Türkiye Doku ve Organ Nakli Koordinasyon Sistemi. Dilek Okutur BaĢkent Üniversitesi Ġstanbul AraĢtırma ve Uygulama Merkezi Hastanesi

Transkript

1 Türkiye Doku ve Organ Nakli Koordinasyon Sistemi Dilek Okutur BaĢkent Üniversitesi Ġstanbul AraĢtırma ve Uygulama Merkezi Hastanesi

2 Neden Sistem? O Organ yetmezliği dil, din, ırk, cinsiyet, millet, zenginlik ayrımı yapmadan herkesin yakalanabileceği amansız bir hastalıktır. O Dünyada her yıl binlerce kiģi organ yetmezliğinden hayatını kaybediyor sadece hastalar değil aileleri de hayatlarını sarsan bu hastalıkla savaģmak zorunda kalıyor.

3 Organ nakli sadece tıbbi bir cerrahi iģlemle kalmayıp aslında; O Hukuk, O Etik, O Felsefe, O Sosyoloji, O Ekonomi, O Eğitim Kısacası; tümüyle insan hayatını ilgilendiren bir tedavidir.

4 Türkiye deki İlk Organ Nakilleri O Kalp Nakilleri (Ankara-Ġstanbul) 1968 O Ġlk Canlıdan Böbrek Nakli 1975 O Ġlk Kadavra (Eurotransplant) 1978 O Ġlk Kadavra (Türkiye) 1979

5 3 Kasım 1975

6 10 Ekim 1978

7 27 Temmuz 1979

8 *1994 yılında Organ Nakli KuruluĢları Koordinasyon Derneği (ONKKD) kuruldu. *ONKKD,böbrek,karaciğer,kalp,immünoloji danıģma kurulları kurarak organ temin ve dağıtım esaslarını belirledi. *2000 yılında Sağlık Bakanlığı tarafından Ulusal Organ Ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemi kuruldu.

9 Sistemin Amacı Organ ve doku nakli hizmetleri alanında çalıģan kurum ve kuruluģlar arasında koordinasyonu sağlamak, bağıģlanan organ ve dokuları;bilimsel kurallara, tıbbi ve etik anlayıģına uygun olarak, Adaletli dağıtımla, En uygun hastalara, En kısa sürede naklini sağlamaktır.

10 Organ Naklinde Ülkemizde Altyapı O Güçlü mevzuat alt yapısı O Çok iyi bir veri sistemi (TODS, DYOP, YOBİS, OBBS) O Ulusal Koordinasyon Sistemi (UKM ve buna bağlı 9 BKM) O Transport sistemi (Uçak, Helikopter, Kara Ambulansları) O 7/24 hizmet veren eğitimli personel O Yeterli sayıda ventilatöre sahip donanımlı Yoğun Bakımlar O Faaliyet izni verilmiş 119 Nakil Merkezi O Deneyimli nakil ekipleri

11 Ülkemizde Organ Nakli Mevzuatı Organ ve doku alınması,saklanması ve nakli hakkında kanun ( ) Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliği ( ) Ulusal Koordinasyon Sistemi ve Yönergesi ( ) Organ Nakli Merkezleri Yönergesi ( ) Organ ve Doku Nakli Koordinatörlüğü Eğitim Yönergesi (2008) Genelgeler

12 Dünyada Organ Nakli Kanunları O Türkiye dahil, bir çok ülkede, canlı donör organ transplantasyonları konusunda, donörün haklarını güvence altına alan, konunun istismarını önleyen ve organ ticaretini engelleyen transplant yasaları vardır. O Ġlk yasa Fransa (1947) O Organ ticaretini yasaklayan ilk yasa Ġtalya (1967) O Ġngiltere (1989) O Türkiye 29 Haziran 1979 ( 2238 Sayılı Kanun)

13 Web Takip ve Kayıt Sistemimiz

14 TODS un Amacı 1.Beyin ölümünden nakil işlemine kadar olan süreci yönetmek 2. Canlı nakillerde alıcı ve vericilerin takibini yapmak 3. Nakil merkezlerinin performansını (mortalite, greft kaybı, nakil oranı,vb) değerlendirmek ve takip etmek 4. Hatalı hasta kayıtlarının (T.C. no, mükerrer kayıt, yaşam durumu verici ve alıcı nakil durumları, vb.) yapılmasını engellemek 5. Sistemdeki Nakil kayıtları ile SGK kayıtlarını karşılaştırmak 6. Sistem üzerinden güncel istatistiki verilerin alınabilmesini sağlamak

15 Ulusal Doku ve Organ Nakli Koordinasyon Sistemimiz Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ulusal Koordinasyon Merkezi Ankara Bölge Koordinasyon Merkezleri Ankara-Ġstanbul-Ġzmir-Antalya-Bursa-Samsun-Diyarbakır-Adana-Erzurum Ġller (Organ Nakli Merkezleri ve Doku ve Organ Kaynağı Merkezler)

16 Bölge Koordinasyon Merkezlerimiz Ġstanbul BKM Samsun BKM Bursa BKM Ankara BKM Erzurum BKM Ġzmir BKM Antalya BKM Adana BKM Diyarbakır BKM

17 SİSTEMİN YAPISI Donör kaynağı Hastane Beyin Ölümü-donör Kayıt Beyin Ölümü Kayıt, Kadavra donör kayıt, Canlı Donör Kayıt, Bekleyen hasta Kayıt(Tüm Organlar), Organ Teklifi ve Dağıtımı, Eşleştirme Ulusal - Bölge Koordinasyon Merkezi (UKM - BKM) Doku Tipleme Laboratuvarları Organ Nakli Merkezi İl Sağlık Müdürlükleri ETİK KURUL 17

18 Organ Eşleştirme Organ Bekleyen Hasta Bilgileri Donör Bilgileri EĢleĢtirme KALP Bölgesel acil Bölgesel sıra Ulusal acil Ulusal sıra KARACĠĞER Acil Bölgesel sıra Ulusal sıra BÖBREK Ulusal acil Bölgesel sıra Ulusal sıra

19 Organ Eşleştirme O O O Öncelikli Olarak Acil Bildirimler ( Acil Onaylanma Tarihlerine Göre) Tam Uyum Böbrek 1. Toplam Puan =Doku uyum puanı + hasta yaşı + organın çıktığı bölge + diyaliz giriş süresi ) Karaciğer 1. Organın sunulduğu merkeze bağlı olarak (Bölge veya Ulusal Alım Sırası) 2. Kan grubu uyumu (aynı uyumlu uyumsuz) 3. Donörün yaş grubuna göre MELD veya PELD önceliği Kalp 1. Organın sunulduğu merkeze bağlı olarak (Bölge veya Ulusal Alım Sırası) 2. Kan grubu uyumu (aynı uyumlu)

20 Organ Transportu O 2832 kara ambulansı, 3 uçak ve 17 helikopterle faaliyet gösteren Hava Ambulans sistemi, bir yandan asli görevini yaparken, diğer taraftan organların ve nakil ekiplerinin transportunun sağlanmasına destek vermektedir.

21 Koordinasyon Sistemi ve Koordinatörler O Ülke genelinde UKM ve 9 BKM de toplam 56 Koordinatör 7/24 görev yapmaktadır OSahada organ temini ve nakil sürecinin koordinasyonunda görevli 625 koordinatör çalışmaktadır

22 Ulusal Koordinasyon Sistemin Amacı Ülke genelinde organ ve doku nakli hizmetleri alanında çalışan kurum ve kuruluşlar arasında gerekli koordinasyon ve denetimi sağlamak, Organ nakli koordinatörü Beyin Ölümü Kurulu 9 Bölge Koordinasyon Merkezi Yoğun bakım çalışanları Ulusal Koordinasyon Merkezi Organlarını bağışlayan kişi Doku tipleme laboratuvarları Organ nakli için bekleyen hasta Organ nakli merkezleri ulaşımda görevli kişiler/ kurumlar

23 Tarihli Güncel Organ Nakli Bekleme Listesi

24 Nakil Sayılarımız KADAVRADAN NAKİL CANLI VERİCİLİ NAKİL TOPLAM NAKİL SAYISI

25 Nakil Bekleyen ve Nakil Olan Hasta Sayısı Karşılaştırması KarĢılama oranı % TOPLAM NAKİL SAYISI BEKLEYEN HASTA SAYISI

26 Donör Sayıları % 77 canlı donör KADAVRA CANLI

27 Milyon Nüfus Başına Donör Kadavra Donör Canlı Donör Türkiye Hollanda Amerika İspanya Norveç İngiltere İsveç Fransa Avusturya Portekiz Avustralya İtalya Almanya Arjantin Meksika Brezilya Polonya Yunanistan Veriler Transplant Procurement Management (TPM) 2013 IRODaT tan alınmıģtır.

28 Yeterli Organ Bulunamazsa Organ bekleyen hastalarda mortalite ve morbidite artışı Organ bekleyen hastaların yaşam kalitesinde düşme İdeal olmayan organların kullanılmak zorunda kalınması Canlıdan nakillere ağırlık verilmesi Tedavi giderlerinde yükselme Organ nakli için Devlet tarafından yurtdışına gönderilen hastalar için çok büyük tutarda para harcanması Yasadışı organ ticaretine uygun ortam oluşması

29 Sağlık Bakanlığımızın Belirlediği Hedeflerimiz Beyin ölümü tesbit sayılarının 5 yıl içinde 2500 ün üstüne çıkarılması Kadavra donör oranının 5 yıl içinde 10 pmp nin üstüne çıkarılması Organ nakli alanında çalışan sağlık çalışanlarına, aileye yaklaşım konusunda iletişim tekniklerini de kapsayan ileri düzey eğitimler verilmesi Sağlık çalışanları ve toplumda organ bağışı konusunda kalıcı bir farkındalık ve ilgi oluşturulması Organ naklinde her alanda kalite ve standartları yükseltmek

30 TEġEKKÜRLER