğu görülmektedir. Hizmet sektörünün diğer bir alt kalemi olan hizmetlere olan talep Mayıs 2017 de bir önceki aya göre 4,1 puan düşmüş ve 93 puan olmuştur. Mayıs 2017 de 110,3 puan olan gelecek 3 aylık dönem için hizmetlere olan talep beklentisi ise, Haziran 2017 de yüzde 0,4 oranında azalmış ve 109,8 olmuştur yılının ilk altı ayında kurulan şirket sayısı, 2016 yılının aynı dönemine göre %1,31 azaldı yılının ilk altı ayında, geçen yılın aynı dönemine göre kurulan şirket sayısı %1,31 oranında azalmış olup kurulan kooperatif sayısı %6,74 gerçek kişi ticari işletmesi sayısı %10,03 oranında artmıştır. Aynı dönem içinde kapanan şirket sayısı %11,03 oranında artmış olup, kapanan kooperatif sayısı %15,23 ve gerçek kişi ticari işletme sayısı %2,01 oranında azalmıştır. TOBB KURULAN KAPANAN ŞİRKET SAYISI 2017 Haziran ayında kurulan şirket sayısında bir önceki aya göre %3,35 azalış oldu. Kurulan şirket sayısında bir önceki aya göre %3,35, kooperatif sayısında %5,43, gerçek kişi ticari işletme sayısında %16,28 azalış olmuştur. Kapanan şirket sayısı bir önceki aya göre %28,28, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı %24,82 kapanan kooperatif sayısı %39,13 oranında artmıştır. Kapanan şirket sayısında geçen yılın aynı ayına göre %11,03 artış oldu yılı Haziran ayında, 2016 yılı Haziran ayına göre kurulan şirket sayısında %8,49, kurulan kooperatif sayısında %2,35 artış olup kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısında ise %1,03 oranında azalış olmuştur yılı Haziran ayında kapanan şirket sayısı, 2016 yılının aynı ayına göre %29,26 kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı %11,36 kapanan kooperatif sayısı %4,35 oranında artmıştır. * Kurulan gerçek kişi ticari işletmesi sayısı adi ortaklıkları da içermektedir. * * Kapanan gerçek kişi ticari işletmesi sayısı, yapılan tebligatlarla ticari faaliyeti bulunmadığı tespit edilen gerçek kişi ticari işletmesinin kayıtlarının ilgili Ticaret Sicil Müdürlükleri tarafından Ticaret Sicil Yönetmeliğinin 51. maddesine istinaden re sen silinen işletmelerini kapsamamaktadır yılı Haziran ayında 1.285, Ocak-Haziran döneminde gerçek kişi ticari işletmesi re sen kapatılmıştır KISA VADELİ DIŞ BORÇ Kısa vadeli dış borçlara ilişkin Nisan 2017 verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından 15 Haziran 2017 tarihinde yayımlandı. Buna göre, kısa vadeli dış borç stoku Nisan 2017 itibarıyla 2016 yılsonuna göre 7,3 milyar ABD doları artmış ve yaklaşık 105,3 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku 4 milyar ABD doları artarak 61,5 milyar ABD dolarına, diğer sektörler kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku da 3,2 milyar ABD doları artarak 43,7 milyar ABD dolarına ulaşmıştır.

7 Kısa Vadeli Dış Borç Stoku (1990:Q1- Nisan 2017, Milyon ABD Doları) ÖZEL SEKTÖRÜN YURT DIŞINDAN SAĞLADIĞI KREDİ BORCU GELİŞMELERİ 2017 yılı Nisan sonu itibarıyla özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu 2016 yılsonuna göre %1,1 (~2,2 milyar dolar) artarak yaklaşık 205 milyar ABD doları olmuştur. Aynı dönemde kısa vadeli kredi borcu ise %8,7 lik bir artışla 15,6 milyar ABD doları seviyesine yükselmiştir. Böylelikle toplam kredi borcu yaklaşık 3,5 milyar ABD doları artarak 220,5 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Kaynak: TEPAV Kaynak: TCMB Kısa vadeli dış borç stokunun %58 i bankalar kaynaklı borçlardan oluşmaktadır. Bankalar kaynaklı borçların %23,9 u ise krediler oluşturmaktadır. Bankaların yurt dışından kullandıkları kısa vadeli krediler 2017 yılı Nisan ayı itibarıyla yaklaşık 14,7 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Bu rakam, kısa vadeli kredilerde 2016 yılsonuna göre %0,1 lik bir daralma yaşandığı anlamına gelmektedir. Aynı dönemde yurt dışı yerleşiklerin döviz tevdiat hesabı %1,6 oranında, TL cinsinden mevduatları %23,2 oranında, banka mevduatları %6,3 oranında artmıştır Kısa vadeli dış borç stokunun borçlu bazında dağılımı incelendiğinde, tamamı kamu bankalarından oluşan kamu sektörünün borcunun Nisan 2017 itibarıyla, 2016 yılsonuna göre %3,4 oranında arttığı ve 16,8 milyar ABD dolarına ulaştığı görülmektedir. Kısa vadeli dış borç stokunun %83,9 unu oluşturan özel sektörün kısa vadeli dış borç stoku ise 2017 yılı Nisan sonunda, 2016 yılsonuna göre %8,3 oranında artmış ve 88,4 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Alacaklı bazında dağılım incelendiğinde ise özel kredi alacaklıların %49,9 unu oluşturan parasal kuruluşlara olan kısa vadeli borçların 2017 yılı Nisan sonu itibarıyla, bir önceki yılsonuna göre %10,4 oranında arttığı ve 52,3 milyar ABD dolarına ulaştığı görülmektedir. Aynı dönemde parasal olmayan kuruluşlara olan kısa vadeli borçlar ise %4,5 oranında artmış ve 52,6 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir yılı Nisan sonu itibarıyla 142 milyon ABD doları olan tahvil ihraçlarının 2016 yılsonuna göre %17 oranında daraldığı görülmektedir. Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcunun borçluya göre dağılımı incelendiğinde, finansal kesimin kredi borcunun (%52,1), finansal olmayan kesimin kredi borcundan (%47,9) daha fazla olduğu görülmektedir. Bununla birlikte 2013 yılının son çeyreğine kadar uzun vadeli krediler içinde finansal kesimin payının, finansal olmayan kesimin payından daha düşük bir seviyede olduğu görülmekteydi. Finansal kesimin payının yükselmesinin temelinde, bankaların kredi borcunda gerçekleşen artış yatmaktadır. Büyük çoğunluğunu bankaların oluşturduğu finansal kesimin uzun vadeli kredi borcu, 2016 yılsonuna göre 503 milyon ABD doları artarak 106,8 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Finansal olmayan kuruluşların borcu ise 2016 yılsonuna göre 1,7 milyar ABD doları artmış ve 98 milyar ABD doları olmuştur. Hizmet Sektörünün Uzun Vadeli Borçlanmadaki Payı Artmıştır 2017 yılı Nisan sonu itibarıyla özel sektörün uzun vadeli finansal olmayan kredi borcunun %58,3 ü hizmetler, %41,1 i sanayi ve %0,6 sı da tarım sektörü tarafından kullanılmıştır li yılların başlarından 2007 yılına kadar kredi borcunda sanayi sektörü öne çıkarken, 2007 yılından itibaren hizmetler sektörünün uzun vadeli borçlanmadaki payı artmaya başlamıştır. Kısa vadeli finansal olmayan kredi borcunun sektörel dağılımına bakıldığında sanayi sektörünün payını 2016 yılsonuna göre payını 11,2 yüzde puan artırdığı görülmektedir. Sanayi sektörü tarafından kullanılan kredilerin, kısa vadeli finansal olmayan krediler içindeki payı 2017 yılı Nisan sonu itibarıyla %57,2 olarak gerçekleşmiştir. Hizmetler ve tarım sektörlerinin payları ise sırasıyla, %39,5 ve %3,3 dür.