MEME KANSERİ. Dr. Mehmet İnan Mağusa Tıp Merkezi Hastanesi

Transkript

1 MEME KANSERİ Dr. Mehmet İnan Mağusa Tıp Merkezi Hastanesi

2 Anatomisi Göğüs ön duvarı üzerinde, medialde sternum ön kenarı,lateralde ön aksiller çizgi ile yukarda 2. aşağıda 6. kotlar arasında bulunur.

3 Meme,birbirinden bağımsız meme başı çevresinde radial olarak sıralanmış lobdan oluşur. Her bir lob da meme başına açılan bir süt kanalı etrafında toplanmış 10 ile 100 arasında değişen lobülden veya asiniden oluşur.

4 MEME KANSERİ NEDİR? Meme süt bezleri ve burada üretilen sütü meme başına taşıyan kanallardan oluşur. Bu süt bezleri ve kanalları döşeyen hücrelerin, kontrol dışı olarak çoğalmalarına ve vucudun başka yerlerine yayılma kapasitelerinin olmasına MEME KANSERİ denir.

5 Kadınlar arasında en sık görülen kanserdir. Kadınlarda ortaya çıkan kanserlerin %32si, kansere bağlı ölümlerin % 18 i meme kanserine bağlıdır. Tüm hayatları boyunca her 9-10 kadından birinde görülme olasılığı vardır.

6 RİSK FAKTÖRLERİ Aile öyküsü BRCA-1 ve BRCA-2 ve P53 geninde mutasyon ARTIRIR Anne ve kardeşte varsa %2-5 ikisinde de varsa %8 risk artar. Irk Beyazlarda risk yüksektir Menstrüel öykü ARTIRIR Erken adet görmek ve geç menapoz girmek Doğum öyküsü ARTIRIR Doğum yapmamak veya Geç doğum yapmak Alkol ve Sigara ARTIRIR Alkol alanlarda %41 artar.

7 Yağlı Diyet Obesite Jinekolojik kanseri olanlarda Uzun süre ORT alanlarda ARTIRIR ARTIRIR ARTIRIR Doymuş yağlarla beslenenlerde Meme dokusu artacağı için Radyasyon ARTIRIR Çocukluk döneminde ve 30 yaş altında radyasyona maruz kalanlarda

8 KORUYUCU FAKTÖRLER 1-Emzirme (bebeklerinizi emzirin, emzirmek kadını meme kanserinden korur.) 2-İlk çocuğun 30 yaş öncesinde doğması, 3-Haftada 3 kez egzersiz yapmak riski %35-40 azaltır.

9 MEME KANSERİ BELİRTİLERİ MEMEDE AĞRISIZ KİTLE %66 MEMEDE AĞRILI KİTLE %11 MEME BAŞINDAN AKINTI %9 LOKAL ÖDEM (PORTOKAL KABUĞU) %4 MEMEBAŞI VEYA DERİDE RETRAKSİYONU %3 MEMEBAŞINDA KABUKLANMA %2 DİĞER SEMPTOMLAR %5 Memeye komşu lenf nodlarında büyüme Sol kolda ödem

10 MEME KANSERİNDE TANI Meme kanserinde ölüm oranını düşürmek ve kaliteli yaşam elde etmenin en iyi yolu Erken Tanı ve Erken Tedavidir.

11 ERKEN TANI YÖNTEMLERİ Kadının yaşına göre, A-Kendi Kendine Meme Muayenesi(KKMM) B-Klinik muayene C-Mamografi UYGULANIR.

12 YAŞ GRUBU YÖNTEM yaş kadınlar KKMM Klinik muayene UYGULAMA SIKLIĞI Her ay 3 yılda bir yaş kadınlar 50 yaş ve üzeri kadınlar KKMM Klinik muayene Mamografi KKMM Klinik muayene Mamografi Her ay Her yıl Her yıl, en azından 2 yılda bir Her ay Her yıl Her yıl

13 KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ (KKMM) (BREAST SELF- EXAMİNATİON(BSE))

14 KENDİ KENDİNE MEME AMAÇ; MUAYENESİ Kadının kendi meme dokusunu daha iyi tanımasıdır ve değişiklikleri fark edebilmesidir. Çünkü; KKMM ile ortaya çıkan kitlelerin %50 sinde kitle 2 cm den daha küçüktür. Öğretilmesi kolay, zararsız ve ücretsizdir.

15 KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ (KKMM) NE ZAMAN YAPILMALIDIR? 20 yaşından itibaren her kadın her ay düzenli olarak KKMM yapmalıdır. Menstrüasyon(adet) gören 20 yaş üzeri kadınlarda aylık olarak memelerin yumuşak hissedildiği mensrüasyonun başlangıcından sonraki 5-7 GÜNDE Menstrüasyonu olmayan kadınlarda (gebelik, laktasyon, menopoz) her ayın belirli bir günü (her ayın ilk günü vb.) yapılması önerilir.

16 KKMM nin üç aşaması vardır: 1.GÖZLE DEĞERLENDİRME 2.ELLE MUAYENE A-AYAKTA B-YATARAK

17 GÖZLE DEĞERLENDİRME Belden yukarısı çıplak şekilde ayna karşısına geçilir. kollar iki yana sarkık, eller belde, kollar başın üzerine doğru kaldırılmış, kollar yanda, gövde öne eğik veya eller belde öne arkaya eğilme şeklinde vücuda pozisyon verilerek her iki meme için gözlem yapılır.

18 Ayna karşısında ki pozisyonlarda her iki meme için gözlem yapılır. Gözlem sırasında; Memenizi inceleyin: Belli bir bölgedeki şişlik veya bir memedeki ileri derecedeki şişlik anormal durumdur. Meme derisini gözlemleyin. Meme derisinde görülen kızarıklık, buruşma, portakal kabuğu görüntüsü, gamzeleşme anormallik işaretidir. Memelerinizin şekil ve boyutunu gözlemleyin. İki meme arasında küçük farklılıklar normalde olabilir. Ancak memenin birinde görülen büyüme, memelerin birinin diğerinden sarkık olması anormaldir.

19 Meme uçlarının yönünü ve meme başı akıntısını kontrol edin. Sıkınca gelen açık sarı renkte veya süt kıvamlı akıntı normal iken, tek memeden ve kendiliğinden gelen kanlı, berrak veya cerahatli akıntı olması, meme uçlarının farklı yöne bakması veya meme başında çöküklük, çukurlaşma ve renginde değişiklik olması anormal durumdur. Ayrıca koltuk altına da bakın. Koltuk altında beze, Üst kolda anormal şişlik önemlidir.

20 2- MEMENİN ELLE MUAYENESİ Elle muayenede elin üç parmağının iç yüzeyleri kullanılarak tarama yapılır.

21 Meme dokusunun tümüyle taranması, Köprücük kemiği SÜTYEN ÇİZGİSİ G Ö Ğ Ü S K E M İ Ğ İ Memenin koltukaltından göğüs kemiğine, köprücük kemiğinden memenin alt sınırına kadar tüm alanların dikkatlice hissedilerek taranmalıdır. Meme dokusunun tüm katmanlarını kontrol etmek ve derin dokulardaki bir patolojiyi atlamamak için memeye hafiforta ve daha kuvvetli baskı uygulayarak muayene edilmelidir. Kayganlaştırıcı olarak sabun veya krem kullanılması daha rahat bir muayene imkanı sağlar.

22 A- AYAKTA, ELLE MUAYENESİ Muayenenin ayakta olan bölümünün banyo sırasında sabunlu iken yapılması önerilir. Sol meme muayenesi; ayakta durur pozisyonda sol memede sol kol baş üzerine kaldırılır. Sağ el orta üç parmağının iç yüzü sol meme muayene edilir. Sağ meme muayenesi; sağ kol baş üzerine kaldırılarak, sol el ile muayene yapılır.

23 B- YATARAK ELLE MUAYENE Sırtüstü yatılır. Sol meme muayenesi; Sol omzun altına bir yastık veya katlanmış bir havlu yerleştirilir. Sol el başın altına konur. Sağ el parmak iç yüzeyleri ile meme tümüyle taranır. Sağ meme muayenesi; Sağ omzun altına bir yastık veya katlanmış bir havlu yerleştirilir. Sağ el başın altına konur. Sol el parmak iç yüzeyleri ile meme tümüyle taranır.

24 ELLE MUAYENE ŞEKİLLERİ Paralel :Memeyi hem dikey olarak, hem de yatay olarak muayene edin. Dairesel(sirküler) :Parmaklarınızı hem kendi etrafında, hem de meme etrafında daireler çizerek hareket ettirin. Hareket ettirirken memenizden kaldırmayın, bu şekilde tüm memeyi kontrol edin. Işınsal(Tekerlek) :Meme başından dışarı ve/veya meme başına doğru tüm memeyi ışınsal olarak tarayın. Bu muayene şekillerinden hangisi kolay geliyor ise onu seçin. PARALEL PARALEL DAİRESEL IŞINSAL

25 Meme muayenesinin en son basamağı koltuk altı lenf bezlerinin kontrolüdür. Yatar veya oturur pozisyonda dikkatli bir şekilde ve dairesel olarak koltuk altını muayene edin. Ele gelen beze var mı kontrol edin. HER AY DÜZENLİ OLARAK Her bir meme en az 5 dakika muayene edilmelidir.

26 Eğer kitle bulursanız, paniklemeyin. Bu kitlelerin %90 ı kanser değildir. Bir Sağlık Kuruluşuna veya doktora başvurun.

27 MEMEDE KİTLE MEMENİN KENAR HUDUDU MEMENİN AKSİLLER KUYRUĞU PREMENSTRÜEL DÖNEM BENİĞN MEME DİSPLAZİSİ FİBROADENOM BASİT MEME KİSTLERİ TRAVMATİK YAĞ NEKROZU SİSTOSARKOMA FİLLOİDES MEME KANSERİ

28 MEME HASTALIKLARINDA TANI ANAMNEZ FİZİK MUAYENE TETKİK SİTOLOJİK ÇALIŞMA MİKROBİYOLOJİK ÇALIŞMA ULTRASONOGRAFİ MAMOGRAFİ CT(HİPOFİZ) MEME MRI

29 MEMENİN KLİNİK MUAYENESİ Her kadın; yaşları arası KKMM sırasında anormallik saptamamış ise 3 yılda bir, 40 yaşından sonra her yıl bir kez hekim tarafından muayene olmalıdır.

30 MAMOGRAFİ Düşük dozda çekilen meme röntgen filmidir. Mamografi; Ele gelmeyen kitleleri saptar. Küçük meme kanserlerini invazyon yapmadan ve meme dışına yayılmadan saptamak mümkün olabilmektedir. Biyopsi alanını belirler. Tarama amacıyla yapıldığında çok erken evrede kanserli hastayı saptar.

31 MEME GÖRÜNTÜLEME SENSİTİVİTE % SPESİFİSİTE % ULTRASOUND MAMOGRAFİ MR MAMOGRAFİ RENKLİ DOPLER 84 80

32 MEME BİOPSİSİ İÇİN MAMOGRAFİ BULGULARI MİKROKALSİFİKASYON (>1cm 2 ) YOĞUN KİTLELER BÜYÜKLÜĞÜNDE ARTMA OLAN KİTLELER ASPİRASYONDAN SONRA TEKRARLIYAN KİTLELER KARŞI MEMEYE GÖRE YAPI DÜZENSİZLİĞİ

33 BİOPSİ KAPALI * İNCE İĞNE ASPİRASYON * TRUE-CUT İĞNE BİOPSİSİ AÇIK *İNSİZYONAL BİOPSİ *EKSİZYONAL BİOPSİ

34 MEME BİOPSİSİ

35 Ele gelmeyen lezyonlarda Biyopsi nasıl yapılır?

36 Mamatom aleti ile veya...

37 Tel ile işaretlemeyle açık Biyipsi

38 eksize edilen biyopsi dokusuna mutlaka mamografi çekilmeli ve mc çıkarıldığı teğit edilmelidir.

39 Meme Kanserinin Meme Kadranlara Göre Görülme Sıklığı

40 Meme kanseri çeşitleri I-MALİĞN EPİTELYAL TÜMÖRLER NONİNVAZİV %2-3 *İNTRADUKTAL KARSİNOM %2-3 *LOBULE KARSİNOMA İNSİTU İNVAZİV %70-80 * DUKTAL KARSİNOM %6-8 * LOBÜLER KARSİNOM %5-8 * MEDÜLLER KARSİNOM %2-4 * MÜSİNÖZ KARSİNOM %1-2 * PAPİLLER KARSİNOM %1-2 * TÜBÜLER KARSİNOM

41 Meme Kanseri Evreleme Tümör çapı Lenf nodu tutulumu Uzak metastaz

42 Tümör çapı T1: Tümör 2 cm veya daha küçük. T2: Tümör 2-5 cm. T3: Tümör 5 cm den büyük T4: Tümör boyutuna bakılmaksızın, şu bulgulardan en az bir tanesinin bulunması. Deri infiltrasyonu,ülserasyon, peau d orange, cilt ödemi,satellit deri nodülleri, pektoral kaslara veya göğüs duvarına fiksasyon,enflamatuar karsinoma

43

44 Lenf bezleri

45 Uzak metastaz

46 Meme Kanseri ERKEN EVRE EVRE I EVRE II İLERİ EVRE EVRE III EVRE IV

47 MEME KANSERİNDE TEDAVİ LOKAL * CERRAHİ TEDAVİ * RADYOTERAPİ SİSTEMİK * KEMOTERAPİ * ENDOKRİN TEDAVİ HEDEFE YÖNELİK TEDAVİ

48 Meme kanseri cerrahi tedavisi Radikal Mastektomi Modifiye Radikal Mastektomi Meme koruyucu Ameliyat Basit Mastektomi Mastektomi ve eş zamanlı rekonstruksiyon

49 Modifiye Mastektomi Hastası

50 Meme Koruyucu Cerrahi Hastası

51 Cilt koruyucu mastektomi ve ayni anda yapılan rekonstruksiyonun erken dönem sonucu

52 Tedavide başarı sağlamada en önemli neden, hastalığın erken evrede yakalanmasıdır. EVRE 5 YILLIK % 10 YILLIK% I (OKKÜLT) VERİ YOK I (BELİRGİN) VERİ YOK II III IV 10 0

53 UNUTMAYIN!!!!! ERKEN TANI HAYAT KURTARIR