Bu şekillenmede; Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -2-
|
|
- Alp Akşit
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1
2
3
4 Dünyamız 4.5 milyar yıl yaşındadır ve günümüze kadar sürekli DEĞİŞİM DÖNÜŞÜM içinde şekillenmektedir. Bu şekillenmede; dünyanın içindeki ısı enerjisinin etkisi olduğu kadar, güneşten gelen ısı enerjisinin de rolü büyüktür. Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -2-
5 İç Dinamik Dünyamızın üzerinde yaşadığımız kesiminden çekirdeğine kadar olan kısmında çeşitli olaylar cereyan etmektedir. İnsan ömrüne oranla son derece yavaş olan bu hareketlerin çoğu gözle izlenebilir nitelikte değildir. Depremler ve volkanlar bu hareketlerden insan hayatına etki eden ve gözlemlenebilen iki tanesidir. Dünyanın iç kesiminde meydana gelen ve enerjisini dünya içindeki ısıdan alan bu hareketlerin tümü İç Dinamik adı ile bilinir. Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -3-
6 Dış Dinamik Dünya yüzeyinin şekillenmesinde rol oynayan buzul hareketleri, rüzgarlar, yüzey ve yer altı suları gibi faktörler iç olayların aksine gözle izlenebilir niteliktedir. Dünyanın dış kesiminde meydana gelen ve oluşum enerjisini güneşten alan bu hareketlerin tümü Dış Dinamik adı ile bilinir. Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -4-
7 Kayaç oluşumunun bu döngüdeki yeri İÇ DİNAMİK DIŞ DİNAMİK Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -5-
8
9 Yer yüzeyinde veya yer yüzeyinin yakın kısımlarında kayaçları yer değişmeye uğratmadan özelliklerini değiştiren yıkıcı süreçler; fiziksel ve kimyasal ayrışma olarak iki kısımda incelenir. Fiziksel Ayrışma Kimyasal Ayrışma 1. Kayaçlar küçük parçalar şeklinde kırılır 2. kimyasal yapıda bir değişiklik olmaz 3. yalnızca fiziksel parçalanmalara neden olur 1. Kayaçların/minerallerin kimyasal bileşimi değişir 2. Yer yüzeyinde duraysız olan kayaçlar daha duraylı maddelere dönüşür (yeni kimyasal bileşikler, mineraller oluşur) Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -10-
10 Fiziksel (Mekanik) Ayrışma Kimyasal ayrışma olmaksızın ve kayaçların bileşiminde bir değişiklik olmadan yer yüzeyde veya yüzeye yakın kısımlarda gelişen parçalanma ve dağılma olayıdır. Ayrışmaya neden olan etkenler 1. Sıcaklık döngüsü 2. Donma çözülme 3. Aşınmayla kütle üzerindeki yükün kalkması 4. Kristal büyümeleri 5. Organik ve biyolojik olaylar Kayacın bileşiminde herhangi bir değişikliğe neden olmaksızın, genellikle soğuk ve kurak iklimlerde kayacın daha küçük parçalara ayrılmasına neden olan ayrışma türüdür. Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -11-
11 Fiziksel Ayrışmaya Neden Olan Etkenler 1. Sıcaklık döngüsünün mekanik etkisi Isı farklılaşmasından kaynaklanan fiziksel ufalanma daha çok günlük ısı farklarının çok yüksek olduğu bölgelerde gerçekleşir. Ani sıcaklık artış ve düşüşleri kayaç yüzeyindeki bölümlerde mineraller arasındaki bağlayıcılığı azaltarak ufalanmaya yol açar. Çöller sıcaklık döngüsünün en etkili olduğu bölgelerdir Eksfoliasyon Sıcaklık değişimleri genleşme ve büzülme ile kayaçları parçalar. Farklı mineraller artan sıcaklıklarda farklı genleşir (kuvars feldspattan çok daha fazla genleşir). Ancak bu süreçte suyun bulunmasına gerek yoktur. Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -13-
12 Fiziksel Ayrışmaya Neden Olan Etkenler 2. Donma-çözülme sürecinin mekanik etkisi Kaya kütlelerinde bulunan süreksizlikler boyunca sızan sular donduğu zaman yaklaşık olarak % 9 oranında genleşir. Bu durumda hacmi artan buz kütleleri kaya kütlelerinin mekanik olarak parçalanmasına sebebiyet verir. yağmur buz Don kaması çatlak önce üst yüzey donar (atmosferle kontakta) daha sonra su aşağıya doğru donar (genleşme düşey yönde olmaz) yukarı doğru genleşmeyen buz yanal olarak genleşir ve kayaç kırılır Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -14-
13 Fiziksel Ayrışmaya Neden Olan Etkenler 3. Kayaçlar üzerinden basıncın kalkması Oluşumları itibariyle yüzeyden derin kısımlarda bulunan kaya kütleleri üzerindeki örtü kayaçların aşınması, gömülü kayaçların üzerindeki basıncın ortadan kalkmasına neden olur ve bu durumda kayaçlar genleşerek kırılır. * kütle gömülü kayaçla üzerine baskı uygular * basınç giderek yok olur * kayaç genleşir Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -15-
14 Fiziksel Ayrışmaya Neden Olan Etkenler Genellikle derinlerde oluşmuş magmatik kayaçlarda, üstteki yükün aşındırılarak kalkmasıyla bir hacim değişimi meydana gelir. Bu hacim değişimi topografya yüzeyine paralel ve konsantrik çatlaklar oluşturur. Yüzeye doğru bu çatlaklar daha sıklaşır. Mühendislik jeoloğu yapılan her hangi bir kazının gerilme boşalmasına neden olabileceğini unutmamalıdır. Örtülü kaya kütlelerindeki doğal erozyon zaten kayalarda gerilme boşalmasına neden olmaktadır. Yapay olarak fazladan malzeme kaldırmak hızlı deformasyon oluşumuna neden olabilir. Yıllar içerisinde gerilme boşalmasına bağlı olarak demiryolu kazıları yavaşça kabarmakta, maden galerileri küçülebilmektedir Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -16-
15 Fiziksel Ayrışmaya Neden Olan Etkenler Tünel yapımı sırasında gerilme boşalması kayaç parçalanmalarına veya kaya fırlamalarına neden olabilir. Granit veya kuvarsit gibi bol miktarda kuvars içeren kayalarda açılan derin maden kazılarında madencileri öldürebilecek kadar şiddetli kaya fırlamaları gelişebilir. Ayrıca özellikle şeyler doğal erozyona veya kazı çalışmalarına başlı olarak gelişen gerilme boşalmaları karşısında kabarabilir. Bu gibi durumlar heyelan ile sonuçlanacak şekilde kayacın zayıflamasına neden olabilmektedir. Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -17-
16 Fiziksel Ayrışmaya Neden Olan Etkenler 4. Kristal büyümeleri Tuz kristalleri kimi koşullarda kayaçların parçalanmasına neden olabilir. Büyüyen kristaller kumtaşları gibi gözenekli, taneli kayaçlardaki çatlak ve yarıkları genişletmeye ya da kayaçlardaki taneleri yerinden oynatmaya yetecek kuvveti uygulayabilirler. Granitlerde tuz büyümeleri Granit gibi kristalli kayaçlarda bile tuz kristallerinin büyümesi, gevşek mineral tanelerini koparabilir. Tuz kristallerinin büyüme derecesi kayaçlarda don kamalanmasına benzer biçimde açıklıkları genişletecek kuvvetler oluşturur. Tuz kristali büyümeleri çoğunlukla sıcak, kurak bölgelerde etkili olur. Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -18-
17 Fiziksel Ayrışmaya Neden Olan Etkenler 5. Organik ve biyolojik olaylar Özellikle büyük çalılıklar ve ağaçların kökleri, kendilerini kayalardaki çatlaklara kama gibi sokarak onları daha da genişletirler ve fiziksel parçalanmaya neden olurlar. Bununla birlikte, toprak altında yaşayan canlılarda kayaçlarda parçalanmaya neden olabilirler. Genellikle bitkilerin neden olduğu parçalanma pek fazla önem taşımaz Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -19-
18 Kimyasal Ayrışma İçerisinde erimiş-çözünmüş halde oksijen ve karbondioksit içeren yağmur ve sızıntı sularının ve/veya atmosferde bulunan oksijenin kayaçlar üzerine yaptığı etki nedeniyle, kayaç içerisindeki minerallerin kimyasal yapısının değişerek başka minerallere dönüşmesini olayıdır. Ayrışmaya neden olan etkenler 1. Hidroliz 2. Hidrasyon (Hidratlaşma) 3. Oksitlenme 4. Çözünme ve Karbonatlaşma Ayrıca bitkiler toprak suyundaki iyonları alıp topraktaki minerallerin kimyasal duraylılığını düşürür ve bitki kökleri de organik asitler salarak ayrışmayı artırır. Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -20-
19 Kimyasal Ayrışmaya Neden Olan Etkenler 1. Hidroliz Kayaç yapısında suyun etkisiyle meydana gelen reaksiyon ve kimyasal değişmelerdir. Bu değişime suyun H + ve OH - iyonları ile kayaç bileşimindeki element ve iyonlar arasındaki reaksiyon neden olur. Bu iyonlar suyun asitliğini artırır. Yeryüzünde en yaygın kimyasal ayrışma sürecidir ve özellikle silikatlı kayaçların ayrışmasında başlıca etkendir. Bu tepkimede hidrojen iyonları ortoklazın yapısındaki iyonları ayırarak serbest kalan bazı iyonları, gelişen bir kil mineralinde bir araya getirirken diğerleri çözeltiye gönderir. Oluşan ve kil minarelerinin yapısına uygun olmayan silis çözeltisi çökel kayaçlarda taneleri birbirine bağlayan önemli bir çimento kaynağıdır. Plajiyoklaslar da hidrolizle bozunabilir ve eriyebilen kalsiyum ve sodyum bileşiklerine ayrılırlar. Ortoklas (K Al Silikat) + H + + OH - Kaolinit (kil, sulu Al Silikat) Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -21-
20 Kimyasal Ayrışmaya Neden Olan Etkenler 2. Hidrasyon Kayaçların bünyelerine su almaları neticesinde kayaç içerisinde bulunan minerallerin başka minerallere dönüşmesi şeklinde gelişen ayrışmadır. Anhidrit + H 2 O Jips (Ca SO 4 ) (Ca SO 4 H 2 O) Hematit (2Fe 2 O 3 ) + 3H 2 O Limonit Anıt Sütundaki yazılar yok olmaya başlamış Minerallerin yapısına su moleküllerinin katılması ile meydana gelen kimyasal değişimdir ve genellikle mineral hacminde büyümeye yol açar. Mineral hacmindeki büyüme ise mühendislik projeleleri açısından istenmeyen bir durumdur Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -22-
21 Kimyasal Ayrışmaya Neden Olan Etkenler 3. Oksidasyon Oksidayon, kayaç minerallerinin havadaki oksijen ya da suda erimiş halde bulunan oksijen ile tepkimeye girmeleri ile elektron kaybetmeleri olayıdır. Örneğin demir oksijenle birleştiğinde paslanır ve demir oksit olan hematiti oluşturur. Yükseltgenme tepkimelerinin oluşması için atmosferde bol miktarda oksijen bulunmalıdır ve ortamda su olmazsa çoğunlukla yavaş işleyen bir süreçtir. Çünkü çoğu yükseltgenme olayı suda çözünmüş oksijenle gerçekleşir. Yükseltgenme olivin, piroksenler, amfiboller ve biyotit gibi ferromagnezyen silikatların bozunmasında önemlidir. Bu minerallerdeki demir, oksijenle birleşerek paslanır ve hematit (Fe 2 O 3 ) ya da limoniti [FeO(OH).nH 2 O] oluşturur. 4 Fe + O 2 2 Fe 2 O 3 (demirin oksitlenerek hematite dönüşmesi) Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -23-
22 Kimyasal Ayrışmaya Neden Olan Etkenler 3. Oksidasyon Pirit bu süreçten etkilenen en önemli minerallerden biridir. Piritin oksitlenmesiyle ortaya sülfürik asit çıkar ve bu durum sülfat minerallerinin gelişmesiyle sonuçlanır. Oluşan bu asit genellikle CaCO 3 mineralleri üzerinde etkili olup, kaya kütlelerinin süreksizliklerinde jipslerin gelişmesine olanak kılar. Mühendislik jeolojisinde bu durum istenmeyen bir durumdur. Pirit + O 2 Hematit + sülfürik asit 4 Fe + O 2 2 Fe 2 O 3 (demirin oksitlenerek hematite dönüşmesi) Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -24-
23 Kimyasal Ayrışmaya Neden Olan Etkenler 4. Çözünme ve Karbonatlaşma Çözünme sırasında bir maddenin iyonları bir sıvı içinde birbirinden ayrılır ve katı madde erir. Eriyen katı madde farklı koşullarda tekrar çökelebilir. Kalın, boşluksuz, çatlaklı, masif (tabakasız) kireçtaşı ASİTLİ SULAR ÇÖZÜNME KALSİYUMLU SULAR KARBONATLAŞMA Karstik mağara Sarkıt ve dikit oluşumu Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -25-
24 Kimyasal Ayrışmaya Neden Olan Etkenler 4. Çözünme ve Karbonatlaşma Su önemli bir çözücüdür, ancak su moleküllerinin çekim kuvvetleri mineral taneleri arasındaki çekim kuvvetleri geçemeyeceğinden birçok mineral saf suda kolay çözünmez. Kireçtaşı ve mermerin ana bileşeni olan kalsit (CaCO 3 ) minerali pratikte saf suda çözünmez ama çok az miktarda asit olduğunda çabucak çözünür. ÇÖZÜNME ve KARBONATLAŞMA İÇİN KARBONİK ASİT ZORUNLUDUR Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -26-
25 Kimyasal Ayrışmaya Neden Olan Etkenler 4. Çözünme ve Karbonatlaşma Yağışla yüzeye düşen sular bu sırada havada bulunan CO 2 gazını bünyelerine alırlar ve bu durumda karbonik asit gelişir (I). Bu asit zayıf bir asit olmakla beraber özellikle CaCO 3 bileşimli kayaçları çözebilir (II). CO 2 kaynakları (III) Ca+ 2HCO 3 CaCO 3 + H 2 O + CO 2 (Karbonat çökelimi) KARBONATLAŞMA Kalsiyum ve bikarbonata doygun sular, atmosferik şartlara ulaştıklarında bünyelerindeki CO 2 havaya karışır ve geriye CaCO 3 çökelir (III). (I) CO 2 + H 2 O H 2 CO 3 (karbonik asit oluşumu) (II) CaCO 3 + H 2 CO 3 Ca+ 2HCO 3 (kireçtaşının çözünmesi) ÇÖZÜNME Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -27-
26
27 Kimyasal ayrışma süreçleri tanelerin yüzeylerinde etkili olduğundan kayaçlar ya da mineraller dıştan içeriye doğru bozunurlar. Gerçekte yüzeyinde ve yüzeyi yakınında ayrışmış bir malzeme kabuğu bulunan kayaçların iç kısımları tümüyle bozunmaz. Kimyasal ayrışmanın ilerleme hızı birkaç etmene bağlı olarak değişir. (II) MİNERAL BİLEŞİMİ (III) İKLİM (I) SÜREKSİZLİK (IV) TOPOGRAFYA Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -29-
28 Ayrışmayı Hızlandıran Etkenler 1. Süreksizlikler Süreksizliklerin varlığı, sıklığı ve açıklığı gibi faktörler ayrışma hızı üzerinde en etkili özelliktir. Bununla birlikte mineral bileşimi ise bozunmanın hızını ve türünü kontrol eder. Kaya kütlelerinde çekilme dayanımına sahip olmayan (veya çok küçük) tabakalanma, şistozite, fay vb. gibi zayıflık düzlemlerine süreksizlik adı verilir. Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -30-
29 Ayrışmayı Hızlandıran Etkenler 1. Süreksizlikler Kimyasal ayrışma tane yüzeylerini etkilediği için yüzey alanı ne kadar büyürse ayrışma da o kadar etkili olur. Küçük tanelerin, hacimlerine oranla büyük tanelerden daha geniş yüzey alanı olduğunun anlaşılması önemlidir. Süreksizlikler ise yüzey alanını arttırıcı en önemli parametredir. Hacim sabitken meydana gelen ayrışma; su ile etkileşecek yüzey alanını arttırarak kimyasal ayrışmayı hızlandırır Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -31-
30 Ayrışmayı Hızlandıran Etkenler 2. Mineral bileşimi Yüzeye yakın kesimlerdeki sıcaklık ve basınç koşullarına göre minerallerin oluşum koşulları arasında büyük farklılıklar olduğu için yüksek sıcaklıkta oluşmuş minerallerin bozuşması düşük sıcaklık minerallerine göre daha kolaydır. YÜKSEK SICAKLIK MİNERALLERİ DÜŞÜK SICAKLIK MİNERALLERİ Olivin Piroksen Amfibol Biyotit HIZLI BOZUNMA Ortoklas Muskovit Kuvars Andezin Oligoklas Bitovnit Labradorit Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -32- Albit YAVAŞ BOZUNMA Na plajiyoklas Ca plajiyoklas Riyolitik Anortit Andezitik MAGMA TİPİ Bazaltik İLK KRİSTALLENME SON KRİSTALLENME - Bowen Reaksiyon Serisi -
31 Ayrışmayı Hızlandıran Etkenler 3. İklim Kimyasal süreçler, yüksek sıcaklıklarda ve ortamda akışkanların varlığıyla daha hızlı gerçekleşir, bu yüzden kimyasal ayrışma sıcaklığın yüksek, yağışın bol ve buharlaşma hızının düşük olması nedeniyle tropik bölgelerde, kurak ve soğuk bölgelerdekinden çok daha etkilidir. 4. Topografya Mostra yüzeyleri ne kadar fazla olursa kayaçların ayrışma oranı o kadar fazla olur. Kimyasal ayrışma sıcaklığın yüksek ve yağışın bol olduğu yerlerde en çok, ister sıcak isterse soğuk olsun kurak ortamlarda en azdır. Mühendislik Jeolojisi Ders Notları Ayrışma -34-
AYRIŞMA (KAYA VE TOPRAK KAVRAMI)
AYRIŞMA (KAYA VE TOPRAK KAVRAMI) AYRIŞMA, EROZYON ve TAŞINMA Yer yüzeyindeki kayaçlar su, hava, sıcaklık değişimler ve diğer etkenler tarafından devamlı değişmektedir. Ayrışma Yer yüzeyinde veya Yer yüzeyinin
DetaylıBÖLÜM 3 AYRIŞMA (KAYA VE TOPRAK KAVRAMI)
BÖLÜM 3 AYRIŞMA (KAYA VE TOPRAK KAVRAMI) AYRIŞMA, EROZYON ve TAŞINMA Yer yüzeyindeki kayaçlar su, hava, sıcaklık değişimler ve diğer etkenler tarafından devamlı değişmektedir. Ayrışma Yer yüzeyinde veya
DetaylıTOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI
TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI Toprak Bilgisi Dersi Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Toprak Oluşumunda Kimyasal Ayrıştırma Etmenleri Ana kayanın kimyasal bileşimini değiştirmek
DetaylıTOPRAK ANA MADDESİ Top T rak Bilgisi Ders Bilgisi i Peyzaj Mimarlığı aj Prof. Dr Prof.. Dr Günay Erpul kar.edu.
TOPRAK ANA MADDESİ Toprak Bilgisi Dersi 2011 2012 Peyzaj Mimarlığı Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Toprak Ana Maddesi Topraklar, arz kabuğunu oluşturan kayalar, mineraller ve organik maddelerin
DetaylıTOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI
TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI Toprak Bilgisi Dersi Peyzaj Mimarlığı Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Toprak Oluşumunda Aşınma, Ayrışma ve Birleşme Olayları Temel yapıyı
DetaylıJEO 358 Toprak Mekaniği Ders Notları. Bu derste...
JEO 358 Toprak Mekaniği Ders Notları Bu derste... Toprak zeminlerin fiziksel ve mekanik özelliklerinin anlaşılması Toprak zeminlerin gerilim-deformasyon davranışlarının tanımlanması Toprak zeminlerde konsolidasyon
DetaylıGİRİŞ. Faylar ve Kıvrımlar. Volkanlar
JEOLOJİK YAPILAR GİRİŞ Dünyamızın üzerinde yaşadığımız kesiminden çekirdeğine kadar olan kısmında çeşitli olaylar cereyan etmektedir. İnsan ömrüne oranla son derece yavaş olan bu hareketlerin çoğu gözle
Detaylıen.wikipedia.org Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi
METAMORFİZMA VE METAMORFİK KAYAÇLAR I en.wikipedia.org Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi KAYAÇ DÖNGÜSÜ VE METAMORFİK KAYAÇLAR METAMORFİZMA Metamorfizma; Yunanca değişme anlamına gelen meta ve
DetaylıOTEKOLOJİ TOPRAK FAKTÖRLERİ
OTEKOLOJİ TOPRAK FAKTÖRLERİ - Kayaların ayrışması + organik maddeler - Su ve hava içerir - Bitki ve hayvanlar barındırır - Mineral maddeler TOPRAKLARI OLUŞTURAN ANA MATERYAL TİPLERİ - Toprak tipi-ana materyalin
Detaylı2. Bölüm: TOPRAK ANA MADDESİ
2. Bölüm: TOPRAK ANA MADDESİ Topraklar, yerküresinin en üst bölümünde bulunan kayalar, mineraller ve organik maddelerin çeşitli doğal faktörlerin etkileriyle parçalanması, ayrışması ve ayrışan bir kısım
DetaylıToprak oluşum sürecinde önemli rol oynadıkları belirlenmiş faktörler şu
TOPRAK OLUŞUMU Toprak oluşum sürecinde önemli rol oynadıkları belirlenmiş faktörler şu şekildedir: 1. İklim (su, sıcaklık, oksijen ve karbondioksit) 2. Ana materyal 3. Bitki ve hayvanlar (organik faktörler)
DetaylıMÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ. Of Teknoloji Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Şubat.2015
MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ Of Teknoloji Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Şubat.2015 JEOLOJİNİN TANIMI Jeoloji, geniş anlamı ile 1. Yerküresinin güneş sistemi içindeki konumundan, 2. Fiziksel özelliğinden
DetaylıJEO 358 Toprak Mekaniği Ders Notları Yaz Dönemi
JEO 358 Toprak Mekaniği Ders Notları 2010-2011 Yaz Dönemi Bu derste... Toprak zeminlerin fiziksel ve mekanik özelliklerinin anlaşılması Toprak zeminlerin gerilim-deformasyon davranışlarının tanımlanması
Detaylı1 PÜSKÜRÜK ( MAGMATİK = KATILAŞIM ) KAYAÇLAR :
Kayaçlar Nelerdir Kayaçlar su, gaz ve organik varlıkların dışında yerkabuğunu meydana getiren unsurlardır. Yol yarmaları, maden ocakları ve taş ocakları gibi yerlerle, toprak veya enkaz örtüsünden yoksun
DetaylıMÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İÇİN
MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İÇİN JEOLOJİNİN TANIMI, KONUSU, GELİŞİMİ ÖNEMİ Jeoloji, geniş anlamı ile 1. yerküresinin güneş sistemi içindeki konumundan, 2. fiziksel özelliğinden ve
DetaylıKaya çatlaklarına yerleşen bitki köklerinin büyümesine bağlı olarak çatlak genişler, zamanla ana kayadan parçalar kopar.
Toprağın Hikâyesi (Toprak Oluşumu) Toprak, yer kabuğunu oluşturan kayaçların ayrışması ve ufalanması ile oluşmuş; içinde çeşitli mineraller, canlı organizmalar, organik maddeler, hava ve su bulunan yeryüzü
DetaylıJEOLOJĠ TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR
JEOLOJĠ TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR Bir nehir kenarında gezerken çakılların renk ve biçim bakımından birbirlerinden farklı olduğunu görürüz. Bu durum bize, kayaçların farklı ortamlarda oluştuğunu gösterir.
DetaylıAyxmaz/biyoloji. Azot döngüsü. Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar. Azot döngüsü
Azot döngüsü Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar Azot döngüsü 1. Azot bitkiler tarafından organik moleküllerin (A.asit,organik baz vb.)yapısına katılır. 2. Bitkiler azotu sadece NO3-
Detaylı1.Bölüm: Kayaçlar vetopoğrafya
1.Bölüm: Kayaçlar vetopoğrafya KAYAÇ (TAŞ) :Bir ya da birden fazla. doğal olarak birleşmesiyle oluşan katılardır. PAna kaynakları..' dır, P ana malzemesini oluştururlar, PYer şekillerinin oluşum ve gelişimlerinde
DetaylıBİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ
BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur). Bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere
DetaylıMaddenin Isı Etkisi İle Değişimi a)isınma-soğuma
MADDE VE ISI Maddenin Isı Etkisi İle Değişimi a)isınma-soğuma Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar. Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir. Örneğin;Yanmakta olan ocağın üzerinde
DetaylıSEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I
SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I KAYAÇ ÇEŞİTLERİ VE OLUŞUMLARI soğuma ergime Mağmatik Kayaç Aşınma ve erosyon ergime Sıcaklık ve basınç sediment
DetaylıTaşların fiziksel etkiler sonucunda küçük parçalara ayrılmasına denir. Fiziksel çözülme, taşları oluşturan minerallerin kimyasal yapısında herhangi
TOPRAK Yer kabuğunu oluşturan çeşitli kaya ve minerallerin fiziksel ve kimyasal yoldan ayrışmasıyla meydana gelen, içinde son derece zengin flora, hayvan varlığı barındıran ve inorganik maddeler ile hava,
DetaylıÇEVRE GEOTEKNİĞİ DERSİ
ÇEVRE GEOTEKNİĞİ DERSİ ATIK VE ZEMİNLERİN OTURMASI DERSİN SORUMLUSU YRD. DOÇ DR. AHMET ŞENOL HAZIRLAYANLAR 2013138017 ALİHAN UTKU YILMAZ 2013138020 MUSTAFA ÖZBAY OTURMA Yapının(dolayısıyla temelin ) düşey
DetaylıSuyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su
Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su döngüsü denir. Su döngüsünü harekete geçiren güneş, okyanuslardaki
DetaylıSU HALDEN HALE G İ RER
SU HALDEN HALE GİRER Doğada Su Döngüsü Enerji Kaynağı Güneş Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine
DetaylıKAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR
KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR Kayaçların belirli bir yapısı vardır. Bu yapı kayaç oluşurken ve kayaç oluştuktan sonra kazanılmış olabilir. Kayaçların oluşum sırasında ve oluşum koşullarına bağlı olarak kazandıkları
DetaylıBETONDA KARBONATLAŞMA. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi
BETONDA KARBONATLAŞMA Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Karbonatlaşma Nedir? Çimento hidratasyon ürünleri özellikle (Kalsiyum Hidroksit) zamanla havadaki ve yağmur sularındaki karbondioksit ile birleşir
DetaylıMalzeme Bilimi Ve Laboratuvarı KOROZYON. Sakarya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi
Malzeme Bilimi Ve Laboratuvarı KOROZYON Sakarya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Korozyon Tabiatta hemen hemen tamamı bileşik halde bulunan metallerin tabii hallerine dönüş çabasına korozyon denilebilir.
DetaylıMADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ. Nazife ALTIN Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi
MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi www.nazifealtin.wordpress.com MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ Bir maddeyi diğerlerinden ayırmamıza ve ayırdığımız maddeyi tanımamıza
DetaylıProf. Dr. Ayten Namlı 2012 Güz
Toprak oluşumu aşağıdaki formülle açıklanabilmektedir : T: Olgun toprak F:fonksiyon M: Ana materyal I: İklim T: Topografya O: Organizma Z: Zaman T=F( M*I*T*O*Z) Toprak Oluşturan Faktörler Ana Materyal
DetaylıGENEL JEOLOJİ DERSİ. Ayrışma ve Toprak oluşumu. Dersin bazı konu başlıkları. Mekanik (fiziksel) ayrışma Kimyasal ayrışma Biyolojik ayrışma
GENEL JEOLOJİ DERSİ Ayrışma ve Toprak oluşumu Dersin bazı konu başlıkları Ayrışma nedir? Ayrışma işlemleri Mekanik (fiziksel) ayrışma Kimyasal ayrışma Biyolojik ayrışma Toprak oluşumu Çeşitli toprak gruplarını
DetaylıMADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ
MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ ISINMA-SOĞUMA Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar. Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir Özel karışımlı toprakların pişmesi ile seramik,porselen,kiremit,tuğla
Detaylıcanlibilimi.com Prof.Dr. Atike NAZİK Jeoloji Mühendisliği Bölümü
canlibilimi.com Prof.Dr. Atike NAZİK Jeoloji Mühendisliği Bölümü Yeryüzünün değişmesini sağlayan kuvvetler Yeryüzünün şekillenmesine etki eden kuvvetler İç kuvvetler ve Dış kuvvetler olmak üzere ikiye
DetaylıMİNERALLER. Tek mineralden oluşan kayaçlar. Kireçtaşı (Kalsit). Kaya tuzu (Halit). Buzul
Kayaçlar minerallerden oluşan Yer materyalidir. Çoğu kayaçlar birden fazla mineralden oluşmaktadır. Örnek: Granit Potasyum feldspat. Plajioklas (Feldspat). Kuvars. Hornblende. Biyotit MİNERALLER Tek mineralden
DetaylıScience/Rocks/Rocks and the Rock Cycle.ppt
http://www.mryorke.com/agriscience/earth Science/Rocks/Rocks and the Rock Cycle.ppt Granit Riyolit 14. Bu iki kayaç hangi yönüyle benzer? Her ikisi de ergimiş kayadan yapılmıştır. Bunların bileşimi aynıdır.
DetaylıSU ve ÇEVRENİN CANLILAR İÇİN UYGUNLUĞU
SU ve ÇEVRENİN CANLILAR İÇİN UYGUNLUĞU Suyun polaritesinin etkileri Su molekülünün polar olması hidrojen bağlarının oluşmasına neden olur. 2 Su molekülü Oldukça basit yapılıdır. Tekli bağla bağlı olup
DetaylıTOPRAK TOPRAK TEKSTÜRÜ (BÜNYESİ)
TOPRAK Toprak esas itibarı ile uzun yılların ürünü olan, kayaların ve organik maddelerin türlü çaptaki ayrışma ürünlerinden meydana gelen, içinde geniş bir canlılar âlemini barındırarak bitkilere durak
Detaylı2. MİKRO İNCELEME ( PETROGRAFİK-POLARİZAN MİKROSKOP İNCELEMESİ)
SVS Doğaltaş Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. uhdesinde bulunan Sivas İli, İmranlı İlçesi sınırları dahilindeki 20055289 (ER: 3070586), 20055290 (ER: 3070585), 20065229 (ER: 3107952) ruhsat numaralı II.B
DetaylıÖrnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri :
Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani
DetaylıMAĞARA OLUŞUMLARI Soda Tüpü Sarkıt Dikit Sütun
MAĞARA OLUŞUMLARI Soda Tüpü Soda tüpleri sarkıt oluşumlarının ilk hallerini gösterirler. İçleri boş ve uzun, genellikle saydam kalsit tüplerinden oluşan soda tüplerinin genişliği, içerisinde bulunan su
DetaylıMaddenin yapıca ve biçimce değişimi 2 yolla olur. 1)İnsan eli ile 2)Doğa olayları ile
Maddenin değişimi biçim ya da yapı yönünden gerçekleşebilir. Basınç,ısı gibi etkenler maddenin değişimine etkili olabilir. Birbiri içine katılan maddelerle farklı özellikte yeni maddeler elde edilebilir
DetaylıSU VE HÜCRE İLİŞKİSİ
SU VE HÜCRE İLİŞKİSİ Oluşturacağı her 1 g organik madde için bitkinin 500 g kadar suyu kökleriyle alması ve tepe (uç) noktasına kadar taşıyarak atmosfere aktarması gerekir. Normal su düzeyinde hayvan hücrelerinin
DetaylıGünümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı
Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani madde yani bileşik
DetaylıTOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR
Magmatik (Püskürük) Kayaçlar Ýç püskürük Yer kabuðunu oluþturan kayaçlarýn tümünün kökeni magmatikdir. Magma kökenli kayaçlar dýþ kuvvetlerinin etkisiyle parçalara ayrýlýp, yeryüzünün çukur yerlerinde
DetaylıTüm yaşayan organizmalar suya ihtiyaç duyarlar Çoğu hücre suyla çevrilidir ve hücrelerin yaklaşık %70 95 kadarı sudan oluşur. Yerküre içerdiği su ile
Su Kimyası Tüm yaşayan organizmalar suya ihtiyaç duyarlar Çoğu hücre suyla çevrilidir ve hücrelerin yaklaşık %70 95 kadarı sudan oluşur. Yerküre içerdiği su ile canlılık için gerekli ortamı sunar. Canlıların
Detaylı4.SINIF KİMYA KONULARI
K A İ M Y 4.SINIF KİMYA KONULARI MADDEYİ TANIYALIM MADDE NEDİR? Çevremizde dokunduğumuz,kokladığımız,gördü ğümüz birbirinden farklı birçok varlık vardır.az veya çok yer kaplayan her varlık madde olarak
DetaylıSEDİMANTER SÜREÇLER GÜNLENME & TAŞINMA
SEDİMANTER SÜREÇLER GÜNLENME & TAŞINMA sıkışma & çimentolanma günlenme ve ve erozyon erozyon mağma sediment günlenme nlenme ve ve erozyon erozyon ısı ve basınç ısı ve basınç ergime ergime soğuma so uma
DetaylıKimyasal Toprak Sorunları ve Toprak Bozunumu-I
Kimyasal Toprak Sorunları ve Toprak Bozunumu-I asitleşme-alkalileşme (tuzluluk-alkalilik) ve düşük toprak verimliliği Doç. Dr. Oğuz Can TURGAY ZTO321 Toprak İyileştirme Yöntemleri Toprak Kimyasal Özellikleri
DetaylıKONU 11: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: MİNERALLER. Taşın Hammadde Olarak Kullanımı
KONU 11: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: MİNERALLER Taşın Hammadde Olarak Kullanımı Odun ve kemik gibi, taş da insanın varlığının ilk evrelerinden bu yana elinin altında bulunan ve doğanın ona verdiği
DetaylıINS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ
5/29/2017 1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Orhan ARKOÇ e-posta : orhan.arkoc@klu.edu.tr Web : http://personel.klu.edu.tr/orhan.arkoc 5/29/2017 2 BÖLÜM 10 KAYAÇLARIN ve SÜREKSİZLİKLERİNİN
DetaylıBAŞLICA TOPRAK TİPLERİ
BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ Topraklar zonal, intrazonal ve azonal topraklar olmak üzere üçe ayrılır. 1. Zonal (Yerli) Topraklar iklim ve bitki örtüsüne bağlı olarak oluşan ve bütün katmanların(horizonların)
DetaylıSarıçam (Adana, Güney Türkiye) Jeositi: İdeal Kaliş Profili. Meryem Yeşilot Kaplan, Muhsin Eren, Selahattin Kadir, Selim Kapur
Sarıçam (Adana, Güney Türkiye) Jeositi: İdeal Kaliş Profili Meryem Yeşilot Kaplan, Muhsin Eren, Selahattin Kadir, Selim Kapur Kaliş genel bir terim olup, kurak ve yarı kurak iklimlerde, vadoz zonda (karasal
DetaylıBBP JEOLOJİ. Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü
BBP JEOLOJİ http://i44.tinypic.com/9rlwea.jpg Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü I.HAFTA Jeoloji hakkında temel bilgiler, dalları, tarihçe, jeoloji mühendisinin uğraş alanları, jeoloji
DetaylıHitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü. Öğr. Gör. Kayhan ALADOĞAN
Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Öğr. Gör. Kayhan ALADOĞAN ÇORUM 2017 Tortul ve magmatik kayaçların sıcaklık ve basınç etkisiyle değişmeleri (başkalaşmaları) sonucu oluşan kayaçlara
DetaylıDERSĐN SORUMLUSU : PROF.DR ĐNCĐ MORGĐL
DERSĐN SORUMLUSU : PROF.DR ĐNCĐ MORGĐL HAZIRLAYAN : HALE ÜNAL KĐMYASAL REAKSĐYONLARA GĐRĐŞ -Değişmeler ve Tepkime Türleri- Yeryüzünde bulunan tüm maddeler değişim ve etkileşim içerisinde bulunur. Maddelerdeki
DetaylıHALOJENLER HALOJENLER
HALOJENLER HALOJENLER Bu grup bileşimlerinde flor (F), klor (Cl), brom (Br) ve iyot (I) gibi halojen iyonlarının hakim olmaları ile karakterize olurlar. Doğada 85 çeşit halojenli mineral tespit edilmiştir.
DetaylıYERKÜRE VE YAPISI. Çekirdek (Ağır Küre) Manto (Ateş Küre (Magma)) Yer Kabuğu (Taş Küre) Hidrosfer (Su Küre) Atmosfer (Hava Küre)
YERKÜRE VE YAPISI Dünya iç içe kürelerden meydana gelmiştir. Bu katmanların kalınlıkları, yoğunlukları ve bileşimleri birbirinden çok farklıdır. Yoğunlukları dışarıdan Dünya nın merkezine doğru artar.
Detaylı5) Çözünürlük(Xg/100gsu)
1) I. Havanın sıvılaştırılması II. abrika bacasından çıkan SO 3 gazının H 2 O ile birleşmesi III. Na metalinin suda çözünmesi Yukardaki olaylardan hangilerinde kimyasal değişme gerçekleşir? 4) Kütle 1
Detaylıİfade olarak: Hidrotermal = Sıcak çözelti;
İfade olarak: Hidrotermal = Sıcak çözelti; Alterasyon = Bozunma veya değişim; Yani Sıcak çözeltili bozuşma Bilimsel Olarak: Sıcak sulu çözeltilerin, geçtikleri yollar boyunca yan kayaçla giriştikleri fiziksel
DetaylıEkosistem ve Özellikleri
Ekosistem ve Özellikleri Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Ekosistem Belirli bir bölgede yaşayan ve birbirleriyle sürekli etkileşim halindeki canlılar (biyotik faktörler) ve cansız
Detaylı5. SINIF FEN BİLİMLERİ YER KABUĞUNUN GİZEMİ TESTİ
1) Aşağıdaki anıtlardan hangisi diğerlerinden farklıdır? A) B) C) D) 2) I Arazide daha önce olmayan, kaynak suların, suya doygun alanların ve su sızıntılarının oluşması. II Bina temelleri altında çatlama,
DetaylıMETEOROLOJİ. III. Hafta: Sıcaklık
METEOROLOJİ III Hafta: Sıcaklık SICAKLIK Doğada 2 tip denge var 1 Enerji ve sıcaklık dengesi (Gelen enerji = Giden enerji) 2 Su dengesi (Hidrolojik döngü) Cisimlerin molekülleri titreşir, ancak 273 o C
DetaylıTOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR. Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar
TOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar 1. Magmatik Kayaçlar Magmanın arz kabuğunun çeşitli derinliklerinde
DetaylıÇevre Biyolojisi
Çevre Biyolojisi 115-02 Bölüm 03-02 Temel Ekolojik Kavramlar ve Süreçler Çağatay Tavşanoğlu 2017-2018 Güz Biyojeokimyasal döngüler ve madde geri kazanımı Ekosistem boyunca enerji akışı tek yönlü bir süreçtir
DetaylıMaddeyi Oluşturan Tanecikler
Maddeyi Oluşturan Tanecikler a) Saf Madde : Kendine özgü fiziksel ve kimyasal özellikleri olan, ayırt edici özellikleri bulunan ve bu ayırt edici özellikleri sabit olan maddelere saf madde denir. Elementler
DetaylıMAGMATİK KAYAÇLAR. Magmanın Oluşumu
MAGMATİK KAYAÇLAR Magmanın Oluşumu Taş hamuru veya taş lapası anlamına gelen magma,yer kabuğundaki yükselişleri sırasında meydana gelen olaylarla Magmatik Kayaçlara dönüşür. Magma, ergime sıcaklıkları
DetaylıSolunum. Solunum ve odunsu bitkilerin büyümesi arasında yüksek bir korelasyon bulunmaktadır (Kozlowski ve Pallardy, 1997).
SOLUNUM Solunum Solunum, canlı hücrelerdeki organik maddelerin oksidasyonuyla, enerjinin açığa çıkarılması olayı olarak tanımlanır. Açığa çıkan enerji, kimyasal enerji (ATP) olarak depolanır. Solunum ürünleri,
DetaylıAtomlar ve Moleküller
Atomlar ve Moleküller Madde, uzayda yer işgal eden ve kütlesi olan herşeydir. Element, kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan maddedir. -Doğada 92 tane element bulunmaktadır. Bileşik, belli
DetaylıIsı Cisimleri Hareket Ettirir
Isı Cisimleri Hareket Ettirir Yakıtların oksijenle birleşerek yanması sonucunda oluşan ısı enerjisi harekete dönüşebilir. Yediğimiz besinler enerji verir. Besinlerden sağladığımız bu enerji ısı enerjisidir.
Detaylı5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI
5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI Yeryüzündeki sular küçük damlacıklar halinde havaya karışır. Bu damlacıklara su buharı diyoruz. Suyun küçük damlacıklar halinde havaya
DetaylıPaylaşılan elektron ya da elektronlar, her iki çekirdek etrafında dolanacaklar, iki çekirdek arasındaki bölgede daha uzun süre bulundukları için bu
4.Kimyasal Bağlar Kimyasal Bağlar Aynı ya da farklı cins atomları bir arada tutan kuvvetlere kimyasal bağlar denir. Pek çok madde farklı element atomlarının birleşmesiyle meydana gelmiştir. İyonik bağ
DetaylıSu, yaşam kaynağıdır. Bütün canlıların ağırlıklarının önemli bir kısmını su oluşturur.yeryüzündeki su miktarının yaklaşık % 5 i tatlı sulardır.
DOĞADA SU DÖNGÜSÜ Yaşama birliklerinde ve onun büyütülmüşü olan tabiatta canlılığın aksamadan devam edebilmesi için bazı önemli maddelerin kullanılan kadar da üretilmesi gerekmektedir.doğada ekolojik önemi
DetaylıFeldispatlar: K (Alkali Felds.): Mikroklin, Ortoklaz, Sanidin. Na Na: Albit, Oligoklaz Ca: Andezin, Labrador, Bitovnit, Anortit Ca
B) FELDİSPAT GRUBU MİNERALLER: Feldispatlar: K (Alkali Felds.): Mikroklin, Ortoklaz, Sanidin. Na Na: Albit, Oligoklaz Ca: Andezin, Labrador, Bitovnit, Anortit Ca Kumtaşlarında genellikle arkoz feldispatı
DetaylıVIA GRUBU ELEMENTLERİ
Bölüm 8 VIA GRUBU ELEMENTLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. O, S, Se, Te, Po O ve S: Ametal Se ve Te: Yarı metal Po: Metal *Oksijen genellikle bileşiklerinde
DetaylıFENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ EĞİTİM KURUMLARI ANADOLU LİSESİ 10. SINIFLAR COĞRAFYA İZLEME SINAVI
1. 2. Kalker gibi tortul kayaçların metamorfik kayaçlarına dönüşmesinde etkili olan faktörler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir (5 puan)? A. Soğuma - Buzullaşma B. Ayrışma - Erime C. Sıcaklık - Basınç
DetaylıYeryüzünün en yaşlı kayacı milyar yıl
KAYAÇLAR Tek bir veya birden fazla minerale ait kristal ve/ veya tanelerin bir araya gelerek oluşturdukları katı kütlelere kayaç veya taş adı verilir. Kayaçlar kökenleri ve oluşum koşullarına göre üç gropta
DetaylıMİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ
MİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ Yapılar zemin veya kayalardan oluşan bir temel üzerine oturtulur. Kum, çakıl, şilt ve kil gibi malzemeler ve ayrık tortul kayaçlar zemin ortamını, KAYA Diyajeneze
DetaylıÇimentolu Sistemlerde Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi
Çimentolu Sistemlerde Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimentolu Sistemlerde Dayanıklılık - Çimentolu Sistemlerde Dayanıklılık - Alkali Silika Reaksiyonu - Alkali Silika
Detaylıtoprak, suyu filtre eder, bitkilere besin maddesi sağlar, insanların yiyecek ve giyeceklerini sağlar
toprak, suyu filtre eder, bitkilere besin maddesi sağlar, insanların yiyecek ve giyeceklerini sağlar Neden toprak bilimi göz korkutur? Neden toprak bilimi göz korkutur? Tamamiyle yeni terimler ve deyimler
Detaylı9. SINIF KONU ANLATIMI 5 CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU
9. SINIF KONU ANLATIMI 5 CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU Canlıların yapısına katılan maddeler çeşitli özellikler nedeni ile temel olarak iki grupta incelenir. Canlının Temel Bileşenleri
DetaylıJEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ
JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ 2. HAFTA Arş. Gör. Dr. Kıymet DENİZ GENEL BİLGİLER Petrografi Ve Petroloji Nedir? Latince Petr- taş kelimesinden türetilmiş petrografi ve petroloji birbirini
Detaylı10. Bölüm: TOPRAK REAKSİYONU (ph)
10. Bölüm: TOPRAK REAKSİYONU (ph) Toprağın asitlik veya bazlık derecesinin göstergesidir Nötr veya nötral = 7.0 Asidik < 7.0 Alkali > 7.0 Bir toprağın asit veya alkali reaksiyon göstermesi toprak çözeltisindeki
DetaylıMADDENİN ISI ETKİSİYLE DEĞİŞİMİ A. Isınma ve soğuma
MADDENİN ISI ETKİSİYLE DEĞİŞİMİ A. Isınma ve soğuma B. Hal değişimi A. Bozunma A. ISINMA VE SOĞUMA Maddeler bulundukları ortamlara bağlı olarak sıcak yada soğuk olabilirler. Isının en önemli özelliklerinden
Detaylı4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI
4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI 1. Dünya mızın şekli neye benzer? Dünyamızın şekli küreye benzer. 2. Dünya mızın şekli ile ilgili örnekler veriniz.
DetaylıADIM ADIM YGS LYS Adım EKOLOJİ 7 MADDE DÖNGÜLERİ (Su, Karbon ve Azot Döngüsü)
ADIM ADIM YGS LYS 100. Adım EKOLOJİ 7 MADDE DÖNGÜLERİ (Su, Karbon ve Azot Döngüsü) MADDE DÖNGÜLERİ Ekosistemde kimyasal elementler sınırlı sayıda bulunur. Bu nedenle bu kimyasal elementeler organik ve
DetaylıSuyun Fizikokimyasal Özellikleri
Suyun Fizikokimyasal Özellikleri Su bitkinin yaşamında yaşamsal bir rol oynar. Bitki tarafından yapılan her gram başına organik madde için kökler tarafından 500 gr su alınır. Bu su, bitkinin bir ucundan
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 5. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU
ADIM ADIM YGS-LYS 5. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU Canlıların yapısına katılan maddeler çeşitli özellikler nedeni ile temel olarak iki grupta incelenir. Canlının Temel Bileşenleri
DetaylıMADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI
SU HALDEN HALE GİRER Su 3 halde bulunur: Katı, sıvı ve gaz. * Gaz halindeki bir maddenin sıvı hale geçmesine YOĞUŞMA denir. * Kar kışın yağar. Yağmur ise daha çok ilkbahar mevsiminde yağar. * Yeryüzündeki
DetaylıÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK
ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprağın Oluşumu Fiziksel Parçalanma Kimyasal Ayrışma Biyolojik Ayrışma Toprağın Doğal Yapısı Katı Kısım Sıvı Kısım ve Gaz Kısım Toprağın Katmanları
DetaylıAdsorpsiyon. Kimyasal Temel İşlemler
Adsorpsiyon Kimyasal Temel İşlemler Adsorpsiyon Adsorbsiyon, malzeme(lerin) derişiminin ara yüzeyde (katı yüzeyinde) yığın derişimine göre artışı şeklinde tanımlanabilir. Adsorpsiyon yüzeyde tutunma olarak
DetaylıBetonda Dayanıklılık Sorunları ve Çözümleri Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi
Betonda Dayanıklılık Sorunları ve Çözümleri Alkali Silika Reaksiyonu (ASR) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Betonda Dayanıklılık - Betonda Dayanıklılık - Alkali Silika Reaksiyonu - Alkali Silika Reaksiyonuna
DetaylıKimyanın Temel Kanunları
Kimyanın Temel Kanunları A. Kütlenin Korunumu Kanunu Lavoiser miktarı belli olan kalay (Sn) parçasını içinde bir miktar hava bulunan bir fanusa koyarak tartmış.daha sonra fanusu içindekilerle birlikte
DetaylıDERS 6. Yerkabuğunu Oluşturan Maddeler: Mineraller ve Kayaçlar
DERS 6 Yerkabuğunu Oluşturan Maddeler: Mineraller ve Kayaçlar Yerkabuğunu Oluşturan Maddeler: Mineraller ve Kayaçlar Mineraller Mineraller doğada bulunan, belirli kimyasal bileşimi ve muntazam atomik düzeni
DetaylıKİMYA-IV. Yrd. Doç. Dr. Yakup Güneş
KİMYA-IV Yrd. Doç. Dr. Yakup Güneş Organik Kimyaya Giriş Kimyasal bileşikler, eski zamanlarda, elde edildikleri kaynaklara bağlı olarak Anorganik ve Organik olmak üzere, iki sınıf altında toplanmışlardır.
DetaylıSU HALDEN HALE GİRER. Nazife ALTIN. Fen ve Teknoloji
SU HALDEN HALE GİRER SU DÖNGÜSÜ Güneş, yeryüzündeki karaları ve suları ısıtır. Havayı ise yeterince ısıtamaz. Havanın bir kısmı dolaylı yoldan ısınır. Karalar ve suların ısınması sırasında bunlarla temas
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON)
12. SINIF KONU ANLATIMI 24 STOMA VE TERLEME (TRANSPİRASYON) STOMA Genellikle yaprakta bulunan bitkide gaz alışverişini sağlayan küçük gözeneklerdir. Bitkinin yaşadığı iklim koşuluna bağlı olarak konumu
DetaylıBİTKİ BESİN MADDELERİ (BBM)
BİTKİ BESİN MADDELERİ (BBM) Toprak Bilgisi Dersi Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Işık Enerjisinin Kimyasal Enerjiye Dönüştürülmesi Fotosentez, karbon (C), oksijen (O) ve hidrojen (H) atomlarını
DetaylıISI VE SICAKLIK. 1 cal = 4,18 j
ISI VE SICAKLIK ISI Isı ve sıcaklık farklı şeylerdir. Bir maddeyi oluşturan bütün taneciklerin sahip olduğu kinetik enerjilerin toplamına ISI denir. Isı bir enerji türüdür. Isı birimleri joule ( j ) ve
Detaylı1. Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir?
Soru - Yanýt 15 1. Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir? Yanýt: Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere kayaç denir.
Detaylı