Yalova Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü. ZEMIN VE TEMEL ETÜT RAPORLARı, KARŞıLAŞıLAN PROBLEMLER

Transkript

1 Yalova Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ZEMIN VE TEMEL ETÜT RAPORLARı, KARŞıLAŞıLAN PROBLEMLER

2 FORMAT Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nın Zemin ve Temel Etüdü Raporunun Hazırlanmasına İlişkin Esaslar başlıklı 18 Ağustos 2005 tarih ve B.09.0.Y.İ.G /847 sayılı yazısı gereği parsel bazında yapılacak Zemin Etüdü Raporları formatına göre hazırlanır.

3 ZEMIN VE TEMEL ETÜD RAPORU AMAÇ yeraltı yapısı, jeoteknik özellikler, statik hesaplar için gerekli zemin parametreleri (zemin emniyet gerilmesi, yatak katsayısı, spektrum karakteristikleri vb.), sıvılaşma, oturma-şişme, yeraltı suyu durumu, heyelan-yer kayması vb. tespiti mühendislik önlem ve önerilerinin belirlenmesi

4 KAPSAM 1-Arazi Çalışmaları Sondaj Jeofizik Eçalışmalar (Sismik Kırılma, MASW, Mikrotremör, DES, jeoradar vb.) Arazi Deneyleri (SPT, Presiyometre) 2-Laboratuvar Fiziksel ve mekanik özelliklerin tespiti 3-Büro Çalışmaları

5 Karot SONDAJ SPT UD tüpü Zemin Delgi Makinası

6 SONDAJ LOGU HAZıRLANMASı VE NUMUNE SEÇILMESI * Tecrübeli Saha Mühendisi tarafından tutulmalı * Arazide mühendis ile sondör bilgi alışverişi yapılmalı * Laboratuvar için temsilci numuneler seçilmeli * Uzman sondör (Belgeli) *** İş Ahlakı

7 JEOFIZIK ÇALıŞMALAR Sismik kırılma Vs, Vp, d, E, G, K, h, To, Ao Mikrotremör To, Büyütme

8 Fiziksel özellikler Su muhtevası Birim Hacim Ağırlık Kıvam Limitleri Elek Analizi Hidrometre Mekanik Özellikler Tek-Üç Eksenli Basınç Kesme Kutusu Konsolidasyon LABORATUVAR Arazi Deneyleri Presiyometre Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nca yetkilendirilmiş Zemin ve Kaya Mekaniği Laboratuvar merkezlerince yapılır.

9 BÜRO ÇALıŞMALRı Arazi (sondaj, jeofizik) ve laboratuvar verilerinin yorumlanması Zemin Profili Taşıma gücü Oturma-Şişme Sıvılaşma Şev Duraylılığı Analizleri-Kazı Güvenliği Karstik Boşluk Temel Zemini Seçilebilecek Birimlerin Değerlendirilmesi

10 ZEMIN PROFILI Çalışma sahasının zemin profilini gösterir jeolojik enine kesitler alınmalı Zemin Grubu-Sınıfı belirlenmeli

11 TAŞIMA GÜCÜ Genelde Terzaghi formülü kullanılarak laboratuvar verileri esas alınarak yapılır. qd = (K1 c N c )+(1 Df N q )+(K2 B N 2) (Terzaghi, 1943) q d = Taşıma Gücü (kg/cm 2 ) C = Kohezyon = İçsel Sürtünme Açısı N c, N q, N =Terzaghi taşıma gücü parametreleri K1, K2 = Temel eni ve boyu arasındaki ilişkiye göre değişen katsayı = Birim Hacim Ağırlık Df =Temel Derinliği Zemin Emniyet Gerilmesi zem = qd / G s Yeraltısuyu Düzeltmesi Cw = (Hw / Df +B) Düzeltilmiş Zemin Emniyet Gerilmesi zem = Cw x zem

12 OTURMA-ŞIŞME Müsade edilebilen farklı ve toplam oturma miktarları (Şekercioğlu, 1993) TEMEL TİPİ TOPLAM OTURMA FARKLI OTURMA MÜNFERİT TEMELLER KİLLER 7.50 cm 4.50 cm KUMLAR 5.00 cm 3.20 cm RADYE TEMELLER KUMLAR 7.50 cm 3.20 cm KİLLER cm 4.50 cm İndeks özelliklere göre zeminlerin şişme yüzdesi ve derecesi (Holtz ve Gibbs, 1956) İndeks Özellikleri Şişme Kolloid% Plastisite Büzülme (>0,001mm.) İndisi Limiti Yüzdesi Derecesi >28 >35 <11 >30 Çok Yüksek Yüksek Orta <15 <10 >15 <10 Düşük

13 SPT-N30 İnce daneli zeminler için: Sc= mv x Δp x ΔH (Meyerhof, Terzaghi-Peck) Sc= Oturma (Sıkışma) Mv= Hacimsel Sıkışma Katsayısı (cm 2 /kg) Δp = Yük Oturma (Sc) = mv1 x Δp x ΔH 50 Derinlik-SPTN30 değişimi ,5 3 4,5 6 7,5 9 10, SK-1 SK-2 SK 3 İri daneli zeminler için: (Radye temel tipi) ΔH = 31.2 x (qnet/n) (Meyerhof, Terzaghi-Peck) ΔH = Oturma miktarı (cm) N (Spt N30 değeri) qnet = Yük DERİNLİK OTURMA HESABı * İnce daneli (kohezyonlu) birimlerde KONSOLİDASYON deney sonuçlarına göre * İri daneli (kohezyonsuz) birimlerde ise ARAZİ SPT değerlerine göre

14 SıVıLAŞMA Sıvılaşma olayı, suya doygun ince taneli kum ve silt gibi tabakaların, deprem titreşimleri sırasında boşluk suyu basıncı değerinin artması ile efektif yanal gerilmenin sıfır olması sonucu, tabakanın sıvı haline dönüşmesi olarak tanımlanabilir * Deprem Büyüklüğü * İvme * Yer altı suyu * Granülometri * Sıkılık-Gevşeklik (Düşük SPT) SIVILAŞMA

15 Sıvılaşma örneği -17 Ağustos 1999-Adapazarı

16 ÖNLEMLER 1- Sıvılaşan zemin hafredilebilir (1-2 bodrum, zemin yer değiştirmesi) 2- Sıvılaşmayan zemine yapı yükü kazık yolu ile aktarılabilir (Derin temel) 3- Sıvılaşan zemin uygun ıslah yöntemlerinden biri ile güçlendirilebilir (Enjeksiyon, Jet-Grout, Taş Kolon, Dip-Mixing vb.) 4- İnşaat yapılmayabilir

17 ŞEV DURAYLıLıĞı

18 Depremsiz, Fs>1,5 Depremli, Fs>1,2 ŞEV STABİLİTE ANALİZİ * JEOLOJİ * LABORATUVAR (C, Ø ) ŞEV STABILITE ANALIZI, KAZı GÜVENLIĞI şev stabilite analizi

19 KAZIK-ANKRAJ TOPRAKARME DUVAR KAZI GÜVENLİĞİ Kazık Ankraj Kuyu temel Toprakarme donatılı duvar Palplanj Kontrollü şevli kazı vb.. KADEMELİ KAZI-KUYU TEMEL

20 Jeoloji Müh. Mimar İnşaat Müh. Jeofizik Müh. TEMEL-ZEMİN İLİŞKİSİ * Proje ile zemin etüd raporları uyumlu olmalı * Mimar ve İnşaat Mühendisleri ile Jeoloji-Jeofizik Mühendisleri ortaklaşa çalışmalı

21 Temeller havada kalıyor bir kısmı dolguya oturuyor, ana zemine oturmuyor Temeller farklı zeminlere oturuyor, ana zemine oturmuyor TEMEL DERINLIĞI Eğimli arazilerde düşük kottan verilmeli

22

23 TEMEL SORUNLAR Zemin profilini ortaya koyacak nitelikte Sondaj Sayısı ve derinliği belirlenmeli, Temsilci zemin numunelerinden yeterli sayıda fiziksel ve mekanik deneyler yapılmalı, Yeraltısuyu ölçümleri ölçümlerinin yapılması, Mühendislik hesaplamaları temsilci laboratuvar verileri üzerinden yapılmalı, SPT sayısına göre kohezyonlu (İnce daneli) zeminlerde taşıma gücü ve oturma hesapları yapılmamalı, Temel derinliği sondaja dayalı zemin etüt raporlarında sunulmalı, Eğimli alanlarda düşük kottan hesaplama yapılmalı, Kayma düzlemleri ve alınması gereken önlemler konusunda eksikler bulunması, İksa projelerinin olmaması, Raporda ne yapılması gerektiği net olarak belirtilmeli, inşaat mühendisine farklı öneriler sunulmalı Rapor Jeoloji Mühendisi ve İnşaat Mühendisi ve/veya Jeofizik Mühendisi tarafından ortaklaşa olarak format doğrultusunda hazırlanmalıdır. Yapı denetim firmalarında jeoloji ve jeofizik mühendislerinin görev almasının sağlanması, Belediyelerin ilgili birimlerinde jeoloji ve/veya jeofizik mühendisleri görev alması, İlgili Belediye elemanlarınca sondaj, laboratuar ve yerinde yapılan deneylerin denetiminin yapılması, Yetkin mühendislik yönetmeliği getirilmesi, Sondörlerin eğitim sertifikası alması, Sondaj ve laboratuar verilerinin bir araya getirildiği Ulusal veri tabanı oluşturulması

24 Osman KENDİR Jeoloji Yüksek Mühendisi Teşekkürler.

25 TARTIŞMA