İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR...XVII GİRİŞ...1

Transkript

1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR...XVII GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM SORUMLULUK SİGORTASINA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR 1. SORUMLULUK...5 I. SORUMLULUK KAVRAMI...5 HUKUKİ SORUMLULUĞUN TÜRLERİ...6 A. Kusur Sorumluluğu...6 B. Kusursuz Sorumluluk SORUMLULUK SİGORTASI...9 I. SİGORTA KAVRAMI ve SİGORTA HUKUKU...9 I SİGORTA SÖZLEŞMESİ ve TASNİFİ...10 A. Sigorta Sözleşmesi...10 B. Sigorta Sözleşmesinin Tasnifi...11 SORUMLULUK SİGORTASI KAVRAMI...12 A. Tanımı...13 B. Türkiye de Gelişimi ve Mevzuatımızdaki Yeri...15 IV. SORUMLULUK SİGORTASININ TASNİF İÇİNDEKİ YERİ...16 A. Sorumluluk Sigortası Bir Zarar Sigortasıdır...16 B. Sorumluluk Sigortası Bir Malvarlığı Sigortasıdır...18 C. Sorumluluk Sigortası Bir Pasifin Sigortasıdır...18 V. MESLEKİ SORUMLULUK SİGORTASI...19 A. Tanımı...19

2 X B. Mesleki Sorumluluk Sigortası Özellikleri...20 C. Mesleki Sorumluluk Sigortasının Çeşitleri ve Uygulandığı Alanlar21

3 XI İKİNCİ BÖLÜM TIBBİ YARDIM VE MÜDAHALEDEN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUK 3. TIBBİ MÜDAHALE KAVRAMI...25 I. TANIM ve HUKUKİ KAYNAKLARI...25 TIBBİ AMAÇLI MÜDAHALENİN UNSURLARI...27 A. Tıbbi Müdahale Fiili ve Yöntemleri Geleneksel Yöntemlerle Yapılan Tıbbi Müdahaleler Yeni Yöntemlerle Yapılan Tıbbi Müdahaleler...28 a. Tedavi Amaçlı Deneysel Uygulamalar...28 b. Araştırma Amaçlı Tıbbi Deneyler...29 B. Tıbbi Müdahalede Bulunabilecek Kişiler...30 C. Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygun Olması...31 D. Müdahalenin Tıp Bilimi ve Kurallarına Uygun Olması TIBBİ HATALAR VE TIBBİ MALPRAKTİS...33 I. TIBBİ MALPRAKTİS, TIBBİ HATA ve TIBBİ STANDART KAVRAMLARI...33 A. Tıbbi Malpraktis ve Tıbbi Hata Kavramları...33 B. Tıbbi Standart...35 TIBBİ HATA TÜRLERİ...37 A. Genel Olarak...37 B. Türlerine Göre Tıbbi Hata Sağlık Hizmeti Sürecine İlişkin Tıbbi Hatalar...37 a. Bilgilendirme, Aydınlatma ve Rızanın Alınmasına İlişkin Hata...37 b. Teşhis/Tanı Hatası...40 c. Tedavi ve Tedavi Sonrası Hataları...41 aa. Kavram ve Genel Olarak Tedavi Hataları...41 bb. Yanlış Tedavi Yönteminin Uygulanması...42 cc. Tedavi Sürecinde Uygulama Hataları...43 dd. Ameliyatlarda Uygulama Hataları...44 ee. Tedavi Sonrası Hizmetlere İlişkin Hatalar...45 ff. Üstlenme Hatası Organizasyona İlişkin Hatalar...45 a. Sağlık Kurumu Organizasyonuna İlişkin Hatalar...46 b. Hekimin Organizasyon Hataları...47

4 XII I TIBBİ KOMPLİKASYON...47

5 XIII 5. HEKİMLE HASTA ARASINDA KURULAN SÖZLEŞMENİN NİTELİĞİ...49 I. GENEL OLARAK...49 HEKİM İLE HASTA ARASINDA KURULAN HEKİMLİK/TEDAVİ SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ...49 A. Hizmet Sözleşmesi Görüşü...50 B. Eser Sözleşmesi Görüşü...51 C. Vekalet Sözleşmesi Görüşü HEKİMLİK/TEDAVİ SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ...57 I. HEKİMLİK/TEDAVİ SÖZLEŞMESİNİN KURULUŞU...57 HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ...58 A. Teşhis Koyma Yükümlülüğü...58 B. Aydınlatma Yükümlülüğü...59 C. Hastanın Rızasının Alınması Yükümlülüğü...62 D. Tedavi Yönteminin Seçilmesi ve Uygulanması Yükümlülüğü Tedavi Yönteminin Seçilmesi Tedavi Yönteminin Uygulanması Yükümlülüğü...64 E. Sadakat ve Özen Gösterme Yükümlülüğü Sadakat Yükümlülüğü Özen Gösterme Yükümlüğü...65 a. Genel Olarak...65 b. Özen Yükümlülüğünün Ölçüsü...66 F. Tedaviyi Kayda Geçirme ve Sır Saklama Yükümlülüğü Tedaviyi Kayda Geçirme Yükümlülüğü Sır Saklama Yükümlülüğü...69 G. Hekimin Tedaviyi Üstlenmekten Kaçınma Borcu HEKİMİN SORUMLULUĞU...73 I. GENEL OLARAK...73 A. Kusura Dayalı Sorumluluk...73 B. Kusursuz Sorumluluk...74 SORUMLULUK SEBEPLERİ...75 A. Sözleşmeye Aykırılık Sözleşme Sözleşmenin İhlali Kusur...77 a. Genel Olarak...77

6 XIV b. Kusurun Türleri...78 aa. Kast...78 bb. İhmal Zarar...81 a. Maddi Zarar...81 b. Manevi Zarar İlliyet Bağı...82 a. Uygun İlliyet Bağı...83 b. İlliyet Bağının Kesilmesi...84 B. Haksız Fiil Sorumluluğu...85 C. Hekimin Kusursuz Sorumluluğu...86 D. Vekaletsiz İş Görmeden Doğan Sorumluluk HEKİMİN HASTANEDE ÇALIŞTIĞI DURUMLARDA SORUMLULUK SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ...89 I. ÖZEL HASTANE...89 A. Genel Olarak...89 B. Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesinde Hekimin Sorumluluğu Hekimlik Sözleşmesi Olmaksızın Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi Hekimlik Sözleşmesi İlaveli Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi...92 C. Bölünmüş Hastaneye Kabul Sözleşmesinde Hekimin Sorumluluğu...92 KAMU HASTANESİ...93 A. Genel Olarak...93 B. Kamu Hastanesinde Görev Yapan Hekimle Hasta Arasındaki Hukuksal Sorumluluk TAZMİNATA ETKİ...97 I. TAZMİNATA ETKİ EDEN HUSUSLAR...97 A. Zarar Verenin Kusurunun Ağırlığı...97 B. Zarar Görenin Zarar Veren Fiile Razı Olması...98 C. Zarar Görenin Müterafik Kusuru...98 D. Tazminatın Ödenmesinin Zarar Verenin Ekonomik Durumunu Kötüleştirmesi...99

7 XV ÜÇÜNCÜ BÖLÜM HEKİMİN ZORUNLU MESLEKİ MALİ SORUMLULUK SİGORTASI 10.TANIMI, ÖZELLİKLERİ VE MEVZUATIMIZDAKİ YERİ I. TANIMI I ÖZELLİKLERİ A. Özel Sigorta Niteliği B. Zarar Sigortası Niteliği C. Pasif Sigortası Niteliği D. Zorunlu Sigorta Niteliği HEKİMİN MESLEKİ SORUMLULUK SİGORTASININ DÜNYADAKİ UYGULAMALARI A. ABD deki Uygulamalar ve Reformlar B. Avrupa Uygulaması İsveç Danimarka Finlandiya Fransa Hollanda İngiltere IV. TÜRK HUKUKUNDA HEKİMİN ZORUNLU MESLEKİ MALİ SORUMLULUK SİGORTASI HEKİMİN ZORUNLU MESLEKİ MALİ SORUMLULUK SİGORTASI SÖZLEŞMESİ I. SÖZLEŞMENİN KURULUŞU SÖZLEŞMENİN UNSURLARI A. Sigorta Edilen Menfaat B. Sigorta Sözleşmesinin Tarafları Sigortacı Sigorta Ettiren Sigortalı C. Sigorta Bedeli D. Prim E. Riziko HEKİMİN MESLEKİ SORUMLULUK SİGORTASINDA RİZİKONUN GERÇEKLEŞME ANI VE SİGORTA HİMAYESİ KAPSAMI I. RİZİKONUN GERÇEKLEŞME ANI A. Teoriler...127

8 XVI I 1. Sebep Olayı Teorisi Zarar Olayı Teorisi Zararın Tespiti Teorisi Tazminat Talebinin İleri Sürülmesi Teorisi B. Hekimin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Sigortalanan Rizikonun Gerçekleştiği An SİGORTA HİMAYESİ KAPSAMI A. Sigorta Himaye Süresi B. Sigortacının Değişmesi Hali C. Sigorta Teminatı Kapsamı Yargılama Giderleri Faiz Makul Giderler D. Tazminat Talebinin Sigortacıya Bildirilmemesi Hali E. Genel Şartlarda Değişiklik Yapılması Hali F. Özel Hastane ve Kamu Hastanelerinin Rücu Taleplerine Karşı Sigorta Himayesi G. Sigorta Himayesi Kapsamına Girecek Mesleki Faaliyetin Yeri SİGORTA HİMAYESİ KAPSAMI DIŞINDA KALAN HALLER HEKİMİN MESLEKİ SORUMLULUK SİGORTASI SÖZLEŞMESİ HÜKÜMLERİ I. TARAFLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ A. Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri Sigorta Ettirenin Prim Ödeme Yükümlülüğü a. Prim Ödeme Zamanı b. Prim Ödeme Yeri c. Primin Ödenme Şekli ve Ödemenin Kime Yapılacağı d. Prim Borcunun Ödenmemesinin Sonuçları Sigorta Ettirenin Sözleşmenin Kurulması Anındaki Beyan Yükümlülüğü Sigorta Ettirenin Sözleşme Süresi İçindeki Beyan Yükümlülüğü Sigorta Ettirenin Rizikonun Gerçekleşmesi Halindeki Yükümlülükleri a. Beyan Yükümlülüğü...160

9 XVII I b. Zararın Önlenmesi, Azaltılması ve Artmasını Önleme Yükümlülüğü c. Bilgi Verme ve Araştırma Yapılmasına İzin Verme Yükümlülüğü B. Rizikoya İlişkin Olarak Sigortacının Yükümlülükleri Rizikoyu Taşıma ve Sigorta Tazminatı Ödeme Yükümlülüğü Giderleri Ödeme Yükümlülüğü Tazminata İlişkin Avans Verme Yükümlülüğü Sigortalıya Yardım Yükümlülüğü Zarar Görenle İlişkide İfa Yükümlülüğü Ticari ve Mesleki Sırları Tutma Yükümlülüğü C. Zarar Görenin Hak ve Yükümlülükleri Sigortacıya Bilgi Verme Yükümlülüğü Doğrudan Dava Hakkı ZAMANAŞIMI SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ A. Kendiliğinden Sona Erme Sözleşme Süresinin Sona Ermesi Mesleki Faaliyete Son Verilmesi Gerçekleşen Rizikonun Sigorta Bedeli İle Aynı Olması İflas B. Fesih C. Cayma D. Anlaşma IV. HALEFİYET A. Genel Kural B. Genel Şartlar a Göre Sigortacının Kendi Sigorta Ettirenine Rücu Edebileceği Haller Kastın Varlığı Alkol, Uyuşturucu veya Narkotik Maddelerin Tesiri Altında Tıbbi Faaliyette Bulunmak Zeyilname Düzenlenmemesi SONUÇ BİBLİYOGRAFYA...189

10 XVIII EK: TIBBİ KÖTÜ UYGULAMAYA İLİŞKİN ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI TARİFE VE TALİMATI...199