TRABZON İLİ TARIMSAL YATIRIM REHBERİ ŞUBAT 2015

Transkript

1 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI TARIMSAL YATIRIMCI DANIŞMA OFİSİ TRABZON İLİ TARIMSAL YATIRIM REHBERİ ŞUBAT 2015

2 İÇİNDEKİLER TARIMSAL YAPI... 3 GENEL BİLGİLER... 4 TARIM ALANLARININ DAĞILIMI VE ÜRETİM MİKTARI... 4 BİTKİSEL ÜRETİM... 5 HAYVAN VARLIĞI... 7 TARIM VE TARIMA DAYALI SANAYİ... 8 TARIMSAL YATIRIM POTANSİYELİ... 9 TRABZON DA TARIMA YATIRIM YAPMAK İÇİN 10 NEDEN TRABZON DA TARIMSAL YATIRIM İÇİN UYGUN SEKTÖRLER VE ALANLAR TEŞVİK ve DESTEKLER KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARINI DESTEKLEME PROGRAMI IPARD KAPSAMINDA VERİLEN AB HİBE DESTEKLERİ TARIMSAL KREDİLER YATIRIM TEŞVİKLERİ KALKINMA AJANSLARI TARAFINDAN DESTEKLENEN ALANLAR KOSGEB HİZMET VE DESTEKLERİ DİĞER TARIMSAL YATIRIM DESTEKLERİ İletişim Bilgileri... 37

3 TARIMSAL YAPI

4 GENEL BİLGİLER İl Nüfusu* Toplam yüzölçümü Toplam tarım alanı (2013)* ÇKS ye kayıtlı Çiftçi Sayısı (2013)** ÇKS ye kayıtlı Arazi Varlığı (2013)** : 758 Bin Kişi : da : da : 60 Bin 379 Kişi : da TARIM ALANLARININ DAĞILIMI VE ÜRETİM MİKTARI Alan (da)* 2013 üretim (Bin ton)* Tarla Bitkileri ,8 Meyve ,6 Sebze ,4 Kaynak: *TÜİK, **TRGM

5 BİTKİSEL ÜRETİM TARLA ÜRÜNLERİ VERİLERİ Ürün Adı (ilk 3 ürün) 2002 üretim (ton) 2013 üretim(ton) 1 Patates Mısır (Dane) Fasulye (Kuru) MEYVECİLİK VERİLERİ Meyve Türü (ilk 5 ürün) 2002 üretim (ton) 2013 üretim(ton) 1 Çay (Yaş) Fındık Elma Armut Ceviz

6 SEBZE ÜRETİM VERİLERİ Ürün Adı (ilk 5 ürün) 2002 Üretim (ton) 2013 Üretim (ton) 1 Lahana Taze Fasulye Hıyar Domates Patlıcan Kaynak: TÜİK

7 HAYVAN VARLIĞI BÜYÜKBAŞ HAYVAN SAYILARI Büyükbaş Sayısı 2002 (Baş) 2013 (Baş) Sığır (Kültür) Sığır (Melez) Sığır (Yerli) Sığır Toplam Manda Toplam KÜÇÜKBAŞ HAYVAN SAYILARI Küçükbaş Sayısı 2002 (Baş) 2013 (Baş) Koyun (Merinos) 0 0 Koyun (Yerli) Keçi (Kıl) Keçi (Tiftik) 0 0 Toplam Kaynak: TÜİK

8 TARIM VE TARIMA DAYALI SANAYİ KONU SAYI KONU SAYI Süt ve Süt Ürünleri 23 Ekmek ve ekmek çeşitleri üretimi 409 Et ve Et Ürünleri 5 Makarna ve İrmik Üretimi 0 Su Ürünleri İşleme 12 Yumurta Paketleme 3 Meyve-Sebze işleme- paketleme 11 Dondurulmuş Gıda 0 Hububat ve Bakliyat Üretimi 1 Hazır Yemek, Tabldot Yemek 45 Katı ve Sıvı Bitkisel Yağ 2 Hazır çorba ve bulyon, puding, toz karışımlar, mayonez, sos vb 0 Şeker Üretimi (paketleme hariç) 0 Kuruyemiş ve Çerezler 10 Zeytinyağı 0 Baharat İşleme 4 Konserve ve Salça 0 Alkolsüz İçecekler 1 Fermente ve salamura ürün üretimi 0 Alkollü İçecekler 0 Pastacılık Ürünleri Üretimi 148 Bal, polen, arı sütü ve temel petek üretimi ve ambalajlama 9 Nişasta ve Nişasta mamulleri 0 Gıda Katkı ve Aroma Maddeleri 0 Bisküvi, Çikolata, Kakaolu ve Benzeri Ürünler 1 Gıda ile Temas Eden Maddeler 11 Un üretimi 16 Yem 157 Unlu mamuller üretimi 332 Diğer 11 Kaynak: İl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü, 2013

9 TARIMSAL YATIRIM POTANSİYELİ

10 TRABZON DA TARIMA YATIRIM YAPMAK İÇİN 10 NEDEN 1. Bölgesel teşviklerin varlığı (Yatırım teşvik belgesi alanlar için; KDV istisnası, Gümrük vergisi muafiyeti, Vergi indirimi, Sigorta primi işveren hisse desteği, Yatırım yeri desteği ve Faiz desteği) 2. IPARD, DOKA, KOSGEP in yatırım, İŞKUR un İstihdam desteği sağlaması. 3. Su ürünleri yetiştiriciliği için zengin doğal kaynaklara sahip olması ve Akredite olmuş yavru balık üretim tesislerine ihtiyaç duyulması, 4. İlde arıcılık ve küçükbaş hayvancılık için elverişli geniş mera ve yaylaların olması, 5. İlin iklim özellikleri ve coğrafi yapısı nedeniyle Uluslararası piyasaların talep ettiği kalite ve özelliklerde Katma Değeri yüksek ürünlerin üretilmesine müsait olması (fındık, çay, kivi, maviyemiş vb.).

11 6. Tüketici bilincinin artmasına bağlı olarak çevre dostu üretim tekniklerine (organik tarım, iyi tarım uygulamaları) olan talebin artması. İlimizde organik olarak üretilmekte olan ürünlerin gerek İç ve gerekse dış pazarda talep görmesi. 7. Diğer bölge illerine kıyasla ilimizde kimyasal tarımsal girdi (kimyasal gübre, kimyasal tarım ilacı vb.) kullanımının daha düşük olması nedeniyle toprak yapısı, yeraltı ve yerüstü sularının temiz olması çevre dostu üretim tekniklerine (organik tarım, iyi tarım uygulamaları) imkân vermesi. 8. Geniş ulaşım ağına(havayolu-denizyolu-karayolu) sahip olması. Bununla birlikte Gürcistan, Rusya, Ukrayna ve Bağımsız Devletler Topluluğuna yakın olması. 9. İlin florasının tıbbi ve aromatik bitkilerce zengin olması, 10. Fındık ve Çay a dayalı Tarımsal Sanayi yatırımları için hammadde ihtiyacının mahallinden karşılanma fırsatı. Ayrıca bu sanayi kollarının gelişime açık olması.

12 TRABZON DA TARIMSAL YATIRIM İÇİN UYGUN SEKTÖRLER VE ALANLAR SEKTÖR ADI Entegre Su ürünleri İşleme ve Paketleme Organik Tarım Arıcılık, Bal İşleme ve Paketleme AÇIKLAMA İlin akarsularının bol ve denize geniş bir kıyısı olması nedeniyle balıkçılık önemli bir sektördür. İlde avlanma yoluyla ton / yıl, yetiştiricilik ile 6586 ton / yıl balık üretilmektedir. Mevcut potansiyelden daha fazla yararlanabilmek adına yeni balık işlemedeğerlendirme tesislerine ve mevcut olanların modernizasyon ve makine ekipman desteğine ihtiyaç duyulmaktadır. İlin iklimine adapte olmuş, fındık, çay, kivi, maviyemiş gibi ürünlerin organik yetiştirilmesi için temiz üretim alanları ve mini hazalara sahip olması. Ayrıca Türkiye nin üretiminde 2. Sırada olan Çay ve 3. Sırada olan Fındık da da organik üretim her geçen gün hızla artmaktadır. Bu durum hem üreticiler için daha fazla kazanç hem de sağlıklı beslenme için önemli bir adımdır. Ayrıca organik tarım ürünlerinin ihracatta avantaj sağlaması gibi nedenlerle bu tür yatırımlar yaygınlaştırılmalıdır. İlin arıcılık sektörü gelişmeye müsait olup, mevcut koloni sayısı dır. İlin mera ve yaylalarındaki flora zenginliği ve coğrafik yapısı arıcılık için ideal olup arı koloni kapasitesi çok yüksektir. Kimyevi gübre ve ilaç kullanımının çok az olması, organik arı ürünleri üretimi için önemli bir potansiyel oluşturmaktadır. Ayrıca ilin florasında bolca bulunan kestane ormanlarından organik kestane balı üretimide yapılmaktadır. Bu potansiyellerin azami derecede değerlendirilmesi için arıcılık ürünlerinin işlenmesi paketlenmesi ve pazarlanmasına yönelik yatırımlara önem verilmelidir.

13 SEKTÖR ADI Küçükbaş hayvancılık Yerel ürünler ve mikro işletmelerin geliştirilmesi Entegre Fındık İşleme ve Paketleme AÇIKLAMA İlde mevcut alanların % 26 sını Çayır-mer a lar oluşturmaktadır. Yaz aylarında mera ve yaylalardan yararlanan koyun ve keçi sürüleri, kış aylarında ise fındık bahçelerinden yararlanmak suretiyle beslenme sorunu yaşamamaktadır. Özellikle Of koyununun bölgeye adaptasyonunun çok iyi olması popülasyonun yaygınlaştırılmasına avantaj sağlanmaktadır. Bu nedenle küçükbaş hayvancılık yatırımları özendirilmeli ve artırılmalıdır. İl ile özdeşleşen Trabzon ekmeği, Trabzon tereyağı, Akçaabat köftesi, telli peynir, kolot peyniri, laz böreği ve mısır ekmeği vs. gibi yerel ürünlerin aile ve mikro işletmecilikten çıkartılıp, il dışına pazarlama yapabilecek seviyede geliştirilmesi amacıyla makine-ekipman alımı ve üretim tesislerinin kurulması, modernizasyonu veya kapasitesinin genişletilmesi gibi faaliyetler ileriye yönelik karlı yatırımlar olacaktır. Trabzon ili Türkiye de fındık üretimi açısından 3. Sırada yer almaktadır. Üretilen fındığın kurutulması, işlenmesi paketlenmesi ve pazarlanması için mevcut tesislerin modernizasyonu ve yeni entegre tesislerin kurulması.

14 SEKTÖR ADI Balık Unu, Balık Yağı ve Balık yemi Üretimi Entegre Kesimhane Yapımı AÇIKLAMA Trabzon, iç su ve deniz yetiştiriciliği bakımından önemli bir yere sahiptir. Ancak yetiştiricilerin yem ihtiyacının büyük bir çoğunluğu il dışından karşılanmakta bu da girdi maliyetlerini artırmaktadır. Bu maliyetlerin minimuma indirilmesi amacıyla insan gıdası olarak tüketilemeyen su ürünleri ve atıklarının değerlendirilmesi sureti ile balık unu ve balık yağı temin ederek Balık Yemi nin mahallinde üretilmesi hem girdileri azaltacak hem de üretimi teşvik edecektir. Trabzon ilinde 1. Sınıf Gayri Sıhhi Müessese Ruhsatı olan kesimhane bulunmamaktadır. Bu da kasaplık büyük ve küçükbaş hayvanların hatta kanatlıların kontrolsüz kesimine neden olmaktadır. Bu olumsuz durumu ortadan kaldırmak amacı ile adı geçen sektörde Entegre bir kesimhane yapılması hem insan sağlığı için hem de ildeki bu açığın kapatılması açısından son derece önem arz etmektedir.

15 TEŞVİK ve DESTEKLER

16 KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARINI DESTEKLEME PROGRAMI UYGULAYICI KURUM: GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 1-EKONOMİK YATIRIMLAR DESTEK KAPSAMI : Tarımsal ürünlerin işlenmesi, depolanması ve paketlenmesine yönelik yeni yatırımlar ile mevcut faal olan veya olmayan tesislerin kapasite artırımı ve teknoloji yenilenmesine yönelik yatırımlar ya da kısmen yapılmış yatırımların tamamlanmasına yönelik yatırımlar KİMLER BAŞVURABİLİR: Gerçek ve tüzel kişiler YATIRIM KONULARI Yaş meyve sebze tasnif, YATIRIM TUTARI DESTEK VERİLEN İLLER* Bitkisel ürün paketleme ve depolama İL işlenmesi, Tohum işleme, paketleme ve paketlenmesi ve depolama İL depolanması Diğer İL Hayvansal ürün işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması İL Su ürünleri işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması İL Hayvansal orjinli gübre işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması İL DESTEK ORANI % 50

17 YATIRIM KONULARI YATIRIM TUTARI DESTEK VERİLEN İLLER* DESTEK ORANI Alternatif enerji kaynakları kullanan yeni seraların yapımı İL Soğuk hava deposu yapımı İL Çelik silo yapımı İL Tarımsal üretime yönelik Modern Sabit Yatırımlar Küçükbaş ve kanatlı hayvan yetiştiriciliği, Mantar yetiştiriciliği, kültür balıkçılığı Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği İL Alternatif enerji kaynakları üretim tesisleri* İL % 50 *39 il: Adana, Adıyaman, Antalya, Artvin, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Edirne, Eskişehir, Gaziantep, Gümüşhane, Hakkari, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kocaeli, Muğla, Niğde, Rize, Sakarya, Siirt, Sinop, Tekirdağ, Tunceli, Zonguldak, Bayburt, Kırıkkale, Batman, Şırnak, Bartın, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis, Osmaniye ve Düzce NOT: Detaylı bilgi 2014/43 no lu tebliğe dayalı yayımlanan Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı 9.Etap Uygulama Rehberi nde yer almaktadır.

18 2-BİREYSEL SULAMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ Kırsal alanda ekonomik ve sosyal gelişmeye katkı sağlamak için, DESTEK KAPSAMI belirlenmiş bireysel sulama makine ve ekipmanları alımlarını ve yerinde montajını desteklemek amacıyla yapılması gerekenlere ilişkin hususları kapsar. KİMLER BAŞVURABİLİR YATIRIM KONULARI YATIRIM TUTARI VE DESTEK ORANI Gerçek ve Tüzel Kişiler Tarla içi damla sulama sistemi kurulması Tarla içi yağmurlama sulama sistemi kurulması Tarla içi mikro yağmurlama sulama sistemi kurulması Lineer sistem yağmurlama sulama makinesi alınması Center pivot sistem yağmurlama sulama makinesi alınması Tamburlu sistem yağmurlama sulama makinesi alınması Güneş enerjili sulama sistemleri kurulması Gerçek kişiler için : TL Tüzel kişiler için : TL Hibe Desteği Oranı : %50 NOT: Uygulamaya ilişkin detaylar tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Kapsamında Bireysel Sulama Makine-Ekipman Alımlarının Desteklenmesi Hakkında Tebliğ de (Tebliğ no: 2014/13) yer almaktadır.

19 3-MAKİNE VE EKİPMAN ALIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI DESTEK KAPSAMI KİMLER BAŞVURABİLİR DESTEKLENEN MAKİNE- EKİPMANLAR YATIRIM TUTARI VE DESTEK ORANI Bu Tebliğ, kırsal alanda ekonomik ve sosyal gelişmeye katkı sağlamak için çiftçilerin makine ve ekipman alımlarını ve yerinde montajını desteklemek amacıyla yapılması gereken usul ve esasları kapsar. Gerçek ve Tüzel Kişiler Anıza doğrudan ekim makinesi Arıcılık makine ve ekipmanı Balıkçı gemilerinde soğuk depo Balya makinesi Bahçe traktörü Biçerbağlar Biçerdöver ürün hasasında kullanılan verim ölçer kiti Canlı balık nakil tankı Çayır biçme makinesi Çeltik fide dikim makinesi Çiftlik gübresi dağıtma makinesi Dal parçalama makinesi Diskli tırmık Dip kazan El traktörü Fındık toplama makinesi Fındık, mısır, çeltik, ayçiçeği, k. Çekirdeği kurutma makineleri File sisteminin kurulması Güneş kolektörü Kimyevi gübre dağıtma makinesi Hibeye Esas Yatırım Miktarı; Gerçek Kişilerde : TL Tüzel kişilerde : TL Hibe Desteği Oranı : %50 Mibzer Mini yükleyici Motorlu tırpan Pamuk toplama makinesi Pancar söküm makinesi Patates söküm makinesi Pülverizatör Sap parçalama makinesi Sap toplamalı saman makinesi Silaj makinesi Sıra arası çapa makinesi Su ürünlerinde buzlama makinesi Su ürünleri için kuluçka dolabı Süt sağım ünitesi ve soğutma tankı Süt analiz cihazı Tambur filtre Taş toplama makinesi Tarım römorkları Toprak frezesi Yem hazırlama makinesi Zeytin hasat makinesi NOT: Uygulamaya ilişkin detaylar tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Kapsamında Makine ve Ekipman Alımlarının Desteklenmesi Hakkında Tebliğ de (Tebliğ No: 2014/10) yer almaktadır.

20 IPARD KAPSAMINDA VERİLEN AB HİBE DESTEKLERİ UYGULAYICI KURUM: TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU (TKDK) TEDBİR ADI DESTEĞE ESAS HARCAMA LİMİTLERİ (EN AZ-EN FAZLA) (AVRO) DESTEK ORANI (%) Süt üreten tarımsal işletmelere yatırım Et üreten tarımsal işletmelere yatırım Bütçe Kalemi-1 (Kırmızı et) Bütçe Kalemi-2 (Kanatlı eti) Süt ve süt ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması Bütçe Kalemi-1 (Süt işleme tesisleri) Bütçe Kalemi-2 (Süt toplayan üretici örgütleri) Et ve et ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması Bütçe Kalemi-1 (Kırmızı et işleme ve pazarlama)

21 TEDBİR ADI DESTEĞE ESAS HARCAMA LİMİTLERİ (EN AZ-EN FAZLA) (AVRO) DESTEK ORANI (%) Bütçe Kalemi-2 (Kanatlı eti işleme ve pazarlama) Meyve ve sebzelerin işlenmesi ve pazarlanması Su ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması Çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesi Yerel ürünlerin ve mikro işletmelerin geliştirilmesi Kırsal turizm Kültür balıkçılığının geliştirilmesi

22 TARIMSAL KREDİLER UYGULAYICI KURUM: ZİRAAT BANKASI, TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ 2015 YILI DÜŞÜK FAİZLİ YATIRIM ve İŞLETME KREDİSİ UYGULAMALARI KREDİ KONULARI Damızlık süt sığırı yetiştiriciliği Yaygın hayvansal üretim Damızlık Büyükbaş Hayvan Küçükbaş Hayvan İNDİRİM ORANI (%) Kredi Üst Yatırım İşletme Dönemi Limiti(TL) Dönemi /Kredisi HAYVANSAL ÜRETİM KONULARI TL'ye kadar TL TL TL'ye kadar TL Etçi ve kombine sığır yetiştiriciliği Düve yetiştiriciliği Yetiştiriciliği Besiciliği Yetiştiriciliği Besiciliği Arıcılık Kanatlı sektörü Kanatlı sektörü damızlık yetiştiriciliği Hindi Besiciliği Su Ürünleri Su ürünleri yetiştiriciliği Su ürünleri avcılığı

23 2015 YILI DÜŞÜK FAİZLİ YATIRIM ve İŞLETME KREDİSİ UYGULAMALARI KREDİ KONULARI Kontrollü örtüaltı tarımı Yaygın bitkisel üretim İNDİRİM ORANI (%) Yatırım Dönemi BİTKİSEL ÜRETİM KONULARI İşletme Dönemi /Kredisi TL'ye kadar TL TL TL'ye kadar TL Kredi Üst Limiti (TL) Çok yıllık yem bitkisi üretimi Yurt içi sertifikalı tohum, fide, fidan üretimi Yurt içi sertifikalı tohum, fide kullanımı Yurt içi sertifikalı fidan kullanımı Süs bitkisi üretimi Stratejik bitkisel üretim

24 2015 YILI DÜŞÜK FAİZLİ YATIRIM ve İŞLETME KREDİSİ UYGULAMALARI KREDİ KONULARI İNDİRİM ORANI (%) Yatırım Dönemi MUHTELİF KONULAR İşletme Dönemi /Kredisi Kredi Üst Limiti (TL) İyi tarım/organik tarım uygulamaları Tarımsal Mekanizasyon Modern basınçlı sulama Arazi alımı Lisanslı Depoculuk Yatırımları TARIMSAL AMAÇLI KOOPERATİFLERİN ÜRETİM KONULARI Damızlık Süt Sığırı Yetiştiriciliği Büyükbaş Hayvan Besiciliği Küçükbaş Hayvan Besiciliği Kontrollü Örtü Altı Tarımı Su Ürünleri Avcılığı Tarımsal Ürün İşleme, Paketleme, Depolama Tesisi

25 YATIRIM TEŞVİKLERİ UYGULAYICI KURUM: EKONOMİ BAKANLIĞI, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü GENEL AÇIKLAMALAR İlgili Mevzuat tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2012/1) Sabit yatırım tutarı ve asgari kapasite Yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının; 1 inci ve 2 nci bölgelerde birmilyon Türk Lirası, 3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde ise beşyüzbin Türk Lirası olması gerekir. Ayrıca, yatırımların asgari kapasite, sabit yatırım tutarı ve diğer şartları sağlaması da gerekir. Finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın, her bir finansal kiralama şirketi için asgari ikiyüzbin Türk Lirası olması gerekir. Teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen maddi olmayan duran varlıkların (marka, lisans, know-how vb.) oranı, teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının yüzde ellisini aşamaz.

26 Müracaat Teşvik belgesi müracaatları, Ekonomi Bakanlığına yapılır. Ancak, genel teşvik uygulamaları kapsamında yer alan ve sabit yatırım tutarı onmilyon Türk Lirasını aşmayan, tebliğle belirlenecek yatırımlar için yatırımcının tercihine bağlı olarak yatırımın yapılacağı yerdeki yerel birimlere de müracaat edilebilir. Teşvik belgesi Yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için, projenin uygun görülmesi ve teşvik belgesi düzenlenmesi gerekir. Diğer desteklerden yararlanma Bu kapsamdaki destek unsurlarından yararlanan yatırım harcamaları, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının desteklerinden yararlanamaz. Ancak, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının sadece sübvansiyonlu kredi desteğinden yararlanan yatırımlar, bu Karar kapsamında faiz desteği dışındaki diğer destek unsurlarından yararlandırılabilirler. Tarım sektörüne ilişkin değerlendirme Tarım Sektörüne yönelik yatırımlar, Genel Teşvik Sistemi ve Bölgesel Teşvikler den yararlanabilir.

27 GENEL TEŞVİK SİSTEMİ Bölge ayrımı yapılmaksızın, belirlenen asgari sabit yatırım tutarı şartı ile diğer Tebliğ şartlarını sağlayan Tarımsal yatırımlar, Genel Teşvik Sistemi kapsamında; Gümrük Vergisi Muafiyeti KDV İstinası desteğinden faydalanılabilir. Ayrıca, Bölgesel Teşvik Sistemi kapsamında teşvik belgesi düzenlenebilecek olan yatırımlar için talep edilmesi halinde Genel Teşvik Uygulamaları çerçevesinde belge düzenlenebilir. Genel teşvik sistemi kapsamında teşvik edilemeyecek yatırımlar: o Un, irmik (makarna imalatı ile entegre irmik yatırımları ve mısır irmiği yatırımları hariç), yem (balık unu, balık yağı, balık yemi ve entegre hayvancılık üretimi içindeki yem üretimi hariç), mısır nişastası ve nişasta bazlı şeker. o Dışarıya yemek hizmeti sunan işletmeler (hazır yemek). o Küp şeker. o 5 dekarın altındaki seracılık yatırımları. o Bitkisel üretim (5 dekar ve üstü seracılık yatırımları, kültür mantarı yetiştiriciliği ve entegre hayvancılık yatırımları içerisindeki yem bitkileri yetiştiriciliği hariç). o Bölgesel uygulamalar kapsamında teşvik edilecek entegre hayvancılık yatırımları ve şartlı desteklenecek hayvancılık yatırımları dışındaki hayvancılık yatırımları. o 5 ton/gün ve altında üretim kapasitesine sahip süt işleme yatırımları. Teşviki belirli şartlara bağlı yatırım konuları: o Süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında asgari 150 büyükbaş, o Et yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında asgari150 büyükbaş, o Damızlık büyükbaş entegre hayvan yetiştiriciliğinde (et/süt yönlü) asgari150 büyükbaş/dönem, o Kanatlı entegre yatırımlarında adet/dönem, o Süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında (damızlık dahil) küçükbaş dönem şartı aranır.

28 BÖLGESEL TEŞVİKLER TRABZON ilinde Bölgesel Teşvikler Kapsamında Desteklenen Tarımsal Sektörler BÖLGESEL TEŞVİKLERDEN YARARLANACAK SEKTÖRLER Entegre hayvancılık yatırımları (entegre damızlık hayvancılık yatırımları dahil)* Gıda ürünleri ve içecek imalatı** Su ürünleri yetiştiriciliği (Balık yavrusu ve yumurtası üretimi dahil) Soğuk hava deposu hizmetleri Lisanslı depoculuk Seracılık ASGARİ YATIRIM TUTARLARI VEYA KAPASİTELERİ 500 Bin TL 1 Milyon TL 500 Bin TL metrekare 1 Milyon TL 20 Dekar *Süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 300 büyükbaş, et yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 500 büyükbaş/dönem, damızlık büyükbaş entegre yatırımlarında 300 büyükbaş, damızlık küçükbaş entegre yatırımlarında küçükbaş, süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında küçükbaş/dönem ve kanatlı entegre yatırımlarında adet/dönem asgari kapasite şartı aranır (damızlık kanatlı entegre yatırımlarında kapasite şartı aranmaz). **Gıda ürünleri ve içecek imalatı yatırımlarından "makarna, makarna ile entegre irmik yatırımları, şehriye, kuskus, yufka, kadayıf, pirinç, ev hayvanları için hazır yem, balık unu, balık yağı, balık yemi, ekmek, rakı, bira, kuruyemiş, turşu, linter pamuğu, çay, fındık kırma/kavurma, hazır çorba ve et suları ve müstahzarları üretimleri ile tahıl ve baklagil tasnif ve ambalajlanması" yatırımları bölgesel teşviklerden yararlanamaz.

29 TRABZON ilinde Bölgesel Teşvik Kalemleri DESTEK UNSURLARI GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ KDV İSTİSNASI tarihine kadar başlanılan yatırımlar tarihinden itibaren başlanılan yatırımlar TÜM SEKTÖRLERDEKİ TEŞVİK BELGELİ YATIRIMLAR TÜM SEKTÖRLERDEKİ TEŞVİK BELGELİ YATIRIMLAR VERGİ İNDİRİMİ Yatırıma Katkı Oranı (%) Vergi İndirim Oranı (%) SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ Desteğin Uygulama Süresi 5 yıl 3 yıl Desteğinin Sabit Yatırım Tutarına Oranı (%) 20 YATIRIM YERİ TAHSİSİ FAİZ DESTEĞİ TL Kredisi Dövize Endeksli Kredi/Döviz Kredisi TÜM SEKTÖRLERDEKİ TEŞVİK BELGELİ YATIRIMLAR 3 puan 1 puan

30 BÖLGESEL TEŞVİK KALEMLERİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır. KDV İstisnası: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır. Vergi İndirimi: gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanmasıdır. Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının belirli bir süre Bakanlıkça karşılanmasıdır. Yatırım Yeri Tahsisi: Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilebilir. Faiz Desteği: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılan en az bir yıl vadeli krediler için sağlanan bir finansman desteğidir. Teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70 ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kâr payının belli bir kısmı Bakanlığımızca karşılanmaktadır.

31 BİR ALT BÖLGE DESTEĞİNDEN FAYDALANMA Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında teşvik belgesi düzenlenen yatırımlar, aşağıdaki şartlarından en az birini sağlaması durumunda vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan oran ve sürelerde bu desteklerden yararlanabilir. Sağlanması gerekli şartlar Yatırımın Organize Sanayi Bölgesinde gerçekleştirilmesi, Yatırımın aynı sektörde faaliyet gösteren en az beş gerçek veya tüzel kişinin ortağı olduğu yatırımcı tarafından gerçekleştirilmesi ve ortak faaliyet gösteren alanda entegrasyonu sağlayacak bir yatırım olması.

32 KALKINMA AJANSLARI TARAFINDAN DESTEKLENEN ALANLAR UYGULAYICI KURUM: DOĞU KARADENİZ KALKINMA AJANSI Kalkınma Ajansları, Kalkınma Ajansı Yönetim Kurulunun kararlaştırdığı ve Kalkınma Bakanlığının onayladığı Çalışma Programı ve Bütçe doğrultusunda hazırlanan ve finanse edilen Mali Destek Programları kapsamında tarım sektörüne de destek sunabilmektedirler. Bu programlar kapsamında, destek için öncelikli alanlar, örnek proje konuları ve başvuru koşulları Ajansların web-sitelerinde ilan edilmekte ve Başvuru rehberlerinde ayrıntılı bilgiler yer almaktadır. Kalkınma Ajansları, detayları yıllık çalışma programında ve başvuru rehberinde açıkça belirtilmek kaydıyla; Yerel idarelere, Üniversitelere, Kamu kurum ve kuruluşlarına, Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarına, Sivil toplum kuruluşlarına, Kâr amacı güden işletmelere, Kooperatif ve birliklere, Gerçek ve tüzel kişilere, proje veya faaliyetleri için Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet destekleme Yönetmeliği nde belirtilen usul ve esaslar dâhilinde mali ve teknik olmak üzere iki konuda destek sağlanmaktadır.

33 Mali Destek Türleri: Doğrudan Finansman Desteği Doğrudan finansman desteği, ajansın esas itibarıyla proje teklif çağrısı yöntemiyle kullandırdığı desteklerden oluşur. Ancak ajans istisnai olarak, proje teklif çağrısı yapmaksızın ve proje hazırlığı konusundaki yükümlülüklerinden bazılarını hafifletmek veya proje hazırlık sürecini doğrudan yönetmek suretiyle, doğrudan faaliyet desteği ve güdümlü proje desteği şeklinde de doğrudan destek sağlayabilir. Bu destek 3 şekilde sağlanır; Güdümlü Proje Desteği, Doğrudan Faaliyet Desteği ve Proje Teklif Çağrısı Faiz Desteği Faiz desteği, kâr amacı güden gerçek ve tüzel kişilerin başvuru rehberinde belirtilen nitelikteki projeleri için, ilgili aracı kuruluşlardan alacakları krediler karşılığında ödeyecekleri faiz giderlerinin, Ajans tarafından karşılanmasını öngören karşılıksız yardımdır. Faizsiz Kredi Desteği Faizsiz kredi desteği, ajans tarafından kâr amacı güden gerçek ve tüzelkişilerin başvuru rehberinde belirtilen nitelikteki projeleri için, ilgili aracı kuruluşlar eliyle kredi verilmesini ve bu mali desteğin bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar dahilinde ajansa faiz ödenmeksizin taksitler halinde geri ödenmesini öngören karşılıksız yardımdır. Faizsiz kredi desteğinde, yararlanıcıya sözleşme tarihinden itibaren en az üç ay geri ödemesiz dönem tanınır ve geri ödeme işlemleri, sözleşme tarihinden itibaren en fazla dört yıl içinde tamamlanır.

34 Desteklenen Sektörler KOSGEB HİZMET VE DESTEKLERİ 1- Madencilik ve taş ocakçılığı 2- İmalat 3- Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı 4- Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri 5- İnşaat 6- Toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı 7- Ulaştırma ve depolama 8- Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri 9- Bilgi ve iletişim 10- Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler 11- İdari ve destek hizmet faaliyetleri 12- Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor 13- Diğer hizmet faaliyetleri

35 Destek Programları 1- Genel Destek Programı 2- Ar-ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Programı 3- Kobi Proje Destek Programı 4- Girişimcilik Destek Programı 5- Tematik Destek Programı İşbirliği-Güçbirliği Destek Programı 6- Gelişen İşletmeler Piyasası Kobi Destek Programı 7- Finansman Destekleri (Kredi Faiz) Kosgeb Hizmet ve Destekleri Veri Tabanına Kayıt Bir işletmenin KOSGEB Desteklerinden yararlanabilmesi için öncelikle veri tabanına kayıt olması gerekmektedir. Veri tabanına kayıt işlemleri için adresinden E-KOBİ tıklanıp KOSGEB e ilk kayıt linkini seçip işletmeye ait bilgiler girilir kaydedilip sonraki sayfada KOBİ Bilgi Beyannamesi doldurulur.

36 DİĞER TARIMSAL YATIRIM DESTEKLERİ DOKAP-TARIM PROJESİ (Doğu Karadeniz Bölgesinde Küçük Ölçekli Çiftçilerin Yaşam Seviyelerinin İyileştirilmesi Projesi) UYGULAYICI KURUM: GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI Projenin amacı: Çiftlik Geliştirme metodunu 6 proje ilindeki küçük ölçekli çiftçilere yaymak ve model alandaki küçük ölçekli çiftçilerin gelirlerini artırmak. Proje iç bütçeden devam etmektedir. Projenin Ana Faaliyet Konuları: Ek gelir kaynaklarına ait üretim tekniklerinin belirlenmesi: 1) yarı turfanda çilek yetiştiriciliği, yüksek rakımlı yerlerde çilek yetiştiriciliği, çeşit denemeleri, 2) düşük maliyetli seraların kurulması, 3) mavi yemiş (likarba) yetiştiriciliği, 4) ot silajının hazırlanması, 5) ürün yetiştiriciliği takvimleri hazırlanması, 6) yeni ürün yetiştiriciliği ve 7) peyzaj amaçlı fidan yetiştiriciliği Çiftlik durumunun göz önünde bulundurulmasıyla ek gelir kaynaklarının kombinasyon modellerinin incelenmesi Çiftlik analizi, pazar araştırması, ek gelir kaynaklarının uygun üretim tekniği ve çoklu tarımın planlanmasına yönelik kitapçıkların hazırlanması, Model ve yayım alanlarındaki proje personeline yönelik eğitimlerin (Japonya da) uygulanması, Model ve yayım alanlarındaki çiftçilerin örgütlenmesi, Çoklu tarımın model alanlara tanıtılması, Kadın çiftçilerin örgütlenmesi, Kadın gruplarına ek gelir faaliyetlerinin tanıtılması, Çiftçilere yönelik çalışma gezilerinin düzenlenmesi, Yayım alanlarının seçimi, Çiftlik geliştirme planının hazırlanması ve uygulanması, Kıdemli Gönüllü Japon Uzman ile sebzecilik ağırlıklı olmak üzere Japonya daki bitkisel üretimde yeni uygulamaların proje alanında tatbik edilmesi. Not: Projenin uygulama detayları için İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerine başvurulması gerekmektedir.

37 İletişim Bilgileri Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı - Tarımsal Yatırımcı Danışma Ofisi (TARYAT) Adres: Eskişehir Yolu 9. Km Yeni Bina 14.Kat Lodumlu / ANKARA Tel: 0 (312) (312) Faks: 0 (312) Web: E-posta: taryat@tarim.gov.tr Ekonomi Bakanlığı- Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü Adres: İnönü Bulvarı No: Emek / ANKARA Tel: 0 (312) Web: E-posta: tesvik@ekonomi.gov.tr Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Trabzon İl Müdürlüğü Adres: Yenimahalle Merkez/ TRABZON Tel: 0 (462) / Faks: 0 (462) Web :

38 Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Trabzon İl Koordinatörlüğü Adres: Fatih Mah. Hacı Ziya Habiboğlu sok. No:29 TRABZON Tel: 0(462) Faks: 0(462) Trabzon Valiliği Adres: Hükümet Konağı TRABZON Tel: 0 (462) Faks: 0 (462) Web : E-posta: valilikbim@trabzon.gov.tr/ trabzon@trabzon.gov.tr Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) Adres: Nemlioğlu Sok. Taksim Yokuşu No:3 TRABZON Tel: 0 (462) / Faks: 0 (462) / Web: e-posta: doka@doka.org.tr Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) Adres: Abdülhak Hamit Cad. No:866 Altmışevler / MAMAK / ANKARA Tel: 0 (312) Faks: 0 (312)

39 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Stratejik Yönetim Daire Başkanlığı TARIMSAL YATIRIMCI DANIŞMA OFİSİ ŞUBAT 2014