Su Yapıları II Su Kaynaklarının Ekonomik Analizi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Su Yapıları II Su Kaynaklarının Ekonomik Analizi"

Bercu Akman
6 yıl önce
İzleme sayısı:

Su Yapıları II Su Kaynaklarının Ekonomik Analizi Yrd. Doç. Dr.

Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 1 Fizibilite (Yapılabilirlik) Genel olarak teklif edilen projeler aşağıdaki sekiz kritere

Bir projenin gerçekleştirilmesinde sağlanacak faydaların proje için gerekli maliyetlerden fazla olmasına ekonomik yapılabilirlik denir.

1 Su Yapıları II Su Kaynaklarının Ekonomik Analizi Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 1 Fizibilite (Yapılabilirlik) Genel olarak teklif edilen projeler aşağıdaki sekiz kritere göre yapılabilirlik açısından değerlendirilir. Bir projenin kendisinden beklenen işlevi yerine getirmesine teknik yapılabilirlik denir. Bir projenin gerçekleştirilmesinde sağlanacak faydaların proje için gerekli maliyetlerden fazla olmasına ekonomik yapılabilirlik denir. Projenin kendisi için gerekli yatırımları belli bir sürede geri kazanması gereğine mali (finansal) yapılabilirlik denir. Projenin çevre etkileri açısından değerlendirilmesine çevresel yapılabilirlik denir. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 2

2 Fizibilite (Yapılabilirlik) Projenin politik karar organlarınca kabul edilebilir olması politik yapılabilirlik olarak adlandırılır. Projenin ondan faydalananlarca kabul edilebilir olması sosyal yapılabilirlik olarak adlandırılır. Projenin çevre ile estetik açıdan uyumu estetik yapılabilirlik olarak adlandırılır. Projenin milli savunma ilkelerine ters düşmemesi askeri yapılabilirlik olarak adlandırılır. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 3 Ekonomik Analiz Ekonomik analizde çeşitli çözüm alternatiflerinin ortaya konması, alternatiflerin karşılaştırılması ve en uygun olanının seçilmesi gerekir. Ekonomik analizde her alternatif için aşağıdaki hesaplar yapılmalıdır. in hesabı (Sulama geliri, enerji geliri, taşkın koruma geliri, içmesuyu geliri) in hesabı (yatırım bedeli, işletme bakım giderleri, amortisman, faiz, vergiler ve yenileme giderleri gibi) Optimizasyon hesapları Rantabilite hesabı İç karlılık hesabı Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 4

3 Rantabilite Rantabilite (R): Bir projenin yıllık gelirinin yıllık giderine oranıdır. Ekonomik Karşılaştırma Dönemi boyunca yıllık gelir ve giderlerin Bugünkü Değerleri dikkate alınır. R Yıllık Gelir Yıllık Gider R>1ise proje yapılabilir (rantabl), R<1ise proje yapılamaz kabul edilir. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 5 Ekonomik Karşılaştırma Dönemi Yapıdan beklenen teknik fonksiyonun başlaması ve bitmesi arasındaki süre teknik ömür İşletme başlangıcı ile işletme ile elde edilecek faydaların maliyetleri karşılayabildiği tarihin sonu arasındaki süre ekonomik ömür İnşaata başlandıktan sonra inşaatın bitimi ve işletmeye açıldığı tarih arasındaki süre inşaat süresi olarak adlandırılır. Tesislerin fayda-maliyetlerinin karşılaştırılmasında göz önüne alınan süre Ekonomik Karşılaştırma Dönemi olarak adlandırılır. Örneğin sulama amaçlı projelerde genelde bu dönem 50 yıldır. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 6

4 Sosyal İskonto Oranı Paranın, ulusal ekonomi açısından yatırıma harcanmasına değer faiz oranıdır. Sulama amaçlı projelerde %5, Enerji amaçlı projelerde % 9.5, İçmesuyu projelerinde %8, Taşkın koruma ve kurutma amaçlı projelerde %5 tir. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 7 Bir projeye yatırılan sermayenin ekonomik karşılaştırma dönemi boyunca sabit fiyatlarla getireceği gelirin yüzde olarak oranıdır. Örneğin % 12 demek, o projeye yatırılan sermaye projenin gerçekleşmesiyle, ekonomik karşılaştırma dönemi boyunca sabit fiyatlarla her yıl % 12 gelir getirmesine eşit bir verim artışı sağlamış olmaktadır. Gl1Gd1 Gl2 Gd Gl 2 3 Gd3 GlN Gd C N (1 F) (1 F) (1 F) (1 F) N C Gl - Gd F : Proje maliyeti : Her yılın net faydası (nakit akımı) : İç karlılık oranı Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 8

5 Yıl Yatırım Değeri 1978 Yılı Birim Fiyatlarıyla 1982 Yılı Birim Fiyatlarıyla İşl.-Bak. Gideri Sosyal İskonto Oranına Göre Bugünkü Değerler Nakit Akımı [1] [2] [3] [4]=[2]+[3] [5] [6]=[4]*Cgd [7]=[5]*Cgl [8]=[6] / (Si) [1] [9]=[7] / (Si) [1] [10]=[7]-[6] [11]=[10] / (1+F/100) [1] Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 9 Yıl Yatırım Değeri 1978 Yılı Birim Fiyatlarıyla 1982 Yılı Birim Fiyatlarıyla İşl.-Bak. Gideri Sosyal İskonto Oranına Göre Bugünkü Değerler Nakit Akımı [1] [2] [3] [4]=[2]+[3] [5] [6]=[4]*Cgd [7]=[5]*Cgl [8]=[6] / (Si) [1] [9]=[7] / (Si) [1] [10]=[7]-[6] [11]=[10] / (1+F/100) [1] Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 10

6 Yıl Yatırım Değeri 1978 Yılı Birim Fiyatlarıyla 1982 Yılı Birim Fiyatlarıyla İşl.-Bak. Gideri Sosyal İskonto Oranına Göre Bugünkü Değerler Nakit Akımı [1] [2] [3] [4]=[2]+[3] [5] [6]=[4]*Cgd [7]=[5]*Cgl [8]=[6] / (Si) [1] [9]=[7] / (Si) [1] [10]=[7]-[6] [11]=[10] / (1+F/100) [1] Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 11 C gd = 8.70 C gl = 8.88 Sosyal İskonto oranı=%5 = % 8.41 Rantabilite: R Yıllık Gelir Yıllık Gider R Net Bugünkü Değer = = TL Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi naat Mühendislii Bölümü 12

Benzer belgeler

Bahar. Derivasyon Tünel (ler) i. Baraj. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 3.

Bahar. Derivasyon Tünel (ler) i. Baraj. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 3. 05-06 Bahar Su Yapıları II Derivasyon Tesisleri Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi