TÜRKİYE DE EBELİK ARAŞTIRMALARININ DURUMU. Prof. Dr. Zekiye KARAÇAM ADÜ- Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü

Transkript

1 TÜRKİYE DE EBELİK ARAŞTIRMALARININ DURUMU Prof. Dr. Zekiye KARAÇAM ADÜ- Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü

2 Sunum Planı Giriş Türkiye de yapılan ebelik araştırmalarının mevcut durumu Sonuç ve öneriler

3 Ebelik, kuramsal ve uygulamalı bir eğitimle bilgi ve ahlaki değerler üzerine temellendirilmiş bir bilim ve sanattır BİLİMSEL GÜÇ / BİLGİ GÜCÜ ebeliğin profesyonel gelişiminde çok önemli

4 Bilgi üretmenin yolu bilimsel araştırma yapmaktır Ebelik araştırmaları ebeliğin profesyonel gelişiminin önemli bir bölümünü oluşturmakta Meslek olmada Ebeliğin bütün üyelerince bilinen bir bilgi birikiminin olması ve bu bilgilerin karşılaşılan sorunların çözümlenmesinde kullanılması

5 BİZ NEDEN ARAŞTIRMA YAPIYORUZ?

6 KARİYER Profesyonel hizmet

7 KARİYER Profesyonel hizmet (toplumun / üniversitenin ve beklentileri

8 Profesyonel hizmet- üniversitenin ve toplumun beklentileri Eğitim öğretim Doğru ve güncel bilgiyi üretme / öğretme / kullanma Bilimsel bilgi üretme Profesyonel bilgi birikimi Mesleki sorunların çözümlenmesinde kullanılacak bilgi üretme ve kullanma Topluma hizmet Güncel bilgiye / kanıta dayalı hizmet sunma Hasta güvenliğini sağlama

9 EBELİKTE ARAŞTIRMA ve BİLGİ BİRİKİMİNİN DURUMU NEDİR??

10

11 Türkiye de ebelik araştırmalarının durumunu anlayabilmek için bilimsel araştırmaların yayınlandığı dergilere ve bilimsel toplantılar bakmak gerekir Türkiye de ebelikte lisans (1997), yüksek lisans (2000) ve doktora (2013) eğitimlerinin geç başlamasına paralel olarak bilimsel araştırma yapma ve yayınlamada gecikme olmuştur

12 Türkiye de 2000 de doçentlik sınavlarına giriş koşuşlu olarak web of Science de taranan dergilerde en az 3 makale yayınlamış olma koşulunun getirilmesi ile birlikte, uluslararası yayınlarda önemli derecede artış olmuştur Halen ülkemizde 2014 yılında yayın hayatına giren bir adet hakemsiz ebelik dergisi (e-sağlık Ebelik Dergisi) bulunmaktadır Ancak ebelik çalışmalarının hemşirelik ve tıp alanları ile ilgili dergilerde yayınlandığı görülmektedir

13 Ebelikle ilgili ilk bilimsel toplantılar düzenli olarak Ulusal ve Uluslararası Ebelik ve Ebelik Öğrenci Kongreleri Ayrıca, hemşirelik, çocuk, kadın doğum ve halk sağlığı ile ilgili olarak yapılan bilimsel toplantılarda da ebelik araştırmalarına yer verilmekte ve yapılan çalışmaların paylaşımı için ortamlar oluşturulmaktadır

14

15

16

17 Ebelik araştırmalarımız ne kadar görünür durumda mevcut durumunu anlamak için ulusal ve uluslararası yayın indekslerine bakılabilir

18 Türk Medline- tüm alanlar (17-20 Eylül 2017) ebelik anahtar kelimesi ile tarandığında 2381 ve ebelik bakımı anahtar kelimesi ile tarandığında 1 kayıt DergiPark ebelik anahtar kelimesi ile tarandığında 99 makale ebelik bakımı anahtar kelimesi ile tarandığında 1064 makale Uluslararası bazı indeksler Midwifery and Turkey anahtar kelimesi ile tarandığında PubMed: 269 CINAHL (EBSCO): -- Cochrane Library: 37 Bu sonuçlar içinde ebelik kavramının geçtiği çalışmalar olsa bile doğrudan ebelik bakımından söz eden çalışmaların çok yetersiz olduğunu gösterebilir

19 TÖK tez merkezinde, Tüm yılları ve tezin tümünü kapsayacak biçimde tarama yapıldığında, ebelik anahtar kelimesi ile 141 kayıt ebelik bakımı anahtar kelimesi ile 10 kayıt bulunmuştur Bu sonuçlardan ebelik alanında epeyce yüksek lisans tezi yapıldığı bilinmekle birlikte, yapılan tezlerde ebelik bakımı kavramının yeterince kullanılmadığı anlaşılmaktadır Bu durum araştırmacıların ya da tez danışmanlarının ebelik dışı alandan olması ile ilişkili olabilir

20 Türkiye de Yapılan Ebelik Araştırmalarının Durumu Türkiye de yapılan ve yılları arasında yayınlanan ebelik araştırmalarının mevcut durumunu saptamak amacıyla literatüre dayalı retrospektif - tanımlayıcı olarak Ocak ve Haziran 2016 tarihlerinde gerçekleştirilen bu çalışmada Google Akademik ve Ulusal Tez Merkezi veri tabanlarında ebelik, Google Akademik ve Pubmed veri tabanlarında midwifery and Turkey anahtar kelimeleri ile taranmış 543 araştırma elde edildi (toplam kayıt: 1423)

21

22

23

24

25

26 SONUÇLAR

27 Türkiye de yapılan ebelik araştırmalarının daha çok gözlemsel nitelikte ve tez dışı çalışma olduğu ebelik bölümü öğretim elemanları tarafından yapıldığı Türkçe olarak yayınlandığı mesleki gelişim, bilgi, görüş, rol, etik, malpraktis alanında ebelik ve diğer öğrenci örneklemi ile yapıldığı Ebelik mesleği ile ilgili mevcut bilimsel araştırma ve yayın organları yetersiz olduğu

28 ÖNERİLER

29 Ebelik araştırmalarının geliştirilmesi için Bilimsel araştırma stratejisinin oluşturulması öncelikli alanların saptanması ve çalışmaların bu saptanan konulara odaklandırılması Ebelik Eğitim Araştırma ve Geliştirme Derneği nin çalışmalarının desteklenmesi Ebelik araştırma ve uygulama merkezleri kurulabilir

30 Doğrudan Ebelik Alanında Bilimsel yayın yapan hakemli dergi çıkarılması ya da bu konuda yürütülen çalışmaların desteklenmesi (diğer dergilerde ebeliğe odaklanmada bazı sorunlar var)

31 Hizmet alanında çalışan ebelerin araştırmalara katılımının sağlanması Topluma dayalı, uygulama alanında karşılaşılan sorunlara, hizmet sunumu ve bakım kalitesinin geliştirilmesine yönelik araştırmaların arttırılması Akademisyen ve klinikte/alanda çalışan ebelerin birlikte yapacağı araştırmaların artırılması

32 Eğitimcilerinin örgün ve yaygın eğitimler sırasında bilimsel araştırma beceri ve deneyimleri geliştirebilmek için danışmanlık yapılabilecekleri sistemlerin oluşturulması Eğitim programlarının ebelerin araştırma yapma / bilgi üretme güncel bilgiye ulaşma ve kullanma konularında beceri geliştirebilecek biçimde yeniden düzenlemesi

33 Sağlık yöneticileri ve politikacıların bilimsel çalışmaların yapılması ve yayınlanması konusunda maddi ve manevi destek sağlayan politikalar geliştirmeleri ve uygulamaları Ebelerin araştırma ve proje destekleri konusunda bilgilendirilmesi

34 Ebelik hizmetlerinin kanıta dayalı uygulamalar kapsamında geliştirilmesi için ebelik alanında yapılan kanıt düzeyi yüksek randomize kontrollü deneysel ve sistematik derleme çalışmalarının arttırılması önerilebilir

35 TEŞEKKÜRLER