BAHÇE ÜRÜNLERİNDE KALİTE VE İHRACATIMIZA ETKİSİ. Prof.Dr. Mustafa ERKAN Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü-Antalya

Transkript

1 BAHÇE ÜRÜNLERİNDE KALİTE VE İHRACATIMIZA ETKİSİ Prof.Dr. Mustafa ERKAN Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü-Antalya

2 Açlık ve Beslenme hala en önemli sorun ÜRETİM Üretim fazlası ve Pazar rekabeti KALİTE, GIDA GÜVENLİĞİ FONKSİYONEL GIDA

3 Dünya üretimi : milyar ton Meyve : 610 milyon ton Sebze : 960 milyon Üretim artışı : = %60 Tüketim artışı: = %20 Dış Ticareti yapılan ürün miktarı Meyve : %10 (Muz : %25 -Turunçgil:%20) Sebze : %3-4 (Domates: %10)

4 Tablo 1. Dünya Yaş Sebze Üretiminde İlk 10 Ürün (Ton) Sıra Ürün Adı Domates Karpuz Kuru Soğan Lahana Hıyar ve Kornişon Patlıcan Havuç ve Şalgam Biber Marul ve Hindiba Kabak Genel Toplam

5 Tablo 2. Yaş Sebze Üreticisi Ülkeler (Ton) Sıra Ülke Adı Çin Halk Cumhuriyeti Hindistan A.B.D Türkiye Mısır İran İtalya Rusya Federasyonu İspanya Meksika Nijerya Japonya Brezilya Genel Toplam

6 Tablo 3. Dünya Yaş Meyve Üretiminde İlk 10 Ürün (Ton) Sıra Ürün Adı Muz Elma Portakal Üzüm Mango Plantain Armut Mandarin Şeftali Ananas Genel Toplam

7 Tablo 4. Yaş Meyve Üreticisi Ülkeler (Ton) Sıra Ülke Adı Pay (%) 1 Çin ,0 2 Hindistan ,9 3 Brezilya ,4 4 ABD ,2 5 İtalya ,8 6 Filipinler ,7 7 Meksika ,5 8 İspanya ,5 9 Endonezya ,4 10 Türkiye ,3 11 İran ,0 12 Uganda ,7 13 Nijerya ,6 14 Mısır ,6 Genel Toplam ,0

8 Tablo 5. Dünya Yaş Meyve ve Sebze İhracatı ( 1000 $) Ülkeler Pay İspanya ,6 Hollanda ,3 ABD ,85 Meksika ,46 Çin ,24 İtalya ,67 Fransa ,92 Türkiye ,40 Dünya Toplamı

9 Tablo 6. Dünya Yaş Meyve ve Sebze İthalatı ( 1000 $) Ülkeler Değ. (%) ABD ,5 Almanya ,25 İngiltere ,71 Rusya ,3 Hollanda ,4 Fransa ,13 Kanada ,6 Belçika ,13 Japonya ,82 İtalya ,24 Dünya Toplamı ,16

10 Tablo 9. Ürün Bazında YMS İhracatımız Ürün TON BİN $ TON BİN $ TON BİN $ Domates Limon Mandarin Portakal Üzüm Kiraz Greyfurt Biber Nar Hıyar Genel Toplam

11 Tablo 10 Ülke Bazında YMS İhracatımız Ülke TON BİN $ TON BİN $ TON BİN $ Rusya Irak Almanya Ukrayna Bulgaris S.Arabis Romanya İran İngiltere Moldova Genel Toplam

12 İHRACATTA KARŞILAŞILAN SORUNLAR Küçük ve dağınık birimlerde yetiştiricilik, Pazarın istediği, kaliteli ve ihraç vasıflı ürünlerin yeterli miktarlarda yetiştirilmemesi, Kontrolsüz ilaç ve gübre kullanımı (Pestisit kalıntıları), İyi Tarım Uygulamalarının tam olarak uygulanmaması (GLOBALGAP), Paketleme tesislerinde alt yapı eksikliği (ön soğutma, tasnif makineleri, soğuk hava, ambalajlama ve soğuk zincir vs). Pazar rekabeti dir.

13 PAZAR REKABETİ

14 PAZAR REKABETİ

15 Pazarın talep ettiği çeşitlerin üretilmesi ve üretimde süreklilik 1. İstenilen çeşit 2. İstenilen miktar 3. İstenilen zaman

16 Kokteyl, kiraz ve erik domatesleri

17 FONKSİYONEL GIDALAR

18 TÜKETİCİ TERCİHLERİ VE KALİTE İLİŞKİSİ Benim isteklerime önem veriniz

19 KALİTE NEDİR? Kalite "beğeniler toplamı" ya da "kabul edilebilir bir fiyat düzeyinde, bir ürün veya hizmetin tüketicilerin ihtiyaç, istek ve beklentilerine uygun olma derecesidir" diye tanımlanabilir.

20 Meyve ve Sebzelerde Kalite Bileşenleri Dış Kalite Bileşenleri Büyüklük Şekil Renk : ağırlık, hacim, boyut : çap/derinlik oranı : bir örnek, yoğun Bozukluklar: ezik, yara, leke, üşüme İç Kalite Bileşenleri Tat : şekerlilik, ekşilik, acılık, aroma Tekstür : sertlik, tazelik, sululuk Besin Değeri : Vitaminler, antioksidanlar Bozukluklar : Acılaşma

21 Tüketici Tercihleri Dış Görünüş Tekstür Tat Aroma Fiyat Ürünün sağlıklı olması Besin Değeri KALİTE

22 ÜRÜN KALİTESİ Üretici Pazarlamacı Tüketici Dış Görünüş Dış Görünüş Dış Görünüş Yüksek Verim Uzun Raf Ömrü Tat ve Lezzet Hastalıklara Dayanıklılık Yüksek Getiri Besin Değeri Hasat Kolaylığı Yüksek Getiri Gıda Güvenliği Fiyat / Kalite Dengesi

23 TÜKETİCİ ANKETİ Domateste kalitenin değişimi (%) Durağandır 17 İyileşmektedir 17 Kötüleşmektedir 50 Çeşit/tiplere göre değişmektedir 16 23

24 TOPLAM KALİTE NEDİR? 1. ÜRÜN KALİTESİ 2. AMBALAJ KALİTESİ 3. DEPOLAMA KALİTESİ TOPLAM KALİTE 4. NAKLİYE KALİTESİ 5. PAZARLAMA KALİTESİ

25 ÜRETİM KALİTESİ

26 SERA SU KÜLTÜRÜ TARLA TOPRAKSIZ

27 Çiçeklenme dönemindeki düşük sıcaklıklar-catface-kediyüzü

28 Blotcy Ripening-Lekeli olgunlaşma Potasyum Noksanlığı

29 HASATTA ÖZEN

30 HASAT EDİLEN ÜRÜNLER TÜKETİCİYE AYNI KALİTEDE ULAŞIYOR MU?

31 Hasat yağışlardan önce bitirilmeli ve makasla yapılmalıdır.

32 DÜNYA KİRAZ ÜRETİMİ % 87 % 13 DİĞER ÜLKELER TÜRKİYE

33 TÜRKİYE KİRAZ ÜRETİMİNİN İHRACAT KALİTESİ AÇISINDAN SINIFLANDIRILMASI % 60 % 40 DÜŞÜK KALİTE İHRAÇ EDİLEBİLİR

34 SORUN : HASAT SONRASI ARA KADEMELERİN FAZLA OLMASI ÇÖZÜM: ARA KADEMELERİN AZALTILMASI / ÇABUK BOZULAN ÜRÜNLERDE ARAZİDE PAKETLEME

35

36 ARAZİDE PAKETLEME

37 KARNABAR

38 SORUN : HASATTAN SONRA SOĞUK ZİNCİRİN UYGULANMAMASI YADA KIRILMASI ÇÖZÜM: HASATTAN HEMEN SONRA SOĞUK ZİNCİRİN BAŞLATILMASI

39 ÇİLEK SICAKLIK Pazarlama (%) SÜRE (saat)

40 SORUN : HASATTAN SONRA KALİTENİN KORUNMASI İÇİN TEKNOLOJİK ALT YAPININ EKSİK OLMASI ÇÖZÜM : HASAT SONRASI TEKNOLOJİNİN ETKİN BİR ŞEKİLDE KULLANILMASI

41 Üretim Hasat Hasat sonrası Pazarlama Teknoloji kullanımı

42 Dikkat: %100 Çürüme Meydana Gelebilir

43 GÜNEŞ YANIKLIĞI

44 Fizyolojik Bozukluklar

45 SU KAYBI

46 TAŞIMADAKİ BAZI HATALAR 46

47

48 MEKANİK ZARARLAR EN AZA İNDİRİLMELİ 50 cm yüksekten bırakma 48

49 Modifiye Atmosferde Paketleme - Meyvede yaşlanmayı geciktirir Meyve sapının yeşil rengini korur Meyvede çürümeleri geciktirir

50 KONTROLLÜ ATMOSFERLİ DEPOLAR

51 TAŞIMACILIKTA KONTROLLÜ ATMOSFERİN KULLANILMASI

52 Ticari Dinamik Kontrollü Atmosferli Depolar

53 Palistore muhafaza sisteminin kullanılması

54 AMBALAJ ÜRÜNÜN SESSİZ SATICISIDIR.

55 Akıllı Ambalajların Kullanılması

56 15 $ 13 $

57 ÜRÜNE ÖZGÜ TÜKETİCİ AMBALAJLARININ GELİŞTİRİLMESİ

58 ÜLKE TALEPLERİ DOĞRULTUSUNDA ÜRETİM VE AMBALAJ

59 AMBALAJDA ÖZEN

60 DOĞRU VİYOL SEÇİMİ SARSINTI ZARARI

61 ALTERNATİF ÜRÜNLERİN GELİŞTİRİLMESİ

62 BU ÜRÜNLER GÖRÜNDÜKLERİ KADAR GÜVENLİ Mİ?

63 Kalıntısız Üretim Meyve ve sebzelerde zehir alarmı Pestisit raporu: Süpermarketlerin isimleri ve ayıpları

64 2010 yılı Türkiye Geneli Yaş Meyve-Sebze İhracatında Alınan Hızlı Alarm Bildirimleri Bildirimin Türü Bildirim Alınan Ürün Sayısı Bildirime Sebep Olan Zirai İlaçların Aktif Maddeleri Toplam* Alarm Bildirimi Bilgi Bildirimi Sınırda Red Bild. Biber 4 Methomyl, Oxamyl, Formetanate Domates 1 Oxamyl Biber 8 Oxamyl, Formetanate, Procymidone Domates 1 Oxamyl Hıyar 1 Methomyl Armut 6 Amitraz Üzüm 4 Methomyl, Lambda-cyhalothrin Kayısı 1 Dithiocarbamates Şeftali 1 Captan Portakal 2 Chlorpyriphos, fenvalerate Biber 16 Methomyl, Oxamyl, Malathion, Kabak 4 Oxamyl Asma Y. 1 Carbaryl (*) 31 Aralık 2010 itibariyle değerlerdir. KAYNAK:

65 TANITIM VE REKLAM

66 Kaliteli ve sağlıklı ürün iç ve dış pazarlarda en önemli satın alma kriteri

67 TEŞEKKÜRLER