Bacak krampları; Nocturnal Muscles Cramps; Age- Related Cramps; Yaşa bağlı kramplar; Muscle Cramps;

Transkript

1 GECE KRAMPLARI Bacak krampları; Nocturnal Muscles Cramps; Age- Related Cramps; Yaşa bağlı kramplar; Muscle Cramps; GECE KRAMPI NEDİR? Genellikle bacaklarda nadiren ayaklarda gece ortaya çıkan ağrılı kramplar dır. Kramplar gece, sabaha karşı ortaya çıkar ağrılıdır ve hastayı uyandırır. Genellikle bir hasar bırakmadan kendi kendine geçer. GECE KRAMPLARI NEDEN OLUR? Gece kramplarının sebebi tam olarak bilinmemektedir ancak sinir-kas ve kan akımı dengesizlikleri sebep olarak görülmektedir. GECE KRAMPLARINI BAŞLATAN SEBEPLER NELERDİR? Gece krampları daha çok 50 yaş civarında, Uzun süre oturarak çalışanlarda, Uzun süre ayakta duranlarda, Sert zeminde oturanlarda, Gebelerde, Düz taban, taban çökmesi, yürüme ve duruş bozukluğu olanlarda, Alkoliklerde, Parkinson gibi bazı nörolojik hastalıklarda, Hipertansiyon ilaçları kullananlarda, Psikiyatrik sebeple ilaç kullananlarda, Diyabet hastalarında,

2 Tiroid hastalarında, Aşırı terleyenlerde, Hormon tedavisi görenlerde, Kan sodyum, potasyum, kalsiyum, magnezyum dengesizliklerinde, Susuz kalanlarda ve idrar söktürücü kullananlarda sık görülür. GECE KRAMPLARININ BELİRTİSİ NELERDİR? Gece yada sabaha karşı ortaya çıkan ani, ağrılı bacak kasılmaları ve kramplar dır. Nadiren ayaklarda da kramp olur. HASTALIK NASIL TEŞHİS EDİLİR? Hasta şikayetleri tanı koydurur. Kan değerlerine bakılmalıdır. Özel bir muayene bulgusu yada laboratuvar testi yoktur. GECE KRAMPLARININ TEDAVİSİ VAR MI? Altta yatan bir sebep bulunursa buna yönelik tedavi verilebilir. Örneğin duruş yürüyüş bozuklukları yada taban çökmesi tespit edilirse ortopedik tedaviler önerilir. Uzun süre oturan yada sert zeminde oturan kişiler için fizik egzersizler, sürekli ayakta duranlar için oturarak istirahat etmek tedavi sağlayabilir. Altta yatan diyabet, hipertansiyon ve hormonsal sebeplere yönelik tedavi yapılmalıdır. Eğer bir sebep bulunamaz ise aşağıdaki önlemler uygulanabilir: Kramp gelirse bacağın, ayağın gerilmesi, Kramp olan bacağın üstünde ayakta durmak ve hafif hafif yürümek, Kramp bölgesine sıcak yada soğuk tatbiki krampı azaltabilir, İlaç tedavisi: Gece kramplarının tedavisinde kullanılabilecek bir ilaç yoktur. Kinin in krampları hafiflettiği ve atak sayısını

3 azalttığına dair bilgiler bulunmaktadır ancak alerjik olduğu unutulmamalıdır. Çok ağır ve ağrılı vakalar da; Kas gevşeticiler, Kalsiyum kanal blokerleri, Antikonvulsan ilaçlar ( epilepsi ilaçları) denenebilir. GECE KRAMPLARINDAN KORUNMANIN YOLU VAR MI? Evet aşağıdaki önlemler gece kramplarını azaltabilir; Gün içinde ve gece yatmadan önce bacakları germe egzersizleri yapmak, Düzenli olarak ayak ve bacak egzersizleri yapmak ( hafif koşu- yürüyüş gibi), Bol sıvı tüketmek, Konforlu ortopedik ayakkabılar kullanmak, gece krampları sıklığını azaltır. Referanslar : Allen RE, Kirby KA. Nocturnal leg cramps. Am Fam Physician. 2012;86(4): Butler JV, Mulkerrin EC, et al. Nocturnal leg cramps in older people. Postgrad Med J. 2002;78: Garrison SR, et al. The effect of magnesium infusion on rest cramps: Randomized controlled trial. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2011;66(6): Nocturnal leg cramps. EBSCO DynaMed website. Available at: Updated January 7, Accessed December 16, /11/2011 DynaMed s Systematic Literature Surveillance.

4 Available at: El-Tawil S, Musa T, et al. Quinine for muscle cramps. Cochrane Database Syst Rev. 2010;(12):CD SODYUM ( Na+) Na+; Sodyum klor ile birlikte serumun en önemli mineralidir. Hücrelerin içinde yaşayabilecekleri ortamı sağlarlar. Hücre içinde az bulunur. Gıdayla alınır, idrar, ter ve dışkıyla atılır. Böbrekten büyük oranda süzülür ve geri emilir, az bir kısmı atılır. Sodyum İçin Normal Değerler: Sodyum normalde mmol/l arasında olmalıdır. Sodyum Testi ne için yapılır? Sodyum dengesi bizi hayatta tutar. Böbrek hastalıkları, diyabet, karaciğer hastalıkları ve tansiyon için diüretik gibi ilaçların kullanımında sodyum ve elektrolit dengesi kolayca bozulur, bu nedenle bu hastaların izlenmesinde sodyum miktarına sıklıkla bakılır. Sodyum Miktarını Arttıran Sebepler Aşırı tuz almak, Böbrek hastalıkları, Aşırı su kaybetmek, Böbrek üsü bezi hastalıkları, Şekersiz diyabet, Şeker hastalığı, İdrar söktürücüler.

5 Sodyum Miktarını Azaltan Sebepler Böbrek hastalıkları, Böbrek üstü bezi hastalıkları, İdrar söktürücüler, İlaçlar, Aşırı terleme, İshal gibi hastalıkların izlenmesinde Sodyum değeri önemlidir. KLOR Chloride test blood; Serum chloride test; Cl-; Klor negatif yüklü bir iyondur. Diğer mineraller ve iyonlar ile birlikte kan elektrolitlerini ve asit baz dengesini oluştururlar. Aralarındaki dengeye homeostaz denir ve bu dengenin korunması yaşam için çok önemlidir. Kan klor miktarı kandaki klor miktarını ölçen laboratuar testidir. Diğer elektrolitler (sodyum, potasyum, bikarbonat) ile birlikte değerlendirilir. Test birçok faktörden etkilenebilir. Kan klor miktarını arttıran ilaçlar: Asetazolamid, Amonyum klorür, Androjenler, Kortizon içeren ilaçlar, Östrojen, Guanetidin, Metildopa, Ağrı kesici ilaçlar kan klor miktarını arttırır.

6 Kan klor miktarını düşüren ilaçlar: Aldosteron, Bikarbonat içeren ilaçlar, İdrar söktürücüler (loop diüretikler), Tiazid gurubu idara söktürücü ilaçalr, Triamteren kan klor miktarını düşürür. Kan klor miktarına ne için bakılır? Kan elektrolit ve asit baz dengesinin, böbrek fonksiyonlarının, metabolik fonksiyonların değerlendirilmesinde diğer elektrolitler ile birlikte kullanılan bir laboratuar testidir. Kan Klor miktarı için normal değer: Normal değerler: neq/ml dir. Kanda klor miktarını arttıran (hiperkloremi) sebepler: Bromid zehirlenmesi, Karbonik anhidraz inhibitörü kullanımı (glokomda kullanılır), Metabolik asidoz, Respirtatuar alkaloz ( kompanse), Renal tübüler asidoz, Kan klor miktarının azalmasına ( hipokloremi ) neden olan hastalıklar: Addison hastalığı, Bartter sendromu, Yanıklar, Konjestif kalp yetmezliği, Dehidratasyon (susuzluk), İshal, kusma, terleme ile su kaybı, Hiperaldosteronizm, Metabolik alkaloz,

7 Respiratuar asidoz (kompanse), Uygunsuz Anti Diüretik Hormon ( ADH ) salınımı, Kan klor seviyesi Multipl Endokrin Neoplazi Tip II ve Primer Hiperaldosteronmizm hastalıklarının teşhisinde kullanılır. Referanslar: 1. DuBose TD Jr. Disorders of acid-base balance. In: Brenner BM, ed. Brenner and Rector s The Kidney. 8th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier;2008:chap Seifter JL. Acid-base disorders. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 119 KALSİYUM Ca; Ca+2; Serum calcium; Ca++; Calcium blood test: Kalsiyum vücudumuzun önemli yapı taşlarından birisidir. Tüm hücreler kalsiyuma ihtiyaç duyar. Kemik ve dişlerimiz kalsiyumdan oluşur. Kalbimizin çalışması, sinir siteminin ileti göndermesi, kaslarımızın kasılması ve kanımızın pıhtılaşması için kalsiyum gerekir. Kalsiyum kan içinde proteine bağlı ve serbest olarak dolaşır. Kanda iki tür kalsiyum değerine bakılır. Total kalsiyum ve iyonize kalsiyum. Kanda total kalsiyum değerini arttıran ilaçlar: Kalsiyum tuzları, Lityum, Tiazid Diüretik ler, Tiroksin, Vitamin D,

8 Aşırı süt içmek kan kalsiyumunu arttırır. Kan kalsiyum değerine ne için bakılır? Kemik hastalıkları, paratiroit bezi hastalıkları ve böbrek hastalıklarının teşhisi ve takibi amacıyla bakılır. Kalsiyum için normal değerler: Kalsiyum normalde 8,5 10,2 mg/dl dir. Kan kalsiyum miktarını arttıran sebepler: Addison hastalığı, Aşırı vitamin D alımı, Vitamin D zehirlenmesi, Aşırı kalsiyum alınması ( süt alkali sendromu), HİV / AİDS, Hiperparatiroidi, Granülomatöz enfeksiyon hastalıkları; Tüberküloz, Bazı mantar enfeksiyonları, Kemik tümörleri, Metastatik kemik tümörleri, Multipl Myelom, Hipertiroidi, Paget hastalığı, Aşırı hareketsiz yaşam, Sarkoidoz, Bazı ilaçlar: Lityum, Tamoksifen, Tiazid diüretikler Kalsiyum miktarını arttırırlar. Kan kalsiyumunu düşüren sebepler: Vitamin D eksikliği, Riketsiya, Osteomalazi,

9 Hipoparatiroidizm, Böbrek yetmezliği, Karaciğer yetmezliği, Magnezyum eksikliği, Beslenme bozuklukları, Emilim bozukluğu ile seyreden barsak hastalıkları ( malabsorbsyon ), Pankreatit kalsiyum miktarını düşürür. Ayrıca aşağıdaki hastalıkların tanısında ve takibinde kan kalsiyum değeri önemli bilgiler verir: Deliryum, Demans, Referanslar: Multipl Endokrin Neoplazi ler ( MEN I ve MEN II), Renal hücreli karsinom, Sekonder hiperparatiroidi. Wysolmerski JJ, Insogna KL. The parathyroid glands, hypercalcemia, and hypocalcemia. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap SAATLİK İDRARDA KALSİYUM İdrarda Kalsiyum; Calcium urine; Urinary Ca+2; İdrarda atılan kalsiyum miktarının ölçülmesidir. Kalsiyum vücudun en önemli minerallerinden birisidir. Kemikler, dişler kalsiyumdan oluşur, kasların kasılması, kalbin kasılması, sinirlerin uyarıları iletmesi, kanın pıhtılaşması kalsiyum sayesinde olur. Bazı hastalıklarda idrarla kalsiyum atılması

10 artar. Test 24 saatlik idrarda çalışılır. Aşağıdaki ilaçlar idrarla kalsiyum atılmasını arttırır: Antiasit ilaçlar, Antikonvülsan ilaçlar, ( epilepsi ilaçları), Bazı diüretikler idrarla kalsiyum atılmasını arttırır. Aşağıdaki ilaçlar idrarla kalsiyum atılmasını azaltırlar: Kortizonlu ilaçlar, Doğum kontrol ilaçları, Tiazid diüretikler. İdrarda kalsiyum testi ne için yapılır? Test kalsiyum böbrek taşlarının tedavisinde en uygun yaklaşımı görmek amacıyla, Paratiroid hastalıklarının takibinde kullanılır. İdrarda kalsiyum için normal değerler: normal gıdalar ile beslenenlerde mg/ gün, düşük kalsiyumlu gıdalar ile beslenenlerde mg / gün dür. İdrarda kalsiyum miktarını arttıran sebepler: (>300mg/ gün) Kronik böbrek hastalıkları, İdrardan kalsiyum kaçması ( kalsiyum böbrek taşına yol açar), Sarkoidoz, Aşırı kalsiyum alınması, Aşırı paratiroid hormonu yapılması, Bazı diüretik ilaçlar, Fazla vitamin D alınması idrarla kalsiyum çıkışını

11 arttırır. İdrarda kalsiyum miktarını azaltan sebepler: Malabsorbsyon sendromları, Paratiroid hormon eksikliği, Tiazid diüretikler, Vitamin D eksikliğine bağlı olabilir. Referanslar: 1. Bringhurst FR, Demay MB, Kronenberg HM. Hormones and disorders of mineral metabolism. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap Wysolmerski JJ, Insogna KL. The parathyroid glands, hypercalcemia, and hypocalcemia. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 266.