Özbucak, Sanayi ve Ticaret alanında faaliyet gösteren iplik, dokuma ve boya terbiye işletmelerinden oluşan entegre tekstil fabrikasıdır.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Özbucak, Sanayi ve Ticaret alanında faaliyet gösteren iplik, dokuma ve boya terbiye işletmelerinden oluşan entegre tekstil fabrikasıdır."

Transkript

1 Özbucak Sanayi ve Ticaret A.Ş. Şirket Hakkında Bilgiler : Özbucak, Sanayi ve Ticaret alanında faaliyet gösteren iplik, dokuma ve boya terbiye işletmelerinden oluşan entegre tekstil fabrikasıdır. Şirketin Tarihçesi : Şirket 1953 yılında ÖZŞAHİNLER KARABUCAKLAR ortaklığı olarak kurulmuş olup 1970 yılından itibaren Özbucak A.Ş. olarak faaliyetini sürdürmektedir. Fabrika kalite politikasına uygun olarak 1990 yılında ihracata yönelik çalışmaya başlamıştır yılında üretiminin % lik bölümü ihraç edilebilir duruma gelmiştir. Bütün bölümlerde teknoloji yenileme çalışmaları devem etmektedir. 9 Nisan 1997 yılında ISO Kalite Güvence Belgesi almaya hak kazanmıştır. Şirketin kalite politikası Toplam Kalite dir. Ortalama Günlük Üretim Kapasitesi : İplik Dokuma Boyahane : kg/gün : m/gün : m/gün Üretilen Mamüller : Polyester, viskon, keten ve elastan liflerinin farklı kombinasyonları kullanılarak iplik, bobin ve kumaş elde edilebilmektedir. Genellikle kadın giysilik için çalışıldığından özellikle elastan karışımlı kumaşlar üretilmektedir. 1

2 BOYA-TERBİYE İŞLETMESİ (İhrazat ve Düz Boya Bölümü) İhzarat Bölümü: İhzarat bölümü, boya-terbiye işletme bünyesinde hazırlık işlemlerinin yapıldığı bölüm olarak faaliyet göstermektedir. İhrazat bölümüne kumaş; düz boya, jet boya, apre, ham bez açma bölümlerinden ve iade olarak gelir. Kumaş aşağıda açıklanan proseslerden ilgili olanları görür. Ham Kumaşın Boya-Terbiye İşletmesine Gelişi: Kumaş ihrasat bölümüne ham kalite kontrol dairesi tarafından Proses Takip Formu ile birlikte teslim edilir. Kumaşın boya-terbiye işletmesine girişinin uygunluğu gözle incelenir. Özbucak Standart Proses değerlerine göre işlem adımları ve şartları Proses Takip Formu na yazılır. Boya-terbiye işletmesine giren kumaş eğer boya-terbiye işletmesine ilk defa giriyor ise bu kumaşın prosesine ait bilgiler Ürün Geliştirme Şefliğinden istenir. Ür-Ge Şefliği nin vermiş olduğu proses referans alınarak söz konusu kumaş, üretim faaliyetlerine girer. Osthof Yakma: İhrasat dairesinin işlemleri genellikle yakma+haşıl sökme, yakma+yağ sökme, yakma, haşıl sökme ve yağ sökümüdür. Kontinu (Babcock, Brugman) Yıkama Makinesinde Yapılan İşlemler: İhrasat dairesinin ikinci işlemi yıkama işlemidir. Amaç; istenmeyen yabancı maddeleri kumaş üzerinden uzaklaştırmaktır. İşletmede haşıl sökme yıkaması, harmanı boyalı haşılsız kumaşların yıkanması, boya sonrası kuru yakma yıkaması, ham olarak yağ sökümüne sarılmış kumaşın yıkaması ve yıkamalar yapılmaktadır. Brugman Pişme-Kasar Makinasında Yapılan İşlemler: Bu makine; soğuk kasar, sıcak kasar, pişirme, yağ sökümü ve haşıl sökme işlemlerinin yapılabildiği bir makinedir. Pişirmede amaç pamuklu veya ketenlerde bulunan 2

3 mum, vaks, çepel, bit v.b. yabancı maddeleri uzaklaştırmaktır. Kasarda amaç; elyafa beyazlık kazandırmaktır. Brugman Merserize Makinası : Özbucak Boya-Terbiye işletmesinde merserize işlemi; pamuk ve tencel elyafı içeren kumaşlar için yapılır. Amacı; elyafın boyut stabilliği ve boya alma özelliğini artırmaktır. Düz Boyama Bölümü : Düz boyama bölümünde açık en kumaşların boyama ve yıkamaları, kostikleme, termofikse işlemleri yapılır. Bu bölüm Hot-flue, babcock yıkama makinası, Kusters Fluard ve Pad- Batch boyama makinalarından oluşur. MH Boyama Makinasında Yapılan İşlemler: Bu makinede polyester, pamuk, viskon ve keten karışımlı kumaşların üzerine dispers, indanthren yada reaktif boyarmaddeler pigment halde emdirilir. Bu boyarmaddeler kumaş üzerinde kurutularak daha ilerdeki safhada termofikse, alkali ve inkişaf gibi proseslerle sabitleştirilir. MH boyama makinasında indanthren, dispers ve reaktif boyama işlemleri yapılır. İşletmede genellikle emdirmeden çok, çektirme yöntemine göre çalışan jet boyama makinaları çalışmaktadır. Hot-flue (Germe-Çekme) Makinasında Yapılan İşlemler: Hot-flue makinasında elyaf fikse, kurutma, polyester optiği, polyester optiği fiksesi ve dispers boya fiksesi işlemleri yapılır. Dispers / İndanthern Tek Banyo Boyama (MH) : Bu boyama yöntemi; PES / Pamuk / Viskon / Keten elyaf karışımlarından oluşan kumaşlara uygulanır. Dispers / İndanthren veya karışımlarından oluşan boya çözeltisi ile fluarlanan kumaş, kurutma işleminden sonra Hot-flue da dispers termofikse ve padsteam de indanthren inkişaf işlemlerine tabi tutulur. 3

4 Dispers Boya Fiksesi : Hot-flue makinasında PES elyafı C sıcaklık aralığındaki ısı ile 60 ile 90 saniye muamele edilir. Böylece dispers boyarmadde partikülleri elyaf içine difüzlenerek fikse olur. Elyaf Fikse : Hot-flue makinasında PES elyafı C sıcaklık aralığındaki ısı ile sn muamele edilir. Böylelikle PES elyafı boyama sırasındaki kırılmalara karşı stabil hale gelir. Kurutma : Hot-flue makinesinde yapılan kurutma işlemlerinde; C sıcaklık aralığındaki ısı ile kumaşın üzerindeki nemin uzaklaştırılması sağlanır. İplik Boya Bölümü : İplik / Dokuma Grup Müdürlüğüne bağlı olan iplik Boya bölümünde 12 kişi çalışmaktadır. İplik boya işletmesinde; 2 adet 300 kg lık Boyama Makinesi 1 adet 100 kg lık Boyama Makinesi 1 adet 25 kg lık Boyama Makinesi 2 adet 300 kg lık Boyama sonu Kurutma Makinesi 1 adet 3 bobin Boyama Makinesi 2 adet 1 bobin Boyama Makinesi 1 adet santrifüj mevcuttur. İplik Boya Dairesine İplik / Dokuma Planlama Şefliği tarafından iplik Boya İstihsal Programı Formu gönderilir. Form da boyanması istenilen ipliğe ait renk no, elyaf 4

5 kodu, kullanılacağı desenin adı ve müşterisi (firma adı) gibi bilgiler belirtilir. Boyanması istenilen reçete bulunur. Reçetedeki iplik no su, elyaf kodu istenilene uymakta ise İş Emri Formu hazırlanır. Usta, reçete üzerindeki boyama şekline göre makine üzerindeki mevcut programlardan gerekli olan boyama metodunu seçer. Makinede bulunan programlar; 1- Dispers-kükürt Boyama 2- İndanthren (Küp) Boyama 3- İndanhren (Pigment) Boyama 4- Dispers + İndanthren (Pigment) Boyama 5- Dispers + İndanthren (Küp) Boyama 6- Kasar 7- Dispers +- Reaktif Bu boyama programlarından en yoğun olarak kullanılanı dispers+ reaktif boyama programıdır. Diğerleri çok nadiren farklı siparişlerde kullanılmaktadır. Seçilen program makineye verilir. boyanması istenen renk numarası arşiv reçetelerinden, bulunmuyorsa Desen Büro Şefliğinden şablon yapılması için gönderilen renk çalışması istek föylerinin dosyalandığı arşive bakılır. Reçetedeki bilgilerin istenilen bilgilere uygun olup olmadığına bakılır. Bilgiler uygun ise tek bobin numune aparatında boyanıp, onaylanan reçeteye kart açılır. Boyanması istenilen ipliğin elyaf kodu reçetedekilere uymuyorsa İplik Boya Şefi numune aparatında rengi yakalayana kadar tek bobin boyatır. Onaylanan reçeteye parti boyanır. İplik boya ustasına teslim edilen İş Emri Formu ile, boyama işleminin ön hazırlığı başlamış olur. Bobin dairesinden Yumuşak Bobin Teslim Formu ile gelen yumuşak bobinler usta nezaretinde nakliyeciler tarafından hazırlanır. Bobinler hazırlanırken bobinlerin yumuşaklığı elle, büyüklüğü gözle kontrol edilir. Kullanıma uygun bobinler kafeslere takılır. Gerekli boya programı seçilerek makineye 5

6 verilir. Ardından boyama işlemine geçilir. Boyama bittikten sonra bobinler kurutma aparatına konulur. Dispers boyama öncesi ph nın 4,5-5 e ayarlanması gereklidir. Bu ayar için Asetik Asit miktarı her boyama için sabit olmayıp ph nın 4,5-5 olması esas alınarak gerektiği kadar kullanılır. Dispers boyama sonunda iplik boya operatörü renk numunesi alır. Numunesi alınmış ipliğin PES rengini görebilmek için boya operatörü selüloz ekstraksiyonu yapar. Numune renk bu işlem sonucu onaylanırsa sonraki proseslere geçilir. Bu işlemler bittikten sonra onaylanan rengin bobinleri kurutulur. Boyanan partiden numune alınarak İplik Boya-Renk Takip Formuna parti devamlılığının kontrolü için yapıştırılır. Onaylanmış olan partideki her bobinin üzerine, sırası gelmiş parti numarası etiketle yapıştırılır. İplik boya ustası, teslim formu hazırlar. Formun bir nüshası Bobin Dairesi Şefliğine teslim edilir. 2. Nüshası bobin ambarına, 3. Nüshası İplik / Dokuma Planlama Şefliğine teslim edilir. 4. Nüsha İplik / Boya dairesinde arşivlenir. İplik-Boya dairesinde bir gün içinde hazırlanan parti boyama reçetelerinin bir nüshası, İplik-Boya-Kimyevi Sarf Formu ile Boya Mutfağı Bürosuna verilir. İşletmede Uygulanan Proses Basamakları: İşletmede, dokumada ipliği boyalı olarak dokunmuş kumaşlara İpliği Boyalı Kumaşlar, dokumadan renksiz olarak gelen ve jetlerde düz boyama yapılarak renklendirilen kumaşlara Topu Boyalı Kumaşlar denilmektedir. Proses adımları bu ifadelere göre 2 ye ayrılır. 6

7 Topu Boyalı Kuamaşlar Yakma Haşıl Sökme Yıkama İpliği Boyalı Kumaşlar Yakma Haşıl Sökme Yıkama * Merserizasyon Kurutma * Pişirme Elyaf Fikse * Kasar * Buharlama * Nötr Yıkama Apreleme Kurutma Elyaf Fikse Sanfor Mamül Kalite Kontrol Boyama (Jet Boyama) Boyama Sonu Kurutma * Buharlama (Stabilo) Apreleme Sanfor İşlemi Mamül Kalite Kontrol Bu proses şemasındaki sıralama en genel haliyle belirtilmiştir. Kumaşın doku yapısı, kullanılan ipliğin numarası ve hammadde nin farklı olmasına göre proses basamaklarının sırası değişebilmektedir veya bazıları atlanabilmektedir. (*) işareti olan prosesler; siparişte istenilen özelliklere göre veya kumaşın hammaddesine bağlı olarak uygulanabilir veya uygulanmayabilir. İşletmede uygulanan bu prosesler ve detayları aşağıda açıklanacaktır. 7

8 Ön Terbiye İşlemleri: Yakma Prosesi: Yakmanın amacı, dokunmuş kumaş üzerinde bulunan lif uçlarının boyama sırasında boyama hatalarına neden olması ve mamül kumaşta lif uçlarının boncuklaşmasını önlemektir. Özbucak Boya-terbiye işletmesinde 1 adet Osthoff Senge gazlı yakma makinesi bulunmaktadır. Yakma makinesinin en hassas yerleri beklerdir. Düzgün bir yakma etkisi sağlanabilmesi için alev enerjisinin uzunluğunun devamlı olarak bütün en boyunca sabit tutulması şarttır. Yakma makinasından çıkan kumaşta kalabilecek kıvılcımların yanmaya neden olmasını önleyebilmek için kumaş makineyi terk etmeden önce iki tane merdane arasından geçirilir. İşletmede genellikle yakmadan sonra haşıl sökme işlemi yapıldığından yakma makinesinden çıkan kumaş hemen haşıl sökme flottesinin bulunduğu tekneye sokularak kumaşta kalabilecek kıvılcımların emin bir şekilde söndürülmesi sağlanmaktadır. Kumaş yanma odasına girmeden önce bir fırçalama tertibatıyla üzerindeki uçuntu, toz, vb. yabancı maddeler uzaklaştırılır. Ve kumaş üzerindeki tüycükler belli bir yöne oryante edilerek düzgün bir yakma etkisi sağlanır. İşletmedeki Osthoff-Senge yakma makinası iki sıra bek içermekte olup kumaşın geçiriliş şekline göre ya her iki yüzü de yakılmakta veya bir yüzü iki kere yakılmaktadır. Yakma makinesinde elde edilen etki şu faktörlere bağlıdır. Alev kuvveti (yoğunluğu) Kumaş geçiş hızı Kumaş ile bek arasındaki mesafe Beklerin pozisyonu 8

9 İşletmedeki Osthoff-Senge yakma makinasında 3 adet bek pozisyonu vardır. 1 No lu pozisyon : Teğet Yakma 2 No lu pozisyon : Val üstünde yakma 3 No lu pozisyon : kumaş üstünde yakma Yakma işlemi adımları şu şekildedir : Makinenin yakma pozisyonu ayarlanır (1-2-3). Kumaşın yakma yapılacak yüzü ayarlanır. Kumaşın doğru yüzü ham kontrolde yazılan pafta numarasında bakılarak anlaşılır. Pafta numaraları ters yüze yazılır. Makinanın arkasına rolik yerleştirilir. Tansiyon ve hız ayarı yapılır. Makinanın yakma girişi ve çıkış fırçaları ve hava emme fanları çalıştırılır. Makinanın hav-gaz karışımı giriş vanası açılır. Beklerden gaz çıkışı beklenir ve ateşleme düğmesine basılır. Bekler üzerinde mavi renkte düzgün aynı alev boyunda alev gözlenir gözlenmez makinaya hız verilir ve makine hızı ayarlanır. Yakma işlemi süresince kumaşın makine içerisinde durup beklememesine özen gösterilir. İşlem boyunca alev boyu kontrol edilir. Haşıl Sökme: Haşıl sökmenin amacı, dokunmuş kumaş üzerinde bulunan haşıl maddelerinin ağartma veya boya işlemlerinden önce kumaş üzerinden uzaklaştırılmalıdır,bunlar ağartıcının veya boyarmaddenin kumaşa nüfuziyetini güçleştirdiklerinden düzgün boyama ve ağartmayı engellerler. Bunun için ağartmaya veya boyamaya başlamadan önce haşıl maddelerinin kumaş üzerinden uzaklaştırılması gerekir. Dokunmuş kumaş üzerinde bulunan lif uçuntularının, boyama sırasında boyama hatalarına neden olmasını ve mamül kumaşta lif uçlarının boncuklaşmasını önlemek gerekir. Özbucak Boya-Terbiye işletmesinde haşıl sökme ve yakma işlemlerinden varılacak amaçlara tek proses kullanarak varmak için yakma + haşıl sökme işleri ard arda aynı makinede yapılabilmektedir. İşletmede haşıl sökme maddesi olarak enzimler kullanılmaktadır. Enzimler bitkisel veya hayvansal canlılar tarafından üretilen mikroorganizmalardır ve organik katalizör 9

10 olarak birçok kimyasal reaksiyonlarda özellikle canlıların bünyelerinde meydana gelen sindirim, assimilasyon.. vb. proseslerde önemli rol oynarlar. Nişastanın parçalanmasında etkili olan enzimlere amilaz denir. Amilazlar yalnız nişasta makromoleküllerini parçalayıp selüloz ve diğer liflere liflere hiçbir şekilde zarar vermediklerinden en güvenli nişasta haşılı sökme yöntemi bunlarla yapılır. Özbucakta yapılan ve bugün için nişasta haşılı sökmede tavsiye edilebilecek tek yöntem amilazla yapılandır. Haşılın son bir durulamayla kumaştan kolaylıkla uzaklaştırılabilecek hale gelmesi için kumaşın başlangıçta haşıl sökme flottesiyle yapılan emdirme sırasında yeterli miktarda su almış olması gerekir. Tekstil mamülü haşıl sökme flottesine daldırıldığında sırasıyla : 1)- Tekstil mamülünün ıslanması 2)- Su ve terbiye maddelerinin tekstil mamülünün içerisine difüzyonu 3)- Lif kesidinin şişmesi olayları meydana gelmektedir. Lif kesidinin şişmesinin tamamlanması için belli bir süre gereklidir. Bu süre pamuk liflerinde 30 sn kadardır. Liflerin şişmesi için gerekli su miktarı ise pamuk liflerinden ağırlıklarının % 30 u civarındadır. Haşıl sökmede genellikle yakma makinasında yüksek hızla gelen kumaş aynı hızla haşıl sökme flottesinden geçirilir, sıkılır ve herhangi bir rolik e sarılarak 6-8 saat rotasyon parkında beklemeye bırakılır. Flotteden bu hızla geçiş sonunda alınabilen flotte miktarı birçok durumlarda % i pek aşmaz. Flotteyle emdirilip sıkma işlemi sadece birkaç sn sürdüğünden bu arada daha liflerde şişmelerini tamamlayamamışlardır. Bir süre sonra (yaklaşık 30 sn sonra) liflerin şişmesi tamamlanacak ve alınan suyun (flottenin) % 30 kadarı bunun için kullanılacaktır. Böylece empegrinasyon sırasında alınan % flottenin (suyun) sadece % kadarı haşılın çözünmesi için serbest durumda kalacaktır. Merserizasyon : Merserizasyonun amacı; dokunmuş pamuk, tencel karışımlı kumaşların parlaklığını artırmak, yıkama işlemi sonu çekmezliği sağlamak, boyama işlemi sırasında canlı ve derin renklerin elde edilmesini sağlamaktır. 10

11 Merserizasyon sırasında misellerin içine ve arasında giren sudkostik, lifleri şişirmekte ve daha açık bir yapı kazanmalarına yol açmaktadır. Bunun sonucu, merserize edilmiş pamuk liflerinin boyarmadde alma yeteneği artmaktadır. Merserizasyonun enteresan bir etkisi, merserize edilmiş pamuklularda aynı koyulukta bir boyamanın sağlanması için tüketilen boyarmadde miktarının normal pamukluya nazaran % kadar daha düşük olmasıdır. Bunun nedeni geometriktir. Merserize lifler daha düzgün yüzeye sahip olduklarından ışınların lif içerisinde geçtikleri yolun uzunluğu artmakta, dolayısı ile daha koyu görünmektedir. Özbucak Boya-Terbiye işletmesinde merserize prosesi nadiren pamuk ve tencel karışımlı kumaşlarda uygulanmaktadır. Fabrikanın izlediği merserizasyon proses adımları aşağıda bahsedilmektedir. Hazırlanan Be kostik merserize makinesinin stabilize 1 kısmına çekilir. Makinanın stabilize 2 kısmına yumuşak su alınır. Makinenin buharlatma kısmı 50 C ye ısıtılır. 20 m/dk hız ile çalışmaya başlanır. Merserize işlemi sırasında kumaş dok a sarılır. Kostikleme : Kostiklemenin amacı; işlem gören kumaşın kapilaritesinin artırılmasıdır. Kostikleme işlemi işletmede, kontinu yıkama makinasında uygulanmaktadır. Makinenin yıkama şartları ayarlanır. Fulara 70 lt 8 Be lik kostik doldurulur. Besleme kazanına 9 Be lik kostik alınır ve yarım saat kadar proses esnasında buradan fulara beslenir. 9 Be lik kostiğin yarım saat boyunca fulara beslenmesi bittikten sonra, besleme kazanına 10 Be lik kostik alınır. Ve proses boyunca işlem bitene kadar fulara beslenir. İşlem sırasında kumaşın nötr olup olmadığı makine çıkışında kumaş üzerine fenolftalein çözeltisi damlatılarak kontrol edilir. Fenolflatein rengi pembe tonlarında ise kumaşta bazik kalıntılar olduğu anlaşılır ve ilgili amire haber verilir. Amirin talimatları doğrultusunda işleme devam edilir veya ph kağıdı ile kontrol edilir. PH 7 sağlanır. Kostikleme işlemi esnasındaki makinenin fiili değerleri ilgili yerlere kaydedilir. Sıcak Ağartma İşlemi (.Sıcak Kasar) : Dokunmuş pamuk, keten, tencel karışımlı kumaşlar üzerinde siyah noktalar şeklinde görülen bazı yabancı maddeler vardır. Bu maddeler boyanmış kumaş üzerinde de görüleceği için kumaşa hoş olmayan bir görünüm verirler. Bu nedenle kumaşa zarar 11

12 vermeden bu maddeleri parçalamak ve kumaşın beyaz görünmesini sağlamak için ağartma işlemi uygulanır. Sıcak kasar işlemi yapılacak olan makinanın mahlül hazırlama kazanına, hazırlanan sıcak kasar çözeltisi kasar makinasının teknesine ilave edilir. Sıcak kasar işlemi yapılacak olan kumaş 50 m/dk hız ile mahlül teknesindeki kasar mahlülünden geçirilerek teknedeki mahlül kumaş üzerine emdirilmesi sağlanır. Mahlülün kumaş üzerine emdirilmesi sırasında kumaş buhar beslemeli kamaralara sarılır. Kamaralara sarılmış kumaş kamara dönderme istasyonlarına götürülerek sıcak kasar reçetesindeki şartlar dahilinde, rotasyonda döndürülmek suretiyle sıcak kasar işlemi için bekletmeye bırakılır. Özbucak Boya-Terbiye işletmesinde polyester/viskon/keten/tencel liflerin çeşitli kombinasyonlarından oluşan kumaşlar ağartma prosesine tabi tutulur. Sentetik elyaf beyaz olarak üretilir. Bu nedenle doğal liflerin ağartılması sentetiklere nazaran daha gereklidir. Ağartıcılar lif içerisindeki renk bileşikleri ile tepkimeye girerek onları renksiz hale getirir. Kumaş beyaz olarak satılacak ise ağartma kaçınılmaz bir işlemdir. Koyu renklerde ağartma hiç yapılmayabilir veya yarım reçete geçilebilir. Selülozik liflerin ağartılması hidrojen peroksit ile yapıldığında alkali çözeltilerde kaynama noktası veya yakınında yapıldığında pişirme + ağartma prosesi ile beraber uygulanabilir. Bu da ekonomi sağlar. Hidrofilleştirme Pişirme : Hidrofilleştirme, tekstil mamülüne hidrofobluk kazandıran boyama, baskı gibi yaş işlemleri, güçleştiren doğal yağlar, bal mumu, proteinler, kir, toprak, sıvı yağ ve diğer yabancı maddeleri gidermek için tekstil materyalini sulu ortamda kimyevi maddeler ile muamele ederek hidrofil hale getirme işlemidir. Bu işleme kostik pişirme de denilmektedir. Özbucak Boya-Terbiye işletmesinde bu prosesin uygulama şekli sıcak kasar prosesinin uygulamasına benzer bir şekildedir. Emdirme + Buharlama şeklindedir. 12

13 Yıkama Prosesi: Yıkamanın Mekanizması : Yıkama ve durulamada amaç tekstil mamüllerindeki rahatsız edici, kirlilik yaratan ve diğer prosesleri gölgeleyecek yabancı maddeleri uzaklaştırmaktır. Yabancı maddeler liflerin yapısından ileri gelebileceği gibi mamülün gördüğü işlemler sırasında mamüle geçmişte olabilirler. Basitleştirilmiş olarak terbiye dairesinde yapılan yıkamalar 3 gruba ayrılabilir. 1)- Ecza maddelerinin yıkanması : Tekstil mamülü üzerindeki asit, baz, tuz, kasar maddeleri, fikse olmamış suda çözünebilen boyarmaddeler gibi her türlü suda çözülen kimyasal ecza maddesinin uzaklaştırılması. 2)- Kollid yıkama: tekstil mamülü üzerindeki haşıl artıkları, patlar, sıvı ve katı yağlar, mumlar... gibi suda çözülmeyen fakat kolloid olarak dağılabilen maddelerin uzaklaştırılması 3)- Pigment yıkama : tekstil mamülü üzerindeki her türlü suda çözülmeyen organik ve anorganik pigmentlerin (pigment halindeki kir, fikse olmamış suda çözülmeyen boyarmadde artıkları... gibi) uzaklaştırılması Özbucak Boya-Terbiye işletmesi kapsamında bu 3 yıkama mekanizması da farklı isimlendirmeler altında uygulanabilmektedir. Özbucakta Boya-Terbiye işletmesidne uygulanan yıkama mekanizmaları şunlardır. Haşıl sökümü sonrası yıkama işlemi Yağ sökümü sonrası yıkama işlemi Harman boyalı haşılsız kumaşların yıkanması Haşılsız, ipliği boyalı kumaşların yıkanması Pişirme ve kasar sonu yıkama Nötr (Asit) yıkama 13

14 Boyama sonrası, yakma işlemi sonrasında yıkama Yağ sökümü olmuş mamül kumaşların yıkanması Boya-Terbiye işletmesinde 2 adet yıkama makinası olup, bunlardan birisi Babcock yıkama makinesi, diğeri ise Brugman yıkama makinesidir. Babcock yıkama makinesinin terazi ve baskıları, yıkama makinesi girişindedir. 1. Terazi : 4 bar 2. Terazi : 3 bar 3. Terazi : 4 bar 4. Kelebek açıcı : 1 2 bar Yıkama teknelerinin Alt teraziler : 2 7 bar Üst teraziler : 3 10 bar Baskı valleri : 3 bar Son tekne sıkma vali basıncı : 2 3,5 bar 1. ve 7. Tekne sıkma val basıncı : 3 3,5 bar Isı göstergesi : Kırmızı Ayarlanacak ısıyı, Siyah Makine içindeki gerçek suyun sıcaklığını gösterir. Rolik sarma val basıncı : 2 bar Makinenin ilgili kısımlarına ait basınç değerleri yukarda verilmektedir. Vallere ve terazilere yapışmış olan elyaflar kumaşta leke yaratabilir. Bunların dışında kumaşta leke oluşmaması için makine içinin ve suyunun temiz olması şarttır. 14

15 Yıkama makinesi 7 adet kamaradan oluşmuştur. Girişte ve çıkışta rolikler bulunur. Kumaş her kamaradan çıkışında sıkılır ve diğer kamaraya sevkedilir. Son kamarada soğuk su ile durulama yapılır. Diğer 6 kamara ise kimyevi ilavesi yapılacak şekildedir. Bu kamaralar kimyevi kazanı ile irtibatlıdır. Her bir kamaraya buhar beslenmektedir. Basınç ve ısı göstergeleri ile sıcaklık ve basınç her zaman kontrol edilmektedir. Ters yıkama prensibine göre yıkama etkisinin iyileştirilmesi için kamaralar arasında alt taraftan su seviyeleri bileşik kaplar prensibine göre birbirine bağlantılıdır. Kumaş girişten çıkışa doğru hareket ederken su ise tam tersi yönde kamaralar arasında hareket eder ve türbülans oluşturarak yıkama tesirinin artması sağlanır. Makinadan kumaş geçiş hızı m/dk dır. Özbucak Boya-Terbiye işletmesinde uygulanan yıkama mekanizmalarından biri olan (nötr) asit yıkama reçetesi ve uygulaması aşağıda verilmektedir. Nötr (Asit) Yıkama : Bu yıkama işlemi kumaş üzerinde kalabilecek bazik kalıntıların kumaş üzerinden uzaklaştırılması için uygulanır. Asetik Asit :5 cc/sr/lt Besleme : 10 cc/sr/lt Bu kimyevi 4. Tekneye verilir. 1.Tekne : C Taşmalı Yıkama 2.Tekne : C Taşmalı Yıkama 3.Tekne : C Taşmalı Yıkama 4. Tekne : 50 C 5. Tekne : C 6. Tekne C Taşmalı Yıkama 7. Tekne : C SoğukTaşmalı Yıkama 15

16 Kumaş üzerinde kimyevi kalıp kalmadığı ph kağıdı ile kontrol edilmektedir. Yıkama soncunda PH değeri 6 olmalıdır. Bunun dışında yine ph yı kontrol etmek için kumaşa fenolftalein çözeltisi damlatılır. Kumaş üzerine damlatılan çözelti pembe olursa kalevi olduğu anlaşılır. Bir kez daha yıkama yapmak gereklidir. Asit yıkamalarda asetik asit % 35 lik 5 cc/lt dir. Besleme 10 cc/lt yapılır. Bu yüzden asit yıkamalarda tekne sıcaklıkları C yi aşmaz. Çünkü kumaş üzerindeki kostik miktarı fazla olduğundan 70 C nin üzerinde yıkanmaz. Kurutma Prosesi : Özbucak Boya-Terbiye işletmesi kapsamında 3 adet ramöz (gergefli kurutucu) makinası mevcuttur. Bunlardan birincisi 1974 model, ikincisi 1981 model Krantz kurutma makinasıdır. Diğeri ise 2002 Babcock kurutma makinasıdır. Özbucakta Boya-Terbiye işletmesinde germe-çekme makinaları dört çeşit proses için kullanılmaktadır. 1- Boyama öncesi, yıkama sonu kurutma 2- Termofikse (elyaf fikse) 3- Boyama sonu kurutma 4- Boyama sonu apre kondenzasyonu Bu dört prosese göre makine şartları değişebilmektedir. Kumaşa apre flottesinin kondenzasyonu; boyamadan gelen kumaşın kurutmadan çıktıktan sonra tekrar kurutmaya girmesi şeklinde veya boyamadan gelen kumaşın yaş olarak apre flottesine daldırılıp kondanse edilmesi şeklinde sağlanabilir. Jet boyama dairesine gidecek bütün kumaşlar kurutma prosesinden sonra termofikse (elyaf fikse ) prosesi için bir daha germe-çekme (ramöz) makinasından geçer. Babcock germe-çekme makinasında 10 kamara mevcuttur. Makine İğne + paletli taşımalıdır. Makine kontrolü bilgisayar destekli olup, dokunmatik ekrandan makine ayarları verilebilmekte ve makinanın çalışma sırasında çalışma değerleri ekrandan okunabilmektedir. Kumaş germe-çekme makinasına girmeden önce atkı düzeltici sisteme 16

17 (mahlo ya) girer. Mahlo atkı düzeltici bir sistemdir. Makine fotoselle kumaşın eni boyunca makineye girişini kontrol eder. Beslemede atkı eğriliği olduğu zaman giriş vallerini yukarı-aşağı hareket ettirerek atkı eğriliğini giderir. Eğer kumaş germe-çekme ye atkısı eğri bir şekilde girerse o şekilde fikse olur. Bu da istenmeyen bir durumdur. Bundan dolayı germe-çekme makinasında mahlo kullanmak zorunludur. Kumaş mahlo ya girmeden önce bir tekneden geçer ve sıkılır. Eğer kumaş kurutmaya veya elyaf fikseye giriyorsa bu teknede sadece su bulunur. Kumaş ıslatılır, sıkılır, önce mahlo ya ve sonra germe-çekme ye girer. Bu ıslatmanın ve sıkmanın amacı; kumaşın her tarafındaki su miktarının eşit olması ve optimum ve düzgün kurutmanın yapılabilmesidir. Eğer bu ıslatma + sıkma yapılmazsa kumaşın her tarafı aynı şekilde kurumayacak ve kumaşın farklı bölgeleri farklı miktarda çekmeye maruz kalacak ve bu sayede boy-en farkı oluşacak, gramajda devamlı değişecektir. Bu da istenmeyen bir durumdur. Eğer boya sonu kurutma yapılıyorsa, bu tekneye apre flottesi de ilave edilebilir. Kumaş mahlo dan çıktıktan sonra, kumaşı germe-çekme makinesinin içerisine sevk eden sonsuz bant üzerindeki iğnelere: kumaş, avanslı besleme prensibine göre takılır. Kumaşın çekme payı hesaplanarak besleme avansı olarak yapılır. Dönen bir çift fırça kumaşı iğnelere takar. Eğer fırça taşıma bandından daha hızlı dönerse kumaş iğnelere avanslı (boşluklu) olarak beslenecektir. Bu şekilde boyuna çekme kontrol edilmektedir. Çift taraflı iğneler arasındaki mesafe artırılarak veya azaltılarak atkı yönündeki çekme avansı da ayarlanabilmektedir. Kumaşın kurutulması konveksiyon prensibine yapılmaktadır. Kamaralar giren kumaş kızgın yağ ile ısıtılmış hava ile kurutulur. Kamaraların içinde biri üstte diğeri altta silindirik delikli metal bir tabla bulunmaktadır. Kızgın yağ ile ısıtılan hava fanlar yardımıyla bu delikli tabla kumaşın üzerine dik olarak püskürtülür. Sıcak hava kumaşın üzerindeki suyu buharlaştırır. Buharlaşan su ve soğuyan hava özel bir emme tertibatıyla ortamdan uzaklaştırılır. Kumaş çıkışta içi suyla devamlı sirküle edilen bir çift soğutma silindirinden geçer. Veya rolik e sarılır veya bir sallama mekanizmasıyla arabalara aktarılır. Kamara sıcaklıkları ve hızları yapılacak işleme göre değişir. Kumaşların hammade, doku konstürüksiyonları ve benzeri özelliklerine bağlı olarak kumaştan uzaklaştırılacak su 17

18 buharı miktarı, kumaşın geçiş hızı ve kamara sıcaklıkları belirlenir. Kamaraların içinden geçen kumaş müşterinin isteğine bağlı olarak istenilen ene açılabilir veya daraltılabilir. Jet Boya Dairesi : Boyama, tekstil materyalinin elyaf, tops, iplik, kumaş, hazır parça formunda renklendirilmesi boyama ve baskı yöntemleriyle olmaktadır. Boyama tüm yüzeyin renklendirilmesidir. Jet boya dairesinde çektirme (HT) yöntemine göre boyama yapılmaktadır. İşletmedeki makineler; 5 adet Thies jet boyama makinesi 5 adet Then air-flow jet boyama makinesı 1 adet Sclavos jet boyama makinesı 1 adet Scholl jet boyama makinesı 1 adet Thies numune boyama makinesi 1 adet Doytex numune boyama makinesi 1 adet Maxi-flow yıkama makinesı Boyama yöntemi HT prensibine göre, çektirme esasına uygun olarak yapılır. Yani uzun süre, uzun flotte esastır. Genellikle PES/Viskon/Keten/Elastan elyaf kombinasyonundan oluşan kumaşların boyanması jet dairesinde gerçekleştirilir. İşletmede PES boyamaya alt boyama, viskon / keten boyamaya da üst boyama adı verilmektedir. Ayrıca polyesteri harmandan boyalı olup sadece viskonu boyanacak ise özel kimyasallar verilerek sanki alt boya yapılıyormuş gibi işlem görür. Buna su fıskiyesi veya kör banyo adı verilmektedir. Boyama işleminden sonraki ara yıkamalarda jet boyama makinesinde yapılır. Uygulanan yıkamalar; sıcak yıkama, kaynar sabun yıkama, durulama (soğuk yıkama), ENL (hyrocol sun) yıkaması vb.dir. HT yöntemine göre C de 2-3 atü basınç altında yapılan boyamalarda her çeşit boyarmadde ile boyama yapılabilmektedir. 18

19 HT boyamada kullanılan makineler yüksek basınca dayanıklı pahalı makinelerdir. Bu makinelerde oldukça yüksek basınçta buhara ihtiyaç vardır. Bu boyama maliyeti için ve genel olarak boyama için bir dezavantaj ise de, HT boyamanın carier yöntemine göre sağladığı avantajlar bu dezavantajları fazlasıyla karşılar. HT boyama ile; Carrier kullanımının getirdiği maliyetler ve carrier artıklarının uzaklaştırmak için yapılan uzun yıkama sürelerinin de kısaltıldığından maliyet düşer. Renk verimi daha iyidir. olur. Pes / selüloz karışımının boyanmasında selülozu kirletme (lekeleme) daha az Düzgün boyama ve tekrarlanabilirlik daha iyidir. Carrier artıklarının neden olduğu migrasyon tehlikesi yok olur. Düzgünsüz boyanma tehlikesi fazla olan mamüller HT yöntemi ile daha düzgün boyanır. Çünkü yüksek sıcaklıkta migrasyon fazladır. Boyama süresi daha kısadır. Boyama süresi sonunda eğer nüanslama yapmak gerekiyorsa sıcaklık 90 C ye kadar düşürülerek Boyarmadde ilavesi yapılır. Ve tekrar 130 C ye kadar çıkılarak bu sıcaklıkta bir süre daha boyama devam edilir. Kumaş boyanırken boya boşaltılmadan önce eğer uygun bir hızda banyo soğutulmazsa özellikle hassas kumaşlarda kırıklar oluşabilir. HT boyama sonunda eğer indirgen yıkama gerekmiyorsa 1 2 g/lt deterjan ile C de dk süreyle bir yıkama yapılabilir. Jet boyama makineleri hem boyanacak kumaşın hem de flottenin aynı anda hareketli olduğu makine tipleridir. Bu makinelerde kumaş mümkün olduğu kadar az gerilimle işlem görür. Bu nedenle elastan karışımlı kumaşların boyanması için en uygun yöntemlerden birisidir. 19

20 PES-Vis karışımlı kumaşlar boyanırken önce PES boyanır. Çünkü viskon boyama C de yapılmaktadır. PES ise 130 C de basınçlı ortamda boyanır. Viskon boyama sırasında dispers boyanın polycoterden çıkması imkansız gibi bişeydir. Dispers boyaması yapılmış kumaş viskon boyama şartlarında (10-11 ph ve C) yapıdan ayrılmaz. Jetlerde boyama halat formunda gerçekleşir. Boyamaya girecek parti tartılır ve kaç kg geldiyse boyanacak ilgili jet boya makinasının kamara sayısına bölünür. Ve o miktardaki (kg) kumaş bir kamaraya verilir. Tartılan parçalar araba ile makinenin önüne getirilir. Parçanın bir ucuna bir ip bağlanır ve kumaşın iki ucu dikilerek her bir kamaraya bu şekilde besleme yapılır. Boyama sonunda halat formundaki kumaşı makinedan çıkarırken dikiş yerini bulabilmek için dikiş yerine bir mıknatıs dikilir. Makine çalıştığı boyama programına göre kimyevi alımı zamanı geldiğinde yanındaki kimyevi kazanında beslemeyi yapar. Sadece viskon boyamada soda zamanı geldiğinde soda beslemesi üst kattaki boya mutfağındaki soda besleme kazanlarından yapılır. Diğer bir jet konstrüksiyonu da Then airflow dur. Çalışma prensibi Thies ile aynıdır. Fark, flottenin aktarılmasındadır. THIES jetlerde kumaş flotte içinden geçmez. Flotte düzelerden kumaş üzerine püskürtülür. Kumaş hareketi flottenin tahriki ile değil de air-jetlerden yollanan 5 6 barlık basınçlı hava ile olur. Daha narin kumaşlar için tercih edilir. Çünkü flotte ile yoğun bir şekilde muamele olmaz. Bu da kırık riskini azaltır. Flotte oranı 1 / 10 olarak çalışılır. Diğer bir jet boyama makinesi olan SCLAVOS un çalışma mekanizması diğer jet boyama makinelerinden biraz farklıdır. Sclavos makinası 1080 kg kapasiteli, tam otomatik jet boyama makinesidir. Sclavos makinası jet dairesinde mevcut olan THEN HT ve THIES HT makinelerine göre parti boyama süresinin daha kısa, elektrik ve su sarfiyatının daha az olması avantajı vardır. Sclavos da kumaş kamaralara göre tartılıp kesilmez. Olduğu gibi makineye verilir. Buda zaman kaybını azaltmaktadır. İşletmede 2 adet numune jet boyama makinası mevcuttur. Bu makineler tek kamaradan oluşurlar ve her kamara 150 kg lık kumaşı boyayabilir. Stabila Buharlama : Boya-Terbiye dairesinde son işlem olarak uygulanabilecek proses buharlamadır. Bu işlem için Stabila markalı makine kullanılmaktadır. Makine, 2001 model bir egalize 20

21 (açık) ramözdür. İpliği boyalı, pamuklu, elastan karışımlı mamüllerin çekme, buhar, pot luk ve kırık problemlerini ortadan kaldırmak için yapılır. Kumaşın tutumunu düzgünleştirir. Burada kumaş belirli bir miktar da buhara doyurulur. Ve ilerde herhangi bir ısıl işlemde çekmesi engellenir. Buharlama yapıldıktan sonra kumaş roliğe sarılır. Kumaş herhangi bir nedenle kesik geldiği zaman sensörler yardımı ile makinenin durması sağlanır. Belli aralıkla makineden çıkan kumaşa test yapılır. Eni ve elastikiyeti ölçülür. Apre (Bitim İşlemleri): Mekanik yolla veya kimyasal maddelerle emdirme, daldırma veya püskürtme, sıvama esasları ile mamüle daha iyi görünüm, tutum ve kullanım özelliği kazandırmak için uygulanan son terbiye işlemleridir. Apre işlemlerinin temel amacı kumaş yapısında mevcut özellikleri geliştirmek yada kumaşa yeni özellikler kazandırmak suretiyle mamül kumaşı kullanım yerine ve isteğe göre uygun hale getirmektir. Tekstil endüstrisinde uygulanan en önemli bitim işlemleri genel olarak 2 şekilde sınıflandırılabilir. 1 ) Görünüm ve Tutumun İyileştirilmesi İçin Uygulanan Apre İşlemleri Sert tutum veren bitim işlemleri Dolgun tutum veren bitim işlemleri Yumuşak tutum veren bitim işlemleri Dekatür vs Mamüle Yeni Kullanım Özellikleri Kazandırmak İçin Uygulanan Apre İşlemleri : Çekmezlik bitim işlemleri Buruşmazlık bitim işlemleri 21

22 Yağ iticilik bitim işlemleri Su iticilik bitim işlemleri Kaymazlık bitim işlemleri Kimyasal bitim işlemlerini mekanik bitim işlemlerinden ayıran temel farklılıklardan biride bu işlem sonucunda kumaşın belirli oranda ağırlık kazanmasıdır. bunun temel sebebi uygulamada kullanılan kimyasal maddelerin aditif olarak mamül kumaş bünyesine girmesi veya yüzeyde tutunmasıdır. Özbucak Boya-Terbiye işletmesi bünyesinde kimyasal bitim işlemleri uygulanmaktadır. Germe-çekme makinelerinin teknesine apre çözeltisi ilave edilir ve kumaş apre çözeltisini emdirilerek germe-çekme makinasına girer. Boya-Terbiye işletmesinde çok çeşitli apre uygulamaları gerçekleştirilmekte olup burada çok sık uygulananlarından bahsedilecektir. Ar-Ge laboratuarında yeni apre reçeteleri denenmektedir. Eğer istenen efekt ve sonuç elde edilirse apre reçetesi işletmenin speklerine kaydedilir. Çekmezlik Bitim İşlemleri (Sanfor) [Mekanik Apre İşlemi] Bilindiği gibi selüloz liflerinden yapılmış kumaşların sulu ortamlarda örneğin; yağmurda veya yıkanırken çekme (büzülme) özelliği vardır. Çekme her ne kadar hem atkı yönünde hem de çözgü yönünde olmaktaysa da genellikle çözgü yönünde görülen çekme atkı yönündeki çekmeye nazaran oldukça daha fazladır. Kumaşların çekmesinin başlıca 2 nedeni vardır. 1) Bir kumaştaki çözgü ve atkı iplikleri tamamen düz bir şekilde olmayıp birbirlerinin altından ve üstünden hafif dalgalı bir şekilde geçmektedir. Sulu ortamlarda su molekülleri selüloz liflerinin ve dolayısıyla ipliklerin enine kesitlerinin şişmesine yol açmaktadır. İpliklerin çapının büyümesi ise bunların birbirlerinin altından ve üstünden geçebilmek için daha dik dalgalı bir şekil almalarını gerektirmektedir. İpliklerin boyu sabit olduğuna göre bu daha kıvrımlı durum, atkı ipliklerinin etrafını dolaştıkları şişmiş çözgü iplikleri çözgü ipliklerinin de etrafını dolaştıkları şişmiş atkı ipliklerini birbirine daha fazla 22

23 yaklaştırmasıyla mümkün olmaktadır. Çözgü ipliklerinin birbirlerine kumaşın boyunun kısalmasına neden olmaktadır. yaklaşması da 2) Kumaşlar daha dokumaları sırasında çözgü yönünde bir gerilim altındadır. Terbiye dairesinde de kumaş çözgü yönünde çekerekten, gererekten makinelerden geçirildiğinden bu gerilim daha da artmaktadır. Yaş işlemlerden sonra yapılan ve kumaşın çözgü yönünde gergin durumda bulunduğu kurutmalar ve kalandırlama sırasında ise bu gerilim fikse olmaktadır. Böyle bir kumaş veya bundan dikilmiş mamül kullanma sırasında yıkandığında, ıslandığında lifler ve dolayı ile iplikler şişmekte ve kumaşta bir hareketlilik başlamaktadır. Su aynı zamanda kayganlaştırıcı bir madde olarak da bu hareketliliği desteklemektedir. Artık çözgü ipliklerini geren bir kuvvette olmadığından bu iplikler gerilimli durumdan kurtulacak şekilde hareket etmek istemektedirler. Bunun sonucu da kumaşın çözgü yönünde çekmesi olmaktadır. Sanforizasyonun esası, kumaşın konstrüksiyonunun terbiye dairesinde yapılan bir işlem sonucu bunun birçok yıkamadan sonra alacağı şekle sokmaktır. Yani kumaşı daha terbiye dairesinde iken çektirmektir. Bilinmesi gereken bir husus da sanforizasyon işlemi sırasındaki çektirmenin miktarının iyi bir şekilde hesaplanması gerektiğidir. Sanforizasyon sonucu gereğinden fazla çektirilen kumaşlar bu seferde, yıkarken esnemektedirler. Bu nedenle bir kumaşın sanfor etiketini taşımaya hak kazanabilmesi için çözgü ve atkı yönündeki çekme veya esneme miktarının % 1 den az olması gerekir. Özbucak Boya-Terbiye işletmesinde bu müşterinin isteğine bağlıdır. Dolayısı ile çekme ve esneme % 1 den az veya fazla olabilir. Güvenli bir çalışma şekli; kumaştan alınacak boyutları belli bir numuneyi bir veya birkaç kere yıkayarak kumaşın çözgü ve atkı yönündeki çekme miktarlarını saptadıktan sonra sanforizasyon sırasındaki çektirmeyi de buna göre ayarlamaktır. Özbucak Boya- Terbiye işletmesinde sanfor makinesine kısa metrajda numune beslenip işlem görür ve mamül kumaş laboratuarına sevk edilir. Eğer istenilen çekmezlik değeri sağlanmışsa parti makineye girilir. Özbucak Boya-Terbiye işletmesinde sanfor makinesinde gördüğü işlemler aşağıdaki gibidir. 23

24 Sanforun amacı, kumaşların bitiminde yıkandıktan sonra çözgüsünde çekme ve uzama olmamasını sağlamak ve aynı zamanda ütüleme ile tuşe işlemini yapmak. Kumaş sanfor makinesinde, sırasıyla buharlatma silindirinden, atkı düzelticiden (enine açıcıdan), sanfor silindiri ve kauçuk blanket arasından ve keçeli kalandır kısmından geçer. Kumaş atkı yönünde toplatılmak istendiğinde buharlatma silindirinin buhar vanası açılır. Buharlatma tamburundan geçen kumaş atkı düzelticiye gelir. Atkı düzeltici ile kumaşın sanfora düzgün bir atkı ile girmesi sağlanır. Atkı düzelticinin çevirme kolu çevrilerek atkının durumuna göre atkı düzeltici silindirinin aşağı-yukarı hareketi sayesinde atkı düzeltilmiş olur. Sanfor kısmına gelen kumaşın % çekmesi kumaş sanfor silindiri ile kauçuk blanket arasından geçerken baskı ve sıcaklık altında ayarlanır. Baskı, blanketin yanındaki baskı gösterme kadranından artırılıp azaltılarak ayarlanır. Kauçuk blanket sanfor silindiri vasıtasıyla kumaşa verilen baskının kumaş üzerinde iz yapmasını önleyerek % çekmeyi sağlar. Blanketin kalınlığı 65 mm ile 35 mm arasında olabilir. Blanketin kalınlığı 35 mm den az ise işlevini yitirir. Kauçuk blanketin sertliği shoremetre ile kontrol edilir. (Yaklaşık 40 shore olmalı). Kauçuk blankette yumuşama ve çatlaklar oluşmuşsa bunlar kumaşta iz yapacağından kauçuk blanket taşlanmak suretiyle bu izler giderilir. Bu işlemden sonra kauçuk blanket sıfırlanır. İşlem anında herhangi bir aksaklıktan dolayı sanfor bekleyecekse kumaş kesilir ve kumaş sanfordan geçirildikten sonra işaretlenen ölçü sanforun özel cetveli ile tekrar ölçülür. Kumaşta çekmezliğin sağlanabilmesi için sanforda kumaşın toplatılması gerekmektedir. Bu yüzden sanfor çıkışı, işaretli olan mesafenin bir miktar kısalması beklenir. (örneğin 48 cm gibi ) özel cetvelde kısalma miktarı 1,-2 gibi değerlerde okunur. Buruşmazlık Apresi: Genellikle selüloz esaslı elyaftan oluşan kumaşlara (pamuk, keten, viskon..) kullanımı sırasında buruşmazlık, kırışmazlık özelliği veren bir apre işlemidir. Özellikle selüloz mamüllerin sentetiklerle yarışabilmesi için buruşmazlık apresi kurtarıcı bir işlemdir. Buruşmazlık işlemi buruşmazlık sağladığı kadar mamülün deformasyonunu önler ve pilling oluşmasında azalmaya neden olur. Boyutları stabil yani az çeken kumaşlar elde edilir. 24

25 Buruşma, dıştan gelen bir kuvvet etkisi ile lif elementlerinin birbirlerine göre kayarak yeni bir denge oluşturması ve bu kuvvet kalktığında oluşan dengenin eski gelmemesi olarak açıklanabilir. Buruşmayı önlemek için 2 yöntem mevcuttur. 1 ) Lifin amorf bölgelerinin reçine ile doldurulması 2) Kovalent bağ oluşumudur. Yumuşaklık Apresi : Tekstil mamülüne yumuşak tutum vermek amacı ile yapılan işlemlerdir. Bazı durumlarda yumuşama mekanik etkilerle elde edilebilirse de genellikle tatmin edici apre işlemi, flottesine eklenen yumuşatma maddeleriyle elde edilir. Yumuşatıcı maddeler kumaşın belirli bir yumuşaklık ve dökümlülüğe sahip olmasını sağlar. Şişirici ve kayganlık artırıcı etki gösterirler. Yumuşatıcılar kimyasal yapı itibariyle yüzey aktif maddelerdir. Yumuşatıcı olarak; yağ, mum, sabun, ya da bunların değişik türevleri ile asıl önemli grubu oluşturan sentetik esaslı yumuşatıcılar ve silikonlar kullanılır. Tutum Apresi : Ham pamuklu kumaşlar oldukça güzel bir tutuma sahipseler de ön terbiye sırasında liflerdeki yağ, mum gibi maddeler uzaklaştırıldığında bu güzel tutum ortadan kalkar. Bu nedenle tekstişl mamülüne son işlem olarak bu görünümün ve tutumun tekrar kazandırılması işlemine tutum apresi denir. Tutum apresinde kullanılan maddeleri, sertlik kazandıran maddeler, ağırlaştırıcı ve doldurucu maddeler, yumuşatıcı, higroskobik maddeler, antiseptik sınıfına giren ecza maddeleri sınıflarına ayırabiliriz. Bütün bu grup maddelerden ne miktarlarda kullanılacağı tekstil mamüllerine kazandırılmak istenen tutuma göre büyük farklılıklar gösterebilir. Anti Pilling Apresi : 25

26 Tekstil mamüllerinde sık karşılaşılan problemlerden birisi pilling (boncuklanma) dir. Mamülün yüzeyinde yüzen lifler olarak adlandırılır, ipliğin yapısına dahil olmayan yüzeyde serbest olarak dolaşan lifler kumaşta tüğlü bir yapının oluşmasına olanak vermektedir. Bu tüğlülük ipliğin kalite değerlerinden kaynaklanabileceği gibi diğer proseslerden (bobinleme, haşıllama, dokuma.. vs) de kaynaklanabilir. Kumaşın yüzeyindeki bu tüylülük boya terbiye işlemlerinde büyük sorunlara yol açmaktadır. Kumaşın kullanım sürecinde ise bu tüycükler sürtünme etkisi ile topak topak olurlar. Buna pilling oluşumu denir. Bu durumu önlemek için kumaş terbiye işlemlerine başlamadan önce yakma prosesine girer. Kumaş mamül kumaş haline geldiği halde hala tüylü ise antipilling apresi uygulanarak bu durum giderilmeye çalışılır. İşletmede Kullanılan Reçetelerin Hesaplama yöntemi ve Örnek Reçeteler : İşletmede Kullanılan Reçetelerin Hesaplama Yöntemi : Kumaş Miktarı (kg) x % Pick-up(70 grçözelti/100 kg kumaş) + 70 lt emniyet ilavesi Hazırlanması gereken toplam çözelti miktarı (lt) Şu halde hazırlanan çözelti miktarına (lt) bağlı olarak kullanılacak kimyevi madde miktarının hesabı aşağıdaki formül ile yapılır. T gr kimyevi madde / 1 lt çözelti x [Toplam çözelti miktarı (lt)] Kullanılacak kimyevi madde miktarı (gr) Zoom Apresi : 26

27 bir apredir. Zoom apresi kumaşa yumuşaklık, kayganlık, hoş tutum veren ve çok sık uygulanan Pymafex VK 30 gr/lt Knittex FPC 10 gr/lt 160 C de 2 dk. MgCl2 3 gr/lt kurutma yapılmalıdır. Asetik Asit 1 cc/lt Antipill Apre : Pymaflex VK Asetik Asit 25 gr/lt 1 cc/lt 130 C de 5 dk kurutma 180 C de 1 dk fikse yapılmalı Buruşmazlık Apre: Knittex FPC MgCl2 Asetik Asit 40 gr/lt 8 gr/lt 1 cc/lt 130 C de 2 dk kurutma 180 C de 1 dk fikse yapılmalı Su Geçirmezlik Apresi : Oleophobol SL Asetik Asit 20 gr/lt 1 cc/lt 130 C de 2 dk kurutma 180 C de 1 dk fikse oldu 27

28 Çekme Stabilitesi + Buruşmazlık Apresi : Asetik Asit Dicrylan WK Dicrylan KAT 1 gr/lt 30 gr/lt 3 gr/lt Asetik Asit : Soğuk suya ilave edilip karışıtırlır. Dicrylan WK : Soğuk su ile açılır, süzülür ve kazana ilave edilir. Dicrylan KAT : Soğuk su ile açılır, süzülür ve kazana ilave edilir. BOYA LABORATUAR BÖLÜMÜ Boya laboratuarında yürütülen çalışmalar renk çalışmaları ve renk konusu dışındaki çalışmalar olarak iki ana grubta toplanabilir. Renk Çalışmaları : Renk çalışması istekleri, Pazarlama Müdürlüğünden, Boya-Terbiye Planlama Şefliğinden, Ürün Geliştirme den (ÜR-GE) veya Desen Büro şefliğinden gelmektedir. Pazarlama Müdürlüğünden gelen renk çalışmaları müşteri isteği olan çalışmalardır. Renk çalışması istek formuyla Boya Laboratuar Şefliğine iletilir. Boya-Terbiye Planlama Şefliğinden gelen renk çalışma istekleri, makine değişikliği, elyaf değişikliği, boya değişikliği, boyama yöntemi değişikliği gibi nedenlere dayanmaktadır. Siparişi alınmış ve boyanması devam eden renklerde reçete değişikliği gerekebilir. Böyle durumlarda eski reçete yeniden çalışılır. Hazırlanan reçetelerin renk numaraları günlük olarak iç yazışma formuyla Planlama Şefliğine bildirilir. Desen Büro ve Ür-Ge için yapılan renk çalışmaları iplik boyama, numune olarak yapılan kumaşların boyanması veya şablona yapılan renk çalışmalarıdır. Renk çalışması istek formu veya iç yazışma formuyla laboratuar şefliğine iletilmektedir. Boyama reçetesi hazırlamak için kumaşın çözgü ve atkısında bulunan elyaf cinsinin ve harman oranlarının bilinmesi gereklidir. Boyanacak kumaş Boya-Terbiye 28

29 Planlama Şefliğinden ve İhzarat Şefliğinden istenir. Kumaş İhzarat Şefliği tarafından laboratuara gönderilir. Kumaşla ilgili tanıtıcı bilgiler usta tarafından boyama hazır kumaş bilgi kartına yazılır. Kumaş boyamanın hangi metoda göre yapılacağında karar verirken elyaf cinsine, harman oranına, numune renk tonuna, boyaların haslık değerlerine, müşterilerin özel isteklerine önem verilir. İşletmede boyanması devam eden reçeteler boya laboratuarı şefi tarafından çeşitli nedenlerle yeniden çalışılabilir. Bu nedenle şu şekilde sayılabilir. a) Reçetedeki boyaların üretilmemesi b) Boya hatası veren boyamalarda boya değişikliği c) Boyama reçetesinin uzatılması d) Haslık değerlerinin iyileştirilmesi e) Boyama yönteminin (boyama makinesinin) değiştirilmesi Laboratuarda yapılan tüm renk çalışmalarında renk onayına; ışık kutusunda gözle kontrol ederek ve spektrofotometrede renk ölçümü yapılarak karar verilir. Spektrofotometrede karşılaştırma sonucunda renk farklılığı kabul sınırlarındaysa çalışmaya son verilir, reçete belirlenmiş olur. Spektrofotometrede renk fark tespiti, işletmedeki parti boyamadan sonra da yapılır. İşletmeden gelen apreli veya apresiz kumaş numuneleri spektrofotometre sorumlusu tarafından, kondisyon dolabında kondüzyonlanır ve ölçüm yapılır. sonuçlar bilgisayar yazıcısından alınan rapor şeklinde Renk Kontrol Şefliğine gönderilir. Laboratuarda renk tutturma çalışmalarında klasik yöntem ve spektrofotometreden reçete almak şeklinde iki yöntem kullanılır. Klasik yöntemde arşiv renklerinden yararlanılarak deneme reçetesi hazırlanır, numune renge çok yakınlaşıncaya kadar çalışmaya devam edilir. Spektrofotmetreden reçete alabilmek için tüm boyalar ve tüm elyaflarla ilgili çok fazla sayıda datalar hazırlanması gereklidir. 29

30 Renk Konusu Dışındaki Çalışmalar Boyahane işletmesinden, Desen Bürodan, Ürün Geliştirme ve Kalite Kontrol dairelerinden gelen isteklere yönelik çalışmalardır. Boyahane işletme için şu gibi çalışmalar yapılır: İşletmedeki sıkma silindirlerinin pick-up kontrolü, işletmede kullanılacak iyot çözeltisi ve sabun çözeltisinin hazırlanması, kumaşta haşıl kontrolü, apre denemeleri, harman oranı tayini, kumaştaki hata nedenlerinin araştırılması, boyanmış kumaşlara düzeltme verilmesi gibi. Boya laboratuarındaki makineler; 1 adet ROACHES Numune Boyama Makinesi 1 adet ROTAOYEL Numune Boyama Makinesi 1 adet ERNST BENZ A6 Pad-steam 1 adet WERNER MATHIS A6 Sıkma (fluard) 1 adet WERNER MATHIS A6 Kurutma Makinesi 1 adet ROACHES Kurutma Makinesi Roaches Boyama Makinesi : Jet dairesinin deneylerinin yapılması için kullanılan çektirme prensibine göre çalışan bir makinedir. Makinenin iki adet haznesi vardır. Burada hem kumaş, hem de elyaf boyanabilir. Boyama flotteleri 10 gr kumaş için reçetelere göre hazırlanır. 1:8 flotte oranı ile çalışılır. Isıtma işlemi elektrik ile yapılmaktadır. Rotaoyel Boyama Makinesi: Roaches boyama makinesi ile hemen hemen aynı şekilde kullanılırlar. Bu makinede çektirme yöntemine göre boyama yapılır. Elyaf iplik ve kumaş formundaki tekstil materyalinin boyanmasında kullanılır. İçerisinde etilen glikol olan bir hazne ve bu haznenin içinde de rotasyon şeklinde dönen bir mil ve bu milin üzerinde takılabilen 12 adet tüp vardır. 2 adet haznesi vardır. Makine bilgisayar kontrolündedir. Makinenin 30

31 monitörüne boyama ile ilgili sıcaklık ve süre değerleri girilerek boyama grafikleri yüklenir. Polyester Exhaust Boyama Yöntemi : Polyester materyalinin çektirme esasına göre boyanması amacıyla uygulanır. Dispers Boyarmadde 50 C lik yumuşak suyla çözülür. 1 gr boya cc suda çözünmesi prensibi esas alınır. Reçetedeki miktara göre boyalar uygun pigmentler kullanılarak behere alınır. Reçetede belirtilen kimyevi maddeler flotte miktarına göre behere alınır. 1 gr/lt Dispergatör x cc/lt Asetik asit 0,5 gr/lt ph ayarlayıcı ph metre boya çözeltisine batırılarak ph 4,5 5 e ayarlanır. Boya çözeltisi 1/8 oranına göre ayarlanır. 1 : 8 flotte oranı 1 gr materyal 8 cc boya çözeltisi denektir. Boyanacak materyal istenen ağırlığa tartılır. Kumaş ise 10 gr İplik ise 5 gr Elyaf ise 2,5 gr tartılır. Kumaş tüpe rahatça girecek şekilde rulo yapılır. İplik çile halinde boyama teline dolanır. Elyaf tüpe rahatça girecek şekilde boyama teline dolanır. Üzerine pamuk iplikle hafifçe sarılarak tüpün içerisine konulur. Hazırlanan boya çözeltisi tüpün içine dökülür. Tüpün ağzı kapatılır ve makinenin yuvasına yerleştirilir. Boya programı makineye verileri. 31

32 60 2 C /dk C 80 C C Boyama takip edilerek boyama süresinin bitmesi beklenir. Boyama süresi bittiğinde sinyal sesi duyulur ve makine durdurulur. Tüpler yuvalarından çıkarılır Tüplerin kapakları açılarak boyanan materyaller çıkarılır. Selüloz boyaması yapılacak olanlar varsa durulanır. Sadece polyesteri boyanacak olanlar proseste istenildiği şekilde yıkanır. Materyal makine veya ütüyle kurutulur. PES rengini kontrol etmek amacıyla ekstrakte yapılır. Ekstrakte işleminden sonra materyalin selüloz kısmı erir, polyester iskeleti kalır. PES iskeletinin rengi PES exhaust boyama sonucu elde edilen renktir. Selüloz Ekstraksiyonu : Selüloz karışımlı bir materyalin selüloz kısmının (pamuk, viskon, keten,..) ayrılması Çözücü sıvı olarak derişik fosforik asit kullanılır. Materyalin miktarına göre yeterli miktarda fosforik asit cam bir behere alınır C ye kadar ısıtılır. Ekstrakte edilecek materyal ısıtılmış asit içine atılarak karıştırılır. 32

Dispergatör: Dispers boyar maddenin flotte içinde disperge hâlinde kalmasını sağlar.

Dispergatör: Dispers boyar maddenin flotte içinde disperge hâlinde kalmasını sağlar. 1. Dispersiyon Boyar Maddeleriyle Polyesterin Boyanması Dispers boyar maddenin polyester liflerine karşı afinitesi oldukça yüksektir. Fakat elyaf içine difüzyonu oldukça yavaştır. Dispers boyar maddelerin

Detaylı

Lenzing Müşteri Hizmetleri TENCEL dokuma kumaşların terbiye işlemleri

Lenzing Müşteri Hizmetleri TENCEL dokuma kumaşların terbiye işlemleri Lenzing Müşteri Hizmetleri TENCEL dokuma kumaşların terbiye işlemleri Türkiye Müşteri Hizmetleri Niyazi Bahar: Lenzing Müşteri Hizmetleri Servis Ofisi, Gaziantep / TR Martin Köllerer: Lenzing Müşteri Hizmetleri

Detaylı

BOYAMA VE BİTİM İŞLEMLERİ TEKNOLOJİSİ

BOYAMA VE BİTİM İŞLEMLERİ TEKNOLOJİSİ BOYAMA VE BİTİM İŞLEMLERİ TEKNOLOJİSİ Ders Notlarına İlave Konular / 30.03.2015 Prof.Dr. Erhan Öner erhan.oner@gmail.com, Oda No: B409 http://www.uzaktanegitimplatformu.com REAKTİF BOYARMADDELER İLE BOYAMA

Detaylı

TEKQUEST P 129. Kuvvetli bir iyon tutucu ve yıkama malzemesi

TEKQUEST P 129. Kuvvetli bir iyon tutucu ve yıkama malzemesi Kuvvetli bir iyon tutucu ve yıkama malzemesi ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Kimyasal Yapısı Kopolimer karışımı Đyonik

Detaylı

Eğitim Öğretim Yılı Modül Seçimli Ders İçerikleri-(I.Grup)

Eğitim Öğretim Yılı Modül Seçimli Ders İçerikleri-(I.Grup) 2013-2014 Eğitim Öğretim Yılı Modül Seçimli Ders İçerikleri-(I.Grup) 5.YARIYIL TEK3405 Bilgisayarlı Kumaş Tasarımı (2-0-0) AKTS:4 1-2 Bilgisayarlı örme desen programının tanıtılması 3-4 Bilgisayarda desen

Detaylı

TERBİYE KONUSUNDA BİLİNMESİ GEREKENLER

TERBİYE KONUSUNDA BİLİNMESİ GEREKENLER TERBİYE KONUSUNDA BİLİNMESİ GEREKENLER Elyaf, iplik, ham kumaş veya bitmiş haldeki mamül kumaşlara uygulanan ve bu mamülleri bir sonraki işleme yada satışa hazır hale getiren işlemlere terbiye işlemleri

Detaylı

DOKUMA ÖN TERBİYESİNDE INNOVASYON; BY PASS

DOKUMA ÖN TERBİYESİNDE INNOVASYON; BY PASS DOKUMA ÖN TERBİYESİNDE INNOVASYON; BY PASS Selen Eser, Hakan Kurt Safir Endüstriyel Kimyasallar, Türkiye seleneser@safirkimyasallar.com Ön terbiye prosesleri, son aşamada elde edilecek kumaş kalitesi için,

Detaylı

TEKSTİL TERBİYE SEKTÖRÜNDE TEMİZ ÜRETİM İÇİN ÖRNEK MODELLERİN OLUŞTURULMASI

TEKSTİL TERBİYE SEKTÖRÜNDE TEMİZ ÜRETİM İÇİN ÖRNEK MODELLERİN OLUŞTURULMASI TEKSTİL TERBİYE SEKTÖRÜNDE TEMİZ ÜRETİM İÇİN ÖRNEK MODELLERİN OLUŞTURULMASI Prof. Dr. Mehmet KANIK Tekstil Müh. Ali RÜZGAR Avrupa Birliği Girişimcilik Teşvik Ödüllerinde National Winner 2014 NATIONAL WINNER

Detaylı

TEKWHITE EBM 330% 1-8g/lt

TEKWHITE EBM 330% 1-8g/lt Polyester Elyaf İçin Optik Beyazlatıcı ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ İyonik Yapısı Nonyonik

Detaylı

SOFTYCON ASH. Alkaliye dayanıklı hidrofil silikon, tüm elyaflara hidrofillik kazandıran özel ürün

SOFTYCON ASH. Alkaliye dayanıklı hidrofil silikon, tüm elyaflara hidrofillik kazandıran özel ürün Alkaliye dayanıklı hidrofil silikon, tüm elyaflara hidrofillik kazandıran özel ürün Polysiloksilanların mikro emülsiyonu Hafif Katyonik SOFTYCON ASH ile muamele edilen ürün, yumuşak, kaygan ve ipeksi tuşe

Detaylı

DENİM ÜRETİMİ & KALİTE

DENİM ÜRETİMİ & KALİTE T.C. KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ TEKSTİL MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YÜKSEK LİSANS ORTAK PROGRAMI DENİM ÜRETİMİ & KALİTE BAHAR ŞAHİN 2017 MAYIS İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ 1.1. Denim Nedir? 2. DENİM KUMAŞ ÜRETİMİ

Detaylı

Denim Kumaşlara Buruşmazlık Apresi Uygulamak Suretiyle Üç Boyutlu Görünüm Kazandırılması

Denim Kumaşlara Buruşmazlık Apresi Uygulamak Suretiyle Üç Boyutlu Görünüm Kazandırılması Denim Kumaşlara Buruşmazlık Apresi Uygulamak Suretiyle Üç Boyutlu Görünüm Kazandırılması Büyükakıncı BY1, Özkenar T, Yücel D, Ortaç R 1 Özet Son yıllarda tekstil ürünlerine uygulanan tutum ve görünüm geliştiren

Detaylı

DENİM EFEKTLENDİRME YÖNTEMLERİ

DENİM EFEKTLENDİRME YÖNTEMLERİ DENİM EFEKTLENDİRME YÖNTEMLERİ HAZIRLAYAN: DEMET KÜÇÜK-17320906156 DERS: SEM 770-SEMİNER DERSİ DANIŞMAN: DOÇ. DR. ONUR BALCI Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Tekstil Mühendisliği

Detaylı

T.C. UŞAK ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ANALİZ ve TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA ve UYGULAMA MERKEZİ ANALİZ ÜCRETLERİ. 1 Optik Beyazlatıcı Tayini 100 UV Kabini

T.C. UŞAK ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ANALİZ ve TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA ve UYGULAMA MERKEZİ ANALİZ ÜCRETLERİ. 1 Optik Beyazlatıcı Tayini 100 UV Kabini T.C. UŞAK ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ANALİZ ve TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA ve UYGULAMA MERKEZİ ANALİZ ÜCRETLERİ SIRA NO ANALİZ ADI Ücret (TL)*** Uygulanan Standartlar 1 Optik Beyazlatıcı Tayini 100 UV Kabini 2 Tek

Detaylı

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM YON GRUBU FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMAS ÜNİTE PLANI (SENTETİKLERİN ÖN TERBİYESİ)

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM YON GRUBU FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMAS ÜNİTE PLANI (SENTETİKLERİN ÖN TERBİYESİ) T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM YON GRUBU FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMAS ÜNİTE PLANI (SENTETİKLERİN ÖN TERBİYESİ) DERS FİKSAJ VE TERMOFİKSAJ HAZIRLAYAN SEMA MUTLU-616082402 ÖĞRETİM ELEMANI Yrd. Doç. Dr. RASİM

Detaylı

Qualab Kalite Analiz ve Teşhis Laboratuvarı Yalçın Koreş Cad. No: 34 Güneşli 34209 İstanbul Türkiye T: + 90 212 4748183 F: + 90 212 4748188

Qualab Kalite Analiz ve Teşhis Laboratuvarı Yalçın Koreş Cad. No: 34 Güneşli 34209 İstanbul Türkiye T: + 90 212 4748183 F: + 90 212 4748188 ABRAJ NEDİR? Yuvarlak örme sektörünün çok genel bir ifade ile Abraj olarak isimlendirdiği kumaş hatalarının sanıldığından çok daha fazla nedenleri bulunmakla birlikte çoğu zaman bu nedenlerin birbirinden

Detaylı

TEKP 409 TEKSTİL TERBİYESİNDE ÜRETİM VE MALİYET HESAPLARI

TEKP 409 TEKSTİL TERBİYESİNDE ÜRETİM VE MALİYET HESAPLARI T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TEKSTİL MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2017-2018 Öğretim Yılı Güz Dönemi TEKP 409 TEKSTİL TERBİYESİNDE ÜRETİM VE MALİYET HESAPLARI Seçmeli Lisans Dersi (2 0 2) Yrd. Doç. Dr. İlhan ÖZEN Erciyes

Detaylı

Varak, çok geniş kullanım alanı olan bir baskı malzemesidir.

Varak, çok geniş kullanım alanı olan bir baskı malzemesidir. Varak Varak, çok geniş kullanım alanı olan bir baskı malzemesidir. Tekstilde, deri, suni deri, ahşap malzemelerde, matbaacılıkta ve çeşitli ürün ambalajlarının yüzeylerinde kullanılabilmektedir. Tekstil,

Detaylı

Polyesterde Hızlı Boyama Prosesi. Polyester elyafların güvenli ve ekonomik boyanması için yenilikçi kimyasallar

Polyesterde Hızlı Boyama Prosesi. Polyester elyafların güvenli ve ekonomik boyanması için yenilikçi kimyasallar Polyesterde Hızlı Boyama Prosesi Polyester elyafların güvenli ve ekonomik boyanması için yenilikçi kimyasallar PES Boyamada Problemler PES Boyamada hangi problemler oluşur? 130 o C deki migrasyon kısmında

Detaylı

FARKLI İNDİRGEN (REDÜKTİF) YIKAMA MADDELERİYLE GERÇEKLEŞTİRİLEN BOYARMADDE SÖKÜMÜ İŞLEMİNİN KUMAŞ BOYUTSAL ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

FARKLI İNDİRGEN (REDÜKTİF) YIKAMA MADDELERİYLE GERÇEKLEŞTİRİLEN BOYARMADDE SÖKÜMÜ İŞLEMİNİN KUMAŞ BOYUTSAL ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ FARKLI İNDİRGEN (REDÜKTİF) YIKAMA MADDELERİYLE GERÇEKLEŞTİRİLEN BOYARMADDE SÖKÜMÜ İŞLEMİNİN KUMAŞ BOYUTSAL ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ RESEARCHING OF EFFECT OF DYESTUFF DISCOLORING MADE BY

Detaylı

SERKAN PEHLİVAN ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ KİMYAGER

SERKAN PEHLİVAN ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ KİMYAGER SERKAN PEHLİVAN ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ KİMYAGER Tekstil sektörü Tekstil sektöründeki ana çevresel konu kullanılan su, proses sonucunda oluşan atıksu ve atıksuyun içinde taşınan kimyasallardır.

Detaylı

SATILIK TEKSTİL MAKİNALARI ----------------------------------------------

SATILIK TEKSTİL MAKİNALARI ---------------------------------------------- SATILIK TEKSTİL MAKİNALARI ---------------------------------------------- 1 ADET KONTİNÜ KASAR ÇALIŞMA ENİ: 3,40 CM MARKA: GOLLER MODEL: 2003 GİRİŞ DOKTAN ARABADAN ÇALIŞILABİLİR YIKAMA KABİNİ 2 ADET GİRİŞ,

Detaylı

Selüloz, sentetik ve diğer elyaflarda kullanılabilen HAFİF KATYONİK YUMUŞATICI. Quenter Amonyum tuzu. Yağ asidi esteri ve Özel karışım

Selüloz, sentetik ve diğer elyaflarda kullanılabilen HAFİF KATYONİK YUMUŞATICI. Quenter Amonyum tuzu. Yağ asidi esteri ve Özel karışım EK 18 HF 15 EK 25 HSY 20 kullanılabilen yumuşak tutum veren HİDROFİL yumuşak tutum veren Yüksek HİDROFİL esteri ve Özel karışım Özel karışım İyonik Yapısı Hafif Katyonik Katyonik Hafif Katyonik Hafif katyonik

Detaylı

ERSAN İNCE MART 2018

ERSAN İNCE MART 2018 ERSAN İNCE MART 2018 YÜN NEDİR? Keratin (yün proteini): % 33, Kir ve Pislik: % 26, Ter tuzları: % 28, Yün vaksı: % 12, Anorganik maddeler: % 1. -Epiderm (pul) tabakası, korteks (orta) tabaka ve medüla

Detaylı

ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ TALİMATLAR

ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ TALİMATLAR 26.11.2011 00-1 / 6 KYS.19 TA 11 1- AMAÇ Eker Süt Ürünlerinde, ham madde olarak kabulü yapılan çiğ süt, yarı mamül, nihai ürün ve yardımcı malzemelerin protein oranını kontrol etmek. 2- KAPSAM VE GEÇERLİLİK

Detaylı

DÖŞEMELİK DOKUMA KUMAŞ ÜRETİMİ HAZIRLAYAN R.SINAN ÇATAL BOYTEKS A.Ş

DÖŞEMELİK DOKUMA KUMAŞ ÜRETİMİ HAZIRLAYAN R.SINAN ÇATAL BOYTEKS A.Ş DÖŞEMELİK DOKUMA KUMAŞ ÜRETİMİ HAZIRLAYAN R.SINAN ÇATAL BOYTEKS A.Ş DÖŞEMELİK KUMAŞ NEDİR? Döşemelik kumaş, mobilya üretiminde kullanılan ve mobilyanın en önemli görsel parçasını oluşturan bir dokuma kumaş

Detaylı

SOFTYCON N 50. Yüksek performanslı yumuşatıcı

SOFTYCON N 50. Yüksek performanslı yumuşatıcı Yüksek performanslı yumuşatıcı Yağ asit türevlerinin bileşiği Nonyonik Alanları SOFTYCON N 50 tüm iplik cinsilerinde rahatlıkla kullanılabilen, çok yumuşak bir tuşe sağlayan pseudokatyonik yumuşatıcıdır.

Detaylı

Elyaf Karışımlarının Boyanması

Elyaf Karışımlarının Boyanması Elyaf Karışımlarının Boyanması 1 Karışım Liflerin Gerekliliği Karışım terimi, iplik üreticileri tarafından, iki ya da daha fazla iplik çeşidinden komponent liflerin karışımıyla oluşmuş iplikleri, tek bir

Detaylı

10 Mart 2015 SALI Resmî Gazete Sayı : 29291 TEBLİĞ

10 Mart 2015 SALI Resmî Gazete Sayı : 29291 TEBLİĞ 10 Mart 2015 SALI Resmî Gazete Sayı : 29291 TEBLİĞ Çevre ve Şehircilik Bakanlığından: TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME VE KONTROL TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA TEBLİĞ MADDE 1 14/12/2011

Detaylı

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMASYON GRUBU ÜNİTE PLANI (TEMEL HASLIK TESTLERİ)

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMASYON GRUBU ÜNİTE PLANI (TEMEL HASLIK TESTLERİ) T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMASYON GRUBU ÜNİTE PLANI (TEMEL HASLIK TESTLERİ) DERS YIKAMA HASLIĞI TESTİ HAZIRLAYAN SEMA MUTLU-616082402 ÖĞRETİM ELEMANI Yrd. Doç. Dr. RASİM BAŞAK

Detaylı

TEKSOAP NOT 50. Kimyasal Yapısı. Dispersant ve kopolimer yüzey aktif maddelerinin özel karışımı. Đyonik Yapısı. Anyonik.

TEKSOAP NOT 50. Kimyasal Yapısı. Dispersant ve kopolimer yüzey aktif maddelerinin özel karışımı. Đyonik Yapısı. Anyonik. Reaktif boyalar için boyama işlemlerinden sonra nötralizasyon işlemini kaldıran ve geleneksel yıkamalara göre proses kısaltan özel bir sabundur. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Detaylı

TESTLER. Haslık Testleri. Fiziksel Testler. Boyutsal Değişim Testleri. Ekolojik Testler. Elyaf Analizi Testleri

TESTLER. Haslık Testleri. Fiziksel Testler. Boyutsal Değişim Testleri. Ekolojik Testler. Elyaf Analizi Testleri TESTLER Haslık Testleri Fiziksel Testler Boyutsal Değişim Testleri Ekolojik Testler Elyaf Analizi Testleri Laboratuvar Eğitimi Zafer Güngör 2011 1 Haslık Testleri Laboratuvar Eğitimi Zafer Güngör 2011

Detaylı

Tekstil Liflerinin Sınıflandırılması

Tekstil Liflerinin Sınıflandırılması Tekstil Liflerinin Sınıflandırılması Dersimizin Amacı: Tekstil liflerinin tanımının ve sınıflandırmasının öğrenilmesi. Lif özelliklerinin öğrenilmesi Yakma testi sonucunda lifleri tanıyabilme Tekstil Liflerinin

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TEKSTİL TEKNOLOJİSİ KARIŞIM ELYAF BOYAMA- 2

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TEKSTİL TEKNOLOJİSİ KARIŞIM ELYAF BOYAMA- 2 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TEKSTİL TEKNOLOJİSİ KARIŞIM ELYAF BOYAMA- 2 ANKARA 2008 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

Detaylı

Raporun İngilizce hazırlanmasını istiyorsanız lütfen işaretleyiniz.

Raporun İngilizce hazırlanmasını istiyorsanız lütfen işaretleyiniz. MÜŞTERİ BİLGİLERİ Vergi Dairesi: Vergi No: Firma-Kurum Adı / Ünvanı: Başvuru Tarihi: İlgili Kişi Adı / Ünvanı: Adresi: Telefon: Raporun Gönderileceği Adres: Faks : Fatura Adresi: E-posta : Raporun İngilizce

Detaylı

Bu metotta, toprak bir miktar su ile karıştırılarak süspansiyon hâline getirilir.

Bu metotta, toprak bir miktar su ile karıştırılarak süspansiyon hâline getirilir. Bouyoucos Hidrometre Yöntemi Bu metotta, toprak bir miktar su ile karıştırılarak süspansiyon hâline getirilir. Süspansiyonun hazırlanmasından sonra topraktaki her bir fraksiyon için belirli bir süre beklendikten

Detaylı

Raporun İngilizce hazırlanmasını istiyorsanız lütfen işaretleyiniz.

Raporun İngilizce hazırlanmasını istiyorsanız lütfen işaretleyiniz. MÜŞTERİ BİLGİLERİ Vergi Dairesi: Vergi No: Firma-Kurum Adı / Ünvanı: Başvuru Tarihi: İlgili Kişi Adı / Ünvanı: Adresi: Telefon: Raporun Gönderileceği Adres: Faks : Fatura Adresi: E-posta : Raporun İngilizce

Detaylı

ALEV GECİKTİRİCİ İPLİĞİN TEKSTİL PROSESLERİNDE KULLANIM KILAVUZU

ALEV GECİKTİRİCİ İPLİĞİN TEKSTİL PROSESLERİNDE KULLANIM KILAVUZU ALEV GECİKTİRİCİ İPLİĞİN TEKSTİL PROSESLERİNDE KULLANIM KILAVUZU ALEV GECİKTİRİCİ İPLİĞİN TEKSTİL PROSESLERİNDE KULLANIM KILAVUZU... 4 Bükümlü İpliklerin Fikse Prosesleri... 5 Haşıllama için Öneriler...

Detaylı

Yüksek Teknolojili Kaliteli Çözümlerin Adresi

Yüksek Teknolojili Kaliteli Çözümlerin Adresi Yüksek Teknolojili Kaliteli Çözümlerin Adresi 1984 yılından bu yana, tekstil terbiye sektöründe boya baskı - terbiye makineleri alanında dünyanın önde gelen markalarının Türkiye mümessili olan İnter Tekstil

Detaylı

TERMOFİKSAJ En basit haliyle fiksaj Günlük hayatta da sıkça karşılaştığımız iyi bir fiksaj eldesi için "Camlaşma Noktası"

TERMOFİKSAJ En basit haliyle fiksaj Günlük hayatta da sıkça karşılaştığımız iyi bir fiksaj eldesi için Camlaşma Noktası TERMOFİKSAJ Sentetik mamüllere uygulanan en önemli terbiye işlemi termofiksajdır. Piyasada yaygın olarak da Ram makinalarında yapılır. Sentetik lifler cinslerine göre belirli kullanım alanı bulmuşlardır.

Detaylı

Doğal Boyalar İle Sentetik Boyaların Karşılaştırılması

Doğal Boyalar İle Sentetik Boyaların Karşılaştırılması 1 TÜBİTAK Eğitimde Bilim Danışmanlığı Projesi Proje Adı Doğal Boyalar İle Sentetik Boyaların Karşılaştırılması Grup Adı EBRULÎ Hazırlayanlar Meral BENLİ Hayrunnisa KALENDER Haziran-2008 2 Projenin Adı

Detaylı

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM YON GRUBU FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMAS ÜNİTE PLANI (ÖRME MAMULLERİN ÖN TERBİYESİ)

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM YON GRUBU FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMAS ÜNİTE PLANI (ÖRME MAMULLERİN ÖN TERBİYESİ) T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM YON GRUBU FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMAS ÜNİTE PLANI (ÖRME MAMULLERİN ÖN TERBİYESİ) DERS TÜP KESME HAZIRLAYAN SEMA MUTLU-616082402 ÖĞRETİM ELEMANI Yrd. Doç. Dr. RASİM BAŞAK

Detaylı

Raporun İngilizce hazırlanmasını istiyorsanız lütfen işaretleyiniz.

Raporun İngilizce hazırlanmasını istiyorsanız lütfen işaretleyiniz. MÜŞTERİ BİLGİLERİ Vergi Dairesi: Vergi No: Firma-Kurum Adı / Ünvanı: Başvuru Tarihi: İlgili Kişi Adı / Ünvanı: Adresi: Telefon: Raporun Gönderileceği Adres: Faks : Fatura Adresi: E-posta : Raporun İngilizce

Detaylı

BASKILI KUMAŞ ÜRETİMİ VE SEKTÖRÜN GENEL GÖRÜNÜMÜ

BASKILI KUMAŞ ÜRETİMİ VE SEKTÖRÜN GENEL GÖRÜNÜMÜ TEKSTİL MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ BASKILI KUMAŞ ÜRETİMİ VE SEKTÖRÜN GENEL GÖRÜNÜMÜ Prof. Dr. Mehmet KANIK Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Tekstil Mühendisliği Bölümü PROF. DR. MEHMET KANIK 1 SUNUMUN

Detaylı

SYM-300 Vibrasyon Konveyörlü SEBZE YIKAMA MAKİNESİ

SYM-300 Vibrasyon Konveyörlü SEBZE YIKAMA MAKİNESİ Konveyörlü Fritöz Sebze Yıkama Makinesi SYM-300 Vibrasyon Konveyörlü SEBZE YIKAMA MAKİNESİ Soğuksan SYM-300 Sebze yıkama makinesi büyük ölçekli mutfakların taze sebze ve meyve yıkama ihtiyaçlarını karşılamak

Detaylı

Sakarya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği

Sakarya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği 1 Kaynak için gerekli ısının biri yanıcı, diğeri yakıcı olan gazların yakılmasıyla elde edilen yüksek sıcaklıktaki alev ile yapılan kaynağa "gaz ergitme kaynağı" adı verilir. 1892-1900 yılları arasında

Detaylı

Raporun İngilizce hazırlanmasını istiyorsanız lütfen işaretleyiniz.

Raporun İngilizce hazırlanmasını istiyorsanız lütfen işaretleyiniz. MÜŞTERİ BİLGİLERİ Vergi Dairesi: Vergi No: Firma-Kurum Adı / Ünvanı: Başvuru Tarihi: İlgili Kişi Adı / Ünvanı: Adresi: Telefon: Raporun Gönderileceği Adres: Faks : Fatura Adresi: E-posta : Raporun İngilizce

Detaylı

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN İŞLETME LABORATUVARI. (2014-2015 Bahar Dönemi) BÖHME AŞINMA DENEYİ

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN İŞLETME LABORATUVARI. (2014-2015 Bahar Dönemi) BÖHME AŞINMA DENEYİ KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN İŞLETME LABORATUVARI (2014-2015 Bahar Dönemi) BÖHME AŞINMA DENEYİ Amaç ve Genel Bilgiler: Kayaç ve beton yüzeylerinin aşındırıcı maddelerle

Detaylı

ADAYLAR İÇİN SINAV REHBERİ TEKSTİL SERTİFİKASYON MERKEZİ MESLEKİ YETERLİLİK BELGELENDİRME SINAVINA GİRECEK ÖN TERBİYE OPERATÖRÜ SEVİYE 3-4

ADAYLAR İÇİN SINAV REHBERİ TEKSTİL SERTİFİKASYON MERKEZİ MESLEKİ YETERLİLİK BELGELENDİRME SINAVINA GİRECEK ÖN TERBİYE OPERATÖRÜ SEVİYE 3-4 TEKSTİL SERTİFİKASYON MERKEZİ MESLEKİ YETERLİLİK BELGELENDİRME SINAVINA GİRECEK ADAYLAR İÇİN SINAV REHBERİ ÖN TERBİYE OPERATÖRÜ SEVİYE 3-4 UYGULAMA SINAV KİTAPÇIĞI 2013 TÜRKİYE TEKSTİLSANAYİİ İŞVERENLERİ

Detaylı

ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ TALİMATLAR

ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ TALİMATLAR 26.11.2011 01 10.04.2012 1 / 5 KYS.19 TA 01 1-AMAÇ Eker Süt Ürünlerinde, ham madde olarak kabulü yapılan çiğ sütün ve süttozunun antibiyotik içerip içermediğini kontrol etmek. 2-KAPSAM VE GEÇERLİLİK Bu

Detaylı

Özel aşındırma efekti için malzeme

Özel aşındırma efekti için malzeme Özel aşındırma efekti için malzeme ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Uygulama Alanları Asidik bir boya banyosunda TEKANTĐK

Detaylı

NEVRESİM TAKIMLARI İÇİN TENCEL ELYAF PORTFÖYÜ Cenk Durakçay, 2 Haziran 2015, Bursa

NEVRESİM TAKIMLARI İÇİN TENCEL ELYAF PORTFÖYÜ Cenk Durakçay, 2 Haziran 2015, Bursa 1 NEVRESİM TAKIMLARI İÇİN TENCEL ELYAF PORTFÖYÜ Cenk Durakçay, 2 Haziran 2015, Bursa Mükemmel bir uyku için botanik yatak YASTIK NEVRESİM YORGAN ALEZ ÇARŞAF YATAK 2 Rahat bir uyku için gerekenler Nem yönetimi

Detaylı

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ TEKSTİL MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEST LABORATUVARLARI TALEP, TEKLİF VE SÖZLEŞME

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ TEKSTİL MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEST LABORATUVARLARI TALEP, TEKLİF VE SÖZLEŞME MÜŞTERİ BİLGİLERİ Firma-Kurum Adı / Ünvanı: Vergi Dairesi: Vergi No: Başvuru Tarihi: İlgili kişi adı: Adresi: Telefon: Raporun Gönderileceği Adres: Faks : Fatura Adresi: e-posta : Raporun İngilizce hazırlanmasını

Detaylı

YIKAMA HASLIĞI TESTİ SÜRTME HASLIĞI TESTİ

YIKAMA HASLIĞI TESTİ SÜRTME HASLIĞI TESTİ YIKAMA HASLIĞI TESTİ SÜRTME HASLIĞI TESTİ Yıkama Haslığı Testinin Amacı: Yıkama haslığı testi, boyalı ve/veya baskılı tekstil mamullerinde rengin değişik yıkama şartlarına karşı gösterdiği dayanıklılığı

Detaylı

1. SINIF GÜZ YARIYILI

1. SINIF GÜZ YARIYILI 2017-2018 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI TRAKYA ÜNİVERSİTESİ EDİRNE TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU TEKSTİL, GİYİM, AYAKKABI VE DERİ BÖLÜMÜ TEKSTİL TEKNOLOJİSİ PROGRAMI DERS DAĞILIM ÇİZELGESİ 1. SINIF GÜZ YARIYILI

Detaylı

DEKORATĐF BOYALARI ÜRETĐM DEPARTMANI. Dekoratif boya üretiminde kullanılan ekipmanlar üretim aşaması göre su ve solvent bazlı

DEKORATĐF BOYALARI ÜRETĐM DEPARTMANI. Dekoratif boya üretiminde kullanılan ekipmanlar üretim aşaması göre su ve solvent bazlı DKORATĐF BOYALARI ÜRTĐM DPARTMANI Dekoratif boya üretiminde kullanılan ekipmanlar üretim aşaması göre su ve solvent bazlı bayalar için aşağıda verilmiştir. Su bazlı bayaların üretiminde kullanılan ekipmanlar:

Detaylı

STERİLİZASYON. Sterilizasyon Yöntemleri. Sterilizasyonu Etkileyen Faktörler

STERİLİZASYON. Sterilizasyon Yöntemleri. Sterilizasyonu Etkileyen Faktörler STERİLİZASYON Tüm canlı mikroorganizmaların tam olarak uzaklaştırılması veya öldürülmesi işlemidir. Türk Gıda Kodeksi Çiğ Süt ve Isıl İşlem Görmüş Sütleri Tebliği ne göre sterilizasyon; oda sıcaklığında

Detaylı

Tekstilde ekolojik ayak izi sağlanması Türk tekstil sektörü için iyi işaretler

Tekstilde ekolojik ayak izi sağlanması Türk tekstil sektörü için iyi işaretler Tekstilde ekolojik ayak izi sağlanması Türk tekstil sektörü için iyi işaretler Jürgen Ströhle Gerhard Schramek Benninger AG, Uzwil, İsviçre Türkiye, dünya üzerindeki en önemli tekstil üreticilerinden biridir.

Detaylı

Dersin Adı Alan Meslek/Dal Dersin Okutulacağı Dönem/Sınıf/Yıl Süre Dersin Amacı. Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları

Dersin Adı Alan Meslek/Dal Dersin Okutulacağı Dönem/Sınıf/Yıl Süre Dersin Amacı. Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları Dersin Adı Alan Meslek/Dal Dersin Okutulacağı Dönem/Sınıf/Yıl Süre Dersin Amacı Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları Ders İle Kazandırılacak Yeterlikler BİLGİ FORMU Apre Teknikleri Tekstil Tekstil Terbiye

Detaylı

Metal Yüzey Hazırlama ve Temizleme Fosfatlama (Metal Surface Preparation and Cleaning)

Metal Yüzey Hazırlama ve Temizleme Fosfatlama (Metal Surface Preparation and Cleaning) Boya sisteminden beklenilen yüksek direnç,uzun ömür, mükemmel görünüş özelliklerini öteki yüzey temizleme yöntemlerinden daha etkin bir biçimde karşılamak üzere geliştirilen boya öncesi yüzey temizleme

Detaylı

AYTU YÜKSEK ISI VE TEKNİK TEKSTİL ÜRÜNLERİ SAN.TİC.LTD.ŞTİ.

AYTU YÜKSEK ISI VE TEKNİK TEKSTİL ÜRÜNLERİ SAN.TİC.LTD.ŞTİ. AYTU YÜKSEK ISI VE TEKNİK TEKSTİL ÜRÜNLERİ SAN.TİC.LTD.ŞTİ. HAKKIMIZDA Firmamız Yüksek Isı İzolasyon Ürünleri Ve Teknik Tekstil Ürünleri Üzerine Uzmanlaşmış Kadrosuyla Uzun Yıllardır Sektörde Hizmet Vermektedir.

Detaylı

uzun vadeli çözüm ortağınız

uzun vadeli çözüm ortağınız Firma Sunumu uzun vadeli çözüm ortağınız 2016 Ozay Dokum www.ozaydokum.com 1 Tarihçe 1993 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2007 2012 2014 2015 Izmir de 400 m 2 lik bir atölyede, Öz-Ay kamlok ve çabuk bağlantı

Detaylı

ÜRÜN PROSPEKTÜSÜ. ALKALİ ÇİNKO AK 16 HI-Z : Çok kalın kaplamalarda bile esnek kaplamlara imkan verir.

ÜRÜN PROSPEKTÜSÜ. ALKALİ ÇİNKO AK 16 HI-Z : Çok kalın kaplamalarda bile esnek kaplamlara imkan verir. SAYFA NO: 1/5 AtılımKimyasalları ALKALİ ÇİNKO KAPLAMA PROSESİ AK 16 HI-Z ÜRÜN TANIMI ALKALİ ÇİNKO AK 16 HI-Z : Düzgün çinko kaplamalar elde etmek için kullanılan, çoklu poliamid özel katkı maddeleri içeren

Detaylı

MEDTRAY SICAK VE SOĞUK YEMEK DAĞITIM ARACI

MEDTRAY SICAK VE SOĞUK YEMEK DAĞITIM ARACI MEDTRAY SICAK VE SOĞUK YEMEK DAĞITIM ARACI MED TRAY (Sıcak ve Soğuk Yemek Dağıtım) Aracı Nedir? MED TRAY aracının sıcak ve soğuk bölümü aynı anda çalışabilme özelliğine sahiptir. Isıtıcı ve soğutucu aynı

Detaylı

ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ TALİMATLAR

ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ TALİMATLAR 05.08.2011 02 04.03.2016 1-8 ÜRT.01.01 TP 01 1.0 AMAÇ Eker Süt Ürünlerinde, ham madde olarak kabulü yapılan sütün, teknolojisine ve yasal zorunluluklara uygun olarak işlenebilmesi için etkin bir yöntem

Detaylı

Toprakta Kireç Tayini

Toprakta Kireç Tayini Toprakta Kireç Tayini Toprakta kireç tayininde genellikle kalsimetre düzeneği kullanılır ve % kireç miktarı CaCO 3 cinsinden ifade edilir. Elde edilen veriler doğrultusunda toprakların kireç içeriğine

Detaylı

PLASTİK MALZEMELERİN İŞLENME TEKNİKLERİ

PLASTİK MALZEMELERİN İŞLENME TEKNİKLERİ PLASTİK MALZEMELERİN İŞLENME TEKNİKLERİ HADDELEME (Calendering) İLE İŞLEME TEKNİĞİ HADDELEMEYE(Calendering) GİRİŞ Bu yöntem genellikle termoplastiklere ve de özellikle ısıya karşı dayanıklılığı düşük olan

Detaylı

3- ÇİMNETONUN KIVAMI VE PRİZ SÜRESİ (TS EN 196-3)

3- ÇİMNETONUN KIVAMI VE PRİZ SÜRESİ (TS EN 196-3) 3- ÇİMNETONUN KIVAMI VE PRİZ SÜRESİ (TS EN 196-3) Deneyin amacı: Deneyde amaç çimento kıvamını sağlayan su miktarını saptamaktır. Çimentonun kıvamı, vikat (vicat) aletinin sondasının serbest bırakıldığı

Detaylı

Kimya Tartım Sistemi

Kimya Tartım Sistemi Kimya Tartım Sistemi Kimyasal Hammadde Tartım ve Paketleme Sistemi İÇİNDEKİLER İşin Tanımı Prosesin Tanımı (Tesiste İş Akışı) Prosesin Paketleme Kapasitesi Proses Ekipmanlarının Tanıtımı Otomasyon ve Raporlama

Detaylı

ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ TALİMATLAR

ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMİ TALİMATLAR 20.10.2017 00-1-6 KYS.19 TA 17 1-AMAÇ Eker Süt Ürünlerinde, kaşar peyniri üretiminin standart kalitede sürekliliği sağlamak için eriyebilme özelliğini kontrol etmek. 2-KAPSAM VE GEÇERLİLİK Bu talimat kaşar

Detaylı

uzun vadeli çözüm ortağınız

uzun vadeli çözüm ortağınız Firma Sunumu uzun vadeli çözüm ortağınız 2015 Ozay Dokum www.ozaydokum.com 1 Kısa Bilgi - 1.200 tonun üzerinde yıllık kapasite - 25 yıldan fazla üretim tecrübesi - 10.000 m 2 lik üretim tesisi - 100 çalışan

Detaylı

SEDİMANTASYON TESTİ :

SEDİMANTASYON TESTİ : 1 SEDİMANTASYON TESTİ : AMAÇ ve PRENSİP: Sedimantasyon testi, buğday ve unun ekmeklik kalitesini belirlemede kullanılan çeşitli testlerin arasında en hızlı ve en kolay olanıdır. Bu test sonucunda elde

Detaylı

FERMENTASYON. Bir maddenin bakteriler, mantarlarve diğer mikroorganizmalar aracılığıyla, genellikle ısı vererek ve köpürerek

FERMENTASYON. Bir maddenin bakteriler, mantarlarve diğer mikroorganizmalar aracılığıyla, genellikle ısı vererek ve köpürerek FERMENTASYON Bir maddenin bakteriler, mantarlarve diğer mikroorganizmalar aracılığıyla, genellikle ısı vererek ve köpürerek kimyasal olarak çürümesi olayıdır Fermantasyon anaerobik şartlarda, glikoliz

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TEKSTİL TEKNOLOJİSİ KARIŞIM ELYAF BOYAMA 3

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TEKSTİL TEKNOLOJİSİ KARIŞIM ELYAF BOYAMA 3 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TEKSTİL TEKNOLOJİSİ KARIŞIM ELYAF BOYAMA 3 ANKARA 2008 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

Detaylı

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMASYON GRUBU ÜNİTE PLANI (YÜNÜN ÖN TERBİYESİ)

T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMASYON GRUBU ÜNİTE PLANI (YÜNÜN ÖN TERBİYESİ) T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMASYON GRUBU ÜNİTE PLANI (YÜNÜN ÖN TERBİYESİ) DERS YÜN YIKAMA HAZIRLAYAN SEMA MUTLU-616082402 ÖĞRETİM ELEMANI Yrd. Doç. Dr. RASİM BAŞAK Bursa, 2016-2017

Detaylı

KBM404 Kimya Mühendisliği Laboratuvarı III. Tepsili Kurutucu. Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1

KBM404 Kimya Mühendisliği Laboratuvarı III. Tepsili Kurutucu. Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1 Tepsili Kurutucu Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1 1. Amaç Kurutma hakkında temel kavramların öğrenilmesi ve tepsili kurutucuda kurutma işleminin yapılmasıdır. Öğrenme çıktıları

Detaylı

KOROZYON. Teorik Bilgi

KOROZYON. Teorik Bilgi KOROZYON Korozyon, metalik malzemelerin içinde bulundukları ortamla reaksiyona girmeleri sonucu, dışardan enerji vermeye gerek olmadan, doğal olarak meydan gelen olaydır. Metallerin büyük bir kısmı su

Detaylı

Ġpliği Boyalı Pamuklu KumaĢların Boyutsal DeğiĢimi Üzerine Bir AraĢtırma

Ġpliği Boyalı Pamuklu KumaĢların Boyutsal DeğiĢimi Üzerine Bir AraĢtırma Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 29(2), 141-148 ss., Aralık 2014 Çukurova University Journal of the Faculty of Engineering and Architecture, 29(2), pp. 141-148, December 2014

Detaylı

CYACUP SİYANÜRLÜ BAKIR KAPLAMA BANYOSU ARIZA TABLOSU

CYACUP SİYANÜRLÜ BAKIR KAPLAMA BANYOSU ARIZA TABLOSU Kadıköy Sicil Ticaret : 20707 CYACUP SİYANÜRLÜ BAKIR KAPLAMA BANYOSU ARIZA TABLOSU 1. Kaplama Pürüzlü ve Koyu Kırmızı - Kahve Renkli Kaplama a) Çözeltide Karbonat konsantrasyonunun aşırı miktarda oluşu.

Detaylı

DETERJAN VE DEZENFEKTANLAR. Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006

DETERJAN VE DEZENFEKTANLAR. Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006 DETERJAN VE DEZENFEKTANLAR Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006 ÖNEMLİ! Gıdaları insanların sağlıklarını çok ciddi şekilde etkiler. Bu nedenle, gıda üreten kişilerin temizlik kurallarına uyması çok önemlidir.

Detaylı

Alaşımların Ergitilmesinde Kullanılan Gereçler Eritme ocakları Potalar ve maşalar Tel ve plaka şideleri

Alaşımların Ergitilmesinde Kullanılan Gereçler Eritme ocakları Potalar ve maşalar Tel ve plaka şideleri ERİTME Tanımı ve Önemi Cisimlerin herhangi bir ısı yardımıyla katı hâlini kaybedip akışkan hâle gelmesi işlemine eritme denir. Kuyumculukta en çok yapılan işlemlerden birisi de eritme işlemidir. Altına

Detaylı

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TEKSTİL TEKNOLOJİSİ PROSES HAZIRLAMA

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TEKSTİL TEKNOLOJİSİ PROSES HAZIRLAMA T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TEKSTİL TEKNOLOJİSİ PROSES HAZIRLAMA ANKARA 2007 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

Detaylı

STAJ İLKELERİ Doç.Dr. Emel Ceyhun SABIR

STAJ İLKELERİ Doç.Dr. Emel Ceyhun SABIR STAJ İLKELERİ Doç.Dr. Emel Ceyhun SABIR Bölümü 1 Ç.Ü. MÜH. MİM. FAKÜLTESİ TEKSTİL MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ STAJ (PRATİK ÇALIŞMA) İLKELERİ 1. Bu ilkeler, Tekstil Mühendisliği Bölümü öğrencilerinin yapacakları

Detaylı

TEKSTİL TEKNOLOJİSİ ALANI

TEKSTİL TEKNOLOJİSİ ALANI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ ALANI ANTİSEPTİK VE TUTUM APRE KOMBİNASYONU 542TGD883 Ankara, 2011 Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında

Detaylı

KALİTELİ SÜT NASIL ELDE EDİLİR?

KALİTELİ SÜT NASIL ELDE EDİLİR? KALİTELİ SÜT NASIL ELDE EDİLİR? Prof. Dr. METİN ATAMER Dr. EBRU ŞENEL ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ SÜT TEKNOLOJİSİ BÖLÜMÜ Kaliteli süt üretimi için sağlanması gereken koşullar; Sağlıklı inek Özenli

Detaylı

BONISA, ZÜMRÜT TEKSTİL A.Ş. in tescilli markasıdır.

BONISA, ZÜMRÜT TEKSTİL A.Ş. in tescilli markasıdır. BONISA, ZÜMRÜT TEKSTİL A.Ş. in tescilli markasıdır. 1 Hakkımızda Köklerimizi unutmuyor, geleceğe dokunuyoruz 2000 yılında Şanlıurfa da open end tesisi olarak kurulan ZÜMRÜT TEKSTİL A.Ş., kaliteli üretim

Detaylı

ÇEV 4021: Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliği

ÇEV 4021: Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliği Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR ÇEV 4021: Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliği TUĞLA VE KİREMİT ÜRETİMİ Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Tuğla ve kiremit

Detaylı

VARAK YALDIZ. Güzel bir görüntü elde etmek amacıyla, sıcaklık ve basınç etkisiyle başka. folyonun üzerinde bulunan son derece

VARAK YALDIZ. Güzel bir görüntü elde etmek amacıyla, sıcaklık ve basınç etkisiyle başka. folyonun üzerinde bulunan son derece YALDIZ BASKI VARAK YALDIZ Güzel bir görüntü elde etmek amacıyla, sıcaklık ve basınç etkisiyle başka yüzeylere transfer edilebilen, taşıyıcı bir folyonun üzerinde bulunan son derece parlak metalik tabakalardır.

Detaylı

5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu)

5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu) 5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu) Mg +2 Na + K + Li + Bu gruptaki katyonların hepsini çöktürebilen ortak bir reaktif yoktur. Na, K ve Li alkali metaller grubunun üyeleridir. NH 4 da bileşikleri alkali metal

Detaylı

KİPAŞ HOLDİNG. Temelleri Kahramanmaraş ta kurulan Kipaş Holding in 1984 yılından günümüze gerçekleşen yatırım yolculuğu;

KİPAŞ HOLDİNG. Temelleri Kahramanmaraş ta kurulan Kipaş Holding in 1984 yılından günümüze gerçekleşen yatırım yolculuğu; KİPAŞ HOLDİNG Temelleri Kahramanmaraş ta kurulan Kipaş Holding in 1984 yılından günümüze gerçekleşen yatırım yolculuğu; 1984 1986 1989 1992 1994 1996 1997 2002 Kahramanmaraş İplik Pamuk A.Ş. Tesisi Kahramanmaraş'ın

Detaylı

3.2 Bitümlü Bağlayıcılar

3.2 Bitümlü Bağlayıcılar 3.2 Bitümlü Bağlayıcılar Bitümlü karışımlarda agrega danelerini bir arada tutmak, geçirimsizliği sağlamak, dayanımı artırmak gibi bazı özelliklerin kazandırılması için bitümlü bağlayıcılar kullanılır.

Detaylı

TEKSTİL VE TEKNİK TEKSTİL MÜKEMMELİYET MERKEZİNDE UYGULANAN TESTLER VE STANDARTLARI (Test Listesi)

TEKSTİL VE TEKNİK TEKSTİL MÜKEMMELİYET MERKEZİNDE UYGULANAN TESTLER VE STANDARTLARI (Test Listesi) LİF TEST/ANALİZLERİ STANDARTLAR Numune Miktarı 1 TEK LİF UZUNLUĞU TS 715 ISO 6989 10 g 2 TEK LİF MUKAVEMETİ TS EN ISO 5079 10 g 3 ELYAF İNCELİĞİ(GRAVİMETRİK) TS 2874 EN ISO 1973 10 g 4 PAMUK LİFİNDE OLGUNLUK

Detaylı

ENDÜSTRİYEL MUTFAK EKİPMANLARI

ENDÜSTRİYEL MUTFAK EKİPMANLARI ENDÜSTRİYEL MUTFAK EKİPMANLARI Günay Torna, tulumba hamuru dökme, lokma hamuru dökme ve çikolata rende makinaları başta olmak üzere endüstriyel mutfak makinelerinin üretimini yapmakta ve daha bir çok

Detaylı

Cost Analysis of Single Jersey Fabrics in Dyeing Mill

Cost Analysis of Single Jersey Fabrics in Dyeing Mill Tekstil Teknolojileri Elektronik Dergisi Cilt: 8, No: 1, 2014 (23-36) Electronic Journal of Textile Technologies Vol: 8, No: 1, 2014 (23-36) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com e-issn:1309-3991

Detaylı

ULAŞTIRMA LABORATUVARI

ULAŞTIRMA LABORATUVARI ULAŞTIRMA LABORATUVARI Manisa Celal Bayar Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Ulaştırma Laboratuvarında, lisans ve lisansüstü çalışmalar çerçevesinde aşağıda verilen deneyler yapılmaktadır. Laboratuvarda

Detaylı

1. BAYLAN SU SAYAÇLARI TEST MASASI BTB-06

1. BAYLAN SU SAYAÇLARI TEST MASASI BTB-06 1. BAYLAN SU SAYAÇLARI TEST MASASI BTB-06 Baylan BTB-6 Test Masası ev tipi sayaçların ISO 4064/3 standardına göre performans testlerini gerçekleştirmek üzere Baylan Ölçü Aletleri bünyesinde tasarlanmıştır.

Detaylı