İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii İÇİNDEKİLER... v BÖLÜM 1 TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN AMAÇLARI VE TEMEL İLKELERİ. Prof. Dr. Ruhi SARPKAYA

Transkript

1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii İÇİNDEKİLER... v BÖLÜM 1 TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN AMAÇLARI VE TEMEL İLKELERİ Prof. Dr. Ruhi SARPKAYA GİRİŞ... 2 EĞİTİM SİSTEMİ... 2 Sistem Nedir?... 2 Sistemin Özellikleri... 3 SİSTEMİ AÇIKLAYAN DİĞER KAVRAMLAR... 5 Toplumsal Sistemler ve Okullar... 5 EĞİTİM SİSTEMİNİN ÖĞELERİ... 7 TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN AMAÇLARI... 8 TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN TEMEL İLKELERİ TÜRK MİLLİ EĞİTİM SİSTEMİNİN GENEL SORUNLARI ÖZET KAYNAKÇA DEĞERLENDİRME SORULARI BÖLÜM 2 TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN YAPISI Prof. Dr. Ali Rıza ERDEM GİRİŞ TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN GENEL YAPISI... 34

2 Örgün Eğitim Okul Öncesi Eğitim Okul Öncesi Eğitimini Önemi Okul Öncesi Eğitimin Ülkemizdeki Geçmişi Okul Öncesi Eğitimin Amaçları Okul Öncesi Eğitimin Sorunları ve Çözüm Önerileri İlköğretim İlköğretimin Ülkemizdeki Geçmişi İlköğretimin Amaçları İlköğretimin Sorunları ve Çözüm Önerileri Orta öğretim Orta Öğretimin Amaçları Genel Orta Öğretim Genel Orta Öğretimin Geçmişi Genel Orta Öğretimin Sorunları ve Çözüm Önerileri Mesleki-Teknik Orta Öğretim Mesleki-Teknik Orta Öğretimin Geçmişi Mesleki-Teknik Orta Öğretimin Sorunları ve Çözüm Önerileri Yüksek Öğretim Yüksek Öğretimin Geçmişi Yüksek Öğretimin Amaçları Yüksek Öğretimin Sorunları ve Çözüm Önerileri Yaygın Eğitim Yaygın Eğitimin Gerekliliği: Toplumu Sürekli Eğitmek Yaygın Eğitimin Geçmişi Yaygın Eğitimin Amacı Yaygın Eğitimin Sorunları ve Çözüm Önerileri TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN ÖRGÜT YAPISI Merkezi Yönetim Odaklı Eğitim Milli Eğitim Bakanlığı Örgüt Yapısı Milli Eğitim Bakanlığı Merkez Örgütü Milli Eğitim Bakanlığı Taşra Örgütü Milli Eğitim Bakanlığı Yurt Dışı Örgütü Milli Eğitim Bakanlığı Örgüt Yapısıyla İlgili Sorunlar vi

3 ÖZET KAYNAKÇA DEĞERLENDİRME SORULARI BÖLÜM 3 OKUL ÖRGÜTÜ VE YÖNETİMİ Doç. Dr. Hasan DEMİRTAŞ GİRİŞ ÖRGÜT Örgütlerin Özellikleri Örgütlerin Sınıflandırılması BİR ÖRGÜT OLARAK OKUL OKULA ELEŞTİREL YAKLAŞIMLAR EĞİTİM-OKUL-TOPLUM VE İDEOLOJİ İLİŞKİSİ EGEMEN İDEOLOJİNİN GİZLİ KAYNAĞI ÖRTÜK PROGRAM OKUL EĞİTİMİNİN AMAÇLARI OKUL EĞİTİMİNİN GÖREVLERİ-İŞLEVLERİ YÖNETİM VE YÖNETİM BİLİMİNİN GELİŞİMİ Yönetim Nedir? EĞİTİM VE OKUL YÖNETİMİ Eğitim Yönetimi Okul Yönetimi Okul Yönetiminde Rol Oynayan Öğeler Okul Müdürünün Sorumlulukları Okul Müdürünün Görevleri Okul Yöneticilerinin Seçimi, Yetiştirilmesi ve Atanması OKUL YÖNETİCİSİ VE LİDERLİK Lider ve Yönetici ÖZET KAYNAKÇA DEĞERLENDİRME SORULARI vii

4 BÖLÜM 4 YÖNETİM KURAMLARI VE EĞİTİME YANSIMASI Doç. Dr. Pınar Yengin SARPKAYA GİRİŞ KURAM-UYGULAMA İLİŞKİSİ Kuram ve İşlevleri EĞİTİM YÖNETİMİ KURAMLARI KLASİK KURAMLAR Bilimsel Yönetim Yaklaşımı Yönetim Süreci Yaklaşımı Bürokrasi Kuramı Klasik Kuramların Eğitime Yansıması DAVRANIŞSAL (NEO-KLASİK) KURAMLAR İnsan İlişkileri Kuramı Davranışsal Kuramların Eğitime Yansıması ÇAĞCIL (MODERN) KURAMLAR Sistem Kuramı Durumsallık Yaklaşımı Çağcıl Kuramların Eğitime Yansıması YENİ KURAMLAR Z Kuramı Öğrenen Örgüt ÖZET KAYNAKÇA DEĞERLENDİRME SORULARI BÖLÜM 5 YÖNETİM SÜREÇLERİ Doç. Dr. Tuncay AKÇADAĞ GİRİŞ viii

5 KARAR VERME SÜRECİ Karara Katılım PLANLAMA SÜRECİ Niçin planlamaya ihtiyaç duyarız? Planın, hedeflerle nasıl bir bağlantısı vardır? ÖRGÜTLEME SÜRECİ İLETİŞİM SÜRECİ ETKİLEME (YÖNELTME) SÜRECİ EŞGÜDÜMLEME SÜRECİ DENETİM SÜRECİ ÖZET KAYNAKÇA DEĞERLENDİRME SORULARI BÖLÜM 6 PERSONEL HİZMETLERİNİN YÖNETİMİ Doç. Dr. Kemal KAYIKÇI GİRİŞ YASALARDA MEMUR KAVRAMI VE MEMUR SINIFLARI İÇİNDE EĞİTİM PERSONELİNİN YERİ Ülkemizde Kamu Personeli ve Memur Kavramları Memur Hizmet Sınıfları İçinde Eğitim ve Okul Çalışanlarının Yeri EĞİTİMDE PERSONEL HİZMETLERİNE YÖN VEREN YASAL DAYANAKLAR: PERSONELİN HAK, ÖDEV VE SORUMLULUKLARI Devlet Memurlarının Ödevleri ve Sorumlulukları Devlet Memurlarının Genel Hakları Devlet Memurlarının Uymaları Gereken Yasaklar OKULDA GÖREV YAPAN EĞİTİM İŞGÖRENLERİ VE GÖREVLERİ Yönetim Personeli Öğretim Personeli Destek Personeli OKULDA ÇALIŞAN PERSONEL İLE İLGİLİ OLARAK TUTULAN DEFTER VE DOSYALAR ix

6 EĞİTİM ÇALIŞANLARININ İŞE ALINMASI (SEÇME YERLEŞTİRME İŞLEMLERİ) Devlet Memurluğuna Seçme ve Atama Öğretmenlik Mesleğinin Özel Durumu ve Öğretmenliğe Atanma Yönetici Atama ve Göreve Başlama İşlemleri EĞİTİM ÇALIŞANLARININ ADAYLIK İŞLEMLERİ EĞİTİM ÇALIŞANLARININ YER DEĞİŞTİRME İŞLEMLERİ EĞİTİM ÇALIŞANLARININ YÜKSELMELERİ, DERECE, KADEME TERFİ VE ÖZLÜK İŞLEMLERİ Devlet Memurluğunda İlerleme ve Yükselmeler Görevde Yükselmek Kariyer Basamaklarında Yükselme EĞİTİM ÇALIŞANLARINA İLİŞKİN MALİ İŞLEMLER Aylık Tazminatlar Ek Ders Ücreti Ek Ders Görevinden Sayılan Haller EĞİTİM ÇALIŞANLARININ SOSYAL HAKLARI VE YARDIMLAR EĞİTİM ÇALIŞANLARI GÖREVİNİN SONA ERMESİ Yöneticilik Görevinin Sona Ereceği Haller EĞİTİM ÇALIŞANLARININ EMEKLİLİK İŞLEMLERİ EĞİTİM ÇALIŞANLARININ İZİN VE HASTALIK İŞLEMLERİ Yıllık İzinler Mazeret İzinleri Hastalık İzni Aylıksız İzinler Diğer İzinler EĞİTİM ÇALIŞANLARININ BİLGİ SİSTEMİ VE ÖZLÜK DOSYASI EĞİTİM ÇALIŞANLARININ ÖDÜLLENDİRİLMESİ EĞİTİM ÇALIŞANLARININ DİSİPLİN İŞLEMLERİ Disiplin Amirlerinin Yetki ve Sorumlulukları: Disiplin Cezaları: Savunma hakkı İtiraz EĞİTİM ÇALIŞANLARININ ŞİKAYET İŞLEMLERİ x

7 Müracaat Hakkı EĞİTİM ÇALIŞANLARININ DENETİMİ, REHBERLİĞİ, İŞBAŞINDA YETİŞTİRİLMESİ VE HİZMETİÇİ EĞİTİMİ Rehberlik, Denetim ve İşbaşında Yetiştirme Devlet Memurlarının Hizmetiçi Eğitim Yoluyla Yetiştirilmesi EĞİTİM ÇALIŞANLARININ İŞ GÜVENCESİ VE ÖRGÜTLENME Sendika ve Konfederasyonlara İlişkin Yasaklar ÖZET KAYNAKÇA DEĞERLENDİRME SORULARI BÖLÜM 7 ÖĞRENCİ HİZMETLERİNİN YÖNETİMİ Prof. Dr. Ali Rıza ERDEM GİRİŞ ÖĞRENCİ KİMDİR? ÖĞRENCİ ALIMI ÖĞRENCİLERİ SINIFLARA DAĞITMA ÖĞRENCİ DEVAMI ÖĞRENCİ BAŞARISI ÖĞRENCİLERİN NAKİL İŞLEMLERİ ÖĞRENCİ DİSİPLİN İŞLEMLERİ ÖĞRENCİ SORUNLARININ ÇÖZÜMÜ ON-LİNE ÖĞRENCİ HİZMETLERİ Elektronik Okul (E-Okul) ÖĞRENCİNİN OKULDAN AYRILMASI MEZUNLARIN İZLENMESİ ÖZET KAYNAKÇA DEĞERLENDİRME SORULARI xi

8 BÖLÜM 8 EĞİTİM PROGRAMLARININ YÖNETİMİ Doç. Dr. Ali ÜNAL GİRİŞ ÖĞRETİM LİDERLİĞİ ÖĞRETİMİN DENETİMİ Sonuç Tabanlı Denetim Klinik Denetim Demokratik Denetim EĞİTİM SİSTEMİMİZDE UYGULANAN EĞİTİM PROGRAMLARININ ÖZELLİKLERİ Programların Genel Özellikleri Eğitim Programlarının Öngördüğü Yöntem ve Teknikler Okul Müdürlerinin Eğitim Programlarıyla İlgili Görevleri EĞİTİM PROGRAMLARININ EŞGÜDÜMÜ Öğretmenler Kurulu Toplantıları Zümre Öğretmenler Kurulu Toplantıları Şube Öğretmenler Kurulu Toplantıları EĞİTİM-ÖĞRETİM ÇALIŞMALARININ PLANLANMASI Yıllık Çalışma Planının Hazırlanması Ders Yılı Süresi Seçmeli Derslerin Belirlenmesi ve Uygulanması Öğrencilerin Şubelerinin Belirlenmesi Ders Dağıtımının Yapılması Haftalık Ders Programı Destekleme ve Yetiştirme Kursları ÖĞRETMENLER TARAFINDAN YAPILACAK PLANLAMA ÇALIŞMALARI Ünitelendirilmiş Yıllık Plân Ders Plânı EĞİTİM TEKNOLOJİSİ Kütüphane ve Kitaplıklar Ders Kitapları Seçimi ve Kullanımı SOSYAL ETKİNLİKLER xii

9 Sosyal Etkinliklerle İlgili Genel Kurallar Öğrenci Kulübü Çalışma Esasları Toplum Hizmeti Çalışma Esasları Geziler Yarışmalar Beden Eğitimi, İzcilik, Müzik ve Halk Oyunları Çalışmaları Yayınlar Gösteriler, Konferans ve Paneller Tiyatro Çalışmaları Defile, Sergi ve Kermes Bayramlar, Belirli Gün ve Haftalar Sosyal Etkinliklerle İlgili Okul Müdürün Görevleri REHBERLİK HİZMETLERİ Okul Müdürünün Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerine İlişkin Görevleri İlköğretimde Yöneltme Rehberlik Programları Rehberlik Programlarının Planlanması Özel Eğitim Hizmetleri ÖZET KAYNAKÇA DEĞERLENDİRME SORULARI BÖLÜM 9 OKUL İŞLETMESİNİN YÖNETİMİ Doç. Dr. Hasan ARSLAN GİRİŞ OKUL VE OKUL YÖNETİMİ OKUL YÖNETİCİSİNİN ROLLERİ OKUL YÖNETİCİSİNİN GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI Okul Yöneticisinin Görevleri Okul Yöneticisinin Sorumlulukları xiii

10 OKUL YÖNETİCİSİNİN YETERLİK ÇEŞİTLERİ Teknik Yeterlik İnsancıl Yeterlikler Karar Yeterlikleri Teknolojik Yeterlikler OKULUN BİR İŞLETME GİBİ YÖNETİMİ OKUL YÖNETİMİNDE ELEKTRONİK VERİ YÖNETİMİ OKUL BÜTÇENİN ÖNEMİ VE İŞLEVLERİ RİSK YÖNETİMİ Okul Yönetiminde Riskin ve Belirsizliğinin Tanımlanması Risk Çeşitleri Risk Sınıflandırma OKUL YÖNETİMİNDE KAYIT YÖNETİMİ EĞİTİMİN FİNANSMANI Eğitime Ayrılan Kaynaklar Eğitim Finansmanının Kaynakları Okulların Gelir ve Giderleri Eğitim Finans Sisteminde Alternatiflerin Sınırlılığı SONUÇ ÖZET KAYNAKÇA DEĞERLENDİRME SORULARI BÖLÜM 10 OKULA TOPLUMSAL KATILIM Doç. Dr. Yusuf İNANDI GİRİŞ OKUL-ÇEVRE İLİŞKİLERİNİN BOYUTLARI Okula Ailenin Katılımı Genel Veli Toplantıları Şube Veli Toplantıları Bireysel Görüşmeler xiv

11 Aileden Kaynaklı Katılım Engelleri Okuldan Kaynaklanan Katılım Engelleri AİLENİN OKUL YÖNETİMİNE KATILIMI OKULA TOPLUMSAL KATILIMDA YASAL ÇERÇEVE Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu Okul Aile Birliği Yönetmeliği Öğrenci-Veli-Okul Sözleşmesi BASKI GRUPLARI İLE İLİŞKİLER OKULUN ÇEVREYE KATKILARI ÇEVRENİN OKULA KATKILARI VE HALKLA İLİŞKİLER ÇEVREYE YÖNELİK YAPILACAK ETKİNLİKLER VE İLKELERİ Geziler Yarışmalar Beden Eğitimi, İzcilik, Müzik ve Halk Oyunları Çalışmaları Yayınlar Gösteriler, Konferans ve Paneller Tiyatro Çalışmaları Defile, Sergi ve Kermes Bayram Kutlamaları-Törenler Okullarda Bilgisayar ve İnternet Kullanımı ÖZET KAYNAKÇA DEĞERLENDİRME SORULARI BÖLÜM 11 OKUL YÖNETİMİNDE İNSAN İLİŞKİLERİ Yrd. Doç. Dr. Turan Akman ERKILIÇ GİRİŞ ÖRGÜT KÜLTÜRÜ Örgüt Kültürünün Tanımı ve Önemi Örgütsel Kültüre İlişkin Çıkarımlar ve Örgüt Kültürünün Özellikleri Örgütsel Kültürün İçeriği ve Etkileşimi xv

12 Örgütsel Kültür Öğeleri Semboller, Kahramanlar ve Dil Din ve İnançlar Değerler Normlar, Temel Sayıltılar Yasalar ve Hukuksal Çerçeve Seremoniler- Törenler Ahlak Etik Kurallar Örgütsel Kültür Oluşumunun Katkı ve İşlevleri OKUL KÜLTÜRÜ DEMOKRASİ VE DEMOKRATİK EĞİTİM Demokrasi ve Temel İlkeleri Siyaset, Yönetim ve Demokrasi İlişkileri Demokrasi ve Demokratik Eğitim ile Okul Yönetimi İlişkileri ÖRGÜTSEL ÇATIŞMA Örgütsel Çatışma Tanımı Örgütsel Çatışmaya İlişkin Görüşler Örgütsel Çatışmanın Olumlu Yönleri Örgütsel Çatışmanın Olumsuz Yönleri Örgütsel Çatışma Stratejileri ve Çatışma Çözümüne İlişkin Yaklaşımlar ÖRGÜTSEL SOSYALLEŞME Örgütsel Sosyalleşme ve Kapsamı Örgütsel Sosyalleşmenin Amacı ve Önemi Örgütsel Sosyalleştirme Aşamaları Örgütsel Sosyalleşmeye İlişkin Çıkarımlar ÖZET KAYNAKÇA DEĞERLENDİRME SORULARI xvi