KD01-SS.04YT13. Üniversite. Hazırlık 01. ygs-lys tarih / ts TAR H B L M - I

Transkript

1 Üniversite ygs-lys tarih / ts Hazırlık 01 TAR H B L M - I 1. Tarihi olaylara tanıklık etmiş ya da olaylarla ilgili bilgi veren malzemelere belge ya da kaynak adı verilir. Kaynaklar yazılı, yazısız ve sözlü olarak sınıflandırılabilir. Buna göre, I. harita, II. yıllık, III. kil tablet malzemelerinden hangileri yazılı kaynak olarak nitelendirilebilir? 4. Eğer insanoğlu yeryüzünde ortaya çıktığı ilk haliyle kalsaydı tarih de olmazdı. Çünkü bu durumda incelenecek bir konu olmadığı gibi bunu sonraki kuşaklara aktaracak yazı ve diğer kültür ürünleri de olmazdı. Bu yargı aşağıdakilerden hangisini destekler niteliktedir? A) Din, tarihi süretçe önemli bir toplumsal öge olarak öne çıkmıştır. B) İnsan toplulukları gelişme içinde olmuşlardır. C) Toplumlar arası ekonomik rekabet, anlaşmazlıkları beraberinde getirmiştir. D) Askeri çatışmalar zaman içinde azalmıştır. E) Yazısız kaynakların tarih araştırmaları ile ilgili önemli bir değeri yoktur. 2. İspanya nın Ambrona Vadisi nde yapılan kazılarda yaklaşık yıl öncesine ait buluntulara rastlanmıştır. Bu buluntular; bölgede yaşayan insanların filleri bataklıklara doğru yönlendirdiklerini; hareket edemez hale geldiklerinde de mızrak ve baltalarla öldürdüklerini ortaya koymuştur. Bu bilgiler dikkate alındığında, söz konusu bölge insanları ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Yazıyı kullanmışlardır. B) Ticari alışverişlerde bulunmuşlardır. C) Yaşamlarını avcılıkla sürdürmüşlerdir. D) Madenleri işlemişlerdir. E) Tarım üretimini başlatmışlardır. 3. Tarihi olayları, belirli ideolojilerin çerçevesinden bakarak yorumlayan bir araştırmacının, tarihi bilim kılan aşağıdaki özelliklerden hangisini dikkate almadığı söylenebilir? A) Olayların neden-sonuç ilişkisi içerisinde meydana geldiği B) Olayların gerçekleştiği yerde araştırma yapılması C) Tarihi olayların tekrarlanamaz oluşu D) Olayların belgelere dayanarak açıklanması E) Olayların objektif biçimde incelenmesi 5. Dünyada cereyan eden olaylar, sadece yeri ve zamanı bakımından değil, cereyan tarzı, rol oynayan kişiler bakımından da farklılıklar gösterir. Şartların uygun olması halinde benzer olaylar meydana gelebilirse de tarih tekerrür etmez. Bu durum tarih bilimiyle ilgili aşağıdaki ilkelerden hangisinin bir sonucudur? A) Bilgi kaynaklarının yetersizliği B) Objektif araştırma çabası C) Sözlü kaynakların dikkate alınması D) Tarihi olayların tekrarlanamaması E) Tarihi kişiliklerin anlaşılmasının zor olması 6. Efsane, hikaye, destan gibi sözlü kaynaklar, yazıya geçirildikleri döneme kadar dilden dile dolaştıkları için olayları gerçekte olduğundan daha farklı şekilde yansıtabilir. Bu durumun, tarih araştırmalarında aşağıdakilerden öncelikle hangisini zorunlu hale getirdiği söylenebilir? A) Sözlü kaynakların kullanılmamasını B) Olayın sonuçlarının belirlenmesini C) Sözlü kaynaklara eleştirel yaklaşılmasını D) Gelişmenin taraflarının belirlenmesini E) Sadece yazılı kaynaklara başvurulmasını 1 KD01-SS.04YT13

2 TAR H B L M NE - I G R fi - I YGS-LYS TARİH / ts Tarihi bilgilerin, ortaya çıkabilecek yeni kaynak ve belgelere dayalı olarak değişebileceği mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Bu ilke, I. geçmişte yaşanmış olaylarla ilgili mutlak doğrulara ulaşılmasının güç olması, II. tarihi yargıların zamanla değişebileceği, III. tarihi olaylarla ilgili doğru sonuçlara ulaşmanın imkansız olması olgularından hangileri ile ilgilidir? 11. Tarih çağları, insanlığı etkileyen önemli olaylar dikkate alınarak başlatılmış ve bitirilmiştir. Bu bilgi dikkate alındığında, I. sosyal, II. askeri, III. kültürel gelişmelerden hangilerinin tarih çağlarının şekillenmesinde etkisinden söz edilebilir? D) II ve III E) I, II ve III 8. Tarihi kaynakların bilgi değeri göz önüne alındığında, I. kitabe, II. mitoloji, III. para malzemelerinden hangilerinin daha kesin bilgiler içerdiği söylenebilir? D) I ve II E) I ve III 9. Olayların cereyan ettikleri coğrafi bölgelerin koşullarının bilinmesi tarih araştırmaları için son derece önemlidir. Bu durumun, I. zaman unsurunun öne çıkarılması, II. tarih araştırmalarında sınıflandırma yapılması, III. mekanın sosyal gelişmeler üzerindeki etkilerinin ortaya çıkarılması çalışmalarından hangilerinde rol oynadığı savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 10. Tarihi sürecin belirli zaman dilimlerine bölünmesiyle yapılan sınıflandırmaya zamana göre sınıflandırma adı verilir. Bu tanım dikkate alındığında, I. Cilalı Taş Dönemi, II. İlk Çağ, III. XIX. yüzyıl şeklindeki sınıflandırmalardan hangilerinin zamana göre sınıflandırma olduğu söylenebilir? D) II ve III E) I, II ve III 12. Tarih araştırmaları sırasında, araştırmacıların dikkate alması gereken unsurlardan biri de, aynı konuda daha önce kaleme alınmış çalışmaların incelenmesidir. Bu çabanın, I. gereksiz bilgi tekrarlarına düşülmemesi, II. olayın geniş biçimde araştırılması, III. gözlem olanaklarının aranması düşüncelerinden hangileri ile ilgili olduğu söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 13. Tarih araştırmalarında birden fazla sayıda kaynağa başvurulması, I. olayın gerçekliğinin belirlenmesi, II. olayda rolü olanların etkilerinin ortaya konulması, III. olayın ayrıntılarının ortaya çıkarılması amaçlarından hangileri ile ilişkilendirilebilir? 14. Tarih bilimi, insanoğlunun en eski dönemlerden başlayarak ortaya koyduğu siyasi, askeri, sosyal ve ekonomik tecrübeleri günümüze aktarmak gibi son derece önemli bir sorumluluk üstlenmiştir. Buna göre, I. geçmiş ile bugün arasında köprü kurma, II. devletler arası rekabeti sona erdirme, III. günümüz toplumlarını geçmişin birikimlerinden yararlandırma işlevlerinden hangilerinin tarih bilimi ile ilgili olduğu söylenebilir? D) I ve III E) I, II ve III 2

3 Üniversite ygs-lys tarih / ts Hazırlık 02 TAR H B L M - II 1. Tarih öncesi döneme ait bir insan fosilinin bulunması genellikle rastlantılara bağlıdır. Ancak coğrafya bilgisi bu tür araştırmaları oldukça kolaylaştırmaktadır. Bu bilgilere göre, I. Tarih araştırmalarında değişik bilim dalları ile ortak çalışılmaktadır. II. Sözlü kaynaklar tarih araştırmalarını kolaylaştırmaktadır. III. Tarih araştırmaları yazılı kaynaklara dayalı olarak gerçekleştirilmelidir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? 4. Tarihi öncesi çağların belirli bölümlere ayrılmasında aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur? A) Toplumları etkileyen askeri gelişmeler B) Dünyayı etkileyen ekonomik gelişmeler C) Kullanılan araç-gereçler ve bunların yapıldığı madenler D) Doğa olayları E) Çok tanrılı dinler 2. Nümizmatik bilimi, geçmiş dönemlerde basılmış paralar üzerinde çalışır. Madeni paraların hangi metalden yapıldığını özellikle dikkate alır. Bu şekilde bir çalışmayla, I. parayı basan devletin nüfusu, II. paranın sahibi olan devletin ekonomik durumu, III. paranın basıldığı dönemdeki önemli askeri gelişmeler olgularından hangileri ile ilgili bilgi elde edilebilir? D) II ve III E) I, II ve III 3. İlk Çağ toplumları tarafından hazırlanan takvimler, Güneş Yılı ve Ay Yılı olarak temelde iki esasa dayalı idi. Bu gelişme, I. Takvimler, farklı gök cisimlerinin hareketleri gözlenerek oluşturulmuştur. II. Din olgusu takvimlerin hazırlanmasında etkilidir. III. Her toplum kendi takvimini oluşturmuştur. yargılarından hangilerini destekler niteliktedir? D) II ve III E) I, II ve III 1 5. I. Orta Çağ Tarihi II. İstanbul Tarihi III. İslam Tarihi IV. Türklerin Tarihi Yukarıda verilen tarih çalışmaları arasında aşağıdaki sınıflandırma çeşitlerinden hangisine örnek verilmemiştir? A) Zamana göre tarih B) Mekana göre tarih C) Konuya göre tarih D) Genel tarih E) Özel tarih 6. Aşağıdakilerden hangisi tarih biliminin insanlığa sağladığı yararlar arasında gösterilemez? A) İnsanlığın tarihi tecrübesinin gelecek kuşaklara aktarılması B) Toplumlara ulus, vatan bilincinin kazandırılması C) Geçmişte yaşanmış olaylardan ders çıkarılması D) Yaşanan olayların daha iyi anlaşılması E) Kültürel farklılıkların sona erdirilmesi 7. Aşağıdakilerden hangisinin tarih öncesi dönemler için ana kaynak olduğu ileri sürülemez? A) Mağara B) Av baltaları C) Seramik kaplar D) Taş kitabeler E) Altın süs eşyaları KD01-SS.04YT13

4 TAR H B L M NE - IIG R fi - I YGS-LYS TARİH / ts Tarihi olaylarda mekanın etkisinin tam olarak tespit edilebilmesi için, 12. Tarih araştırmalarında yer ve zaman unsurunun bilinmesi aşağıdakilerden hangisini kolaylaştırır? I. coğrafya biliminin verilerinden yararlanma, II. olayın gerçekleştiği yerde araştırma yapma, III. harita çizimini öğrenme uygulamalarından hangilerinin gerekli olduğu söylenemez? A) Olayın gerçekliğinin kontrol edilebilmesini B) Olayın günümüz koşullarında yorumlanmasını C) Olayın gelecekteki etkilerinin anlaşılmasını D) Gözlem yapılabilmesini E) Labaratuvar koşullarının sağlanmasını 13. Türk tarihinde görülen, 9. Tarihi araştırmalarının güvenilirliğinin zedelenmesinde, I. sınıflandırma, II. analiz, III. eleştiri yöntemlerinden hangilerinin ihmal edilmesi daha etkilidir? I. yerleşik hayata geçilmesi, II. Kök Türk Devleti'nin kurulması, III. İpek Yolu hakimiyetinin sağlanması durumlarından hangileri tarihi olaya örnek olarak gösterilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 10. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi tarihi olguya örnek olarak gösterilebilir? A) İstanbul'un fethi B) Türkiye'de cumhuriyet yönetimine geçilmesi C) Mohaç Meydan Savaşı'nın Osmanlılarca kazanılması D) Orta Asya'da İslam'ın yayılması E) Tarih öncesi dönemde yazının ilk defa kullanılması 14. Tarihsel süreçte görülen aşağıdaki gelişmelerden hangisinin oluş zamanı diğerlerine göre daha belirgindir? A) Karahanlılar 1212 de yıkılmıştır. B) Tanzimat Fermanı Kasım 1839 da ilan edilmiştir. C) Balta Limanı Antlaşması XIX. yüzyılda imzalanmıştır. D) 16 Mart 1920'de İstanbul işgal edilmiştir. E) Kök Türk Devleti 630 yılında bağımsızlığını kaybetmiştir. 11. Tarihi süreçte yaşanan olaylarda dini, ekonomik, kültürel, siyasi ve askeri pek çok faktörün etkisinden söz edilebilir. Bu durumun tarih araştırmalarında, I. deney ve gözlem yöntemlerinden yararlanma, II. çok yönlü çalışma, III. yaşanılan günün koşullarını dikkate alma uygulamalarından hangilerini bir gereklilik haline getirdiği söylenebilir? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 15. Çin icadı olan kağıdın yapımı 751 yılında Arapların Talas Savaşı'nda Çinli kağıt yapımcılarını esir etmeleri ile İslam dünyası tarafından öğrenilmiştir. Buna göre, I. askeri mücadele, II. göç, III. ticaret unsurlarından hangilerinin kültür aktarımında rol oynadığından söz edilmiştir? 2

5 Üniversite ygs-lys tarih / ts Hazırlık Cilalı Taş Dönemi'nde ilk defa ticari faaliyetlerin görülmeye başlamasında, I. hayvanların evcilleştirilmesi, II. yerleşik yaşamın başlaması, III. üretim fazlası ürünler oluşması durumlarından hangilerinin etkisinden söz edilebilir? UYGARLI IN DO UfiU VE LK UYGARLIKLAR - I 4. Mezopotamya da İlk Çağ da yaşayan Elam toplumuna ait tabletler incelendiğinde kil tabletlerden oluşan dokümanların büyük bölümünün muhasebe ile ilgili olduğu anlaşılmıştır. Bu durum, Elam toplumu ile ilgili olarak, I. Ticari faaliyetler belirli bir düzen içinde sürdürülmeye çalışılmıştır. II. Mali kayıtların tutulmasına önem verilmiştir. III. Yazı kullanılmıştır. yargılarından hangilerini destekler niteliktedir? 2. İlk Çağ da Mezopotamya toplumlarındaki köleler, aynı dönemde Anadolu toplumlarında bulunan kölelere göre daha ağır şartlar altında yaşamışlardır. Bu durum aşağıdakilerden hangisine kanıt olabilir? A) Anadolu da tarım geliştirilmeye çalışılmıştır. B) Anadolu toplumları kültürel açıdan Mezopotamya dan daha ileri bir düzeydedir. C) Toplumsal şartlar değişik bölgelerde farklı özellikler göstermiştir. D) Mezopotamya, Anadolu toplumlarının baskısı altında kalmıştır. E) Anadolu da siyasi birlik sağlanmıştır. 3. Sümer şehir devletlerinin savaşla sonuçlanan anlaşmazlıklarının temel nedeni çoğunlukla belirsiz olan sınırlardı. Umma ve Lagaş şehirleri arasında sınır çizgisi yüzünden birkaç kuşak devam eden savaşlar yaşanmıştır. Sümer ülkesinde yaşanan bu gelişmeler dikkate alındığında, aşağıdakilerden hangisinin doğru olduğu savunulabilir? A) Sümer toplumunda özgürlük olgusu güçlüdür. B) Sümer şehir devletleri arasında siyasi rekabet yaşanmıştır. C) Sümer devletleri baskıcı bir yönetim anlayışına sahip olmuştur. D) Ekonomik faaliyetler öne çıkarılmıştır. E) Din olgusu, askeri mücadelelerde belirleyici olmuştur. 5. Sümerler, ziggurat adı verilen kule şeklinde yüksek tapınaklar inşa etmişlerdir. Bu yapılar yalnızca tapınak olarak değil gözlemevi olarak da kullanılıyordu. Sümerlerle ilgili bu bilgi, I. Astronomi çalışmaları yapılmıştır. II. Mimari anlayış gelişmiştir. III. Dini inanç yeterince güçlü değildir. yargılarından hangilerini doğrulamaktadır? 6. Fenikeliler, Suriye nin Lübnan dağları ile Akdeniz arasında kalan bölgesinde yaşadılar. Bölge toprakları dağlık olduğundan tarım üretimi için yeterince elverişli değildi. Aşağıdakilerden hangisi, bu durumun bir sonucu olarak nitelendirilebilir? A) Fenike kültürünün gerilemesi B) Deniz ticaretinin yoğunlaşması C) Bilimsel faaliyetlerin desteklenmesi D) Fenike topraklarında siyasi birlik sağlanamaması E) Kölelik olgusunun görülmesi 1 KD01-SS.04YT13

6 TAR H UYGARLI IN B L M NE DO UfiU G R fi VE - I LK UYGARLIKLAR - I YGS-LYS TARİH / ts İlk Çağ da Mısır da din adamları geniş toprakların işletilmesi işi ile de uğraşırlardı. Bu uygulamanın aşağıdakilerden hangisine yol açması beklenebilir? A) Dini inancın toplum genelinde zayıflamasına B) Din adamlarının ekonomik güç haline gelmelerine C) Kralların otoritelerinin zayıflamasına D) Tek tanrılı inancın yaygınlaşmasına E) Tarım üretiminin azalmasına 8. İlk Çağ'da toprağın yönetimine sahip topluluklar, kuralları kendi çıkarlarını koruyacak biçimde yapılandırmışlardır. Bu durumun aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlaması beklenebilir? 11. M.Ö IV. yüzyılda doğuya yönelen ve bu sayede Mısır topraklarını siyasi hakimiyeti altına alan İskender, Yunan şehirlerini örnek alarak Mısır da İskenderiye şehrini kurmuştur. Bu gelişme aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir? A) Ticari ilişkilerin kültürler arası etkileşime yol açtığının B) Yunan toplumunun Mısır kültürünün etkisinde kaldığının C) Din olgusunun doğu dünyasında etkinliğini yitirdiğinin D) Toplumlar arası etkileşimin zayıfladığının E) Batı kültürünün doğu dünyasında yansımalara yol açtığının A) Demokratik yönetim anlayışının ortaya çıkmasına B) Düzenli orduların kurulmasına C) Kalabalık nüfuslu kentlerin oluşmasına D) Halkın tarımdaki etkinliğinin artmasına E) Sınıf ayrımının belirginleşmesine 9. İbraniler, ilk tek tanrılı din olarak kabul edilen Museviliğin yalnızca kendi milletlerine gönderildiğine inanırlardı. Bu nedenle başka milletlerden olanların bu dini benimsemelerine izin vermemişlerdir. Aşağıdakilerden hangisi bu durumun yol açtığı sonuçlardan birisidir? A) Din olgusunun toplumsal etkinliğinin sona ermesi B) Sınıf farklılıklarının güçlenmesi C) Museviliğin yeterince yaygınlaşamaması D) Hukuk kurallarının yazılı hale getirilmesi E) İbrani kültürünün yabancı kültürleri etkilemesi 10. İlk Çağ da Sümerler, daireyi 360 dereceye bölebiliyorlardı. Ayrıca Sümerlerin ikinci ve üçüncü derece denklemleri çözebildikleri de bilinmektedir. Bu bilgiler dikkate alındığında, I. kimya, II. geometri, III. felsefe bilimlerinden hangilerinin Sümer toplumunda geliştiği söylenebilir? 12. I. Sardur tarafından kurulan Urartu Devleti, ikiyüz yıla yakın bir süre Güneydoğu Anadolu da siyasi varlığını sürdürdü. Bu dönemde Urartu sınırları doğuda Hazar Denizi ne, batıda Malatya ya, kuzeyde Erzurum a, güneyde ise Halep ve Musul a uzanmaktaydı. Urartularla ilgili bu bilgiler aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir? A) Geniş bir alanda egemenlik kurulduğunun B) Madenlerin işlenebildiğinin C) Doğa şartlarının ekonomi üzerindeki etkisinin ortadan kaldırıldığının D) Kültürel faaliyetlerin yoğunlaştığının E) Kültürel alanda yabancı toplumlar üzerinde etkili olunduğunun 13. İskender İmparatorluğu döneminde Anadolu da krallık merkezi olan Bergama şehri, büyük bir kütüphaneye sahipti. Asklepion sağlık merkezi dünyanın belli başlı sağlık merkezlerinden biri durumundaydı. Bergamalılar, icat ettikleri parşömen kağıdı sayesinde de kitap yazımını kolaylaştırmışlardı. Bu durumun aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı söylenebilir? A) Farklı alfabelerin Anadolu da kullanılmasına B) Anadolu nun diğer bölgelerinde ekonomik gelirlerin azalmasına C) Bergama nın siyasi öneminin azalmasına D) Bergama nın sosyal ve kültürel açıdan öne çıkmasına E) Anadolu da askeri mücadelelerin azalmasına 2

7 Üniversite ygs-lys tarih / ts Hazırlık Modern anlamda tarih biliminin kurucularından sayılan Herodot, Anadolu da önemli bir uygarlık kuran Friglerin savaşçı bir kavim olduğunu ve yaşadıkları bölgeye Trakya üzerinden geldiklerini yazar. Bu bilgiler dikkate alındığında, UYGARLI IN DO UfiU VE LK UYGARLIKLAR - II 4. İlk Çağ toplumlarından Hititler tarım, Urartular hayvancılık ve madencilik, Fenikeliler ise ticaret ile uğraşmaktaydı. Bu bilgi, aşağıdaki yargılardan hangisini doğrular niteliktedir? I. Ticari faaliyetler askeri mücadelelerin gölgesinde kalmıştır. II. Anadolu dışarıdan göçlere sahne olmuştur. III. Merkezi yönetimler Anadolu da yaygınlaşmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) İlk Çağ da ekonomik ilişkiler yeterince gelişmemiştir. B) Hayvancılık Anadolu da yeterince ileri düzeyde değildir. C) Ekonomik uğraş alanları toplumlara göre farklılık göstermiştir. D) Demir işlemeciliği daha çok Fenikelilerde yaygındır. E) Kültürel etkileşim tarım üretimini artırmıştır. 2. Anadolu da bakır döneminde inşa edilmiş yapılar çok alçak taş temeller üzerinde ağaç destekli iken, Hititler taş temeller üzerinde kerpiç duvarlara sahip, daha yüksek ve sağlam binalar yapmışlardır. Yapı şekillerindeki bu değişikliğe bakılarak Hititlerle ilgili, I. Mimari alanda ileri bir düzeye ulaşmışlardır. II. Tarım üretimini artırmaya çalışmışlardır. III. Ticaret yollarını denetim altına almaya çalışmışlardır. bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 3. Anadolu toprakları Roma hakimiyeti döneminde imparatorluğun buğday ambarı ve dokuma sanayi merkezi haline gelmiştir. Anadolu daki yollar Romalılarca tamir edilip genişletilmişti. Bu durumun, I. tarım üretiminin artması, II. ulaşımın kolaylaşması, III. Anadolu şehirlerinin ekonomik açıdan gelişmesi sonuçlarından hangilerine yol açması beklenebilir? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 5. Din olgusunun Anadolu toplumları üzerindeki etkinliğinin Mısır toplumuna oranla daha zayıf olduğu bilinmektedir. Bu durumun Anadolu da, I. çok tanrılı inancın yaygınlaşması, II. din adamlarının toplumsal etkinliğinin güçlenememesi, III. bilimin dinin etkisinde şekillenmesi sonuçlarından hangilerine yol açtığı söylenebilir? D) I ve III E) II ve III 6. Urartu inancında yerli unsurlarla birlikte Hitit ve İran unsurları da belirgin şekilde etkili olmuştur. İyonyalılar daha çok Yunan tanrılarına inanmışlardır. Her iki durum birlikte değerlendirildiğinde Anadolu toplumlarıyla ilgili olarak, I. Çok tanrılı inanç yaygındır. II. Kültürel etkileşim yaşanmıştır. III. Askeri mücadeleler dini etkileşimi beraberinde getirmiştir. yargılarından hangilerinin doğru olduğundan söz edilebilir? 1 KD01-SS.04YT13

8 TAR H UYGARLI IN B L M NE DO UfiU G R fi VE - I LK UYGARLIKLAR - II YGS-LYS TARİH / ts İlk Çağ Anadolu uygarlıklarında, en imtiyazlı grup soylulardı. Yönetim hakkını elinde bulunduran soylular askerlik işleriyle de uğraşmış, ayrıca toprağın mülkiyetini de kontrollerinde tutmuşlardır. 11. Yunanlı tarihçi Homeros İlk Çağ da Yunanistan ın Pylos kentinde tunç işleyen usta sayısının üç yüzü aşkın olduğunu kaydetmektedir. Bu dönemde tunç ustası saygı duyulan ve çekinilen bir kişi konumundaydı. Bu durum, I. halkın çeşitli sosyal sınıflara ayrılması, II. zenginliğin soyluların elinde olması, III. kölelerin haklarının genişletilmeye çalışılması olgularından hangileri ile ilgilidir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Yunanistan'la ilgili bu bilgi, I. Tunç önemli bir güç ve zenginlik kaynağıdır. II. Madencilik ileri düzeydedir. III. Deniz ticareti öne çıkmıştır. yargılarından hangilerini desteklemektedir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 8. Aşağıdakilerden hangisi İlk Çağ'da Anadolu'ya egemen olan ya da burada bir devlet kuran topluluklar arasında bulunmamaktadır? A) Romalılar B) Persler C) İyonlar D) Fenikeliler E) Urartular 9. İlk Çağ ın en büyük köleci devletlerinden birini kuran Romalılar tarihi süreç içinde krallık, cumhuriyet ve imparatorluk dönemleri yaşamışlardır. Bu bilgi dikkate alındığında, Romalılarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Toplumsal dayanışma olgusu güçlüdür. B) Sınıf farklılıkları zamanla sona ermiştir. C) Roma kültürü Avrupa dışında da yaygınlaşmıştır. D) Ticari faaliyetler öne çıkarılmıştır. E) Yönetim anlayışı süreç içinde değişikliklere uğramıştır. 12. İlk Çağ da Avrupalı tüccarlar tarafından Hindistan ve Endonezya adalarından getirilen baharat, mutfak işlerinde olduğu kadar dini törenlerde de Romalılar için vazgeçilmezdi. Gemilerdeki baharat yükü neredeyse ağırlığınca altın değerindeydi. Bu bilgiye bakılarak, I. Ticari faaliyetler Roma da siyasi istikrarı etkilemiştir. II. Baharat önemli bir değişim aracı haline gelmiştir. III. Deniz aşırı ticaret gelişmiştir. yorumlarından hangileri yapılabilir? 10. Ankara yakınlarındaki Karaoğlan Höyüğü nde yapılan araştırmalarda Frigler döneminden kalma bir yerleşim birimi ortaya çıkarılmıştır. Burada gerçekleştirilen kazılar sonucunda sokaklar, evler, saray kalıntıları, tahıl siloları, gübre kuyuları ile karşılaşılmıştır. Bu bilgiler dikkate alındığında, I. Tarımsal üretim yapılmıştır. II. Yerleşik yaşam benimsenmiştir. III. Dış saldırılara karşı önlem alınmaya çalışılmıştır. yargılarından hangilerinin bu yerleşim birimi için doğru olduğu söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 13. Anadolu yarımadası Asya yı Avrupa ya bağlayan, doğal kaynakları zengin, iklimleri farklı bölgelerden oluşan bir transit ticaret bölgesidir. Anadolu ırmak havzalarında ve sulama imkanları sağlanarak kurak yerlerinde tarım yapılabilen verimli topraklara sahiptir. Bu durumun İlk Çağ da aşağıdakilerden hangisine yol açtığı söylenebilir? A) Birçok topluluğun Anadolu ya göç etmesine B) Bölgede kültürel etkileşimin zayıflamasına C) Anadolu toplumları arasında askeri çatışmaların azalmasına D) Anadolu da demokratik yönetimlerin kurulmasına E) Anadolu da siyasi birlik sağlanmasına 2

9 Üniversite ygs-lys tarih / ts Hazırlık Mezopotamya da gerçekleştirilen araştırmalar sırasında bulunan İlk Çağ a ait araç-gereçlerin, Orta Afrika da aynı dönemde kullanılan araç-gereçlerden oldukça farklı nitelikte olduğu görülmüştür. Bu farklılığın oluşumunda aşağıdakilerden öncelikle hangisinin etkisinden söz edilebilir? A) Afrika nın bazı bölgelerinin verimli topraklara sahip olmasının B) Ticari faaliyetlerin her iki bölgede de yoğun olmasının C) Her iki bölgenin toplumsal ihtiyaçların birbirinden farklı olmasının D) Yazının farklı zamanlarda kullanılmaya başlamasının E) Her iki bölgede de su kaynaklarının önemli olmasının UYGARLI IN DO UfiU VE LK UYGARLIKLAR - III 3. Hititler, Ön Asya toplumlarının pek çok tanrısını kendi tanrıları ile birlikte kutsal kabul ediyordu. Bu bilgiye dayanarak, Hititlerle ilgili, I. Kültürel etkileşime açık bir toplum yapısına sahip olmuştur. II. Dini inançlarını çevre toplumlara yaymayı hedeflemiştir. III. Dinin siyasi alanda etkin olmasını önlemiştir. yorumlarından hangileri yapılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 4. İlk Çağ toplumların pek çoğunun en önemli ekonomik uğraş alanı tarım üretimidir. Bu durumun aşağıdakilerden hangisinin doğal bir sonucu olduğu söylenebilir? 2. İlk defa Eski Mısır toplumu tarafından hazırlanan güneş yılı esaslı takvim, daha sonraki dönemde İyon, Yunan ve Roma toplumu tarafından da kullanılmış ve bazı değişikliklere uğratılmıştır. Bu bilgilere bakılarak, I. Bilimsel gelişmelerde Anadolu toplumları öncülük etmiştir. II. Kültürel gelişme farklı toplumların ortak katkıları ile gerçekleşmiştir. III. Din olgusu kültürel gelişmelere hızlandırıcı bir katkı yapmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yerleşim birimlerinin nüfusunun yeterince kalabalık olmamasının B) Tek tanrılı inançların toplumlar arasında yeterince yaygın olmamasının C) Toplulukların daha çok nehir kenarlarında yerleşmesinin D) Krallık yönetimlerinin dünya genelinde egemen olmasının E) İnsan toplulukları arasındaki kültürel etkileşimin sınırlı olmasının 5. İlk Çağ toplumlarının pek çoğunda halkın tarımsal faaliyetleri bütünüyle kral ya da devlet adına yürüttüğü görülür. İlk Çağ la ilgili bu durum aşağıdakilerden hangisinin yeterince yaygın olmadığına kanıt olarak gösterilebilir? A) Özel mülkiyet kavramı B) Tek tanrılı inanç sistemi C) Siyasi birlik arayışı D) Yazılı hukuk düşüncesi E) Mutlak yönetim anlayışı 1 KD01-SS.04YT13

10 TAR H UYGARLI IN B L M NE DO UfiU G R fi VE - I LK UYGARLIKLAR - III YGS-LYS TARİH / ts Hititler, tarihte bilinen ilk yazılı antlaşmayı Mısırlılarla olan çatışmaların ardından imzalamışlardır. 9. İlk Çağ ın önemli özelliklerinden birisi, din olgusunun siyasal alanda etkin oluşudur. Bu bilgiye dayanarak, I. Askeri mücadeleler ekonomik ilişkileri olumlu etkilemiştir. II. Askeri mücadeleler yazının kullanım alanının genişlemesine etki etmiştir. III. Toplumlar arası kültürel etkileşim ekonomik ilişkilere bağlı olarak gerçekleşmiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III Aşağıdakilerden hangisi, bu duruma kanıt olarak gösterilebilir? A) Yönetim anlayışının yaygın olarak şehir devletleri şeklinde yapılanması B) Ekonomik faaliyetlerin devlet tarafından denetim alında tutulması C) Kralların tanrısal yetkilere sahip olduklarını ileri sürmeleri D) Çok tanrılı inançların yaygın olması E) Askeri mücadelelerde ekonomik etkenlerin önemli bir rol oynaması 7. Para ilk defa bir Anadolu toplumu olan Lidyalılar tarafından M.Ö 700 yılında kullanılmaya başlamıştır. Bu gelişmenin, aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir? A) Anadolu da devletler arasındaki askeri mücadelelerin artmasına B) Toplumlar arasında gerçekleşen ticari faaliyetlerin yoğunlaşmasına C) Anadolu topraklarına yönelik istila girişimlerinin yoğunlaşmasına D) Ticari faaliyetlerde takas uygulamasının sona ermesine E) Anadolu toplumları arasında ticari faaliyetlerin başlamasına 10. Yunanistan Yarımadası nın toprakları engebeli bir arazi yapısına sahiptir. Dolayısıyla tarıma yeterince elverişli değildir. Yaşadıkları toprakların bu özelliği çok tanrılı bir inanca sahip Yunanlıları İlk Çağ da denizciliğe yönelmek durumunda bırakmıştır. Bu bilgiye dayanarak, aşağıdakilerden hangisinin Yunanlıların ekonomik düzenini oluşumunda etkili olduğu söylenebilir? A) Dini inanç sistemleri B) Askeri gücün yetersizliği C) Hukuk anlayışı D) Toplumsal düzen E) Coğrafi koşullar 8. İlk Çağ da Hint Yarımadası na göçle ve istila yoluyla dışarıdan gelen çok sayıda kavmin ortak bir kültür oluşturamadığı görülür. Bu bilgiye bakılarak, I. Hint Yarımadası nda toplumsal bütünlük oluşturulmaya çalışılmıştır. II. Hindistan a yerleşen toplumlar kendi kültürlerine olan bağlılıklarını korumuştur. III. Hint Yarımadası nda toplumsal kaynaşma gerçekleştirilememiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 11. Bazı İlk Çağ toplumlarında ekonomik faaliyetlerin hukuk sistemleri üzerinde doğrudan belirleyici bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Aşağıdakilerden hangisi bu duruma kanıt olarak gösterilebilir? A) Fenikelilerin ticari faaliyetleri kolaylaştırmak için alfabe kullanması B) Mısırlılarda mutlak yönetim anlayışına bağlı olarak hukukun yeterince gelişmemesi C) Romalıların sınıf mücadelelerini sonlandırmak için yasalar hazırlaması D) Sümerlerin tarım ürünlerini kayıt altına alabilmek için yazı kullanması E) Friglerin tarım gelirlerini korumak için yasalar hazırlaması 2

11 Üniversite ygs-lys tarih / ts Hazırlık 06 LK TÜRK DEVLETLER - I 1. Ordusu ile birlikte Çin topraklarına giren Mete, Çin imparatoru Kao-ti nin 320 bin piyadeden oluşan ordusunu çember içine almış, imparator Hunların bütün şartlarını kabul ederek kendisini ve ordusunu kurtarabilmiştir. Bu bilgi, Hunlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin kanıtıdır? A) Askeri alanda Çin den etkilenildiğinin B) Avrupalı orduların örnek alındığının C) Ekonomik gelirlerin tamamen askeri amaçlarla kullanıldığının D) Hunların askeri açıdan üstün olduklarının E) Halkın devletle olan bağının güçlendirilmeye çalışıldığının 2. Büyük Hun Devleti nin kurucusu Teoman, birbirinden ayrı şekilde yaşayan Türk boylarını bir çatı altında toplamak için çaba harcadı. Teoman ın bu çabasının aşağıdakilerden hangisini sağlamaya yönelik olduğu savunulabilir? A) Boy geleneklerinin değişmesini B) Siyasi birliğin kurulmasını C) Yeni ticaret yolları oluşturulmasını D) Yabancı kültürlerin etki altına alınmasını E) Yazılı kültürün yaygınlaştırılmasını 4. M.Ö. 58 yılında Hun tahtına çıkan Ho-han Yeh, içinde bulunulan sıkıntıların aşılması için Çin in egemenliği altına girilmesi gerektiğini savunmuştur. Bu düşünceyi utanç verici olarak nitelendiren kardeşi Çi-çi nin ona karşı çıkması üzerine Hunlar ikiye bölünmüşlerdir. Bu gelişme dikkate alındığında Hun Devleti nin parçalanmasında aşağıdaki unsurlardan hangisinin etkisinden söz edilebilir? A) Dini inançların B) Ekonomik yapının C) İç anlaşmazlıkların D) Göçebe hayatın E) Kültürel ilişkilerin 5. M.Ö. II. yüzyıl sonlarında gerileme dönemine giren Hunlar, Çin in saldırıları ile İpek Yolu üzerindeki toprakları kaybetmeye başlamışlardır. İpek Yolu nun Çinlilerin eline geçmesi Hunlar için yıkım olmuş, yaşanan zorluklar Hunların parçalanmasıyla neticelenmiştir. Bu gelişmelerin Hun Türklerini, I. ekonomik, II. siyasi, III. kültürel alanlardan öncelikle hangilerinde zor durumda bıraktığı söylenebilir? 3. Türk Çin ilişkilerinin başlangıcı çok eski tarihlere kadar dayanmaktadır. Türk tarihi hakkındaki en eski bilgiler Çin kaynaklarından öğrenilebilmektedir. Bu durumun aşağıdakilerden hangisini güçleştirdiği söylenebilir? A) Türklere ait arkeolojik buluntuların değerlendirilmesini B) Çinlilerin Türkler hakkındaki düşüncelerinin öğrenilmesini C) Çin tarihinin aydınlatılmasını D) Çinlilerin Türk kültürüne etkisinin öğrenilmesini E) Türk tarihi ile ilgili karşılaştırmalı çalışmalar yapılmasını 1 6. Atilla nın ölümünden hemen sonra, az sayıdaki Hun idareci tabakasının hakimiyeti altında yaşayan yabancı kavimler ayaklanmışlardır. Atilla nın oğulları arasında çıkan taht kavgaları sonucunda sarsılan devlet kısa bir süre sonra parçalanmıştır. Avrupa Hun Devleti nde yaşanan bu gelişmeler, I. Merkezi otorite korunamamıştır. II. Toprakların genişletilmesi için mücadele edilmiştir. III. Toprak bütünlüğü bozulmuştur. yargılarından hangilerini doğrular niteliktedir? D) I ve II E) I ve III KD01-SS.04YT13

12 TAR H LK TÜRK B L M NE DEVLETLER G R fi -- II YGS-LYS TARİH / ts Türk hükümdarların Çinli bir prensesle evlenme uygulaması, Çinlilerin Türk devletleri üzerinde etkili olmalarını kolaylaştırmıştır. Bu prenseslerle Türk topraklarına giren Çinli görevliler, serbest bir şekilde hareket etme imkanına kavuşuyorlardı. Bu gelişmelerin, I. Türk devletlerinde iç karışıklıkların ortaya çıkması, II. devlet yöneticileri arasında görüş ayrılıkları yaşanması, III. hanedan üyelerinin birbirlerine karşı mücadeleye girişmesi durumlarından hangilerine ortam hazırlaması beklenebilir? 10. Orta Asya da Uygurlardan itibaren yerleşik hayata özgü ev, tapınak, manastır gibi mimari eserler ortaya konulmuştur. Bu gelişmenin Uygurlarla ilgili, I. Şehirleşme olgusu ortaya çıkmıştır. II. Kalıcı mimari eserler verilmeye başlanmıştır. III. Dini mimari ortaya çıkmıştır. yargılarından hangilerini desteklediği söylenebilir? yılında başlayan Kavimler Göçü göçebe barbarların Avrupa'nın içlerine yönelmesine yol açmış ve Roma İmparatorluğu nun ikiye ayrılmasına neden olmuştur. Avrupa'da egemen olan Batı Roma İmparatorluğu kısa bir süre sonra yıkılmıştır. Bu gelişmelere bakılarak Kavimler Göçü'nün, I. siyasi istikrar, II. sınıf farklılığı, III. dini yapı olgularından hangilerine zarar verdiği savunulabilir? 11. Uygurlar, Bögü Kağan döneminde Tibetlilerin saldırılarına maruz kalan Çin e yardım etmişlerdir. Tibetlilerin mağlup edildiği seferin dönüşünde Uygur ülkesine dört Mani rahibi getirilmiş ve bu olay Uygur toplumunda önemli değişimlerin başlamasına yol açmıştır. Bu gelişmenin, I. Uygurların inanç sisteminde değişiklikler yaşanması, II. kültürel etkileşimin yoğunlaşması, III. siyasi ilişkilerin ikinci plana atılması sonuçlarından hangilerine yol açtığı savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 9. Kök Türk Hakanı Bumin, kendisine bağlı olmak kaydıyla ülkenin batı bölgesini kardeşi İstemi nin yönetimine bıraktı. Kendisi de kağan unvanıyla doğu bölgesini yönetti. Kök Türklerde görülen bu uygulama aşağıdakilerden hangisinin bir sonucu olarak görülebilir? A) Türk topluluklarında ikili yönetim anlayışının görülmesinin B) Merkezi otoritenin güçlü olmasının C) Devlet teşkilatının gelişmemiş olmasının D) Dış baskılara karşı konulmak istenmesinin E) Moğol kültürünün etkisinde kalınmasının Uygurlar Mani dininin etkisine girdikten sonra, hakimiyet alanlarını genişletmekten daha ziyade komşularıyla iyi geçinmeyi ve ticari ilişkileri sürdürmeyi tercih etmişlerdir. Bu durum, I. Uygurların siyasi ve toplumsal alışkanlıkları değişmeye başlamıştır. II. Uygurlar Türklüklerini unutmuşlardır. III. Dini inancın değişmesi, toplumlar arası ilişkileri etkilemiştir. yargılarından hangilerini doğrulamaktadır? D) I ve II E) I ve III

13 Üniversite ygs-lys tarih / ts Hazırlık 07 LK TÜRK DEVLETLER - II 1. Hazarlar, Bizans tan getirilen ustaların yardımı ile 835 te ünlü Şarkel Kalesi ni yaptırmışlardır. Bu girişimin, aşağıdakilerden hangisini sağlamaya yönelik olduğu söylenebilir? A) Dış saldırılara karşı savunma B) Ekonomik etkinliği artırma C) Yerleşik yaşama geçme D) Toplumsal bütünlüğü koruma E) Devlet gelirlerini artırma 2. Avarlar, Bizans üzerinde siyasi baskı oluşturarak 562 yılında Macaristan ve Romanya topraklarında bir devlet kurdular. Yaşanan bu hızlı yayılmada, Avarların disiplinli bir ordusunun bulunması olmuştur. 4. Türk toplulukları, ana yurtları olan Orta Asya dan, çeşitli sebeplere bağlı olarak göç etmiş ve değişik coğrafyalara yerleşmişlerdir. Kalabalık insan topluluklarının yer değiştirmelerinin güçlüğü göz önüne alındığında, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Türk göçlerinin temel nedeni ekonomik olgulardır. B) Türk inancı Avrupa da yaygınlaşmıştır. C) Göçlerde birtakım zorlayıcı etkenler rol oynamıştır. D) Orta Asya da Türk unsuru kalmamıştır. E) Anadolu Türklerin yerleşimine açılmıştır. Bu bilgilere bakılarak, I. Avarlar Balkanlarda siyasi dengeleri değiştirmiştir. II. Avrupa Avarlar tarafından bütünüyle ele geçirilmiştir. III. Türkler Balkanlarda önemli bir güç haline gilmiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? D) I ve II E) I ve III 3. Kırgızların Uygur topraklarına yönelik saldırıları 820 tarihinden itibaren yoğunlaşmaya başladı. Siyasi ve askeri alanda yaşanan sorunlara bir de kış aylarının çok sert geçmesi eklenince, Uygurlar ciddi ekonomik sıkıntılarla karşılaşmaya başladılar. İç karışıklıklar ve Çin in Türk boylarını birbirine düşürme çabaları Uygurları iyiden iyiye zayıflattı. Bu bilgiler dikkate alındığında Uygurların gerilemesinde, I. ekonomik koşulların kötüleşmesi, II. diğer Türk topluluklarının baskılarının artması, III. Çin kışkırtmaları olgularından hangilerinin etkisinden söz edilebilir? 5. İlk Çağ da Orta Asya da bulunan Türk boyları arasında sık sık siyasi çekişmeler yaşandığı ve buna bağlı olarak askeri mücadelelerin olduğu görülür. Bu durum, I. siyasi birliğin sağlanamaması, II. Çin karşısında etkinlik sağlanamaması, III. İpek Yolu egemenliğinin tehlike altına girmesi gelişmelerinden hangilerine ortam hazırlamıştır? 6. İslam öncesi dönemde yaşayan Türk toplulukları topraklarını koruyamayacaklarını fark ettiklerinde veya bağımsızlıkları tehlikeye düştüğünde genellikle topraklarını terk etmiş ve başka bir bölgeyi yurt edinmişlerdir. Bu durum, Türklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir? A) Ekonomik gelirlerin artırılmaya çalışıldığının B) Bağımsızlık olgusuna önem verildiğinin C) Yerleşik yaşamın benimsendiğinin D) Gök Tanrı inancının zamanla terk edildiğinin E) Çin toplumunun baskı altına alındığının 1 KD01-SS.04YT13

14 TAR H LK TÜRK B L M NE DEVLETLER G R fi -- III YGS-LYS TARİH / ts Bazı Türk toplulukları İslam öncesi dönemde farklı bölgelere göç ederek milli benliklerini yitirmişlerdir. Bu gelişmede, I. Türk dilinin unutulması, II. dini inancın farklılaşması, III. gidilen bölgede azınlıkta kalınması durumlarından hangilerinin rolünden söz edilebilir? 8. Kazakistan da Esik Çayı kıyısında bulunan ve M.Ö. IV. yüzyıldan kaldığı tahmin edilen mezarda çok sayıda değerli eşyanın yanında sayıları binleri bulan altın levhalar, at, kaplan, kurt, arslan ve yırtıcı kuş heykelleri bulunmuştur. Bu bilgilere bakılarak, aşağıdakilerden öncelikle hangisi hakkında bilgi edinilebilir? 11. Hunlarla Çinliler arasındaki ilk yazılı antlaşma MÖ IV. yüzyıla aittir. Bu antlaşma ile Çinlilerin Hunlara belirli miktarda ipek ve yiyecek temin etmesi kararlaştırılmıştır. Bu bilgilere göre, I. Hunlar Çinlilerle siyasi ve askeri mücadele içinde olmuşlardır. II. Hunlarla Çinliler arasında ticari ilişkiler oldukça eski bir geçmişe sahiptir. III. Çinliler Büyük Hun Devleti nin egemenliği altına girmişlerdir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? D) I ve III E) II ve III A) Ne tür yazılı eserlerin verildiği B) Türk maden sanatının gelişmişlik düzeyi C) Türk Çin ilişkileri D) Türklerin göç ettikleri yöreler E) Türk devletlerinin yönetim anlayışı 9. Orta Asya da yaşayan Türk nüfusunun hızla artmasına karşılık, bu nüfusu besleyecek gelir kaynaklarında zaman içinde daralma yaşanmıştır. Bu durumun, I. bölge dışına göçler yaşanması, II. Çin ile olan mücadelelerin sona ermesi, III. Moğol kültürünün etkisinde kalınması gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı söylenebilir? 12. Kök Türk Devleti'nin yıkılmasının ardından bu devletin topraklarının bir bölümünü egemenlikleri altına alan Türgişler, VII. yüzyıl sonlarında Orta Asya da fetih girişimlerinde bulunan Emevi ordusu ile mücadeleye girişmiştir. Bu gelişmenin aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı söylenebilir? A) Orta Asya da Arap kültürünün geniş bir yayılma alanı bulmasına B) İslam dininin Orta Asya Türk toplulukları arasında yayılmasına C) Türgişlerin ekonomik ve siyasi etkinliklerini artırmalarına D) İslam inancının ve egemenliğinin Orta Asya da yayılışının gecikmesine E) Türgişlerin milli benliklerini yitirmelerine 10. Çinliler, at ve koyun beslemeyi, ata binmeyi Türklerden öğrendiler. Atlı askeri birlikler oluşturmaya çalıştılar. Çin ülkesinde ceket ve pantolon giyilmeye başlanması da Türk giyim tarzının etkisiyle oldu. Bu bilgiler dikkate alındığında, I. Türklerin yaşam biçimi Çin toplumunu etkilemiştir. II. Çinliler Türk ordularını taklit etmeye çalışmışladır. III. Türkler, Çin inançlarını benimsemeye başlamışlardır. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? 13. Avrupa'da güçlü bir devlet kuran devlet Tuna Bulgarları X. yüzyılda İstanbul'u kuşatmış ve krallarına Papa tarafından çar unvanı verilmiştir. Bu durum aşağıdakilerden hangisine kanıt olarak gösterilemez? A) Bulgarların Doğu Roma Devleti ni zor durumda bıraktığına B) Bulgarların Anadolu topraklarına egemen olmaya başladıklarına C) Bulgarların güçlü bir siyasi etkinliğe sahip olduklarına D) Bulgarların Hıristiyanlığı kabul ettiklerine E) Bulgarların Türk kültüründen uzaklaştıklarına 2

15 Üniversite ygs-lys tarih / ts Hazırlık 08 LK TÜRK DEVLETLER - III 1. Asya nın Avrupa ile olan ticari bağlantısını sağlayan İpek Yolu, hem Türk toplulukları, hem de Çinliler için tarih boyunca önemli bir gelir kaynağı olmuştur. 4. Orta Asya coğrafyasında, İslamiyetten önceki devirlerde yaşayan Türklerle ilgili fazlaca mimari eser bulunmamaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bu durumun bir sonucu olarak nitelenebilir? A) İpek Yolu na alternatif aranması B) Türk topluluklarının daha çok hayvancılıkla uğraşması C) İpek Yolu denetimi için askeri mücadelelerin yaşanması D) Türk topluluklarının milli benliklerini korumaya çalışmaları E) Türklerin göçebe yaşamı benimsemesi Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir? A) Türklerin göçebe hayat tarzını benimsemiş olduklarının B) Türk kültürünün Çin etkisi altında kaldığının C) Türklerin askeri yönden güçlü olduklarının D) Çinlilerin siyasi yönden güçlü olduklarının E) Türklerin sanat zevkine sahip olduklarının 5. İlk Türk devletlerinde görülen, 2. Bazı tarım ürünlerinin adlarının İslam öncesi dönemde Türkçede var olduğu ve kullanıldığı görülür. Bu durum Türklerle ilgili aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir? A) Hayvancılığın zamanla azaldığının B) Türklerin tarım üretimini bildiklerinin C) Göçebe yaşamın sona erdiğinin D) Yazılı kültürün geliştiğinin E) Ekonomik geçim kaynaklarının zayıfladığının 3. Türk hükümdarları, yönetimleri altında bulundurdukları halkı korumak ve doyurmak gibi sorumluluklar üstlenmişlerdir. Türk hükümdarlarının bu sorumlulukları, I. ulus egemenliği, II. laik yönetim, III. sosyal devlet unsurlarından öncelikle hangileri ile ilişkilendirilebilir? 1 I. eli silah tutabilen herkesin savaş zamanında asker kabul edilmesi, II. yönetimde kurultayın söz hakkının bulunması, III. ülke topraklarının yönetiminde hanedan üyelerinin görevlendirilmesi uygulamalarından hangilerinin, devletlerin merkezi otoritelerinin zayıflamasına yol açtığı savunulabilir? D) I ve III E) I, II ve III 6. Türklerde İslam öncesi dönemde hükümdarları tahta çıkaran, zaferler kazanılmasını sağlayan, halkı felaketlerden koruyan unsurun Gök Tanrı olduğuna inanılmıştır. Bu bilgiye göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Mani inancı zamanla Türkler arasında yaygınlık kazanmıştır. B) Türklerin İslam inancını kabulü sosyal nedenlerle gecikmiştir. C) Türklerde laik yönetim anlayışı egemen olmuştur. D) Türklerde egemenliğin kaynağı tanrısal bir nitelik taşımıştır. E) Türklerin Gök Tanrı inancı ekonomik faktörlerin etkisiyle şekillenmiştir. KD01-SS.04YT13

16 TAR H LK TÜRK B L M NE DEVLETLER G R fi -- IIII YGS-LYS TARİH / ts İslam öncesi dönemde Orta Asya da yaşayan Türk topluluklarında ekonomik yaşam temelde hayvancılığa dayanmaktaydı. Aşağıdakilerden hangisi bu duruma kanıt olarak gösterilebilir? A) Orta Asya nın bazı bölgelerinde dokuma tezgahı kalıntılarının bulunması B) Türk topluluklarının İpek Yolu denetimini ellerinde tutmaya çalışmaları C) İhraç mallarının daha çok et ve süt ürünlerinden oluşması D) Hayatın ölümden sonra da sürdüğüne inanılması E) Çin den daha çok tarımsal ürün ve günlük eşyaların satın alınması 10. Orta Asya'da gerçekleştirilen arkeolojik kazılarda rastlanan, I. at ve eyer koşumları, II. sulama kanalları, III. orak ve saban parçaları buluntularından hangileri tarımsal üretimin varlığına kanıt olarak gösterilebilir? D) II ve III E) I, II ve III 8. Orta Asya da gerçekleştirilen kazılarda Uygurlar dönemine ait borçlanma, kiralama, alış verişle ilgili çok sayıda belge bulunmuştur. Bu buluntulara dayanılarak Uygurlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kanunlarını yazılı hale getirmişlerdir. B) Özel mülkiyet anlayışı görülmüştür. C) Ticari faaliyetleri geliştirmeye çalışmışlardır. D) Ticari kayıtlarını düzenli şekilde tutmaya çalışmışlardır. E) Yazıyı ekonomik amaçlı olarak kullanmışlardır. 11. İlk Türk topluluklarında hükümdarlar kut adı verilen yönetim yetkisine sahipti. Kut, kan yolu ile babadan oğula geçerdi. Kut sahibi olan herkes hükümdarlık yetkisini üstlenebilme hakkına sahip görülürdü. Bu durumun aşağıdakilerden hangisine neden olduğu söylenebilir? A) Saltanat mücadelelerinin zararlarının sınırlı kalmasına B) Türk devletlerinin idari teşkilatlanmasının güçlendirilmesine C) Türk devletlerinin çevre devletlerle olan ilişkilerinin güçlenmesine D) Hükümdarların yetkilerinin sınırlandırılmasına E) Hükümdarların ölümünün ardından taht mücadeleleriyle karşılaşılmasına 9. Türkler Orta Asya da, çevre toplumlardan daha erken dönemlerde, Atı evcilleştirmişlerdir. Tekerleği kullanmaya başlamışlardır. Madenleri işlemesini öğrenmişlerdir. Bu bilgiler dikkate alındığında, Türklerle ilgili olarak, I. Hareket yetenekleri yüksek bir topluluk durumunda olmuştur. II. Dayanıklı araç gereçler yapabilmişlerdir. III. Ulaşım imkanlarını kolaylaştırmaya çalışmışlardır. yorumlarından hangileri yapılabilir? D) I ve III E) I, II ve III 12. İlk Türk devletlerinde sözlü kurallardan oluşan töre hukukunun uygulandığı, devlet yönetiminin ve toplumsal yaşamın bu kurallara göre düzenlendiği görülür. Bu bilgilere göre, I. Türklerde gelenek ve göreneklerin toplumsal etkinliği zamanla zayıflamıştır. II. Türk devletleri farklı toplulukları egemenlikleri altında bulundurmuşlardır. III. Türklerde yazılı hukuk anlayışı gelişmemiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? D) I ve III E) I, II ve III 2

17 Üniversite ygs-lys tarih / ts Hazırlık 09 LK TÜRK DEVLETLER - IV 1. Tarihte bilinen ilk teşkilatlı Türk devleti aşağıdakilerden hangisidir? A) Asya Hun Devleti B) Göktürk Devleti C) Uygur Devleti D) Karahanlılar Devleti E) Avrupa Hun Devleti 2. Anayurtları Orta Asya'dan X. yüzyılda batıya yönelerek göç eden, tarihi süreçte Selçuklu ve Osmanlı devletlerinin kuruluşunu sağlayan Türk topluluğu aşağıdakilerden hangisidir? 6. Türk topluluklarında İslam öncesi dönemde sözlü edebiyatın ön planda olması aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilendirilebilir? A) Türklerin büyük oranda göçebe bir yaşam sürmeleri B) Türklerin savaşçı özelliği ağır basan bir topluluk olması C) Türkçenin yeterince gelişmiş bir dil olarak görülmemesi D) Bazı Türk topluluklarının kendi özgün alfabelerini hazırlamaları E) Türklerde Gök Tanrı inancının egemen olması A) Hunlar B) Peçenekler C) Uygurlar D) Karahanlılar E) Oğuzlar 3. I. Peçenekler II. Uygurlar III. Avarlar IV. Kök Türkler Yukarıda verilen Türk topluluklarından hangilerinin Orta Asya'yı terk ederek Avrupa'ya göç ettiği söylenemez? A) Yalnız IV B) I ve III C) II ve IV D) III ve IV E) I, II ve IV 4. Kırgız Türklerinin bağımsızlık mücadelelerini anlatan destan aşağıdakilerden hangisidir? 7. İslam öncesi dönem Türk topluluklarının en eski dönemlerine ait net bilgiler, kurgan olarak adlandırılan mezarlardaki eşyalardan elde edilebilmektedir. Yalnız bu bilgiye göre, Türkler hakkında, I. Türk toplulukları zamanla yerleşik yaşama geçmişlerdir. II. Türk tarihinin ilk dönemlerinin araştırılmasında arkeolojik kazılar önemli rol oynamaktadır. III. Türkler ölüleriyle birlikte bazı eşyaları da gömmüşlerdir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? D) I ve III E) II ve III A) Manas B) Ergenekon C) Türeyiş D) Göç E) Oğuz Kağan 5. Türk topluluklarının milattan önceki dönemlerden başlayarak farklı bölgelere göç etmelerinde, I. dini, II. siyasi, III. ekonomik unsurlardan hangileri etkili olmuştur? D) I ve III E) II ve III 1 8. I. Türk topluluklarının yaygın şekilde yerleşik hayata geçmesi II. Orduların ilk defa onlu sisteme göre düzenlenmesi III. Türk topluluklarının tek bir siyasi altında toplanması Yukarıda verilen gelişmelerden hangileri Kök Türk Devleti döneminde gerçekleşmiştir? D) I ve III E) II ve III KD01-SS.04YT13

18 TAR H LK TÜRK B L M NE DEVLETLER G R fi -- IVI YGS-LYS TARİH / ts Türkler göç ederek yerleştikleri farklı bölgelerde kısa sürede devletler kurmuş ve buralarda yaşayan toplulukları yönetimleri altına almışlardır. Bu durum Türklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisini göstermektedir? A) Laik bir devlet yönetimine sahip olduklarını B) Ekonomik faaliyetleri geliştirmeye çalıştıklarını C) Teşkilatçı bir anlayışa sahip olduklarını D) Yazılı kanunlar hazırladıklarını E) Yönettikleri toplulukların inançlarına karışmadıklarını 13. İlk Türk devletlerinde ölen kişi için düzenlenen cenaze törenine denilmiştir. Mezarların etrafına dikilen ve öldürülen düşmanları temsil eden heykelciklere ise adı verilmiştir. Yukarıda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir? A) Yuğ - Balbal B) Kut - Şölen C) Kurultay - Balbal D) Yargan - Yuğ E) Balbal - Kurultay 10. Uygurlar sanat ve mimari alanlarında Hint ve İran toplumlarından etkilenmişlerdir. Kendi hazırladıkları alfabeyle eserler kaleme almış, Moğolların Türk kültüründen etkilenmesinde rol oynamışlardır. Bu bilgilere göre, Uygurlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Özgün bir alfabe kullanışlardır. B) Kalıcı eserler vermeye yönelmişlerdir. C) Farklı kültürlerden etkilenmişlerdir. D) Türklük özelliklerini kaybetmişlerdir. E) Kültürel açıdan ileri bir düzeye ulaşmışlardır. 11. Aşağıdakilerden hangisi, IV. yüzyılda Balkan topraklarına yerleşen ve burada bir devlet kuran Avrupa Hunları ile ilgili bir doğru bir bilgi değildir? A) Bizans üzerinde siyasi ve askeri üstünlük sağlamışlardır. B) Avrupa da Kavimler Göçü nün yaşanmasına ortam hazırlamışlardır. C) Avrupa'da ilk atlı birliklerin kurulmasını sağlamışlardır. D) Batı Roma İmparatorluğu'nu vergiye bağlamışlardır. E) Slav kültürü üzerinde etkili olmuşlardır. 14. İlk Türk devletlerinde hükümdarların erkek çocukları ülkenin farklı bölgelerinin yönetimiyle görevlendirilmişlerdir. Bu uygulama aşağıdakilerden hangisine yöneliktir? A) İktidar mücadeleleri yaşanmasının önlenmesine B) Hükümdar çocuklarına yönetim deneyimi kazandırılmasına C) Hanedan üyelerinin devlet merkezinden uzakta tutulmasına D) Hükümdarın mutlak yetkilerinin artırılmasına E) Kurultayın ülke yönetimindeki etkinliğinin sınırlndırılmasına 15. Aşağıda verilenlerden hangisi, ilk Türk devletlerinin askeri özellikleriyle ilgili doğru bir bilgi değildir? A) Savaşlarda hilal taktiği kullanılmıştır. B) Ücretli askerlik uygulaması yaygın değildir. C) Askerlerin bir kısmı tarım topraklarının vergi gelirleriyle beslenmiştir. D) Askerler daha çok hafif silahlar kullanmışlardır. E) Orduların temeli atlı askerlerden oluşmuştur. 12. I. Türgişler II. Avarlar III. Kırgızlar IV. Akhunlar V. Uygurlar Yukarıdakilerden hangisi, Avrupa toplumları üzerinde kültürel etkilere sahip olmuştur? A) I B) II C) III D) IV E) V 16. İlk Türk devletlerinde görülen, I. İpek Yolu'nun denetim altında bulundurulması, II. göçebe bir yaşam biçimine sahip olunması, III. savaşa her an hazır bir toplum yapısına sahip olunması özelliklerinden hangilerinin, dış tehditler karşısında avantaj sağladığı söylenebilir? D) I ve III E) II ve III 2