YENİ T.T.K. İLE GETİRİLEN CEZA UYGULAMALARI

Transkript

1 Mustafa ŞİMŞEK Yeminli Mali Müşavir YENİ T.T.K. İLE GETİRİLEN CEZA UYGULAMALARI 6102 Sayılı Yeni TÜRK TİCARET KANUNU nda 16 başlık altında ve toplam 25 maddeyi etkileyen temel değişiklik çalışması yapılmıştır Sayılı YENİ TÜRK TİCARET KANUNU VE 6103 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNUN YÜRÜRLÜĞÜ VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUNDA 17 başlık altında, toplam 84 maddeyi etkileyen tali değişiklik çalışması yapılmıştır. Tüm bu değişiklikleri içeren ve toplam 50 maddeden oluşan kanun değişikliği tasarısı, TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİNCE tarihinde kabul edilmiştir. Buna göre TÜRK TİCARET KANUNUN NDA yer alan CEZALAR suç ve cezada orantılık ilkesi gereğince yeniden düzenlenmiştir. 1)- 3 AYDAN 2 YILA KADAR HAPİS VEYA ADLİ PARA CEZASINI GEREKTİREN 18 SUÇUN YAPTIRIMI İDARİ PARA CEZASINA DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞTÜR. 2)- KARŞILIĞINDA ADLİ PARA CEZASI YAPTIRIMI ÖNGÖRÜLEN 14 SUÇUN YAPTIRIMI İDARİ PARA CEZASINA DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞTÜR. 3)- HAPİS VE/VEYA ADLİ PARA CEZASI GEREKTİREN 5 FİİLİN YAPTIRIMI SADECE ADLİ PARA CEZASINA DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞTÜR. 4)- 2 SUÇ TANIMI TAMAMEN KALDIRILMIŞ, 7 FİİLİN CEZASI İSE DEĞİŞTİRİLMEMİŞ VE 1 FİİLİN CEZASI İSE ARTIRILMIŞTIR. A- HAPİS CEZASI / ADLİ PARA CEZASI; I- İKİ YILA KADAR HAPİS VEYA ADLİ PARA CEZASI İLE CEZALANDILMASI ÖNGÖRÜLEN FİİLLER. 1.Temmuz.2012 tarihinde yürürlüğe girmiş olan Türk Ticaret Kanunu nun uygulanacak cezalara ilişkin maddelerinde kapsamlı değişiklikler yapılmıştır. Ancak kanunun 62 inci maddesinde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Kanunun 62 inci maddesinde, Kanunun 55 inci maddesinde sayılan haksız rekabet fiillerini işleyenlere uygulanacak cezalar düzenlenmiş bulunmaktadır.

2 Türk Ticaret Kanunu nun 56 ıncı maddesinde, haksız rekabet nedeniyle müşterileri, kredisi, mesleki itibarı, ticari faaliyetleri veya diğer ekonomik menfaatleri zarar gören veya böyle bir tehlike ile karşılaşabilecek olan kimse, bu maddede sayılan tedbirlerin alınması veya tazminat talebiyle dava açabilmektedir. Türk Ticaret Kanununun 62 inci maddesinde ise, aşağıda bentlerde sayılan fiillerden birini kasten işleyenler fiil daha ağır bir cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, Kanunun 56 ıncı maddesi gereğince hukuk davası açma hakkı bulunanlardan birinin şikâyeti üzerine her bir bent kapsamına giren fiiller dolayısıyla iki yıla kadar hapis ve veya adli para cezasıyla cezalandırılır. Ceza kapsamına giren fiiller şöyledir. a)- Dürüstlük kurallarına aykırı davranışlar ve ticari uygulamalarla haksız rekabette bulunmak; 1- Dürüstlük kuralına aykırı reklamlar satış yöntemleri ile diğer hukuka aykırı işlemler. a)- Başkalarını veya onların mallarını, iş ürünlerini, fiyatlarını faaliyetlerini veya ticari işlerini yanlış yanıltıcı veya gereksiz açıklamalarla kötülemek, b)-kendisi, ticari işletmesi, işletme işaretleri, malları, fiyatları ve stokları, satış kampanyalarının biçimi ve iş ilişkileri hakkında gerçek dışı ve yanıltıcı açıklamalarda bulunarak rekabette avantaj sağlamak veya aynı yollarla üçüncü bir kişiyi öne geçirmek, c)- Paye, diploma veya ödül almadığı halde bunlara sahipmiş gibi hareket ederek müstesna yeteneğe sahip olduğu kanısını uyandırmak veya doğru olmayan meslek adları ve sembolleri kullanmak, d)- Kendisini, mallarını, ürünlerini, faaliyetlerini, fiyatlarını, gerçeğe aykırı, yanıltıcı, rakibini kötüleyici veya onun tanınmışlığından yararlanacak şekilde; başkaları, malları, fiyatlarıyla karşılaştırmak ya da üçüncü kişiyi bu yollarla öne geçirmek, e)- Seçilmiş bazı malları veya faaliyetleri birden çok kere tedarik fiyatının altında satışa sunmak, bu satışları reklamlarda özellikle vurgulamak suretiyle müşterilerini kendisinin ve rakiplerinin yeteneği hakkında yanıltmak(şu kadar ki, satış fiyatının aynı çeşit malların veya faaliyetlerin benzer hacimde alımında uygulanan tedarik fiyatının altında olması halinde, yanıltmanın varlığı karine olarak kabul edilir. Ancak davalı gerçek tedarik fiyatlarını ispatladığı takdirde bu fiyat değerlendirmeye esas alınır. f)- Müşteriye verilen ek edimlerle satılan malın gerçek değeri hakkında müşteriyi yanıltmak, g)- Saldırgan satış yöntemleri ile müşterinin karar verme özgürlüğünü sınırlamak, h)- Malların veya faaliyetlerin özelliklerini, miktarını, kullanım amaçlarını, yararlarını veya tehlikelerini gizleyerek müşteriyi yanıltmak, ı)- Taksitli satış sözleşmelerine veya benzer hukuki işlemlere ilişkin olarak kamuya yapılan ilanlarda, unvanını açıkça belirtmemek, peşin veya toptan satış fiyatını veya taksitten kaynaklanan ek maliyeti Türk Lirası veya yıllık oranlar üzerinden belirtmemek,

3 i)- Tüketici kredilerine ilişkin kamuya yapılan ilanlarda unvanını açıkça belirtmemek veya kredilerin net tutarlarına, toplam giderlerine, efektif yıllık faizlerine ilişkin açık beyanda bulunmamak, j)- Taksitle satım veya tüketici kredisi sözleşmelerinde; sözleşmenin konusu, fiyatı, ödeme şartları, sözleşme süresi, müşterinin ayma veya fesih hakkına veya kalan borcu vadeden önce ödeme hakkına ilişkin eksik veya yanlış bilgiler içeren sözleşme formülleri kullanmak. 2- Sözleşmenin Taraflarından Birini Sözleşmeyi İhlale veya Sona Erdirmeye Yöneltmek; a) Müşterilerle kendisi sözleşme yapabilmek için, müşterileri başkaları ile yaptıkları sözleşmeye aykırı davranmaya yöneltmek, (Sözleşmeler, sözleşmenin taraflarınca ihlal edilebilir veya sona erdirilebilir bu hukuka aykırı olmayıp sözleşmede öngörülen müeyyideler uygulanır.) b) Üçüncü kişilerin işçilerine, vekillerine ve diğer yardımcılarına hak etmedikleri yararlar sağlayarak veya önererek onları işlerinde aykırı davranmaya yöneltmek suretiyle kendisine çıkar sağlamak. c) Üçüncü kişilerin işçilerini, vekillerini veya diğer yardımcılarını işverenlerinin üretim ve iş sırlarını açıklamaya veya ele geçirmeye yöneltmek. d) Onunla kendisinin sözleşme yapabilmesi için, taksitli satış veya kredili satışlarda sözleşme yapan veya kredi almış olan kişiyi bu sözleşmeden caymaya veya feshetmeye yöneltmek. 3- Başkalarının iş ürünlerinden yetkisiz yaralanma; a) Kendisine emanet edinilen teklif, hesap, plan gibi iş ürünlerinden yetkisiz yararlanılması, b) Üçüncü kişilere ait teklif, hesap, plan gibi iş ürünlerinden bunların kendisine yetkisiz olarak teklif edildiği bilindiği halde bunlardan yararlanılması, c) Kendisinin katkısı olmaksızın başkasına ait pazarlanmaya hazır çalışma ürünlerini çoğaltarak onlardan yararlanmak, 4- Üretim ve iş sırlarının gizlice ve izinsiz olarak ele geçirilmesi veya hukuka aykırı olarak öğrenilen bilgilerin ve iş sırlarının değerlendirilmesi veya başkalarına bildirilmesi, 5- Özellikle kanun ve ana sözleşme hükümleriyle rakiplerine de yüklenmiş olan veya bir meslek dalında olağan iş şartlarına uyulmaması, 6- Yanıltıcı bir şekilde diğer taraf aleyhine dürüstlük kuralına aykırı işlem yapılması ve sözleşmede önemli ölçüde aykırı haklar ve borçlar dağılımını öngören, önceden yazılmış şartlar getirilmesi,

4 7- Haksız Fiillerin Çalıştırılan Hizmet Erbabı Tarafından veya Basın yoluyla İşlenmesi Durumunda Ceza Kime Kesilecek ve dava açılmasında zamanaşımı Davanın Açılacağı Kişiler; a) Haksız rekabet fiilinin, haksız rekabete maruz kalanın hizmetli veya işçisi tarafından çalışma sırasında işlenirse, dava çalıştıranlara karşı açılabilir. b) Haksız rekabet fiili, her tür basın, yayın, iletişim ve bilişim işletmeleri yolluyla işlenmesi halinde, Dava basında yayınlanan şeyin, programın; ekranda, bilişim aracında veya benzeri ortamlarda görüntülenenin; ses olarak yayımlananın veya herhangi bir şekilde iletilenin sahipleri ile ilan veren kişiler aleyhine açılır, dolayısıyla ceza bu kişilere verilir. c) Zamanaşımı Kanunun 56 ıncı maddesine göre açılacak davalar, haksız rekabet fiilinin işlendiğinin dava açma hakkı olan tarafından öğrenildiği tarihten itibaren bir yıl, olayın doğumundan itibaren üç yıl içinde açılmaz ise zamanaşımına uğrar. d) Yukarıda Yazılı Haksız Fiiller Tüzel Kişilerce İşlenirse Ceza kime Kesilecek Tüzel kişiler işlerini gördükleri sırada haksız rekabet filini işlerse, iki yıla kadar hapis veya adli para cezası, tüzel kişi adına hareket eden organın üyeleri (yönetim kurulu) veya ortakları hakkında uygulanır. II- ÜÇ AYDAN İKİ YILA KADAR HAPİS VEYA ADLİ PARA CEZASI İLE CEALANDIRILMASI ÖNGÖRÜLEN CEZALAR (Madde-51) 1-Tacirin kimliğinin, işletmenin genişliği, önemi ve finansal durumu hakkında üçüncü kişilerde yanlış görüş oluşturacak nitelikte olması, 2-Tek başına ticaret yapan gerçek kişinin, ticaret unvanına bir şirketin var olduğu izlenimini veren ekler koyması, 3-Bakanlar Kurulu kararı olmaksızın ticaret unvanına Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerin eklenmesi, 4-Ticaret unvanının, işletmeden ayrı olarak başkasına devredilmesi, (ceza, devreden, devralan ve kullananlar açısından birlikte uygulanır). III-BİR YILDAN ÜÇ YILA KADAR HAPİS CEZASI İLE CEZALANDIRILAN FİİLLER (Madde-549) Türk Ticaret Kanununun 549 uncu maddesinde belirtilen şirketin kuruluşu, sermaye artırılması ve azaltılması, birleşme bölünme, tür değiştirme, menkul kıymet çıkarma gibi işlemlerle ilgili belgelerin izah namelerin, taahhütlerin, beyanların ve garantilerin yanlış, hileli sahte, gerçeğe aykırı olmasından, gerçeğin saklanmış bulunmasından doğan zararlardan

5 belgeyi düzenleyenler veya beyanları yapanlar ile kusurlarının varlığı halinde bunları yapanlar, IV-ÜÇ AYDAN İKİ YILA KADAR HAPİS VEYA ADLİ PARA CEZASI İLE CEZALANDIRILAN FİİLLER (Madde 550) Şirketin sermayesi tamamen taahhüt olunmamış veya karşılığı kanun ve esas sözleşme hükümleri gereğince ödenmemiş olduğu halde ödenmiş gibi gösterenler ile kusurlu olmak şartıyla şirket yetkilileri bu payları üstlenmiş kabul edilir ve payların karşılıkları ile zararları faizi ile birlikte öderler. Bu ödemenin yapılmaması halinde üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılır V-ALTI AYDAN İKİ YILA KADAR HAPİİS CEZASIYLA CEZALANDIRILAN FİİLLER (Madde-552) Sermaye Piyasası Kanunu Hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bir şirket kurmak, şirketin sermayesini artırmak amacıyla veya vaadiyle halka çağrıda bulunarak para toplayanlar, B- İDARİ PARA CEZASI; A) BİN TÜRK LİRASI PARA CEZASIYLA CEZALANDIRILAN FİİLLER Ticaret Siciline Tescili Zorunlu Hususların Süresinde Tescil Ettirilmemesi (Madde:33) Ticaret siciline tescili zorunlu olup da kanuni süresi içinde tescili istenmemiş hususlar sicil müdürünce verilen süre içinde tescil isteminde bulunmayan ve kaçınma sebeplerini bildirmeyen kişi sicil müdürünün teklifi üzerine mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından bin Türk Lirası (1.000,00-TL) idari para cezasıyla cezalandırılır. B) İKİ BİN TÜRK LİRASI PARA CEZASIYLA CEZALANDIRILAN FİİLLER. 1-Tescil ve Kayıt İçin Gerçeğe Aykırı Beyanda Bulunulması (Madde-38) Tescil ve kayıt için bilerek gerçeğe aykırı beyanda bulunanlar iki bin Türk Lirası idari para cezası ile cezalandırılır. 2-Ticari işletme ile ilgili İşlemlerin Ticaret unvanı ile Yapılmaması ve belgelerin bu unvan altında imzalanmaması (Madde-51) Türk Ticaret Kanununun 39 ila 46 ıncı veya 48 inci madde hükümlerini ve 49 uncu maddeye aykırı olarak ticaret unvanını devredenlerle devralan ve kullanan kimseler iki bin Türk Lirası idari para cezası ile cezalandırılır. a) Aşağıdaki ihlallerin yapılması halinde iki bin Türk Lirası para cezasıyla cezalandırılır. 1- Ticari işletmeye ilişkin işlemlerin ticaret unvanıile yapılmaması, 2- İşletme ile ilgili senetlerin ve diğer belgelerin ticaret unvanı altında imzalanmaması

6 3-Tescil edilen ticaret unvanını ticari işletmenin görülebilecek bir yerine okunaklı bir şekilde yazılmaması, 4-Tacirin işletme ile ilgili olarak düzenlediği ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde aşağıdaki bilgilere yer verilmemesi; - tacirin sicil numarası, - ticaret unvanı, - işletmenin merkezi, -tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tescil edilen internet sitesinin adresi, 5- Şirketin internet sitesinde aşağıdaki bilgilerin gösterilmemesi; -Tacirin sicil numarası, ticaret unvanı ve işletmenin merkezi, -Anonim şirketlerde yönetim kurulu başkan ve üyelerinin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı, -Limited şirketlerde müdürlerin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı, -Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde, yöneticilerin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı. 6-Tacirin (Merkezi Türkiye de bulunan ticari işletmelerin şubeleri dâhil)tescil ile ilgili aşağıdaki yükümlülüklerini yerine getirmemesi; -Ticari işletmenin ve ticaret unvanının, ticari işletmenin açıldığı günden itibaren işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline tescil ve ilan ettirilmemesi, -Tacir, kullanacağı ticaret unvanını ve bunun altına atacağı imzayı notere onaylattırıp sicil müdürlüğüne vermemesi, -Tacir tüzel kişi ise, unvanla birlikte onun adına imzaya yetkili kimselerin imzalarının notere onaylattırılıp sicil müdürlüğüne verilmemesi (Merkezi Türkiye dışında bulunan ticari işletmelerin Türkiye deki şubeleri için yerleşim yeri Türkiye de bulunan tam yetkili bir ticari mümessil atanması zorunludur). 7-Kollektif şirketin ticaret unvanında ortaklarından en az bir ortağın ad ve soyadının bulunmaması, 8-Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin ticaret unvanında, komandite ortaklardan en az birinin adı ve soyadıyla şirket türünü gösteren ibarenin gösterilmemesi ve ticaret unvanında komanditer ortağın ad ve soyadına yer verilmesi,

7 9-Ticaret unvanında, şirket türünü belirten anonim şirket, limited şirket ve kooperatif şirket kelimelerinin kullanılmaması, 10-Ticari işletmeye sahip dernek, vakıf ve diğer tüzel kişilerin, ticaret unvanlarında adlarına yer vermemeleri, 11-Donatma iştirakinin ticaret unvanında ortak donatanlarından en az birisinin adı ve soyadının veya deniz ticaretinde kullanılan geminin adında kullanılmaması, 12-Şubenin, merkezin ticaret unvanını kullanmaması ve şube olduğunun belirtilmemesi, C)-DÖRT BİN LİRA İDARİ PARA CEZASIYLA CEZALANDIRILAN SUÇLAR (Madde-562) Kanunun 64, 65, 66, 86 ve 88 nci maddelerine aykırı hareket edenler bu kapsamda cezalandırılır. 1) Ticari defterlerin üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içinde yapacakları incelemede işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde tutulmaması, 2) Ticari defterlerin, işletme faaliyetlerinin oluşumunu ve gelişmesini izlemeye imkân verecek şekilde tutulmaması, 3) Tacirin, işletmesiyle ilgili gönderilmiş bulunan her türlü belgenin, fotokopi, karbonlu kopya, mikro fiş, bilgisayar kaydı ve benzer şekilde bir kopyasını yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklamaması, 4) Fiziki ortamda tutulan yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defteri ile pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defterinin açılış onaylarının kuruluş sırasında ve kullanılmaya başlanmadan önce notere tasdik ettirilmemesi, (Ticaret şirketlerinin ticaret siciline tescili sırasında defterlerin açılışı ticaret sicili müdürlükleri tarafından da onaylanabilir. ) 5) İzleyen faaliyet döneminde de kullanılacak olan Yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defterinin açılış onayının defterin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki önceki ayın sonuna kadar yaptırılmaması, 6) Yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayının, izleyen faaliyet döneminin üçüncü ayın sonuna kadar notere yaptırılmaması, (Fiziki ortamda veya elektronik ortamda tutulan ticari defterlerin nasıl tutulacağı, defterlere kayıt zamanı, onay yenileme ile açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca birlikte belirlenecektir.) 7)Ticari defterlerin Türkçe tutulmaması, defterlerde kullanılan kısaltma, rakamlar, harf ve sembollerin anlamlarının açıkça belirtilmemesi,

8 8) Defterlere yazım veya kayıtların, önceki içeriği belirlenemeyecek şekilde çizilmesi ve değiştirilmesi, kayıt sırasında mı yoksa daha sonra mı yapıldığı anlaşılmayan değiştirmeler yapılması, 9) Defter yazımlarının veya diğer kayıtların eksiksiz, doğru ve zamanında yapılmaması, 10) Defterler ve gerekli kayıtlar, olgu ve işlemleri saptayan belgelerin dosyalanması şeklinde veya veri tarayıcıları aracılığıyla tutulmaması, 11) Tacirin, aşağıda belirtilen usullere aykırı envanter çıkarması, a) Her tacir, ticari işletmesinin açılışında, taşınmazlarını, alacaklarını, borçlarını, nakit parasının tutarını ve diğer varlıklarını doğru ve eksiksiz ve doğru bir şekilde gösteren ve varlıkları ile borçlarının değerlerini teker teker gösteren bir envanter çıkarır. b) Tacir açılıştan sonra da her faaliyet döneminin sonunda yukarıdaki gibi bir envanter çıkarır. c) Kural olarak üç yılda bir fiziksel sayım yapılarak envanter çıkarılır. Maddi duran malvarlığına dâhil varlıklarla, ham ve yardımcı maddeler ve işletme malzemeleri düzenli olarak ikame ediliyor ve toplam değerleri işletme için ikinci derecede önem taşıyorsa değişmeyen miktar ve değerle envantere alınır. d) Aynı türdeki stok, taşınabilir malvarlığı ve borçlar ayrı ayrı gruplar halinde toplanabilir ve ortalama ağırlıklı değer ile envantere konulabilir. 12) Saklanması zorunlu olan belgelerin ibraz edilmemesi(tacir bu belgeleri istenildiğinde giderleri kendisine ait olmak üzere bastırmalı veya kopyalarını sunabilmelidir). 13) Tacirin, ticari defterlerinin tutulmasında ve finansal tablolarının düzenlenmesinde; Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayınlanan Türkiye Muhasebe Standartlarına, muhasebe ilkeleri ve yorumlarına uyulmaması, Kanunlarla belirli alanları düzenlemek ve denetlemek üzere kurulmuş bulunan kurum ve kurullar, Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olmak şartıyla, kendi alanları için geçerli olacak standartlar ile ilgili olarak ayrıntıya ilişkin sınırlı düzenlemeler yapabilir. Tacir bu düzenlemelere uymak zorundadır. D)- İKİ YÜZ GÜNDEN AZ OLMAMAK ÜZERE ADLİ PARA CEZASIYLA CEZALANDIRILAN FİİLLER 1-Bağlı şirketin yönetim kurulu, faaliyet yılının ilk üç ayı içinde, şirketin hâkim ve bağlı şirketlerle ilişkileri hakkında düzenlemesi gereken raporu düzenlememesi; rapor düzenlenmiş olmakla birlikte raporda, şirketin geçmiş faaliyet yılında hâkim şirketle, hâkim şirkete bağlı bir şirketle, hâkim şirketin yönlendirmesiyle onun ya da bağlı şirketin yararına yapılan tüm hukuki işlemlerin veya alınmasından kaçınılan önlemlerin açıklanmaması, 2- Hâkim şirketin her yönetim kurulu üyesi, yönetim kurulu başkanından; bağlı şirketlerin finansal ve malvarlığıyla ilgili durumları ile üç aylık hesap sonuçları, hâkim şirketin bağlı şirketlerle, bağlı şirketlerin birbirleriyle, hâkim ve bağlı şirketlerin pay sahipleri

9 ve bunların yakınlarıyla ilişkileri; yaptıkları işlemler ve bu işlemlerin sonuç ve etkileri hakkında gerçeği yansıtan bir rapor hazırlattırıp yönetim kuruluna sunmasını ve bunun sonuç kısmını yıllık rapor ve denetleme raporuna eklenmesini istediği halde bu işlemin yerine getirilmemesi, E)-ÜÇ YÜZ GÜNDEN AZ OLMAMAK ÜZERE ADLİ PARA CEZASIYLA CEZALANDIRILAN FİİLLER (Madde:349,358 ve 395) 1) Türk Ticaret Kanununa göre tutulmak ve muhafaza edilmekle yükümlü olunan defter kayıt ve belgeler ile bunlara ilişkin bilgilerin, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı denetim elemanlarınca istenilmesine rağmen verilmemesi veya eksik verilmesi ya da bu denetim elemanlarının bu görevlerini yapmalarının engellenmesi, 2) Kanunun 349 uncu maddesine göre Anonim şirket ister nakdi ister ayni nitelikte olsun kurucular, kuruluş beyanı vermekle yükümlüdür.beyan dürüst bir şekilde bilgi verme ilkesine göre doğru ve eksiksiz olarak hazırlanır.beyanın amacı kamuyu aydınlatarak sermayeyi korumak, şirketinkurucuların menfaatine kullanılmasına engel olmak,yolsuzlukları önlemek ve şirketin denetimini kolaylaştırmaktır.beyan kuruluş sırasında konulan sermayenin çeşidi,niteliği, sermaye taahhütleri,ayni sermaye,satın alınan mal varlık unsurları,fiyatı,maliyeti, alınacak ve ödenecek komisyonlar ve her türlü borçlar emsalleriyle karşılaştırılarak açıklanmalıdır.bu beyanın yapılmaması veya beyanın gerçeği yansıtmaması, 3) Kanunun 358 inci maddesine aykırı olarak pay sahiplerine borç verilmesi, (Kanunun 358 inci maddesine göre, pay sahipleri, sermaye taahhüdünden doğan vadesi gelmiş borçlarını ifa etmedikçe ve şirketin serbest yedek akçelerle birlikte karı geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde olmadıkça şirkete borçlanamaz.) 4) Pay sahibi olmayan yönetim kurulu üyeleri ile yönetim kurulu üyelerinin pay sahibi olmayan alt ve üst soyundan birisine ya da eşinin yahut üçüncü derece dâhil üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından birisine şirketin nakit borç para vermesi, bu kişiler için şirketin kefalet, garanti veya teminat vermesi, 5) Ticari defterlerin mevcut olmaması veya hiçbir kayıt içermemesi veya bu kanununa uygun olarak sınıflandırılmış bir şekilde on yıl süreyle saklanmaması, F) Görevi dolasıyla incelemesine sunulan defter ve belgeleri inceleyenlerin, şirketle ilgili elde ettikleri sırları açıklayamazlar. Buna aykırı hareket edenler Türk Ceza Kanununun 239 ncu maddesi hükümlerine göre cezalandırılırlar. G) DOKSAN GÜNDEN AZ OLMAMAK ÜZERE ADLİ PARA CEZASI İLE CEZALANDIRILAN FİİLLER Değer biçilmesinde Yolsuzluk Yapanlar (Madde:551) Aynı sermayenin veya devralınacak işletme ile ilgili ayınların değerlemesinde emsaline oranla yüksek fiyat biçenler, farklı gösterenler veya başka bir şekilde yolsuzluk yapanlar. H) YÜZ GÜNDEN ÜÇ YÜZ GÜNE KADAR ADLİ PARA CEZASIYLA CEZALANDIRILAN FİİLLER (Madde-1524)

10 Denetime tabi olan sermaye şirketlerinden Türk Ticaret Kanununun 1524 üncü maddesinde öngörülen internet sitesini oluşturmayan şirketlerin yönetim kurulu üyeleri, Denetime tabi olmayan sermaye şirketlerinin internet sitesi kurma zorunluluğu yoktur. Denetime tabi olan sermaye şirketleri Türk Ticaret Kanununun 397 inci maddesinin 4 üncü fıkrası uyarınca Bakanlar Kurulunca belirlenecektir. I)YÜZ GÜNE KADAR ADLİ PARA CEZASIYLA CEZALANDIRILAN FİİLLER 1- Şirketlerin internet sitesine konulması zorunlu olan bilgilerin konulmaması, Türk Ticaret Kanunu nun internet sitesi kurumasını düzenleyen 1524 üncü maddesi kanunun yürürlüğe girdiği tarihinden itibaren bir yıl sonra ( ) tarihinde yürürlüğe girecektir. Aynı Kanunun geçici 8 inci maddesinde ise, 1524 üncü maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulan denetime tabi sermaye şirketlerinden internet sitesine sahip olanlar söz konusu maddeni yürürlüğe girdiği tarihinden itibaren üç ay içinde internet sitesinin belli bir bölümünü internet sitesinde yayınlanması gereken unsurlara ayırmak zorundadır. İnternet sitesi olmayanlar ise aynı süre içinde ( ) tarihine kadar internet sitesi açmak ve bu sitede konulması zorunlu olan bilgileri koymak zorundadır. 2- Şirketlerce kurulması gereken İnternet sitesinde aşağıdaki hususların yer alması zorunludur. a) Tescil edilen ticaret unvanı, b) Tacirin sicil numarası, c) Tacirin ticaret unvanı, d) İşletmenin merkezi, e) Anonim şirketlerde yönetim kurulu başkan ve üyelerinin adları ve soyadları, f) Taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı, g) Limited şirketlerde müdürlerin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı, h) Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde yöneticilerin adları ve soyadları ile taahhüt edilen edilen ve ödenen sermaye miktarı.

11 C- LİMİTED ŞİRKETLER HAKKINDA UYGULANACAK CEZALAR (Madde-644) Aşağıda madde numaraları belirtilen anonim şirketlere ilişkin hükümler limited şirketler hakkında da uygulanır. 1) Belgelerin ve beyanların kanuna aykırılığına ilişkin 549 uncu madde (Bir yıldan üç yıla kadar hapis), 2) Sermaye hakkında yanlış beyanlar ve ödeme yetersizliğinin bilinmesi hakkında 550 inci madde (Üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası), 3) Değer biçilmesinde yolsuzluğa dair 551 inci madde(doksan günden az olmamak üzere adli para cezası), 4) Kurucuların, yönetim kurulu üyelerinin, yöneticilerin ve tasfiye memurlarının sorumluluğunu düzenleyen 553 üncü maddesi, 5) Denetçilerin ve işlem denetçilerinin sorumluluğuna ilişkin 554 ila 561 inci maddeler. 6) Şirkete karşı borçlanma yasağına dair 358 inci madde(üç yüz günden az olmamak üzere adli para cezası uygulanır. 7) a)- Kanunun 549 uncu maddesinde belirtilen Belgeleri, sahte olarak düzenleyenler ile ticari defterlere kasıtlı olarak gerçeğe aykırı kayıt yapanlar bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. b)-kanunun 550 inci maddesine aykırı hareket edenler(sermaye hakkında yanlış beyan veya ödenmemiş sermayeyi ödenmiş gibi gösterme) üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılır. c)-kanunun 551 inci maddesine göre aynı sermayenin değer biçilmesinde yolsuzluk yapılması halinde, doksan günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılır. D- Türk Ticaret kapsamındaki para cezaları, aksine hüküm yoksa mahallin en büyük mülki amiri tarafından verilir. E- Kanunda belirtilen kabahatlerden birinin idari yaptırım kararı uygulanıncaya kadar biden fazla işlenmesi halinde, idari para cezası bir kere uygulanır, ancak ceza iki kat artırımlı uygulanır. Ancak kabahatin işlenmesi suretiyle bir menfaat temin edilmiş veya bir zarara sebebiyet verilmiş ise verilecek idari para cezasının miktarı sağlanan menfaat veya uğratılan zararın üç katından az olamaz. Mustafa ŞİMŞEK Yeminli Mali Müşavir