1. ÜNİTE İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ İLETİŞİM BİR SANATTIR!

Transkript

1 1. ÜNİTE İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ İLETİŞİM BİR SANATTIR! 1. İletişimi, olumlu olumsuz etkileyen tutum ve davranışları fark ederek kendi tutum ve davranışlarıyla karşılaştırır. 2. İnsanlar arasında kurulan olumlu ilişkilerde iletişimin önemini fark eder. BİR TUŞLA DÜNYA EVİMİZE GELDİ! ÖZGÜR BASIN DEMOKRASİNİN TEMELİDİR! 3. İnsanlar arası etkileşimde kitle iletişim araçlarının rolünü tartışır. 4. Doğru bilgi alma hakkı, düşünceyi açıklama özgürlüğü ve kitle iletişim özgürlüğü arasındaki bağlantıyı fark eder. 5. Kitle iletişim özgürlüğü ve özel hayatın gizliliği kavramlarını, birbiriyle ilişkileri çerçevesinde yorumlar. HERKESİ AYRI AYRI DİNLEMEKTEN ZEVK ALIRIM 6. Atatürk ün iletişime verdiği öneme kanıtlar gösterir. Sosyal Bilgiler Kazanım Defteri 7 5

2 İletişim Bir Sanattır! İletişim: Etkili bir iletişim kurabilmek için dikkat etmemiz gereken ilkeler: DİKKAT Olumlu iletişim kurabilmek için kendimizi tam ve doğru biçimde ifade etmeliyiz. İletişimi olumsuz yönde etkileyen davranışlar: SORU Başkalarıyla iyi iletişim kurabilmek için kişilere olumlu yaklaşmalı ve nazik davranmalıyız. Başkalarına karşı ön yargısız olmak, onları dikkatle dinlemek, onlarla empati kurmak olumlu iletişim kurmamıza yardımcı olabilir. Karşımızdaki kişi bizden ne kadar farklı olursa olsun iyi iletişim kurabilmek için ona saygı duymalı, söylediklerini can kulağıyla dinlemeli, mimik ve jestlerine dikkat etmeliyiz. Verilen açıklamalar aşağıdaki atasözlerinden hangisiyle ilişkilendirilemez? Tudem Yönlendirme 1 / 2016 A) İnsanlar konuşa konuşa anlaşırlar. Çözüm: B) Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır. C) Söz var, iş bitirir; söz var, baş yitirir. D) Bir elin nesi var, iki elin sesi var. 6 Sosyal Bilgiler Kazanım Defteri 7

3 İletişim Bir Sanattır! Empati: biçiminde yargılara sahip olmak empatik yaklaşım geliştirmemizi kolaylaştırır. İlk izlenim: İlk otuz-otuzbeş saniyede oluşan bu izlenim karşımızdaki kişilerle olan iletişimimizi ve ilişkilerimizi yönlendirir. DİKKAT İzlenimi ön yargıdan ayırmak gerekir. Ön yargı, kişilere bazı özelliklerinden dolayı farklı davranmaktır. Ön yargılı davranmak iletişimi olumsuz yönde etkiler. SORU Balık sever misin? Çözüm: Evet, hem de çok. Bu diyalogda, I. Herkesin farklı düşüncelere sahip olduğu II. Konuşurken anlayışlı ve sabırlı olunması gerektiği III. Düşüncelerin açık ve net şekilde ifade edilmesinin doğru bir iletişim sağladığı durumlarından hangileri vurgulanmıştır? Tudem Yönlendirme 1 / 2016 A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III Sosyal Bilgiler Kazanım Defteri 7 7

4 İletişim Bir Sanattır! İyi bir dinleyicinin özellikleri: İstemediğimiz bir şeyi yapmamız için zorlayan birine kaba davranmak yerine Teşekkürler, istemiyorum. şeklinde nazikçe olumsuz cevap vererek reddedebiliriz. Bazen görmezden gelme en etkili reddetme yoludur. SORU 1 Araştırmacılar, dikkatle dinlemenin insanlar arasında olumlu ilişkiler kurmaya yardımcı en etkili iletişim ögesi olduğunu vurgulamaktadır. Buradan yola çıkarak aşağıdakilerden hangisinin iyi bir dinleyicinin özellikleri arasında yer aldığı söylenemez? Tudem Yönlendirme 1 / 2013 A) Konuşmacıyı sözünü kesmeden dinler. Çözüm: B) Yargılamadan, suçlamadan dinler. C) Konuşmacının duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışır. D) Konuşmacının her söylediğine inanır. SORU 2 Benden farklı değer yargılarına ve inançlara sahip insanlar değerlidir. Bu düşünceye sahip bir kişide aşağıdakilerden hangisinin geliştiği söylenemez? Tudem Yönlendirme 2 / 2016 A) Empatik yaklaşım Çözüm: B) Sen dili kullanımı C) Ön yargısız yaklaşım D) Olumlu iletişim 8 Sosyal Bilgiler Kazanım Defteri 7

5 TEKRAR ÇALIŞMASI İletişim ve İnsan İlişkileri - 1 A. Aşağıdaki cümlelerdeki boşlukları uygun sözcüklerle doldurun. 1. İnsanlar arasındaki duygu ve düşünce alışverişine... denir. 2. İnsanlar iletişim kurarken yüz ifadeleri olan... ile konuşmalarını destekler. 3. İnsanlar iletişim kurarken bir konu üzerinde anlaşamadıkları takdirde... yaşarlar. 4. Kendimizi karşımızdaki kişinin yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini anlamaya... denir , insanlar arasında olumlu ilişkiler kurmaya yardımcı en etkili iletişim ögesidir. B. Aşağıdaki ifadelerin doğru mu ( ) yanlış mı ( ) olduğunu işaretleyin. 1. Olumlu iletişim kurabilmek için düşüncelerimizi açıkça söylemeliyiz. 2. Karşımızdakini sorgulamak iletişimi olumlu yönde etkiler. 3. Ön yargılı davranmak olumlu iletişimi bozar. 4. İyi bir dinleyici dinlerken vereceği cevabı düşünür. 5. Görmezden gelme etkili bir reddetme yoludur. 6. Bireylerin beden diline bakarak onlarla olumlu iletişim kurabiliriz. 7. Etkili bir iletişim kurmak için dış dünyayı karşımızdakinin penceresinden görmeye çalışmalıyız. 8. Olumlu ilişkiler kurabilmek için çevremizdeki insanlara isteklerimizi kabul ettirmeliyiz. Sosyal Bilgiler Kazanım Defteri 7 9

6 Bir Tuşla Dünya Evimize Geldi! Kitle İletişim Araçları: Kitle iletişim araçları gibi araçlardan oluşur. Kitle iletişim araçlarının yararları: İnsanların kitle iletişim araçlarına aşırı bağlanması gibi sorunlara yol açmaktadır. SORU İnsanların kitle iletişim araçlarına aşırı bağlanması sonucunda; I. İletişim kopukluğu, II. Toplumda uyumsuz bireyler, III. Çatışma ve kültürel yozlaşma durumlarından hangileri ortaya çıkar? Tudem Yönlendirme 1 / 2016 A) Yalnız I Çözüm: B) Yalnız II C) I ve II D) I, II ve III 10 Sosyal Bilgiler Kazanım Defteri 7

7 Özgür Basın Demokrasinin Temelidir! Basın özgürlüğü: Buna de denir. Basın özgürlüğü sadece gazetecilere ve basın organlarına tanınan bir hak değildir. Toplumsal bir haktır. Vatandaşların doğruları öğrenebilme hakkının güvencesidir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 1982 Madde 28: Basın hürdür, sansür edilemez... Devlet, basın ve haber alma hürriyetlerini sağlayacak tedbirleri alır... DİKKAT Farklı düşüncelerin çeşitli yollarla insanlara ulaşmasını sağlamak demokrasinin ön koşuludur. Bu nedenle basın özgürlüğünün olmadığı bir demokrasi düşünülemez. Sansür nedir? Gazete, dergi gibi basın organlarındaki yazı, resim ve karikatür gibi unsurların önceden devlet makamları tarafından incelenerek basım ve yayımının yasaklanmasıdır. SORU Basın özgürlüğü insanların düşüncelerini, görüşlerini, gazete, dergi, kitap, radyo ve televizyon yoluyla diğer insanlara iletme serbestliğidir. Buna kitle iletişim özgürlüğü de denir. Basın özgürlüğü, insanların okul dışında da eğitilmesine katkı sağladığından toplumsal açıdan büyük önem taşır. Farklı düşüncelerin çeşitli yollarla insanlara ulaşmasını sağlamak, demokrasinin de ön koşuludur. Bu nedenle basın özgürlüğünün olmadığı bir demokrasi düşünülemez. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? Tudem Yönlendirme 1 / 2016 A) Özgür basın demokrasinin temelidir. Çözüm: B) Basın özgürlüğü bütün vatandaşların doğruları öğrenebilme hakkının güvencesidir. C) Basın insanları mutlu edecek haberler yapmakla yükümlüdür. D) Basın özgürlüğü kısıtlanmamalıdır. Sosyal Bilgiler Kazanım Defteri 7 11

8 Özgür Basın Demokrasinin Temelidir! Düşünceyi açıklama özgürlüğü: özgürlüğünün tamamlayıcısı niteliğindedir. gibi hak ve özgürlükler düşünceyi açıklama Basın özgürlüğünün koşulları: Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 1982 Madde 22 Herkes, haberleşme hürriyetine sahiptir. Haberleşmenin gizliliği esastır. Millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlakın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça; haberleşme engellenemez ve gizliliğine dokunulamaz 12 Sosyal Bilgiler Kazanım Defteri 7

9 Özgür Basın Demokrasinin Temelidir! Basın ahlak ilkeleri: DİKKAT Kitle iletişim özgürlüğü; doğru bilgi alma hakkı, düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğünün bir uzantısıdır. Bu özgürlüğü kullanırken özel hayatın gizliliği ve konut dokunulmazlığına saygı gösterilmelidir. Yayın organları, yanlış bilgilerde düzeltme yapmak ve haksızlığa uğrayan kişilerin düzeltme ve cevaplarını yayımlamak zorundadırlar. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası Madde 32 Düzeltme ve cevap hakkı, ancak kişilerin haysiyet ve şereflerine dokunulması veya kendileriyle ilgili gerçeğe aykırı yayınlar yapılması hallerinde tanınır ve kanunla düzenlenir. Düzeltme ve cevap yayımlanmazsa, yayımlanmasının gerekip gerekmediğine hâkim tarafından ilgilinin müracaat tarihinden itibaren en geç yedi gün içerisinde karar verilir. SORU Geçtiğimiz hafta kendisi ile röportaj yapmak isteyen TV muhabirlerini kabul etmedi ve kötü davrandı diye haber konusu yapılan ünlü bir kişi, savcılığa suç duyurusunda bulundu. Ünlü kişi, muhabirlerin kendisiyle görüşmek istediğini, o sırada meşgul olduğunu söylemesine rağmen muhabirlerin, evine zorla girmeye çalıştığını; bunu engellemek için sokak kapısını kapattığını, kimseye kötü davranmadığını belirtti. Buna göre TV muhabirlerinin aşağıdaki anayasa maddelerinden hangisini ihlal ettiği söylenemez? Tudem Yönlendirme 1 / 2016 A) Kimsenin konutuna dokunulamaz. Çözüm: B) Herkes özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesi hakkına sahiptir. C) Herkes, haberleşme hürriyetine sahiptir. D) Özel hayatın gizliliğine müdahale edilemez. Sosyal Bilgiler Kazanım Defteri 7 13

10 İletişim ve İnsan İlişkkileri - 2 TEKRAR ÇALIŞMASI A. Aşağıdaki soruları yanıtlayın. 1. Kitle iletişim araçlarının yararları nelerdir? Kitle iletişim araçlarının zararları nelerdir? B. Aşağıdaki ifadelerin doğru mu ( ) yanlış mı ( ) olduğunu işaretleyin. 1. Kitle iletişim özgürlüğü kullanılırken özel yaşamın gizliliği ve konut dokunulmazlığı hakları ihlal edilebilir. 2. Bir insanın konuşmalarının gizlice dinlenmesi, izni olmadan mektuplarının okunması kişilik haklarının ihlal edildiğini gösterir. 3. Gazeteciler kaynağını bilmediği bilgi ve haberleri yayınlayabilir. 4. İnsanlara kendileriyle ilgili gerçeğe aykırı yayın yapılması halinde düzeltme ve cevap hakkı tanınır. 5. Genel ahlakın korunması ve suçların önlenmesi için basın özgürlüğü sınırlandırılabilir. 6. Basın özgürlüğü sadece gazetecilere ve basın organlarına tanınan bir haktır. 7. Basın özgürlüğü, düşünceyi açıklama özgürlüğünün tamamlayıcısı nitelindedir. 14 Sosyal Bilgiler Kazanım Defteri 7

11 Herkesi Ayrı Ayrı Dinlemekten Zevk Alırım Bazen hiç umulmadık adamdan, ben pek çok şeyler öğrenmişimdir. Hiçbir düşünceyi, değersiz görmemek lazımdır. Neticede, kendi fikrimi uygulayacak bile olsam, herkesi ayrı ayrı dinlemekten zevk alırım. Atatürk, gittiği her yerde kadın-erkek, yaşlı-çocuk demeden herkesle iletişim kurmuştur. Atatürk iletişime ve basına büyük önem vermiştir. Kurtuluş Savaşı sırasında Türk ve dünya kamuoyunu aydınlatmak için çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalar; Bu gazete Sivas Kongresi tutanaklarıyla Mustafa Kemal in görüşlerini yaymakta etkili olmuştur. Bu gazetenin adını Atatürk koymuştur. Atatürk ve Kitle İletişimi Cumhuriyet yönetimi halkı tanıtılmaya çalışılmıştır. Kurtuluş Savaşı yla ilgili gelişmeleri halka duyurmak amaçlanmıştır. SORU Atatürk ün Hakimiyet-i Milliye ve İrade-i Milliye gazeteleri ile Anadolu Ajansı nın kuruluşuna öncülük etmesinin amacı aşağıdakilerden hangisidir? Tudem Yönlendirme 1 / 2016 A) Kurtuluş Savaşı sırasında Türk ve dünya Çözüm: kamuoyunu aydınlatmak B) Yeni Türk devletinin gelirlerini artırmak C) Kurtuluş Savaşı nı halka mal etmek D) Dünya çapında bir lider hâline gelmek Sosyal Bilgiler Kazanım Defteri 7 15

12 İletişim ve İnsan İlişkileri - 3 TEKRAR ÇALIŞMASI Aşağıdaki soruları yanıtlayın. 1. Millî Mücadele yıllarında en fazla kullanılan kitle iletişim aracı hangisidir? 2. Kurtuluş savaşı sürecinde Atatürk ün öncülüğünde çıkarılan gazeteler hangileridir? 3. Anadolu Ajansı nın kurulmasına neden ihtiyaç duyulmuştur? 4. Anadolu Ajansı nın kurulmasına öncülük eden kişiler kimlerdir? 5. Anadolu Ajansı nın kurulması ülkeye ne gibi katkılar sağlamıştır? 16 Sosyal Bilgiler Kazanım Defteri 7

13 İletişim ve İnsan İlişkileri Sosyal Bilgiler Kazanım Defteri 7 17

14 İletişim ve İnsan İlişkileri 18 Sosyal Bilgiler Kazanım Defteri 7