Tip 1 Diyabetlilerde Grup Eğitimi ve Motivasyonel Görüşmelerin Etkinliği

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Tip 1 Diyabetlilerde Grup Eğitimi ve Motivasyonel Görüşmelerin Etkinliği"

Engin Sançar
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 1 Tip 1 Diyabetlilerde Grup Eğitimi ve Motivasyonel Görüşmelerin Etkinliği Şenay Yanık Zuhur, Tülay Tokgöz, Ertuğrul Kıykım, Çiğdem Aktuğlu Zeybek, Ahmet Aydın İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Beslenme ve Metabolizma Bilim Dalı, İstanbul

Ahmet Aydın İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı

2 Motivasyonel görüşme tekniği; 2 Kronik hastalıklarda hastalığa uyumun sağlanması, tedavi ve bakımın istendik düzeyde sürdürülmesi için motivasyon sağlamada hemşireler tarafından uygulanabilen etkili bir iletişim tekniğidir. Olumsuz sağlık davranış değişimi konusunda isteksiz ve kararsız olan kişilerin, var olan problemlerinin farkına varması ve bu problemleri hakkında bir şeyler yapmasını sağlamada özel bir yöntemdir. Özdemir H, Taşçı S. Motivasyonel görüşme tekniği ve hemşirelikte kullanımı. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2013; 1(1)

Olumsuz sağlık davranış değişimi konusunda isteksiz ve kararsız olan kişilerin, var olan problemlerinin farkına varması ve bu problemleri

3 Motivasyonel görüşmenin temel ilkeleri; 3 Empati kurmak Çelişkileri ortaya çıkarmak Tartışmadan kaçınmak Direnç ile mücadele etmek Öz etkililiği desteklemektir. Ögel K. Motivasyonel görüşme tekniği. Turkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics 2009;2(2)

mücadele etmek Öz etkililiği desteklemektir. Ögel K.

4 Miller ve Rollnick e göre motivasyonel görüşmenin beş anahtar prensibi vardır; 4 Bireyin şimdiki endişe/ilgi ve problemlerine odaklanır. Değişime yönelik sorun çözücü ve danışanı motive edici seçici tepkileri içerir. Bir dizi teknikten ziyade bir iletişim yöntemidir. Değişim için danışanın içsel motivasyonuna odaklanır. Değişim kişinin değerlerine bağlı olarak ortaya çıkar. Miller WR., Rollnick S. What is the Motivational Interviewing? Motivasyonel Interviewing, Preparing People For Change. Guilford Pres, New York, 2002.

Bir dizi teknikten ziyade bir iletişim yöntemidir. Değişim için danışanın içsel motivasyonuna odaklanır.

5 5 Diyabet eğitimi; Bireysel değerlendirme sonucunda belirlenmiş bireysel gereksinimleri esas alan bir içeriğe sahiptir ve en iyi düzeyde diyabet öz-yönetimi için gerekli olan bilgi, beceri, davranış ve başa çıkma yöntemlerini sağlamayı amaçlar. International Diabetes Federation, 2009

düzeyde diyabet öz-yönetimi için gerekli olan bilgi, beceri, davranış

6 6 Diyabet öz-yönetim eğitiminde (DÖYE) grup eğitiminin önemi; Grup DÖYE programları; İnteraktiftir. Katılımcılar bireysel öz-yönetim konularını ve sorunlarını DÖYE ekibi ile tartışma fırsatı bulur. Destekleyici ve cesaret vericidir. Süre ve maliyet açısından etkindir. Deneyimlerin paylaşılmasını sağlar. Akran etkileşimi ile öğrenmeyi arttırır. Sosyal modelleme ve probleme dayalı öğrenmeyi destekler. 1. International Diabetes Federation, Sürücü HA. Diyabet öz yönetim eğitimi, grup temelli eğitim ve bireysel eğitim. DEUHYO ED 2014,7 (1), 46-51

Süre ve maliyet açısından etkindir. Deneyimlerin paylaşılmasını sağlar. Akran etkileşimi ile öğrenmeyi arttırır.

7 Amaç; 7 Çalışmamızda grup eğitimi ve motivasyonel görüşmelerin tip 1 diyabetli adolesanların HbA1c düzeylerine etkisini belirlemeyi amaçladık.

8 Yöntem; 8 Çalışmamızın örneklemini hastanemizin pediatri beslenme ve metabolizma biriminde takip/tedavisi olan en az bir yıl önce diyabet eğitimi almış yaş arası tip 1 diyabet tanılı 168 adolesan oluşturmaktadır. Müdahale grubunda 84 olguya Aralık Haziran 2013 yıllarında Tip 1 Diyabetli Birey Bulunan Ailede Yaşam konulu diyabet sohbet haritası eşliğinde 6-7 kişilk gruplarla 90 dakikalık grup eğitimi verilmiş ve 1-2 aylık periyotlarla bireysel motivasyonel görüşmeler planlanmıştır. Kontrol grubuna sadece diyabet eğitimi almış aynı yaş grubu 84 olgu alınmıştır.

Müdahale grubunda 84 olguya Aralık 2012- Haziran 2013 yıllarında Tip 1 Diyabetli Birey Bulunan Ailede Yaşam konulu diyabet sohbet haritası

9 Bulgular; 9 % 53,8 % 46,2 Kız (n=78) Erkek (n=90) Olguların demografik dağılımı (N=168)

10 Bulgular; 10 Olguların yaş aralığına göre dağılımı (N=168) % 56'sı yaş % 44 ü yaş

11 Bulgular; 11 Tablo-1 de müdahale grubu ve kontrol grubunun grup eğitimi ve motivasyonel görüşme programları öncesi ve sonrası metabolik değerleri verilmiştir. Program öncesi HbA1c düzeyi Program sonrası HbA1c düzeyi Ort ± SD N =168 Ort ± SD N=168 Müdahale grubu 8,8 ± 1,9 84 7,5 ± 1,7 84 Kontrol grubu 8,7 ± 1,4 84 9,1 ± 2,0 84 İki grubun değerleri arasında fark istatistiksel olarak anlamlı saptanmıştır. (P < 0,05 )

Program öncesi HbA1c düzeyi Program sonrası HbA1c düzeyi Ort ± SD N =168 Ort ± SD N=168 Müdahale grubu

12 Bulgular; yaş HbA1c 6-10 yaş HbA1c yaş HbA1c 16 yaş ve HbA1c Toplam HbA1c ,2 ± 1,2 11 8,6 ± 2,0 40 8,5 ± 1,9 39 8,5 ± 1, ,5 ± 0,7 2 7,9 ± 1,8 24 8,2 ± 1,9 47 8,2 ± 1,9 53 8,2 ± 1, ,3 ±1,9 2 7,7 ± 1,5 38 8,2 ± 1,4 59 8,4 ± 1,8 54 8,1 ± 1, ,5 ± 3,0 2 7,9 ± 1,5 46 8,5 ± 1,5 66 8,6 ± 1,8 50 8,4 ± 1, ,5 ± 2,4 4 7,7 ± 1,4 38 8,7 ±1,6 76 8,5 ± 1,7 67 8,4 ± 1, ,8 ± 1,6 3 7,4 ± 1,1 41 8,3 ± 1,8 94 8,3 ± 2,1 74 8,0 ± 1,7 212 ort ± ss N ort ± ss N ort ± ss N ort ± ss N ort ± ss N Tablo-2 : Birimimizde takip/tedavi altında olan bütün hastaların yaş aralıklarına göre yılları arası HbA1c değerleri

50 8,4 ± 1,6 164 2012 9,5 ± 2,4 4 7,7 ± 1,4 38 8,7 ±1,6 76 8,5 ± 1,7 67 8,4 ± 1,7 185 2013 7,8 ± 1,6 3 7,4 ± 1,1 41 8,3 ± 1,8 94 8,3 ± 2,1 74 8,0 ± 1,7 212 ort ± ss N

13 Bulgular; 13 Birimimizde takip/tedavi altında olan (N=212) hasta dosyası tarihleri arası tarama sonuçlarına bakıldığında; Cinsiyet Yaş Kız Erkek 0-10 yaş 11 yaş Yaş ortalaması 13,4 ± 7,8 Tanı yaşı yılları arası HbA1c ortalamaları 0-5 yaş 6-10 yaş 11 yaş üstü % 48,6 % 51,4 % 20,7 % 79,3 % 35,8 % 38,2 %26 min- 8,0 ± 1,7 ; max- 8,5 ± 1, yaş grubu HbA1c değerlerinin (min- 7,4 ± 1,1 ; max- 8,2 ± 1,2) en düşük olduğu hasta grubudur.

yılları arası HbA1c ortalamaları 0-5 yaş 6-10 yaş 11 yaş üstü % 48,6 % 51,4 % 20,7 % 79,3 % 35,8 % 38,2 %26 min-

14 Sonuç; 14 Diyabet yönetiminde adolesanlarda grup eğitimi ve motivasyonel görüşmelerin metabolik kontrol üzerinde olumlu etkisi vardır. Diyabetli bireylerde; diyabette öz-yönetimin sağlanmasında ve doğru olmayan sağlık davranışlarının düzeltilmesinde, diyabet eğitim hemşiresi tarafından motivasyonel görüşme tekniği davranış değişimi evrelerinde kullanılabilir bir yöntemdir.

Diyabetli bireylerde; diyabette öz-yönetimin sağlanmasında ve doğru olmayan sağlık

15 Sonuç; 15 Diyabet gibi kronik hastalıklarda hemşireler tarafından uygulanan motivasyonel görüşmelerin; hastalığa uyumun sağlanmasında, tedavi ve bakımın istendik düzeyde sürdürülmesi için motivasyon sağlamada etkili olacağı düşünülmektedir. Diyabetli adolesanlarda; yaşa ve kültüre uygun, diyabet sohbet haritaları formatında interaktif ve akran etkileşimi ile öğrenme temelli grup eğitimi programları yaygınlaştırılmalı ve sürdürülebilirliği sağlanmalıdır.

16 16

Benzer belgeler

DİYABETLİ HASTA EĞİTİMİNDE DİYABET HEMŞİRESİNİN ROLÜ:

DİYABETLİ HASTA EĞİTİMİNDE DİYABET HEMŞİRESİNİN ROLÜ: BAKIM VE İZLEM TEKNİKLERİ Uzm.Hemş.Feride GÖRÜRGÖZ GOP Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi Diyabet Eğitim Hemşiresi Diabetes Mellitus, bireyin ve