Sunu Planı BNP h-fabp Prokalsitonin Tripsinojen Özet Soru ve katkılar 25 dk

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Sunu Planı BNP h-fabp Prokalsitonin Tripsinojen Özet Soru ve katkılar 25 dk"

İbrahi̇m Çimen
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Dr. Nihat AK DEÜTF Acil Tıp AD İzmir 09 Sunu Planı BNP h-fabp Prokalsitonin Tripsinojen Özet Soru ve katkılar 25 dk BNP Brain natriüretik peptid Temel kaynak kalbin ventrikülleri 1988 de domuzların beyninden salındığı saptanmış Vücuttaki fazla tuz ve suyun atılımını sağlar ve vazodilatatör etkileri var Salınım için en önemli uyaran basınç ve volüm yükünün oluşturduğu kardiyak myosit gerilimi 5 6

BNP Büyük 1 molekül olarak sentezlenir Pre-pro BNP Hücre içinde parçalanır sinyal peptid ve pro-bnp Pro-BNP NT-BNP ve BNP ye parçalanır BNP çok kısa sürede kandan temizlenir Pro-BNP düzeyini ölçmek

Sınır değerler; 50-250 pg/ml < 75 yaş; 125 pg/ml e kadar > 75 yaş; 450 pg/ml e kadar Non-kardiyak yükselten nedenler; < 100pg/ml - pulmoner emboli(< 200pg/ml) - pulmoner HT - sepsis - KOAH -

2 BNP Büyük 1 molekül olarak sentezlenir Pre-pro BNP Hücre içinde parçalanır sinyal peptid ve pro-bnp Pro-BNP NT-BNP ve BNP ye parçalanır BNP çok kısa sürede kandan temizlenir Pro-BNP düzeyini ölçmek daha güvenilir Normal düzey? Sınır değerler; pg/ml < 75 yaş; 125 pg/ml e kadar > 75 yaş; 450 pg/ml e kadar Non-kardiyak yükselten nedenler; < 100pg/ml - pulmoner emboli(< 200pg/ml) - pulmoner HT - sepsis - KOAH - hipertiroidizm - sistemik HT - siroz - böbrek yetmezliği 7 8 Kimlerde ölçmeliyiz? Acil servise dispne ile gelen hastalarda ayırıcı tanısında Artmış pro-bnp düzeyi tanısının doğru konulma ihtimalini kat arttırır Pro-BNP; de artar ve yetmezlik derecesiyle korelasyon gösterir NYHA Kalp Yetmezliği sınıflamasına göre BNP düzeyleri 9 10 DİSPNE Anamnez Fizik muayene Akciğer grafisi EKG BNP BNP DUYARLILIK ÖZGÜLLÜK NEGATİF PREDİKTİF POZİTİF PREDİKTİF pg/dl DEĞER DEĞER COWIE BNP<100 pg/ml BNP pg/ml BNP>400 pg/ml DAO Q Mc CULLOUGH Kor pulmonale Pulmoner emboli DEĞİL 2 (E)İse 25 (H)İse MAISEL

13 h-fabp AKS tanısı; - Anamnez(30 atipik) - EKG(50 ilk EKG tanısal değil) - Kardiyak

belirteçlerinin kanda tespit edilmesi için en az 3-4 saatlik süreye ihtiyaçvar Bu durumda

Myokard nekrozunu takiben kanda erken dönemde yükselen spesifik ve sensitif bir belirteç?

a) Düşük molekül ağırlıklı(15 kda) Kalpte en fazla bulunan proteinlerden Yağ asidi

3 13 h-fabp AKS tanısı; - Anamnez(30 atipik) - EKG(50 ilk EKG tanısal değil) - Kardiyak belirteçler; -CK -CK-MB -Myoglobin - Troponinler - h-fabp h-fabp Günümüz belirteçlerinin kanda tespit edilmesi için en az 3-4 saatlik süreye ihtiyaçvar Bu durumda tanı ve tedavi gecikmesi gereksiz yatak işgali gereksiz tedavi uygulamaları olabilmekte Myokard nekrozunu takiben kanda erken dönemde yükselen spesifik ve sensitif bir belirteç? h-fabp Kalp tipi yağ asidi bağlayıcı protein(132 a.a) Düşük molekül ağırlıklı(15 kda) Kalpte en fazla bulunan proteinlerden Yağ asidi oksidasyonunu engeller, myokard hücresini korur Kalp kasında çizgili kasda olduğundan çok daha yüksek oranda bulunur(myoglobinden daha üstün) 17 18

saat 6-8 saat 24 saat Myoglobin 1-3 saat 5-8 saat 16-24 saat Troponin-I 3-6 saat 14-18 saat 5-10 gün Troponin-T 3-6 saat 10-48 saat 10-15 gün CK-MB 3-8 saat 9-24 saat 48-72 saat Spesifitesi Erken

4 h-fabp Eliminasyon yarıömrü270 dk İlk 3 saatte yükselir Ayrıca; -i.m. enjeksiyonlar -kardiyoversiyon -CPR -aşırı egzersiz -kardiyak veya nonkardiyak cerrahi -renal yetmezlikte düzeyleri artabilir Belirteç İlk yükseliş zamanı Pik zamanı Normale dönüş süresi H-FABP 1-3 saat 6-8 saat 24 saat Myoglobin 1-3 saat 5-8 saat saat Troponin-I 3-6 saat saat 5-10 gün Troponin-T 3-6 saat saat gün CK-MB 3-8 saat 9-24 saat saat Spesifitesi Erken yükselir ve Tn- I ya göre daha spesifik Erken yükselir ancak spesifitesi düşüktür Yüksek spesifite fakat geç yükselir Spesifik fakat geç yükselir Görece olarak spesifik fakat geç yükselir Prokalsitonin 116 a.a. içeren pp Kalsitonin prekürsörü Tiroid bezi C hücrelerinde Karaciğer ve akciğerde nöroendokrin hücrelerde - monosit, granülosit, B-T hücrelerde En potent uyarıcı - endotoksin - TNFα İlk 4 saatte yükselir,24 saat aynı düzeyde kalır Sağlıklı kişilerde; - <0.1 ng/ml - inflamasyon sırasında >0.5 ng/ml ye çıkar Sistemik bulguları olan ciddi infeksiyonda > 1000 ng/ml ölçülebilmekte Prokalsitonin Sepsisdeki rolü kesin değildir Septik şokta ortalama ng/ml Kardiyojenik şokta ortalama 1.4 ng/ml İnfeksiyon ağırlığının belirlenmesinde Prognoz tahmininde Tedaviye yanıtın tayininde yararlı 23 24

SIRS( 2 kriter); Ateş;<36 veya >38 Solunum>20/dk veya PaCO2<32mmHg Nabız>90/dk Beyaz küre>12bin veya <4bin veya >10 band formu SEPTİK ŞOK; uygun sıvı tedavisine rağmen hipotansiyon olması AĞIR

5 SIRS( 2 kriter); Ateş;<36 veya >38 Solunum>20/dk veya PaCO2<32mmHg Nabız>90/dk Beyaz küre>12bin veya <4bin veya >10 band formu SEPTİK ŞOK; uygun sıvı tedavisine rağmen hipotansiyon olması AĞIR ŞİDDETLİ SEPSİS; sepsis ve hipoperfüzyon bulguları SEPSİS; SIRS ve enfeksion odağı Mortalite 45 Mortalite 20 Mortalite 15 İnflamasyon derecesine göre proklasitonin düzeyleri Prokalsitonin ve diğer inflamatuvar belirteçler Spesivite Sensitivite PPD NPD PCT CRP ESR MNS Lökositoz Sepsiste CRP mi? Prokalsitonin mi? Sepsiste en sık kullanılan belirteç CRP düzeyi; -cerrahi sonrasında -multitravmada -bazı tümörlerde -otoimmün hastalıklarda -kronik inflamatuar hastalıklarda yükselir Prokalsitonin ise sadece ciddi ve yaşamı tehdit eden sistemik inflamasyon durumlarında artar Septik odağın ortadan kaldırılmasından hemen sonra CRP den daha hızlı şekilde normale döner Ayrıca bakteriyel enfeksiyonu diğer sistemik infeksiyon nedenlerinden ayırt etmede CRP den daha yararlı 28 Prokalsitonin Enflamatuvar yanıtın göstergesi olarak halen kliniklerde kullanılmakta olan; -ateş, -lökosit sayısı, -ESR, -CRP gibi parametreler özgül olmayıp, özellikle tedaviye yanıtın değerlendirmesinde yetersiz kalabilmektedirler Özellikle sepsisin erken tanısında ve tedaviye yanıtın takibinde prokalsitonin ölçümleri anlamlıdır 29 30

ulaşım 4-kontrast madde yan etkileri 5-yorumlanması Tripsinojen Ekzokrin panreastan proenzim olarak salınır Duodenumda aktif formu tripsine dönüşür A.

6 Pankreatit A.pankreatit; inaktif sindirim enzimlerin aktifleşerek pankreas dokusunu sindirmesi Tanıda altın standart -Klinik - Laboratuvar(amilaz,lipaz) -USG -BT; 1-en güvenilir metod ancak 2-maliyet 3-sınırlı ulaşım 4-kontrast madde yan etkileri 5-yorumlanması Tripsinojen Ekzokrin panreastan proenzim olarak salınır Duodenumda aktif formu tripsine dönüşür A.pankreatitde tripsinojen salınımında artış olur 2 izformu vardır,tip I ve tip II Molekül boyutları çok küçük, glomerülerden tamamen filtre olurlar Tripsinojen II nin tubuler reabsorbsiyonu çok düşük, idrara geçişi fazladır BELİRTEÇ AMİLAZ LİPAZ İDRARDA TRİPSİNOJEN SPESİVİTE SENSİTİVİTE Özet olarak!! de BNP; - <100 pg/ml ise 98 değildir - >400 pg/ml ise 95 tanı koydurur h-fabp; - Trop-I dan daha erken yükselir(1-3 saat) - Myoglobinden daha spesifiktir Prokalsitonin; - inflamasyon ağırlığının belirlenmesinde, - prognoz tahmininde - tedaviye yanıtın tayininde yararlı 1 göstergedir İdrarda tripsinojen; akut pankreatit tanısında - ucuz - noninvaziv - değerli 1test Soru ve Katkılar??? Teşekkür ederim 35

Benzer belgeler

Multipl organ yetmezliği ve refrakter hipotansiyon

Multipl organ yetmezliği ve refrakter hipotansiyon SEPSİS S VE TANI KRİTERLER TERLERİ Orhan ÇINAR Yrd.Doç.Dr..Dr. GATA Acil Tıp T p Anabilim Dalı XI. Acil Tıp Güz Sempozyumu Samsun 2010 Epidemiyoloji ABD de yılda 750.000 hasta Her gün 500 ölüm %20-50 mortalite