TÜRKİYE EKONOMİSİ. Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü. 1.DERS Şubat 2013

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKİYE EKONOMİSİ. Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü. 1.DERS Şubat 2013"

Deniz Asani
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 TÜRKİYE EKONOMİSİ Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü 1.DERS Şubat 2013

2 DERS PLANI 1. hafta Ders planının gözden geçirilmesi, Türkiye nin dünyadaki yeri bazı parametrelerle irdelenmesi ve ekonomi ile ilgili bazı kavramların hatırlanması 2. hafta Osmanlı İmparatorluğundan Türkiye Cumhuriyeti ne 3. hafta Türkiye Ekonomisinin Kaynakları-Türkiye nin Doğal Kaynakları 4. hafta Türkiye Ekonomisinin Kaynakları-Türkiye nin Beşeri Kaynakları 5. hafta Türkiye Ekonomisinin Kaynakları-Türkiye nin Sermaye Kaynakları, Ekonomik Düzeni 6. hafta Atatürk Dönemi: hafta 1930 lar ve Savaş yılları ve ödev teslimi 8. hafta Ara Sınavı 9. hafta Savaş sonrası dönem; arası ekonomik ve toplumsal dönüşüm 10. hafta arası Planlı kalkınma dönemi; 1970 lerde Türkiye ve dünya ekonomisi 11. hafta 24 Ocak 1980 Kararları ve Türkiye ekonomisindeki değişiklikler 12. hafta 1980 li yılların dünya ekonomisindeki değişiklikler ve Türkiye ye etkileri 13. hafta 1990 lı yıllar; Türkiye ekonomisinin dünya ekonomisindeki değişikliklerden etkilenmesi 14. hafta 2000 li yıllar ve Rapor sunumları 15. hafta Dünya ekonomisi içerisinde Türkiye, krizler, yeni trendler Türkiye ekonomisi ile ilgili güncel rakamların genel değerlendirmesi ve tartışılması

3 Ders geçme Başarı puanının elde edilmesi için bir ara sınav bir final sınavı bir ödev bir rapordan hesaplanacaktır.

4 Bazı ekonomik göstergeler Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) Kişibaşı GSYH Büyüme oranı, Büyüme hızı, GSYH da büyüme İstihdam İşsizlik Gelir Dağılımı Enflasyon Dış Ticaret

5 Ekonomik göstergeler GSYH: Bir ülkede belirli bir dönemde (genellikle bir yıl) üretilen nihai mal ve hizmetlerin toplam parasal değeridir. 3 ana sektörden elde edilir :Tarım, Sanayi ve Hizmetler Nominal (Cari fiyatlarla) GSYH: Toplam değer, üretim dönemindeki fiyatlarla hesaplanır.

6 Türkiye de cari fiyatlarla GSYH ( ) Nominal GSYH (trilyon TL) Kaynak: TÜİK 25 kat artış

7 Ekonomik göstergeler GSYH: Bir ülkede belirli bir dönemde (genellikle bir yıl) üretilen nihai mal ve hizmetlerin toplam parasal değeridir. 3 ana sektörden elde edilir :Tarım, Sanayi ve Hizmetler Nominal (Cari fiyatlarla) GSYH: Toplam değer, üretim dönemindeki fiyatlarla hesaplanır. Reel (Sabit fiyatlarla) GSYH: Temel alınan bir yılın fiyatlarıyla hesaplanır.

8 Nominal GSYH (trilyon TL) Türkiye de GSYH ( ) Reel GSYH (trilyon TL) (1998=100) Kaynak: TÜİK 25 kat artış 1,8 kat artış

9 Ekonomik göstergeler GSYH: Bir ülkede belirli bir dönemde (genellikle bir yıl) üretilen nihai mal ve hizmetlerin toplam parasal değeridir. 3 ana sektörden elde edilir :Tarım, Sanayi ve Hizmetler Nominal (Cari fiyatlarla) GSYH: Toplam değer, üretim dönemindeki fiyatlarla hesaplanır. Reel (Sabit fiyatlarla) GSYH: Temel alınan bir yılın fiyatlarıyla hesaplanır. Kişibaşına GSYH: GSYH nın nüfusa bölünmesiyle hesaplanır.

10 Türkiye de Nominal, Reel (1998 yılı fiyatlarıyla) ve kişi başına GSYH, ( ) Nominal GSYH (trilyon TL) Reel GSYH (trilyon TL) Nominal GSYH (milyar $) Kişi başına GSYH (ABD dolar) Türkiye nin yıllık 649 GSYH sı yaklaşık milyar 481 $, kişibaşına GSYH sı yaklaşık $ Kaynak: TÜİK

11 Ekonomik göstergeler GSMH: GSYİH, dış alem net faktör gelirleri denilen işçi dövizi, kar transferleri, borç faizleri gibi gelir ya da giderlerin eklenmesiyle elde edilir. GSMH= GSYH+Dış alem net faktör gelirleri SMH: GSMH dan amortismanların çıkarılmasıyla elde edilir. SMH=GSMH-Amortismanlar MG: SMH dan hazineye giden dolaylı vergilerin çıkarılmasıyla hesaplanır. MG= SMH-Dolaylı vergiler

12 Ekonomik göstergeler İstihdam: Ülkedeki mevcut işgücünün ekonomik faaliyetler içerisinde sürekli biçimde çalıştırılması. İşsizlik: Çalışabilir olduğu halde çalışamayan veya bir işle ilişkisi devam etmeyen ve iş arayan nüfus Enflasyon:Tedavüldeki para miktarının üretim seviyesine ve mal arzına göre ölçüsüz bir artış göstermesi ve bu nedenle fiyatların hızla yükselmesidir.

13 Ekonomik göstergeler Makro ekonomik performans konusunda ölçütler: Büyüme oranı (hızı): GSYH nın bir önceki yıla göre oransal değişimi İşsizlik oranı Enflasyon oranı

14 Ekonomik göstergeler Sabit Fiyatlarla GSYH yıllık değişim (%) Yıl Türkiye Çin ,8 7, ,7 8, ,2 9, , ,4 10, ,4 11, ,9 12, ,7 14, ,7 9, ,8 9, ,2 10, ,8 9, ,1 7, ,1 7,7

15 Ekonomik göstergeler Gelir Dağılımı:Bir ülkede belli bir dönemde yaratılan gelirin, kişiler, kişilerden oluşan gruplar ya da üretim faktörleri arasında dağılımıdır. Fonksiyonel gelir dağılımı: Faktörler arasında bölüşüm Kişisel gelir dağılımı: Toplumda yaşayan kişiler yada aile birimleri araında bölüşümü Sektörel gelir dağılımı: Sektörler arasında bölüşüm Gelir dağılımı nasıl ölçülür? Lorenz eğrisi Gini oranı

16 Gelir % Ekonomik göstergeler: Gelir Dağılımı Lorenz eğrisi Gini oranı: Mutlak eşitlik doğrusu ile Mutlak Eşitlik Doğrusu Lorenz eğrisi arasında kalan alanın mutlak eşitlik doğrusu altında kalan üçgen alanına A bölümü =A/(A+B) B 0 a yaklaştıkça iyi, Lorenz eğrisi 1 e yaklaştıkça kötü dağılım Nüfus %

19 Ekonomik Sistemler Kapitalizm:Özel mülkiyete dayanan piyasa ekonomisi sistemi, ekonomik denge rekabet ve fiyat mekanizması yoluyla kendiliğinden oluşur. Sosyalizm: Kamu mülkiyetine dayanan ve ekonomik faaliyetlerin merkezi otorite tarafından belirlendiği ve yürütüldüğü ekonomik sistem Karma ekonomi: Kapitalist sistemin adaletsizliğe yol açtığı, sosyalist sisteminde özgürlükleri kısıtladığı ileri sürülerek toplumsal refahın artırılması için hem özel hem de kamu sermayesinin var olduğu sistem

20 Sigara kullanımı

Benzer belgeler

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER VE TEMEL KAVRAMLAR...

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER VE TEMEL KAVRAMLAR... 1 1.1. EKONOMİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELER... 3 1.1.1. Romalıların Ekonomik Düşünceleri... 3 1.1.2. Orta Çağ da Ekonomik Düşünceler...