1- BELGELER 2- YAPI GENEL BİLGİLERİ BAŞLIKLAR 3- YAPIDAN BİLGİ TOPLANMASI 4- RİSKLİ YAPI TESPİT ANALİZİ 5- ZEMİN ETÜD RAPORU 6- YIĞMA YAPI ANALİZİ

Transkript

1 RİSKLİ YAPILAR DAİRESİ BAŞKANLIĞI

2 1- BELGELER 2- YAPI GENEL BİLGİLERİ BAŞLIKLAR 3- YAPIDAN BİLGİ TOPLANMASI 4- RİSKLİ YAPI TESPİT ANALİZİ 5- ZEMİN ETÜD RAPORU 6- YIĞMA YAPI ANALİZİ

3 İÇİNDEKİLER

4 Lisanslı Firmanın İl Müdürlüğüne Dilekçesi Malikin Talep Dilekçesi Malikin Tapu Belgesi Sureti Malikin Kimlik Belgesi Sureti Güncel Tapu Takyidat Belgesi Vekaletname (Malik Adına Vekaleten İşlem Yapılması Durumunda) Yapının ARAAD.net ten Alınacak İnceleme Formu Emlak Vergisi Bina Bildirimi 1. BELGELER Bakanlık Teknik Eğitimine Katılım Belgesi Sureti Jeoloji-jeofizik Mühendislerinin Oda Kaydı ve Beş Yıllık Tecrübelerini Gösterir Belge (Zemin Etüd Raporu Hazırlanması Durumunda Gerekli)

5 Tapu Belgesi Örneği Kimlik Fotokopisi

6 Tapu Takyidat Belgesi Örneği Emlak Beyanı Örneği

7 Beş Yıllık Tecrübeyi Gösterir Belge Örneği

8

9

10 RYTE YÖNETMELİĞİNİN KAPSAMI Bu Esaslar, sadece DBYBHY Tablo 7.7. de diğer binalar kapsamındaki binalardan, yüksekliği ( HN) 25 m veya zemin döşemesi üstü sekiz katı geçmeyen betonarme ve yığma binaların risk belirlemesi için kullanılır. Daha yüksek katlı binaların risk belirlemesi için DBYBHY de belirtilen yöntemler kullanılacak ve göçme öncesi performans düzeyini sağlamayan bina riskli olarak kabul edilecektir. DBYBHY Tablo 7.7. deki diğer binalar dışında kalan binaların risk belirlemesi için DBYBHY de belirtilen yöntemler kullanılacaktır. (Değişik ek : 25/07/ sayılı Resmi gazete /13 md.) Ayrıca, çelik binalar ve prefabrike betonarme binaların risk belirlemesi için de DBYBHY de belirtilen yöntemler kullanılır.

11 RYTE YÖNETMELİĞİ KAPSAMI RYTE DBYBHY Sadece DBYBHY Tablo 7.7 Diğer Binalar 25m ve 8 Katı Geçmeyen Betonarme Ve Yığma DBYBHY Tablo7.7 Diğer Binalar 25m ve 8 Kattan Daha Yüksek Betonarme Ve Yığma Tablo 7.7 Diğer Binalar Haricindeki Yapılar DBYBHY Tablo 7.7 Performans Hedefleri

12 2. YAPI GENEL BİLGİLERİ YAPININ TÜM CEPHELERİNDEN ÇEKİLMİŞ FOTOĞRAFLAR VE YAPININ KONUMUNU GÖSTERİR UYDU FOTOĞRAFI *** NOT: Fotoğrafların altına yapının hangi cephesine ait olduğu bilgisi yazılmalıdır.

13 3. YAPIDAN BİLGİ TOPLANMASI 3.1. Bilgi Düzeyinin Seçilmesi Bilgi Düzeyi Bilgi Düzeyi Katsayısı Asgari 0.90 Kapsamlı 1.00 Tablo 1. Binalar için bilgi düzeyi katsayıları ***NOT: Taşıyıcı sistem bilgi düzeyi, asgari veya kapsamlı olabilir. Asgari Bilgi Düzeyi durumunda binanın taşıyıcı sistem projeleri mevcut değildir. Kapsamlı Bilgi Düzeyi için binanın taşıyıcı sistem projesi mevcuttur ve yerinde kontrol edilen taşıyıcı sistem özellikleri proje ile uyumludur. Bina taşıyıcı sistem projeleri yerinde belirlenen taşıyıcı sistem özellikleri ile uyumlu değilse asgari bilgi düzeyi olarak kabul edilecektir.

14 3.2. Yapının Geometrisi Kritik Katın Belirlenmesi Kritik kat, rijitliği diğer katlara oranla çok küçük olan (betonarme çevre perdeleri bulunmayan) veya yanal ötelenmesi zemin tarafından tutulmamış en alt bina katıdır.

15 Yapı- Zemin Etkileşimi X-X Kesiti Yapı- Zemin Etkileşimi Y-Y Kesiti ***NOT: Yapı zemin etkileşimini gösterir şeklin rapor içerisine eklenmesi kritik katın doğru seçilip seçilmediğinin kontrolünü kolaylaştıracaktır.

16 Taşıyıcı Sistem Projesi veya Rölövesi Kritik Kat Rölövesi Kritik Kat Duvar Yerleşimi

17 Röleve kritik kat için saha çalışması ile belirlenen bina geometrisi; kolon, perde, kiriş boyutları ile bu elemanların katta yerleşimini, eksen açıklıklarını; kapı ve pencere boşluğu olmayan dolgu duvar yerleşimini içerir. Binanın kat adedi ve kat yükseklikleri rölevede belirtilecektir. Kritik kattaki kısa kolonlar ve binadaki konsollar rölevede işlenecektir. DBYBHY Bölüm 2.3 te tanımlanan B3 türü düzensizliğe (Taşıyıcı Sistemin Düşey Elemanlarının Süreksizliği) sahip olan binaların kritik kat için yapılan röleve çalışması, bu düzensizliği hesap modeline yansıtacak şekilde, diğer katlar için de yapılacaktır Dolu Duvar Etkisi

18

19

20 En Büyük Göreli Kat Ötelemesi : 0,019 En Büyük Göreli Kat Ötelemesi : 0,011

21 Yapıda Görülen Olumsuzluklar ve Bunların Kat Planında İşaretlenmesi Taşıyıcı Sistemde Görülen Olumsuzluk Donatıların Aşırı Korozyona Uğraması

22 3.3. Yapı Elemanları Detayları Tahribatlı Yöntem ile Donatı Tespiti (Sıyırma) Mevcut donatı düzenini belirlemek için kritik katta 6 adetten az olmamak üzere perde ve kolonların en az % 20 sinde boyuna donatı türü, miktarı ve düzeni belirlenecektir. Bu işlem, seçilen perde ve sıyrılarak yapılacaktır. kolonların en az yarısında kabuk betonu Diğer yarısında donatı tahmini tahribatsız yöntemler kullanılarak ve elde edilen sonuçlara benzetilerek yapılabilir. Ayrıca, kabuk betonu sıyrılan perde ve kolonlarda enine donatı türü, çapı ile kolonların orta ve sarılma bölgelerinde enine donatı aralıkları ve detayları belirlenecektir.

23 Kolonun iki kenarı boyunca sıyırma yapılması Düşey Donatı Çapının Belirlenmesi

24 Yatay Donatı Çapının Belirlenmesi Yatay Donatı Arası Mesafenin Belirlenmesi ve Kanca Detayının Gösterilmesi

25 Tahribatsız Yöntem ile Donatı Tespiti (Röntgen) Donatı Taraması Donatı Tarama Sonucu

26 Donatı Tespiti Yapılan Kolonlar ve Ortalama Donatı Oranı Hesabı

27 Bulunan Ortalama Donatı Oranın Tespit Yapılmayan Kolonlarda Kullanılması

28 Donatı Korozyon Oranının Bulunması

29 Tahribatlı ve Tahribatsız Yöntem ile Donatı Tespiti Yapılan Taşıyıcı Sistem Elemanlarının Rölöve Üzerinde Gösterilmesi

30 3.4. Malzeme Özelliklerinin Belirlenmesi Mevcut Beton Dayanımını belirlemek için kritik kat kolon ve perdelerinden en az 10 elemanda tahribatsız yöntemler kullanılacak ve en düşük sonucun alındığı 5 yerden beton numunesi alınacaktır. Kat alanı 400 m 2 den fazla ise, 400 m 2 'yi aşan her 80 m 2 için beton numunesi bir adet arttırılacaktır. Numunelerden elde edilen ortalama beton dayanımının % 85'i mevcut beton dayanımı olarak alınacaktır.

31 Tahribatsız Yöntem ile Beton Dayanımının Bulunması Schmidt Deneyi (Test Çekici) Fotoğrafları

32 Schmidt Deneyi (Test Çekici) Sonuçları

33 Tahribatlı Yöntem ile Beton Dayanımının Bulunması Karot Fotoğrafları

34 Karot Sonuçları Fkarot Ortalama

35 Karot Basınç Grafikleri ***NOT: Karot Basınç Grafiğinin Eğimi Karotun Yükleme Hızını Vermektedir. (Hız aralığı 0,2 ile 1 sn arasında olmalıdır.) Hızlı yükleme yapılırsa karot değerinin yüksek, yavaş yükleme yapılır ise karot değerinin düşük çıkacağı unutulmamalıdır.

36 Mevcut Beton Dayanımı Hesabında Dikkat Edilmesi Gerekenler *** Karot Çaplarının 95 mm üzerinde, Karot Çapı ve Yüksekliğinin (h/d) 1 olması durumunda Bir önceki sayfada belirtilmişti Fbeton = 0,85*Fkarot ortalama (0,85 )Azaltma Katsayısı Fcm = (0,80~0,85) *Fbeton (0,80~0,85) Küpten Silindire Dönüşüm Katsayısı Mevcut Beton Dayanımı

37 *** Karot Çaplarının 95 mm ve altında olması durumu, Karot Çapı ve Yüksekliğinin (h/d) farklı olması durumunda Karot Dayanımı Düzeltme Faktörleri (ASTM C42 ve ACI 214.4R-03)

38

39 Schmidt Deneyi(Test Çekici) Yapılan ve Karot Alınan Kolonların Taşıyıcı Sistem Üzerinde İşaretlenmesi

40 4. RİSKLİ YAPI TESPİT ANALİZİ 4.1. Riskli Yapı Tespit Raporunda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Yapının Bulunduğu Deprem Bölgesinin Doğru Seçilmesi (A0) Bina Önem Katsayısının Kontrolü (I) Hareketli Yük Katılım Katsayısı (n) Deprem Yönetmeliği Tablo 2.7 ye Uygun Olarak Alınması Mevcut Beton Dayanımı ve Donatı Sınıfının Kontrolü Mevcut Beton Dayanımına Ait Elastisite Modülünün Kontrolü Malzeme Güvenlik Katsayılarının 1 alınması Riskli Yapı Tespitinde Kullanılan Analiz Yönteminin Kontrolü ve λ Değerinin Kontrolü Ek Dış Merkezliğin Kontrol Edilmesi Zemin Etüd Raporu Verilerinin Analizdeki Kontrolü Yapının Modellemesinde Kullanılan Sabit ve Hareketli Yük Değerlerinin Kontrol Edilmesi

41 Deprem Yükü Azaltma Katsayısının(Ra) 1 Olarak Kullanılması Etkin Eğilme Rijitliklerine Ait Hesapların Kontrolü Yapıda Perde var ise (RYTE) Yönetmelikte Belirtilen Durumda Sınır Değeri Kontrolünün Yapılması Dolu Duvar Etkisi Hesabının Kontrolü Ortalama Donatı Oranı Hesabı Sonucu Kolonlarda Kullanılan Donatıların Kontrolü (Kolonlara ait boyuna donatıların yerleşimi (dış-gövde, majör-minor) ve etriye çapı, aralığı, kesitteki etriye kol sayısı yerinde yapılan donatı tespitine uygunluğunun kontrolü Analiz Sonucunun (RYTE) Yönetmeliğe Uygunluğunun Kontrolü

42 1- Yapının Bulunduğu Deprem Bölgesi Doğru Seçilmesi (A0) 2- Bina Önem Katsayısının Kontrolü (I) Sta4CAD Hesap Çıktısı Örneği İdeCAD Hesap Çıktısı Örneği

43 3- Hareketli Yük Katılım Katsayısı (n) Deprem Yönetmeliği Tablo 2.7 ye Uygun Olarak Alınması 4- Mevcut Beton Dayanımı ve Donatı Sınıfının Kontrolü Sta4CAD Hesap Çıktısı Örneği İdeCAD Hesap Çıktısı Örneği

44 5- Mevcut Beton Dayanımına Ait Elastisite Modülünün Kontrolü 6- Malzeme Güvenlik Katsayılarının 1 alınması Elastisite Modülü (Ecm) Sta4CAD Hesap Çıktısı Örneği İdeCAD Hesap Çıktısı Örneği

45 7- Riskli Yapı Tespitinde Kullanılan Analiz Yönteminin Kontrolü ve λ Değerinin Kontrolü Binanın risk durumunun belirlenmesi için Doğrusal Elastik Hesap Yöntemi kullanılacaktır. Eşdeğer deprem yükü yöntemi, bodrum üzerinde toplam yüksekliği 25 m yi ve toplam kat adedi sekizi aşmayan, ayrıca ek dış merkezlik göz önüne alınmaksızın hesaplanan burulma düzensizliği katsayısı η bi<1.4 olan binalara uygulanabilir. Bu binalarda η bi>1.4 olması durumunda ise Mod Birleştirme Yöntemi kullanılacaktır. Eşdeğer Deprem Yükü ve Mod Birleştirme Yöntemi ile hesapta Ra=1 alınacak ve DBYBHY uygulanmayacaktır. Eşdeğer deprem yükü yönteminde deprem yükü λ katsayısı ile çarpılacaktır. λ katsayısı bodrum hariç bir ve iki katlı binalarda 1.0, diğerlerinde 0.85 alınacaktır.

46 Sta4CAD Hesap Çıktısı Örneği İdeCAD Hesap Çıktısı Örneği

47 8- Ek Dış Merkezliğin Kontrol Edilmesi 9- Zemin Etüd Raporu Verilerinin Analizdeki Kontrolü Sta4CAD Hesap Çıktısı Örneği İdeCAD Hesap Çıktısı Örneği

48 10- Yapının Modellemesinde Kullanılan Sabit ve Hareketli Yük Değerlerinin Kontrol Edilmesi 11-Deprem Yükü Azaltma Katsayısının(Ra) 1 Olarak Kullanılması Sta4CAD Hesap Çıktısı Örneği İdeCAD Hesap Çıktısı Örneği

49 12- Yapıda Perde var ise (RYTE) Yönetmelikte Belirtilen Durumda Sınır Değeri Kontrolünün Yapılması Kat öteleme oranı den küçük ve αs 0,50 ise, perdeler için sadece kat öteleme oranı, kat öteleme sınır değerleri ile kıyaslanacaktır. msınır kontrolü yapılmayacaktır. 13- Etkin Eğilme Rijitliklerine Ait Hesapların Kontrolü Sta4CAD Hesap Çıktısı Örneği İdeCAD Hesap Çıktısı Örneği

50 14- Dolu Duvar Etkisi Hesabının Kontrolü Sta4CAD Hesap Çıktısı Örneği İdeCAD Hesap Çıktısı Örneği

51 15- Ortalama Donatı Oranı Hesabı Sonucu Kolonlarda Kullanılan Donatıların Kontrolü (Kolonlara ait boyuna donatıların yerleşimi (dışgövde, majör-minor) ve etriye çapı, aralığı, kesitteki etriye kol sayısı yerinde yapılan donatı tespitine uygunluğunun kontrolü Sta4CAD Hesap Çıktısı Örneği İdeCAD Hesap Çıktısı Örneği

52 Donatı Yerleşiminin Kapasiteye Etkisi Kolon Donatı Yerleşimi Normal Kuvvet Moment Diyagramı ***NOT: Statik analiz programında donatıların kullanılması aşamasında ortalama donatı oranının kullanılması yerine mevcut donatı yerleşiminin kullanılması daha doğru sonuç alınmasına neden olacaktır.

53 Sta4CAD Hesap Çıktısı Örneği İdeCAD Hesap Çıktısı Örneği

54 16- Analiz Sonucunun (RYTE) Yönetmeliğe Uygunluğunun Kontrolü Perde ve kolon eksenel gerilme ortalaması (=Perde ve kolon gerilmelerinin toplamı / Perde ve kolon sayısı) Kat kesme kuvveti oranı sınır değerleri 0,65 Fcm 0 0,10 Fcm 0.35

55 Sta4CAD Hesap Çıktısı Örneği

56 İdeCAD Hesap Çıktısı Örneği

57 Sta4CAD Hesap Çıktısı Örneğindeki Sınır Değer Hesabının Örnekle Açıklaması Örneğimizde Mevcut Beton Dayanımı 7,50 Mpa ve Eksenel Gerilme Ortalaması 1,3739 Mpa idi. 0,65*7,5=4, ,10*7,5=0,75 0,35 1,3739 Mpa için Sınır Değer = 0,35*(4,875-1,3739)/(4,875-0,75) =0,297 olarak bulunur.

58 5. ZEMİN ETÜD RAPORU Riskli bina tespitlerinde binanın bulunduğu arsada yeni zemin araştırması yapılabilir veya bölgede daha önce yapılmış zemin araştırma sonuçları kullanılabilir. Arsada zemin araştırması yapılmaması durumunda, bölgesel olarak elde edilen verilerin kullanılmasına proje mühendisi karar verecektir. Veri yokluğunda yerel zemin sınıfı Z4 olarak kabul edilir. ***NOT: Zemin Etüd raporu söz konusu yapının olduğu yerden yapılamıyor ise yakın bir parseldeki veriler kullanılabilir. Eğer böyle bir veriye ulaşılamıyor ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan mikro bölgeleme haritasından veriye ulaşılmalıdır. Eğer mikro bölgeleme haritasından da ulaşılamıyorsa parsel hakkında hiçbir veri elde edilemediği için zemin sınıfı ancak bu durumda Z4 alınabilir.

59 6. YIĞMA YAPI ANALİZİ 6.1. Yığma Yapı Üç Boyutlu Modeli

60 6.2. Taşıyıcı Sistem Proje veya Rölövesi

61 6.3. Taşıyıcı Sistem Duvar Malzemesinin Belirlenmesi Harman Tuğlası Taşıyıcı Duvar Malzemesinin Belirlenmesi için Yapılan Sıyırma ve Malzemenin Tayini

62 6.4. Düşey Hatıl ve Yatay Hatıl Kontrolü Yatay Hatıl Sıyırması Düşey Hatıl Sıyırması

63 Deprem Yönetmeliğinde Belirtilen Taşıyıcı Duvar Malzemeleri

64 Uygulamada En Çok Karıştırılan Duvar Malzemeleri Dolu Briket-Taşıyıcı Duvar Malzemesi Boşluklu Briket-Taşıyıcı Duvar Malzemesi Değildir Düşey Delikli Tuğla-Taşıyıcı Duvar Malzemesi Yatay Delikli Tuğla-Taşıyıcı Duvar Malzemesi Değildir

65 6.6. Riskli Yapı Tespit Raporunda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Yığma Yapılar için Bilgi Düzeyinin ASGARİ olarak seçilmesi Yapının Bulunduğu Deprem Bölgesinin Doğru Seçilmesi (A0) Bina Önem Katsayısının Kontrolü (I) Hareketli Yük Katılım Katsayısı (n) Deprem Yönetmeliği Tablo 2.7 ye Uygun Olarak Alınması Deprem Yükü Azaltma Katsayısının(Ra)=2 Olarak Kullanılması Spektrum Katsayısının (St)=2.5 Olarak Kullanılması Duvarlarda Kullanılan Malzeme Cinsinin Doğru Olarak Belirlenmesi Mevcut Yapının Analize Tabii Tutulabilmesi İçin Rijit Diyaframın Kontrolü (Betonarme Döşeme) Yapının Modellemesinde Kullanılan Sabit ve Hareketli Yük Değerlerinin Kontrol Edilmesi Analiz Sonucunun (RYTE) Yönetmeliğe Uygunluğunun Kontrolü

66 1- Yığma Yapılar için Bilgi Düzeyinin ASGARİ olarak seçilmesi Yığma binanın kritik katında düşey hatıllar ve dolgu duvarların yerleşimi, uzunluğu, boşluğu ve kalınlıkları röleve planında belirtilecektir. Binanın kat adedi ve kat yükseklikleri de rölevede bulunacaktır. Yığma binalar için asgari bilgi düzeyi katsayısı kullanılacaktır. Duvar malzemelerinin türü, duvar yüzeyinin bir bölümünün sıvası kaldırılarak gözle tespit edilecektir. Bina dayanımı hesapları, DBYBHY Bölüm 5 e göre R a = 2 alınarak yapılacaktır. Bilgi Düzeyi Bilgi Düzeyi Katsayısı Asgari 0.90 Kapsamlı Yapının Bulunduğu Deprem Bölgesinin Doğru Seçilmesi (A0)

67 3- Bina Önem Katsayısının Kontrolü (I) 4- Hareketli Yük Katılım Katsayısı (n) Deprem Yönetmeliği Tablo 2.7 ye Uygun Olarak Alınması

68 5- Deprem Yükü Azaltma Katsayısının(Ra)=2 Olarak Kullanılması Yığma binanın kritik katında düşey hatıllar ve dolgu duvarların yerleşimi, uzunluğu, boşluğu ve kalınlıkları röleve planında belirtilecektir. Binanın kat adedi ve kat yükseklikleri de rölevede bulunacaktır. Yığma binalar için asgari bilgi düzeyi katsayısı kullanılacaktır. Duvar malzemelerinin türü, duvar yüzeyinin bir bölümünün sıvası kaldırılarak gözle tespit edilecektir. Bina dayanımı hesapları, DBYBHY Bölüm 5 e göre R a = 2 alınarak yapılacaktır. 6- Spektrum Katsayısının (St)=2.5 Olarak Kullanılması

69 7- Duvarlarda Kullanılan Malzeme Cinsinin Doğru Olarak Belirlenmesi

70 8- Mevcut Yapının Analize Tabii Tutulabilmesi İçin Rijit Diyaframın Kontrolü (Betonarme Döşeme)

71 9- Yapının Modellemesinde Kullanılan Sabit ve Hareketli Yük Değerlerinin Kontrol Edilmesi Yapı Ağırlığı (W) ise Taban Kesme Kuvveti (V(t)) ise Gerçek Sonuçtan Uzaklaşılır.

72 10- Analiz Sonucunun (RYTE) Yönetmeliğe Uygunluğunun Kontrolü Yığma binalarda kritik kattaki taşıyıcı duvarların kesme dayanımı, deprem etkileri altında oluşan kesme kuvvetleri ile karşılaştırılır. Karşılaştırma binanın her iki doğrultusu için ayrı ayrı yapılacaktır. Dayanımı yeterli olmayan duvarların kat kesme kuvvetine katkısı herhangi bir doğrultuda % 50'nin üstünde ise, bina Riskli Bina olarak kabul edilir.

73 Kayma Gerilmesi Kontrolü

74 Örneğimizden WB27 isimli duvarı dikkate alalım: Örneğimizdeki binanın taşıyıcı duvar malzemesi : Düşey delikli tuğla (Boşluk Oranı %35 ten fazla) idi. Bu malzemeye ait τ0 değeri =0,12 Mpa duvar basınç emniyet gerilmesi ise 0,80 Mpa dir. τem=0,12+0,5*0,15 τem=0,195*bdk(0,9) τem=0,170 Mpa Duvarda oluşan kayma gerilmesi 0,52 Mpa olduğu ve duvarın kayma emniyet gerilmesinin ise 0,17 Mpa olduğu görülmektedir. Dolayısıyla duvarın emniyet ile karşılayacağı kayma gerilmesinin yaklaşık 3 (üç) katı oranda kayma gerilmesinin oluştuğu anlaşılmaktadır.

75

76

77 İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ. RİSKLİ YAPILAR DAİRESİ BAŞKANLIĞI /