Çanakkale Fen Lisesi nin Odunsu Bitki itliliğinininin Belirlenmesi

Transkript

1 Çanakkale Fen Lisesi nin Odunsu Bitki Biyoçeşitlili itliliğinininin Belirlenmesi

2 AY-YILDIZ YILDIZ GRUBU

3 GRUP ÜYELERİ : MÜZEYYEN M DÖNMEZD ŞADİYE ÖZTÜRK DANIŞMANLAR : Prof. Dr. Ahmet AKSOY Prof.Dr.. Turan GÜVEN G Prof.Dr.Sezai.Sezai TÜRKELT

4 PROJENİN N AMACI: Çanakkale Fen Lisesi nin bahçesinde bulunan odunsu çiçekli bitki türlerinin floristik listesini çıkarıp, alana doğal ve dışarıdan gelen bitkilerin belirlenerek, alanda genetik kirliliğin olup olmadığını belirlemek.

5 GİRİŞİŞ Türkiye, 2007 yılı itibariyle civarında tohumlu bitki türü ile dünyada bulunduğu iklim kuşağında oldukça zengin floraya sahip ülkelerden biridir. Türkiye florasının ilginçliği, sahip olduğu tür zenginliğinin yanında, çok sayıda endemik tür / alt tür/varyete (3925, %34.5) içermesinden de kaynaklanır ( Işık, 2000).

6 Ülkemiz Biyoçeşitlilik Sözleşmesi ni 27 Aralık 1996 tarihinde onaylanmış ve bu sözleşme 14 Mayıs 1997 tarihinde yürürlüğe girmiştir.sözleşmenin amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir.

7 Biyolojik çeşitliliğin korunması Biyolojik kaynakların sürdürülebilir kullanımı Genetik kaynakların kullanımından doğan yararların eşit ve hakça paylaşımı

8 Biyolojik Çeşitlilik Genetik çeşitlilik: Aynı türün bireyleri arasındaki genetik farklılık Tür çeşitliliği: Belli bir ortamda bulunan tür sayısı Ekosistem çeşitliliği: Bitki, hayvan ve mikroorganizma toplulukları ile bunların yaşamlarını sürdürdüğü çevreleri ile etkileşen dinamik yapılar arasındaki farklılaşma İşlevler Çeşitliliği: Ekosistem içinde İki ya da daha fazla canlı arasındaki özel ilişkiler

9 Türkiye Florasının n Zengin ve İlginçliğinin inin Başlıca Sebepleri 1. Türkiye birbirinden farklı 3 bitki coğrafyası bölgesinin etkisi altındadır. Bunlar, Akdeniz, Iran-Turan ve Avrupa- Sibirya Bitki coğrafyası bölgeleri 2. Türkiye 3 farklı biyoiklim tipinin etkisi altındadır. Bunlar, Akdeniz, Oseyanik ve Karasal iklim 3. Anadolu nun Asya ve Avrupa kıtaları arasında köprü konumunda olması ve buna bağlı olarak iki kıta arasında karşılıklı bitki göçleri ile çeşitliliğin artması 4. Ülkemizde yayılış gösteren birçok cins ve seksiyonun gen merkezinin Anadolu olması 5. Endemik türlerin sayının fazlalığı

10 6. Kültürü yapılan pek çok türün atalarının veya doğal formlarının yayılış gösterdiği gen kaynağı konumunda olması 7. Edafik faktörlerin çok çeşitli olması 8. Ekosistem ve vejetasyon çeşitliliğinin fazla olması metreler arsında değişen yükselti farklılığı 10. Buzul döneminden Avrupa kadar etkilenmemiş olması (Işık 2000, Güner ve ark. 2000)

11 Çanakkale ili ile ilgili bazı floristik çalışmalar olmasına rağmen, Fen Lisesinin bahçesindeki bitki biyoçeşitliliği henüz ortaya konamamıştır. Amacımız Fen Lisesinin odunsu bitkilerini tespit ederek, bunların doğal ve egzotiklerini belirlemektir. Aynı zamanda alerjenik odunsu bitkiler de tespit edilecektir.

12 MATERYAL METOT: İnceleme materyalimiz olan odunsu bitkiler Çanakkale Fen Lisesi nin bahçesinde gözlem yoluyla belirlenmiş ve Türkiye Florasından (Davis ) yararlanarak Prof. Dr. Ahmet Aksoy un yardımıyla teşhis edilmiştir. Bitkiler Türkiye Florasındaki sisteme uyularak listelenmiştir. Bitkilerin endemik olup olmadığı Ekim ve ark., (2000) dan faydalanarak yazılmıştır.

13 BULGULAR: Yapmış olduğumuz çalışmada Çanakkale Fen Lisesi bahçesinde 22 familyaya ait 38 odunlu bitki taksonu tespit edilmiştir. Bunlardan hiç endemik türe rastlanmamıştır. 11 egzotik (dışarıdan gelen) bitki bulunmuştur. Bunlardan 10 tanesi polen alerjisine yol açmaktadır. Bulunan bitki türlerinden bazı örnekler aşağıda verilmiştir:

14 Picea orientalis L. (Doğu ladini)

15 Cedrus atlantica Manetti var. glauca-pendula Carr. (Atlas sediri)

16 Pinus brutia Ten.(Kızıl çam) Pinus pinea L. (Fıst stık çamı)

17 Cupressus sempervirens L. (Servi)

18 Thuja orientalis L. (Doğu u mazısı) (Egzotik)

19 Laurus nobilis L. (Defne)

20 Platanus orientalis L. (Doğu çınarı)

21 Tilia argentea Desf. ex DC. (Ihlamur)

22 Morus alba L. (Akdut)

23 Ficus carica L. subsp. carica (İncir)

24 Populus alba L. (Akkavak)

25 Ligustrum vulgare L. (Kurtbağrı)

26 Pittosporum nana tobira (Thunb.) Ait. (Egzotik)

27 Rosa sp (Gül)

28 Mespilus germanica L. (Muşmula)

29 Punica granatum L. (Nar)

30 Buxus sempervirens L. (Şim( imşir) ir)

31 Vitis vinifera L. (Asma)

32 Olea europaea L. var. europaea (Zeytin)

33 Rosmarinus officinalis L. (Biberiye- Kuşdili)

34 Lonicera etrusca Santi var. etrusca (Hanımeli)

35 Paulownia imperialis (Hızlı büyüyen yen ağaç) ) (İmparator( pavlonyası) (Egzotik )

36 Alanımızda bulunan bazı bitkiler alerjenik olup (Güvensen ve ark., 2005) bunların listesi Tablo 1 de verilmiştir. Ayrıca Türkiye Florasında bulunmayan ve dışarıdan süs vb amaçlarla Çanakkale ye getirilen bitkiler Tablo 2 de verilmiştir.

37 Tablo 1:Çanakkale Fen Lisesi bahçesinde bulunan önemli alerjenik bitkiler. TAKSON ALERJEN DERECESİ ALERJENLER ETKİLERİ Akçaağaç Yüksek Belli değil Astım, saman nezlesi, konjuktiviteler Toros sediri Az Belli değil Belli değil Servi Orta Belli Astım, saman nezlesi, konjuktiviteler Dişbudak Orta Belli Astım, alerjik rijinit, konjuktiviteler Akdut Çok yüksek Belli değil Astım, alerjik rijinit, konjuktiviteler Zeytin Orta Belli Astım, alerjik rijinit, konjuktiviteler Çam Çok az Belli değil Astım, alerjik rijinit, konjuktiviteler Doğu çınarı Az Belli değil Astım, alerjik rijinit, konjuktiviteler Akkavak Orta Belli değil Astım, alerjik rijinit, konjuktiviteler Ihlamur Az Belli Astım, alerjik rijinit, konjuktiviteler

38 Tablo 2:Çanakkale Fen Lisesi bahçesinde bulunan önemli egzotik bitkiler. Cedrus atlantica Manetti var.glauca-pendula Carr.(Atlas sediri) Cupressus arizonica Grene. glauca Thuja orientalis L. (Doğu mazısı) Pittosporum tobira (Thunb.) Ait. nana Eriobotrya japonica ( Thunb.) Lindl (Yeni dünya) Albizzia julibrissin (Willd.) Durazz. (Gülibrişim) Wistaria floribunda (Willd.) DC. (Morsalkım) Jasminum officinale L(Kokulu yasemin) Syringia vulgaris L. (Leylak) Paulownia imperialis (Hızlı büyüyen ağaç) Chamaerops humilis L. (Palmiye) (Servi)

39 ALERJENİK BİTKİLER NEDEN ÖNEMLİ?

40

41 ALERJİ VAKALARINDAN BAZI ÖRNEKLER

42

43

44

45 TARTIŞMA Yapılan araştırma rma sonucunda alanın n ağaçsıa bitkiler yönünden y nden çok zengin olmadığı görülmektedir. Doğal bitkilerin tahribi sonucu alana bitkiler sonradan ekilmiştir. Bu yüzden hiç endemik türe t rastlanmamış ıştır.

46 Alanda 11 egzotik bitkinin bulunması sebebiyle ileride genetik kirliliğe yol açabileceği olasıdır. Alan içerisinde 10 alerjenik bitkinin bulunması okuldaki alerjenik öğrenci ve personelin daha dikkatli olmasını gerektirmektedir.

47 ÖNERİLER Öğrencilerin bitkileri öğrenebilmesi için, tür ve Türkçe isimleri etiketlenerek ağaçların üzerine asılabilir. Alerjik olan bitki türleri,okul idaresine bildirilerek bahçeden kaldırılması istenebilir. Deneylerde kullanılacak bitki türleri ekilebilir. İleride bu bitkilerin hangilerinin hava kirliliğine dayanıklı olduğu tespit edilebilir. Egzotik bitkilerin genetik kirliliğe neden olacağı düşünülerek gerekli önlemler alınabilir.

48 KAYNAKÇA: A: Davis, P.H Flora of Turkey and East Aegean Islands. Vol. 1 9, University Press, Edinburgh. Davis, P.H., Mill, R.R. and Tan, K Flora of Turkey and East Aegean Islands (Supplement). Vol. 10, University Press, Edinburgh. Ekim, T., Koyuncu M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z. ve Adıgüzel, N Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Egrelti ve Tohumlu Bitkiler). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Türkiye Tabiatını Koruma Dernegi, Ankara,

49 Guner A, Ozhatay N, Ekim T & Bafler K H C (eds), (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Supplement 2, 11, Edinburgh: Edinburgh University Press Güvensen A. et al (2005) Analysis of Airborne Polen in Çanakkale, Turkey. Pakistan Journal of Botany 37 (3): Işık, K. (2000) Biyoçeşitlilik Yeri: Erozyonla Mücadele- TEMA Eğitim Seminerleri Notları (TEMA Vakfı Yayınları No:26 (Ders Kitabıİçinde Bir Bölüm), İstanbul, ss:

50 TEŞEKKÜR EDERİZ.

51

52

53 TASARI PROJEMİZ 10 GÜN İÇERİSİNDE 14 ÖĞÜN PİRİNÇ PİLAVI TÜKETEN BİREYLERDE GÖRÜLEN FİZYOLOJİK ve PSİKOLOJİK BOZUKLUKLAR