ENTERAL BESLENME-PARENTERAL BESLENME Prof. Dr. M. Emel Tüfekçi Alphan
|
|
- Gonca Kirdar
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ENTERAL BESLENME-PARENTERAL BESLENME Prof. Dr. M. Emel Tüfekçi Alphan GİRİŞ Sağlıklı yaşamın temel kuralı, besinlerin dengeli ve yeterli ölçülerde alınması ve vücutta uygun şekilde kullanılmasıdır. Yeterli ve dengeli beslenme, hastanede yatan hastaların tedavilerinde de son derece önemlidir. Hastalık döneminde organizma, beslenme yetersizliğine daha duyarlı olduğundan, hastanede yatan hastalarda protein enerji malnütrisyonu (PEM) gelişme riski daha fazladır. Hastalığa bağlı malnütrisyon oldukça sık gelişmesine rağmen, bu durum genellikle fark edilmez ve hastanede yatış sırasında hastanın bulgularının daha da kötüleşmesine neden olur. PEM li hastalarda görülen komplikasyonlar, iyi beslenen hastalara göre % 2-20 oranında fazladır. Avrupa genelinde yapılan bir araştırmada; hastaneye yatışta PEM oranının % 30 olduğu, bu hastalarda kilo kaybının yatış süresince devam ettiği, PEM ve 2-3 kg kadar bir kilo kaybının bir araya gelmesi durumunda komplikasyon riskinin arttığı, infeksiyona direncin azaldığı, mental ve fiziksel işlevselliğin azaldığı, iyileşmenin geciktiği ve malnütrisyonun yaşamı tehdit edebildiği saptanmıştır. Hastanede yatan hastaların % kadarında malnütrisyon görülmektedir. Hastalarda gelişen malnütrisyonun sonucunda; hastada kas kitlesi ve kilo kaybı, yara iyileşmesinde gecikme, immünitede bozulma, komplikasyonlarda artma, hastanede yatış süresinde uzama, maliyetlerde ve mortalitede artış görülmüştür. Beslenmenin yetersiz kaldığı durumlarda, organizma yedek enerji depolarını kullanarak enerji ihtiyacını sürdürebilir. Yetersiz gıda alımı ve organizmanın besin öğelerine olan ihtiyacının artması, vücut depolarında azalmaya, böylece aminoasit, protein ve enerji eksikliğine yol açar. Sonuç olarak kan ve dokularda metabolik değişiklikler oluşur, artan katabolizma ve azalan anabolik aktivite dolayısıyla doku proteinleri azalır. Vücut gelişimi ve kompozisyonu bozulur, bu şekilde gelişen malnütrisyon sonuçta morbidite ve mortaliteyi arttırır. Yetersiz beslenme, özellikle kritik yoğun bakım hastalarında mortaliteyi ve morbiditeyi arttırır, organ disfonksiyonuna sebep olabilir. Beslenme desteği, immün sistemi destekler, yara iyileşmesini arttırır, morbidite ve mortaliteyi azaltır. Beslenme Desteği Kronik hastalık ve iştahsızlığı olan hastalar ve kronik inflamasyonlu hastalığı ya da malignitesi olanlarda kıvamı değiştirilmiş diyetler uygulayan hastalar için enerji ve proteinden zengin besinlerle oral destek gerekli olabilir. Uygulamada, piyasada satılan enteral ürünler, evde kullanılan yiyeceklerden daha güvenilir ve daha kabul edilebilir bir destek sağlar. ENTERAL BESLENME Enteral beslenme (EB); normal veya normale yakın çalışan gastrointestinal sistem (GİS) aracılığı ile beslenme desteğinin sağlanmasıdır. Beslenme desteği gereken her durumda, kontrendikasyon yoksa, total veya kısmi olarak öncelikle EB denenmelidir. Beslenme desteği gerektiren hastalar; Ağırlığının son 1 ayda % 5 ini, son 3 ayda %7.5 ini veya son 6 ayda %10 unu kaybetmiş PEM li hastalar Orta derecede PEM li hastalar (2-4 haftadır oral alımı azalmış, beslenme parametreleri yetersiz veya normale yakın hastalar). Beslenme durumu normal veya normale yakın, primer hastalığa bağlı olarak PEM gelişme riski olan beslenme desteği almayan hastalar. 1
2 Hastanede yatan hastaların beslenme durumu düzenli olarak izlenmelidir. Beslenme yetersizliğinde erken dönemde hangi tür beslenme desteği yapılacağına karar verilmelidir. EB nin tercih nedenleri; daha fizyolojik olması, intestinal sistemi koruması, komplikasyonların az olması, uygulamanın kolay ve ucuz olmasıdır. Fakat EB yi seçmenin en önemli nedeni, açlık ve Total Parenteral Beslenme de (TPN) ince barsak mikroflora değişikliği, immün fonksiyon bozukluğu ve mukozal bariyerin devamlılığının kaybolması gibi fizyopatolojik değişikliklerin görülmesidir. EB endikasyonları; Nörolojik ve psikiatrik hastalıklar (kafa travmaları, koma, ağır depresyon, anoreksiya nervoza, beyin lezyonları), özefagus hastalıkları (neoplazm, strüktür, yaralanma ve boyun fraktürleri), Gastro İntestinal Sistem hastalıkları (GİS fistülleri, kısa barsak sendromu, kronik pankreatitler, barsak istirahatini gerektiren durumlar, kistik fibrozis), organ yetmezliği (karaciğer yetersizliği), preoperatif hazırlık, postoperatif beslenme şeklinde sayılabilir. Enteral Beslenme Yöntemleri: Günümüzde burun, endoskopik ve cerrahi yolların kullanılması ile GİS e tüp yerleştirilerek beslenmenin sağlanması yolu tercih edilir. Endoskopik ve cerrahi teknikler ile mide veya jejunuma doğrudan karın duvarından bir yol açılarak tüp yerleştirilebilir. EB komplikasyonları; Aspirasyon pnömonisi, diyare, dehidratasyon, aşırı sıvı yüklemesi, hiperglisemi, hipernatremi, hiponatremi, hiperfosfatemi, hipofosfatemi, hiperkapni, hipokalemi, hiperkalemi şeklinde sayılabilir. Komplikasyon oluştuğunda, nedeni belirlenerek önlem alınır veya uygun tedavi yapılır. Enteral Ürün Kullanımı: Enteral ürünlerin uygun kullanımı ile gerekli ve yeterli besin öğeleri sağlanır. Uygun yöntemin seçimi, ürünlerin başlangıç hızının ve konsantrasyonunun kontrolü ve besin gereksinimine ulaşana kadar sistemik olarak artırılması, tüple beslenme için önemli faktörlerdir. EB uygulamalarına başlamadan önce hastanın tanımlanması açısından kapsamlı bir beslenme konsültasyonunun yapılmasında yarar vardır. Verilecek olan enteral ürünün hastaya uygun olması gerekir. Enteral ürün seçiminde aşağıdaki kriterler dikkate alınır. 1. Hastanın gastrointestinal sisteminin uygun durumda olması gerekir. 2. Formülaların, osmolalitesi, posa içeriği, enerji dansitesi vb. fiziki özelliklerinin, hastanın emilim kapasitesine uygun olması gerekir. 3. Karbonhidrat, protein, yağ gibi makro besin öğelerinin oranı, hastanın gereksinimine uygun olmalıdır. 4. Enteral ürün, hastanın sindirim ve emilim kapasitesine uygun olmalıdır. 5. Hastanın özel metabolik ihtiyaçlarını karşılaması gerekir. 6. Sıvı ve elektrolit ihtiyaçlarını ve varsa kısıtlamaları karşılamalıdır. 7. Maliyeti uygun olmalıdır. Enteral ürün, hastaya 24 saatlik periyotta, eşit parçalara bölünerek, genelde 3 veya 6 defada verilir. Bireysel intolerans farklılığından dolayı, her bir periyod, dakika olabilir. Semptomların başlıca nedeni; uygulanan ürünün veriliş hızına bağlıdır. Her bir beslenme periyodunda çok az hastada 480 ml ye ulaşılabilmektedir. Beslenme süresinin uzatılması ile periyodlarda verilen volüm artıralabilir. Kısa barsak beslenmesinde formüla seçimi osmolalite sensitivitesine ve kısa barsağın emilim fonksiyonuna uygun olmalıdır. İnfüzyon pompaları kullanılarak devamlı ve belirli bir 2
3 zaman periyodunda (12-24 saat) enteral ürünün kontrollü bir şekilde verilmesi mümkündür. Bu yöntem ile mideye gelen besin miktarı en aza indirilir ve GİS e ait çok az yan etki görülür. Bu nedenle avantajlı bir yöntemdir. PARENTERAL BESLENME (TPN) Katabolik dönemi ağır ve uzun süren hastalarda GİS in anatomik veya fonksiyonel bütünlüğünün bozulması sonucu oral beslenmenin yapılamadığı durumlarda, hasta için gerekli tüm besin öğelerinin damar yolu ile verilmesine Total Parenteral Beslenme (TPN) denir. Yeterli enerji, aminoasidler, mineral ve vitaminleri içeren solusyonları, parenteral olarak ana venlerin kullanılarak verilmesi ile ciddi hastalarda yara iyileşmesinin, düzeldiği, kaşeksinin önlenebildiği, çocuklarda büyümenin sağlandığı gösterilmiştir. TPN, hipertonik solüsyonların verildiği geniş çaplı santral venlerle (SPN), izotonik veya hipotonik solüsyonların verildiği küçük çaplı periferik venlerden (PPN) yapılır. TPN seçiminde, hastanın son beslenme durumunun değerlendirilmesi önem taşır. Malnütrisyonda olmayan hastalarda tedavinin amacı; vücut kas kitlesini korumaktır. Çeşitli ameliyatlardan sonra oral beslenmesi sakıncalı olan, beslenme yetersizliği görülmeyen hastalarda bir haftadan kısa bir süre için PPN uygulanır. PEM i olan hastalarda, vücut-kas kitlesinin yeniden onarımı ve korunması için SPN uygulanır. TPN komplikasyonları; Refeeding sendromu, hiperglisemi, hipoglisemi, hiperozmolar nonketotik koma, hipofosfatemi, hiperfosfatemi, hiperkalsemi, hipokalsemi, hiperkalemi, hiponatremi, hipermagnezemi, hipomagnezemi, hiperkloremik metabolik asidoz, hipertrigliseridemi, elzem yağ asitleri yetersizliği, prerenal azotemi, hipervolemi, hipovolemi, hipokalemi, hipernatremi, yağlı karaciğer, kolestiasis, GİS atrofisi şeklinde sayılabilir. Hastada komplikasyon oluşmuşsa nedeni belirlenerek, tedavi yapılır. BESLENME DURUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER Hastanın hikayesi; Vücut ağırlığındaki değişiklikler:son 6 ayda vücut ağırlığındaki kayıp (miktar ve % olarak). Son 2-4 hafta içindeki artış, azalış veya stabilite. Diyetteki değişiklik:değişikliğin süresi ve tipi (alımda azalma, sadece sıvı alımı, açlık vb). Gastrointestinal semptomlar: Bulantı, kusma, diyare, anoreksi. Fonksiyonel değişiklikler; fonksiyon kapasitesi (normal, azalmış). Fonksiyonel kapasitedeki azalmanın süresi. Stres derecesi; Esas hastalık, hastalığa bağlı etmenler göz önüne alınarak; yok, hafif, orta veya yüksek olarak değerlendirilir. Fizik muayene: Aşağıdaki kriterler; hafif, orta veya ağır olarak değerlendirilir; deri altı yağ dokusunda azalma (triceps, göğüs), kas zayıflığı (quadriceps, deltoid,) ayak bileğinde ödem, skrotal ödem, ascit. Beslenme Risk İndeksi (NRİ): NRİ=1.519 x Albümin (g/l)+41.7 x (son vücut ağırlığı/alışılmış ağırlık x 100. NRİ>100: Malnütrisyon yok, NRİ= : Hafif Malnütrisyon. 3
4 NRİ= : Orta derecede Malnütrisyon. NRİ<83.5 : Ağır Malnütrisyon Antropometrik ölçümler Vücut ağırlığı ve kilo kaybı:vücut ağırlığı; vücuttaki toplam yağ, protein, su ve kemik mineralinin toplamını gösterir. Yetişkinlerde BKİ (Beden Kitle İndeksi); <18 kg/m 2 PEM kabul edilir. 2-5 yaş arası çocuklarda, BKİ; <14 kg/m 2, adölesan döneminde ise (11-13 yaş) BKİ; <15 kg/m 2 ve (14-17yaş) BKİ; <16.5 kg/m 2 PEM kabul edilir. Deri kıvrım kalınlığı: Amaç; cilt altı yağ dokusunun kalınlığını değerlendirmektir. Erkeklerde 10 mm den, kadınlarda 13 mm den az olması, beslenme yetersizliğini gösterir. Kol-kas çevresi: Hem adale, hem yağ dokusu hakkında bilgi verir. Kadınlarda, 18 mm, erkeklerde 20 mm altı patolojik kabul edilir. 24 saatlik idrar kreatinini ve kreatinin-boy indeksi:kreatinin atımı, iskelet kas kütlesi ile orantılıdır. Kreatinin, kreatin yıkılması sonucu açığa çıkan bir maddedir. Bu ölçümde, kreatininin idrarla atım miktarı değerlendirebilir. Bu değer, iskelet kas kütlesi ve total vücut azotunun indirekt göstergesidir. Plazma proteinleri; Albümin; Serumda <3.5 g/dl ise protein yetersizliği düşünülmelidir. Aynı zamanda mulnitrusyon dışında düşük bulunabilmesi, bütün vücut sıvılarına geçip, geniş bir dağılım sergilemesi sebebiyle ancak kronik malnutrisyon halinde bilgi verici bir ölçümdür. Hassas bir kriter değildir. Transferin; < 200 mg/dl olması protein yetersizliğini düşündürür. Demir metabolizmasında temel rol oynayan bu protein gliko protein yapısında beta globulindir ve vücudun total demir bağlama kapasitesini yansıtması açısından önemlidir. Prealbümin;3-4 gün süren beslenme yetersizliğinde 15 mg/dl altına düşer. Retinol bağlayıcı protein;teknik olarak ölçümünün zor olması nedeniyle sık kullanılmaz. Fibronektin; Akut beslenme bozukluklarında, serum değerinin düştüğü ve yeterli beslenme ile düzeldiği görülmüştür. İmmünolojik fonksiyonlar; İmmünolojik durumu ortaya koyabilen testler, hastanın beslenme durumu hakkında bilgi verebilir. Total lenfosit sayısı; Malnütrisyonda, lenfosit sayımı ve T hücre oranı azalır. Gecikmiş deri hipersensitivitesi: Hücresel immüniteyi gecikmiş deri hipersensitivite testi ile gösterebilmek mümkündür. Protein dengesi; Vücuttaki protein dengesini değerlendirebilmek için en çok kullanılan yöntem, azot dengesinin ölçümüdür. Azot dengesi günlük azot alımından, azot atımının çıkartılmasıyla hesaplanır. Günlük alım, diyetteki azottur ve miktarı bilinmektedir. Atım ise idrarla atılan ve ölçülebilen azot ile ölçülemeyen GİS ve deriden kaybedilen azot miktarlarının (ortalama 2-4 gram arasındadır) toplamı ile bulunabilir. Pozitif azot dengesi, kişinin anabolik safhada olduğunu ve vücut proteinlerinin arttığını ifade ederken, negatif azot dengesi kişinin katabolik olduğunu ve total vücut proteininin azaldığını düşündürecektir. 6.5 gr proteinin vücutta kullanılması sonucu 1 gram azot açığa çıkar. Bu nedenle ideal enerji gereksinimi 150 kal/gr azot (150 kalorilik enerjiye 1 gr azot) gerektirir. Stres durumunda bu ihtiyaç artacaktır. Bu gibi hallerde kal/gr oranında bir ihtiyaç gerekebilir. Yeterli enerji verilmediği takdirde, protein gerektiğinden fazla verilse bile efektif azot korunması sağlanmaz. 4
5 Enerji dengesi; enerji alımı ve enerji harcanması arasındaki farktır. Enerji gereksinimi; indirekt kalorimetrik yöntemlerle ya da Harris-Benedict Formülü veya Schofield gibi formüllerle hesaplanabilir. Bu formüllerle elde edilen değerler, sağlıklı kişiler içindir ve hastalıklı kişilerdeki ihtiyacı tam olarak yansıtmaz. Enerji gereksinimi, yaş, ağırlık, boy ve cinsiyet dikkate alınarak hesaplanır. İndirekt kalorimetrede, Dinlenme Enerji Harcanması (DEH)=Bazal Metabolizma Hızı (BMR), O 2 içeriği ve CO 2 ürünü dikkate alınarak hesaplanır. BMR, yemekten en az 2 saat sonra istirahat halinde ve yatar durumda 30 dakika geçiren bir kişide ölçülür. Çoğu kişide günlük total enerji gereksinimi BMR nin %130 u kadardır. Normal kişilerde enerji azot oranı /1 şeklindedir. Bu oran, stres altında /1 e çıkar. Yeterince enerji sağlanmadan verilen protein, enerji üretimi için yıkılacak ve kas yıkımını önleyemeyecektir. Sonuç olarak; Optimal vücut ağırlığının %80'ine sahip veya son 6 ay içinde vücut ağırlığının %10'unu kaybeden; serum albümini 3 g/dl nin altında olan; serum transferin 150 mg/dl nin altında olan; derinin antijenik uyarılara cevabı azalmış; lenfosit sayısı 1200 den az olan hastalar beslenme desteği almalıdır. BESLENME DESTEĞİ EKİBİ Hastanın beslenme durumunun bozulmasını önleyebilmek veya oluşmuş PEM i tedavi edebilmek için, başta hekim olmak üzere tüm sağlık personelinin bu konuda belli ölçüde bilgi ve beceri sahibi olması gerekir. Beslenme desteğine gereksinim gösteren hastanın belirlenebilmesi ve tedavi programının yapılabilmesi ve karşılaşılacak her türlü probleme çözüm bulabilmek ve yöntemleri belirleyebilmek için konuyu iyi bilen, yenilikleri takip edebilen ve koordinasyon içinde çalışan bir Beslenme Desteği Ekibi ne gereksinim vardır. Bu ekipte, klinikte beslenme desteği konusunda yetişmiş bir hekim, diyetisyen, hemşire ve eczacı, primer elemanlar olarak yer alırlar. Ekibin devamlı olarak yardım alabileceği personeller ise; fizyoterapist, psikolog, diş hekimi ve sosyal hizmet uzmanıdır. ENTERAL VE PARENTERAL BESLENMEDE ENERJİ VE BESİN ÖĞELERİNİN HESAPLANMASI Enerji Gereksiniminin Hesaplanması Sağlıklı kişilerin enerji gereksinimi, Bazal Metabolizma Hızı (BMR), Fiziksel Aktivite (FA) ve besinlerin termik etkisinin toplamıdır. Bazal Metabolizmanın Hesaplanması; Bazal Metabolizma Hızı (BMR) nın hesaplanmasında çeşitli formüller kullanılır. Harris Benedict ve Schofield formülleri buna örnek olarak verilebilir. Tablo 1. BMR nin hesaplanmasında kullanılan formüller 1)Harris Benedict Formülü: BMR (ERKEK) =66.5+ (13.75 x A) + (5.xB)-(6.77 x Y BMR (KADIN) =655 + (9.56 x Y) + (1.85 x B)- (4.67 x Y) BMR (Y.Doğan) = (31.05xA) + (1.16 x B) (<2 hafta) 2) Yaşlara uygun Schofield formülleri Yaş Erkek Kadın (yıl) xA+1517xB 16.3xA+1023xB xA+130xB 16.9xA+162xB xA+137xB 8.4xA+465xB xA+10xB xA+283xB
6 xA+2.6xB xA+1.4xB >60 9.0xA+972xB xA+458xB + 18 A=Ağırlık (kg), B=Boy (cm), Y=Yaş (yıl), 1. Enerji Gereksiniminin Hesaplanmasında Kullanılabilecek Çeşitli Formüller Enerji Gereksinimi (kalori): BMR x Aktivite Faktörü x Travma faktörü Long Faktörleri : Aktivite faktörü Yatağa bağımlı Yatağa bağımlı değil Travma Faktörü 1.2 Hafif İskelet 1.3 Travmaları Ağır Sepsis 1.6 Ağır Yanık Enerji gereksinimi (kalori)=bmr+aktivite faktörü+travma faktörü (Elia Faktörleri kullanılır) 3. Enerji gereksinimi hesaplamada kullanılacak kullanışlı ve hesaplaması kısa bu yöntemde Long un formülü esas alınmıştır. Stres derecesi hastanın klinik durumu veya 24 saatlik üre nitrojen atımıyla değerlendirilebilir. Protein gereksinimi de hastanın stres derecesine göre hesaplanır. Tablo3. Hastadaki stres derecesine göre enerji ve protein gereksiniminin hesaplanması Stres Derecesi Kalori Gereksinimi (kal/gün) İdrarda Üre Nitrojeni (g/gün) Stres Derecesi Protein gereksinimi (g/kg) Nonprotein Enerji/Azot Yok Yok Hafif Hafif Orta Orta Ağır Ağır BMR hesaplandıktan sonra, günlük enerji gereksinimi, kişinin ölçüm veya formülle bulunan BMR ye aktivite, travma veya stres faktörü eklenerek veya çarpılarak hesaplanır. Enteral beslenen hastalarda, Haris Benedict veya Schofield formülü kullanılıyorsa, enerji gereksinimine %10 (besinlerin termik etkisi) ekleme yapılır. Eğer hastanın BKİ; kg/m 2 ise hesaplanan enerjinin %75 i, BKİ; 40 kg/m 2 üzerinde ise %65 i kullanılır. Hastada ağırlık kaybı çok fazla (BKİ; <16 kg/m 2 ) ise, EB ve TPN de enerji gereksinimi 20 kalori/gün ile başlanıp, yavaş yavaş arttırılmalıdır. Kritik hastalar, aşırı beslenmemelidir. Hastanın kilo alması isteniyorsa, günlük enerji gereksinimine kalori eklenir. Tablo 4. Sıvı Gereksiniminin Hesaplanması 1. sıvı gereksinimi 2. Sıvı gereksiniminin artığı durumlar yaş 35 ml/kg Hipovolemi veya dehidrasyon, nazogastrik 3. Sıvı kısıtlaması Konjestif kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği, krc. 6
7 56-65 yaş 30 ml/kg > 65 yaş 25 ml7kg tüp drenajı, fistül drenajı, ateş (her 1 o C artış için sıvı kaybı %12.5 artar), hipertiroidizm (%25-50 artar) yetmezliği (ödem varsa), akc. yetmezliği (ödem varsa) Yetişkin Respiratuvar Distres Sendromu (ARDS) Yağ gereksiniminin Belirlenmesi Diyetteki yağ, enerjinin büyük kısmını sağlar (%27-33). Yağ, yağda eriyen vitaminlerin (A,D,E,K) kullanılmasını ve elzem yağ asitlerini sağlar. Yağ içermeyen beslenme sıvılarının gerek enteral, gerekse parenteral verilmeleri sırasında Elzem Yağ Asit eksikliği ortaya çıkar. Uzun zincirli trigliseritler (LCT) veya orta zincirli trigliseritler (MCT), solüsyonların başlıca yağ kaynaklarıdır. Osmolaliteleri düşüktür. Pankreatit, steatore, rejyonel enterit, radyasyon enteriti, safra yollarının tıkanması gibi yağ emiliminin bozulduğu durumlarda MCT ler kullanılır. Yağlar da enerji için kullanıldığından, glikozdan sağlanan enerjinin, yağdan sağlanan enerjiye oranının 3/1olması istenir. Başlangıçta az miktarlarda kullanılan yağ, sonraki günlerde 3-4 g/kg/gün olarak önerilmektedir. TPN uygulanan prematürelerde yağ infüzyon hızı <0.25 g/kg/saat olmalıdır. Genelde TPN de başlangıçta kullanılan, %10-20 lik yağ emülsiyonlarıdır. Fazla yağ, EB de diyareye neden olduğu gibi, hem EB de; hem de TPN de eritrosit membran değişikliklerine yol açarak oksijen taşınmasını azaltır. Bu durum özellikle prematürelerde serbest yağ asitlerinin artması sonucu serbest biluribinin yükselmesi ile kerniktorizise neden olur. Sağlığın korunarak sürdürülmesinde kullanılan yağ türü içindeki omega-3 (n-3) yağ asitlerine önem verilmesi gerekir. Çünkü Omega-3 yağ asitleri, platelet agregasyonunu azaltarak postoperatif trombozu önler. Verilen ürün içindeki n-3/n-6 yağ asitleri oranı, travma ve sepsiste inflamasyonu azaltması nedeni ile önemlidir (1,8). TPN de önerilen günlük karbonhidrat miktarı g/kg, yağ miktarı 1-2 g(kg (enerjinin %2-4 ü linoleik asitten gelmelidir). Vitamin ve Mineral Gereksinimleri EB ve TPN de mineral ve vitaminlerin serum düzeyleri ve idrarla atılan miktarları göz önüne alınarak gerekli düzenlemeler, RDA (Recommended Dietary Allowances), DRV (Dietary Reference Values) doğrultusunda yapılır. Vitamin ve mineral eklemelerinde; hipervitaminozisi önlemek için yağda eriyen A, D, ve E vitamini miktarlarına dikkat edilmeli, besin öğelerinin organizmadaki oranları bozulmamalı (Örn: Ca/P, Zn/Cu gibi) ve hastalık durumları göz önüne alınmalıdır. Tablo 5.Enteral ve Parenteral Beslenmede Eser Elementler ve Vitamin Önerileri/Gün MİNERALLER Önerilen VİTAMİNLER Önerilen Miktar miktar ENTERAL BESLENME TPN (RDA) ENTERAL BESLENME TPN (FDA)* Demir mg/gün Suda Eriyen Vitaminler mg/gün Thiamin mg 6 mg Çinko mg Riboflavin mg 3.6 mg mg Bakır mg μg Niasin mg 40 mg Krom mg μg Pantotenik 4-7 mg 15 mg asit Selenyum mg 30 mg Vitamin B mg 6 mg Molibden mg 5 mg Folik asit 0.4 mg 600 μg 7
8 Manganez mg μg VitaminC 300 mg 200 mg Vitamin B 12 2 mg 5 μg Kalsiyum 10 meq Yağda Eriyen Vitaminler Magnezyum 10 meq Vitamin A 2500 IU 1 mg Fosfat 30 mmol Vitamin D 400 IU 5 μg Sodyum 1-2 meq Vitamin E 50 IU 10 mg /kg+ek Potasyum 1-2 meq /kg *FDA:Food Drug Administration Vitamin K mg/hafta 150 μg Hastaların İzlenmesi: Hastanın dikkatle izlenmesi; besin gereksinimlerini saptamak, tedavinin etkisini değerlendirmek, değişen gereksinmelere adaptasyonunu sağlamak ve oluşabilecek komplikasyonları önceden fark edebilmek açısından çok önemlidir. Kaynaklar Keçecioğlu S. Enteral ve Parenteral Beslenme. Diyet El Kitabı nda (S: ), Yenilenmiş 4. baskı. Hatiboğlu Yayınevi, Ankara,2002 Nutrition Support for Adults Oral Nutrition Support, Enteral Tube Feeding and Parenteral Nutrition, Methods, Evıdence, Guidance, Published by the National Collaborating Centre for Acute Care at The Royal College of Surgeons of England, Lincoln s Inn Fields, London, WC2A 3PE First published Committee of Experts on Nutrition, Food Safety end Consumer Health. Food end Nutritional Care in Hospitals: How to Prevent Undernutrition. Report and Recommendations. Ad Hoc Group Nutrition Programmes in Hospitals 6th Meeting. Paris, 6 7 February 2002 Keçecioğlu S, Yücemen J, Güngör ET, Solukçu T. Beslenme Desteği Rehberi, Ankara, 2000 Krausse MV, Mahan LK.Enteral and Parenteral Nutrition Support. Food Nutrition and Diet Therapy, A Textbook of Nutritional Care. (p: ), 11th edition, WB Saunders Company, Philadelphia, London, Toronto, Mexico City, Rio de Janeiro, Sydney, Tokyo, 2004 Kılıçturgay S. Malnütrisyon ve Hastaların Beslenme Durumlarının Değerlendirilmesi. Enteral Parenteral Beslenme. Hizmet İçi Eğitim Semineri Notları, 5-6 Haziran 1995, Türkiye Diyetisyenler Derneği Yayını-8, Ankara Pekcan G. Malnütrisyon; Hastaların Antropometrik Yönden Değerlendirilmesi İzlenmesi. Enteral Parenteral Beslenme. Hizmet İçi Eğitim Semineri Notları, 5-6 Haziran 1995, Türkiye Diyetisyenler Derneği Yayını-8, Ankara Gündoğdu H. Beslenme Desteğinde Ekip Kavramı. Enteral Parenteral Beslenme. Hizmet İçi Eğitim Semineri Notları, 5-6 Haziran 1995, Türkiye Diyetisyenler Derneği Yayını-8,Ankara Arslan P. Enteral ve Parenteral Beslenmede Enerji ve Besin Ögeleri Gereksinmelerinin Hesaplanması. Enteral Parenteral Beslenme. Hizmet İçi Eğitim Semineri Notları, 5-6 Haziran 1995, Türkiye Diyetisyenler Derneği Yayını-8, Ankara 8
Cerrahi Hastada Beslenme ve Metabolizma. Prof.Dr. İsmail Hamzaoğlu
Cerrahi Hastada Beslenme ve Metabolizma Prof.Dr. İsmail Hamzaoğlu Travma ve cerrahiye ilk yanıt Total vücut enerji harcaması artar Üriner nitrojen atılımı azalır Hastanın ilk resüsitasyonundan sonra Artmış
DetaylıHASTANIN ÖNCELİKLİ OLARAK NUTRİSYON DURUMUNU BELİRLEMEK GEREKLİDİR:
NÜTRİSYONEL VE METABOLİK DESTEK: Malnütrisyon: Gıda tüketiminin metabolik hızı karşılamayamaması durumunda endojen enerji kaynaklarının yıkımı ile ortaya çıkan bir klinik durumdur ve iki şekilde olabilir.
DetaylıEser Elementler ve Vitaminler
Doç. Dr. Onur POLAT Eser Elementler ve Vitaminler Esansiyel eser elementin temel özellikleri diyetten kesilmesi veya yetersiz alımıyla yapısal ve biyokimyasal değişikliklerin olması ve bu değişikliklerin
DetaylıVücut kitle indeksi. Bel- Kalça oranı Triseps deri kalınlığı. Orta kol kas bölgesi
Beslenme Desteğine Başlama Kriterleri Klasik Önceden var olan ciddi malnütrisyon Oral olarak, gereksinimin < %50 karşılanması > 5-7 günden fazla yemede gecikme olmasının beklenmesi Erken enteral nütrisyon
DetaylıBeslenme Bozuklukları II. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Prof. Dr.
Beslenme Bozuklukları II İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Prof. Dr. Gülden Gökçay Amaç Beslenme durumunun değerlendirilmesi Antropometri Hafif orta
DetaylıTravma Hastalarında Beslenme
Doç. Dr. Onur POLAT Travma Hastalarında Beslenme Normal ve sağlıklı organizma travma veya strese maruz kaldığında kendisini korumaya yönelik bazı fizyolojik mekanizmaları harekete geçirir. Genel amaç organ
DetaylıKilo verme niyetiyle diyet tedavisinin uygulanamayacağı durumlar nelerdir? -Hamilelik. -Emziklik. -Zeka geriliği. -Ağır psikolojik bozukluklar
Diyet denilince aklımıza aç kalmak gelir. Bu nedenle biz buna ''sağlıklı beslenme programı'' diyoruz. Aç kalmadan ve bütün besin öğelerinden dengeli biçimde alarak zayıflamayı ve bu kiloda kalmayı amaçlıyoruz.
DetaylıMagnezyum (Mg ++ ) Hipermagnezemi MAGNEZYUM, KLOR VE FOSFOR METABOLİZMA BOZUKLUKLARI
Magnezyum (Mg ++ ) MAGNEZYUM, KLOR VE METABOLİZMA BOZUKLUKLARI Dr Ali Erhan NOKAY AÜTF Acil Tıp AD 2009 Büyük kısmı intraselüler yerleşimlidir Normal serum düzeyi: 1.5-2,5 meq/l Hücre içinde meydana gelen
DetaylıLABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU
LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak
DetaylıSÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein, kalsiyum ve fosfor alımı nedeniyle; kemiklerin ve dişlerin gelişiminde Önemlidir.
DetaylıBESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ
BESİN GRUPLARININ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEDEKİ ÖNEMİ Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Özellikle çocuk ve adölesanlarda protein,
DetaylıCan boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur..
Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. 1 BESLENME BİLİMİ 2 Yaşamımız süresince yaklaşık 60 ton besin tüketiyoruz. Besinler sağlığımız ve canlılığımızın devamını sağlar. Sağlıklı bir
DetaylıAraş.Gör.İnci Türkoğlu Araş.Gör.Neslihan Ülger Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü
Araş.Gör.İnci Türkoğlu Araş.Gör.Neslihan Ülger Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Genel Bilgiler Hasta Adı: Cinsiyet: B.Y. Kadın Yaş: 40 Eğitim: Meslek: Lise
DetaylıBESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK
BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK Beslenme İle İlgili Temel Kavramlar Beslenme: İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması, Yaşam kalitesini artırması için
DetaylıSporcu Beslenmesi Ve Makarna. Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bölüm Başkanı
Sporcu Beslenmesi Ve Makarna Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU Beslenme ve Diyetetik Bölümü Bölüm Başkanı BESLENME Genetik yapı PERFORMANS Fiziksel kondisyon Yaş Cinsiyet Yaş Enerji gereksinimi Vücut bileşimi
DetaylıPERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ
PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ LALE AKKAYA Periton Diyaliz Hemşiresi CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA HASTANESİ 25. ULUSAL BÖBREK HASTALIKLARI DİYALİZ VE TRANSPLANTASYON HEMŞİRELİĞİ
DetaylıKronik Böbrek Hastalarında Beslenme Belirteci Olarak Albüminin Rolü
Kronik Böbrek Hastalarında Beslenme Belirteci Olarak Albüminin Rolü Dr. Soner Duman Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Bornova, İzmir Tanım Yetersiz, aşırı veya dengesiz alınan
DetaylıULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BESLENME ÜNİTESİ BESLENME DEĞERLENDİRME KILAVUZU
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BESLENME ÜNİTESİ BESLENME DEĞERLENDİRME KILAVUZU KLK-HAB-BES İlk yayın Tarihi : 15 Mart 2006 Revizyon No : 04 Revizyon Tarihi : 03 Ağustos 2012 İçindekiler A) Malnütrisyon
DetaylıADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği
ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal
DetaylıEVDE BAKIM GEREKTİREN PEDİATRİK HASTALARDA BESLENME DESTEĞİ
EVDE BAKIM GEREKTİREN PEDİATRİK HASTALARDA BESLENME DESTEĞİ Dr. Mehmet GÜNDÜZ Ankara Çocuk Sağlığı Hastalıkları Hematoloji Onkoloji Eğitim Araştırma Hastanesi Çocuk Beslenme&Metabolizma Ünitesi Sağlık
DetaylıİÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HİJYEN ve SANİTASYON İkinci Bölüm GIDA HİJYENİ, TANIMI ve ÖNEMİ Üçüncü Bölüm PERSONEL HİJYENİ
İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HİJYEN ve SANİTASYON Hijyenin Tanımı ve Önemi... 1 Sanitasyon Tanımı ve Önemi... 1 Kişisel Hijyen... 2 Toplu Beslenme Sistemlerinde (TBS) Hijyenin Önemi... 3 Toplu Beslenme Sistemlerinde
DetaylıBeslenme desteğinde hangi içerik kime, ne zaman, hangi yolla uygulansın?
Beslenme desteğinde hangi içerik kime, ne zaman, hangi yolla uygulansın? Dr. Beste Atasoy Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı & Sağlık Bakanlığı-Marmara Üniversitesi Pendik
DetaylıSPORCULAR İÇİN TEMEL BESLENME İLKELERİ
SPORCU BESLENMESİ SPORCULAR İÇİN TEMEL BESLENME İLKELERİ Yeterli ve dengeli beslenmenin bir sporcunun başarısını garanti etmediği, ancak yetersiz ve dengesiz beslenmenin bazı sağlık problemlerine ve performans
Detaylıİntradiyalitik Sıvı Elektrolit Bozuklukları
İntradiyalitik Sıvı Elektrolit Bozuklukları Doç. Dr. Eyüp KÜLAH Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi İstanbul Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Hastanesi Kronik Böbrek yetmezliği (KBY) sıvı, asit-baz
DetaylıYenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi. Dr.
Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde İzlenen Olgularda Akut Böbrek Hasarı ve prifle Kriterlerinin Tanı ve Prognozdaki Önemi Dr. Aslı KANTAR GİRİŞ GENEL BİLGİLER Akut böbrek hasarı (ABH) yenidoğan yoğun bakım
DetaylıDiyaliz Hastasında. Edilmelidir?
Diyaliz Hastasında Malnutrisyon Nasıl l Teşhis Edilmelidir? Dr. Dede Şit 10. Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi 24 Mayıs 2008 Antalya drdede75@hotmail.com Diyaliz hastalarında Malnutrisyonun
DetaylıŞişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır.
ŞİŞMANLIK (OBEZİTE) Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır. Yağ dokusunun oranı; Yetişkin erkeklerde % 12 15, Yetişkin kadınlarda %20 27 arasındadır. Bu oranların
Detaylı17.02.2015. ENTERAL BESLENME (Gavaj) 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği ENTERAL BESLENME ( GAVAJ ) Enteral Beslenme. 36.Hafta ( 01 05 / 06 / 2015 )
10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 36.Hafta ( 01 05 / 06 / 2015 ) ENTERAL BESLENME ( GAVAJ ) Slayt No : 48 4 ENTERAL BESLENME (Gavaj) Besin ve sıvıları ağız yoluyla yeterli alamayan veya hiç alamayan
DetaylıMİNERALLER. Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI
MİNERALLER Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI MİNERALLER İnsan vücudunun yaklaşık %4-5 i minareldir.bununda yarıya yakını Ca, ¼ ü fosfordur. Mg, Na, Cl, S diğer makro minerallerdir. Bunların dışında kalanlar
DetaylıNÜTRİSYONEL BESLENME Uzm.DR FİLİZ APUCU
NÜTRİSYONEL BESLENME Uzm.DR FİLİZ APUCU SUNUM PLANI Hangi hastalara beslenme desteği verilmeli? Beslenme durumu nasıl değerlendirilmeli? Enerji ihtiyacı nasıl hesaplanmalı? Kalori? Protein? Hangi yol tercih
DetaylıNormalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır.
POTASYUM K+; Potasyum yaşam için gerekli önemli bir mineraldir. Hücre içinde bol miktarda bulunur. Hücre içindeki kimyasal ortamın ana elementidrir. Hergün besinlerle alınır ve idrarla atılır. Potasyum
DetaylıNöroloji Yoğun Bakım Hastasında Nutrisyon Desteği. Doç.Dr.Ethem Murat Arsava Hacettepe Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı
Nöroloji Yoğun Bakım Hastasında Nutrisyon Desteği Doç.Dr.Ethem Murat Arsava Hacettepe Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı Nörolojik Yoğun Bakımda Nutrisyon Nörolojik hasta grubuna ait çalışma sayısı sınırlı
DetaylıBESLENME DURUMUNUN SAPTANMASI
BESLENME DURUMUNUN SAPTANMASI Bireyin beslenme durumunun saptanması, besin ögeleri gereksinmesinin ne ölçüde karşılandığının bir göstergesidir. Besin ögeleri alımı ile besin ögeleri gereksinmesi arasındaki
DetaylıYüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı
Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Çalışan açısından, yüksekte güvenle çalışabilirliği belirleyen etkenler:
DetaylıOKUL ÇAĞINDA BESLENME
OKUL ÇAĞINDA BESLENME Doç. Dr. Yeşim ÖZTÜRK Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Gastroenteroloji, Beslenme ve Metabolizma Ünitesi Nisan 2008-İZMİR ADÖLESAN DÖNEM 1. Biyolojik değişim BÜYÜME
DetaylıSıvı-Elektrolit ve Asit Baz Denge Farmakolojisi
Sıvı-Elektrolit ve Asit Baz Denge Farmakolojisi Prof.Dr. Ender Yarsan A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Normal hidratasyon dengesi İçecek ve yiyecekler; oksidasyon sonucu
DetaylıPARENTERAL BESLENME. Prof. Dr. A. Emin KÜREKÇİ Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Çocuk Hematolojisi Bilim Dalı
PARENTERAL BESLENME Prof. Dr. A. Emin KÜREKÇİ Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Çocuk Hematolojisi Bilim Dalı HASTALARDA GELİŞEN METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER 1 1. Hastalığın kendisi 2. Anti-neoplastik tedavi ve
DetaylıKULLANIM KILAVUZUNDA BULUNACAK BİLGİLER
İsim: Centrum Silver Birim formülü Bir film tablet içeriği : % ÖGD** Vitaminler Lutein 1000 mcg * A Vitamini 800 mcg 100 (% 50 Beta Karoten) B1 Vitamini 1.65 mg 150 B2 Vitamini 2.1 mg 150 Niasinamid 24
DetaylıTürk Gıda Kodeksi Özel Tıbbi Amaçlı Diyet Gıdalar Tebliği
Türk Gıda Kodeksi Özel Tıbbi Amaçlı Diyet Gıdalar Tebliği Resmi Gazete Tarihi Sayısı Değişiklik Açıklaması İlk Yayın 24.12.2001 24620 1. Değişiklik 31.08.2003 25125 EK-1 in 7 inci maddesi, Madde 6 (Eklendi)
DetaylıVÜCUT KOMPOSİZYONU 1
1 VÜCUT KOMPOSİZYONU VÜCUT KOMPOSİZYONU Vücuttaki tüm doku, hücre, molekül ve atom bileşenlerinin miktarını ifade eder Tıp, beslenme, egzersiz bilimleri, büyüme ve gelişme, yaşlanma, fiziksel iş kapasitesi,
DetaylıDoç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri
Doç.Dr.Berrin Karadağ Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Geriatri Hastalıkların tedavisinde kat edilen yol, bulaşıcı hastalıklarla başarılı mücadele, yaşam koşullarında düzelme gibi
DetaylıKansız kişilerde görülebilecek belirtileri
Kansızlık (anemi) kandaki hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre kabul edilen değerlerin altında olmasıdır. Bu değerler erişkin erkeklerde 13.5 g/dl, kadınlarda 12 g/dl nin altı kabul edilir. Kansızlığın
DetaylıBARİATRİK CERRAHİ GEÇİRMİŞ HASTALARDA SAÇ DÖKÜLMESİ VE NEDENLERİ
BARİATRİK CERRAHİ GEÇİRMİŞ HASTALARDA SAÇ DÖKÜLMESİ VE NEDENLERİ Saç dökülmesi de bariatrik cerrahi hastalarında sıklıkla karşılaşılan bir sorundur. Saç dökülmesi kişiyi ciddi şekilde etkiler. Kişinin
DetaylıAİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE İLK 1000 GÜNDE BESLENME DR.GÖNÜL KAYA
AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE İLK 1000 GÜNDE BESLENME DR.GÖNÜL KAYA AİLE SAĞLIĞI BİRİMİNDE EKİP Aile Hekimi Aile Sağlığı Elemanı Sözleşmeli Hemşire-Ebe BÜTÜNCÜL YAKLAŞIM AİLE SAĞLIĞI BİRİMİNDE HİZMETLER Kayıtlı
DetaylıÜriner Sistem Taş Hastalığında Metabolik Değerlendirmede Kullandığım Algoritmler
Üriner Sistem Taş Hastalığında Metabolik Değerlendirmede Kullandığım Algoritmler Hikaye: aşağıdaki özellikler sorulmalıdır. Diyet ve sıvı alımı ( et, süt, sodyum, potasyum, askorbik asit ) İlaç alımı :
DetaylıANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ
ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ Prof. Dr. Nilgün KARAAĞAOĞLU Doç. Dr. Gülhan EROĞLU SAMUR 4. Baskı Prof. Dr. Nilgün Karaağaoğlu Doç. Dr. Gülhan Eroğlu Samur ANNE ve ÇOCUK BESLENMESİ ISBN 978-605-364-200-8 Kitapta
DetaylıBakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar.
Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar. Vücutta küçük miktarda bakır varlığı olmaz ise demirin intestinal yolaktan emilimi ve kc de depolanması mümkün değildir. Bakır hemoglobin yapımı için de
DetaylıTGK-KĐLO VERME AMAÇLI ENERJĐSĐ KISITLANMIŞ GIDALAR TEBLĐĞĐ ( 2001/41) (Yayımlandığı R.G.24.12.2001/24620)
TGK-KĐLO VERME AMAÇLI ENERJĐSĐ KISITLANMIŞ GIDALAR TEBLĐĞĐ ( 2001/41) (Yayımlandığı R.G.24.12.2001/24620) Amaç Madde 1 Bu Tebliğin amacı, kilo verme amacıyla enerjisi kısıtlanmış diyetler için hazırlanan
DetaylıLABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU
LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak
DetaylıYOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
YOĞUN BAKIM EKİBİNDE HEMŞİRE VE HASTA BAKIMI BURCU AYDINOĞLU HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ 2007 Yoğun Bakım Üniteleri Hasta bakımının en karmaşık Masraflı Teknoloji ile içiçe Birden fazla organı ilgilendiren
DetaylıKalori de eri olmayan substratlar. Total parenteral nutrisyon için klinik bilgiler. Günlük bazal kalori gereksinimi. Kalorik de ere sahip substratlar
Kalori de eri olmayan substratlar Total parenteral nutrisyon için klinik bilgiler Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpa a Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Substrat
DetaylıYeni Nütrisyonel Kılavuzların Karşılaştırılması. Diyetisyen Merve DAYANIK
Yeni Nütrisyonel Kılavuzların Karşılaştırılması Diyetisyen Merve DAYANIK Sunum Planı Nütrisyonel Kılavuzlar Nütrisyonel Kılavuzların Değerlendirilmesi Nütrisyonel Kılavuzların Karşılaştırılması; Nütrisyon
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE
SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE Sağlıklı büyümek ve gelişmek için yeterli ve dengeli beslenmeliyiz. BESLENME İnsanın yaşına, cinsiyetine, çalışma ve özel
DetaylıSÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ
SÜTÜN BİLEŞİMİ ve BESİN DEĞERİ Prof. Dr. Metin ATAMER Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü Aralık 2006 ANKARA Sütün Tanımı ve Genel Nitelikleri Süt; dişi memeli hayvanların, doğumundan
DetaylıPeriton diyaliz hastalarında başarıya ulaşmak için ortaya çıkmış DİYALİZ YETERLİLİĞİ Kompleks bir değerlendirme ve analizi gerektirmektedir.
Periton diyaliz hastalarında başarıya ulaşmak için ortaya çıkmış DİYALİZ YETERLİLİĞİ Kompleks bir değerlendirme ve analizi gerektirmektedir. S.K. Cinsiyeti: Kadın Doğum Tarihi:16.03.1965 Medeni Durumu:
DetaylıPROSPEKTÜS DECAVİT YUMUŞAK KAPSÜL
Multivitamin ve Mineral Kombinasyonu FORMÜLÜ : PROSPEKTÜS DECAVİT YUMUŞAK KAPSÜL 11 Vitamin Vitamin A 10.000 I.U Vitamin B 1 20 mg Vitamin B 2 5 mg Vitamin B 6 10 mg Vitamin B 12 0.005 mg Vitamin C 150
DetaylıNormalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır.
POTASYUM K+; Potasyum yaşam için gerekli önemli bir mineraldir. Hücre içinde bol miktarda bulunur. Hücre içindeki kimyasal ortamın ana elementidrir. Hergün besinlerle alınır ve idrarla atılır. Potasyum
DetaylıYOĞUN BAKIM ÜNİTESİNDE. Dr Burcu TÜRKÖZ 28.11.2013
YOĞUN BAKIM ÜNİTESİNDE BESLENME Dr Burcu TÜRKÖZ 28.11.2013 1 Vücut fonksiyonlarının optimal şekilde sürdürülmesi için yeterli ve dengeli nütrisyon gerekli Yetersiz destek => MALNÜTRİSYON Aşırı nütrisyon
Detaylı.. YILI SAĞLIKLI BESLENME KURS PLANI MODÜL SÜRESİ. sahibi olmak * Beslenme Bilimi * Beslenme Biliminin Kapsamı 16 SAAT.
.... YILI KURS PLANI KURS MERKEZİNİN ADI ALAN ADI KURSUN ADI KURSUN SÜRESİ AY HAFTA GÜNLER DERS SAATİ KONULAR. AİLE VE TÜKETİCİ BİLİMLERİ 18 SAAT MODÜL VE YETERLİLİK MODÜL SÜRESİ TOPLAM SÜRE BAŞLAMA TARİHİ
DetaylıNÜTRİSYONEL VE METABOLİK DESTEK. Dr. Metehan GÜMÜŞ Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı
NÜTRİSYONEL VE METABOLİK DESTEK Dr. Metehan GÜMÜŞ Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Malnütrisyon: Gıda tüketiminin metabolik hızı karşılamayamaması durumunda endojen enerji kaynaklarının
DetaylıFizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı.
Fizyoloji Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri Dr. Deniz Balcı deniz.balci@neu.edu.tr Ders İçeriği 1 Vücut Sıvı Bölmeleri ve Hacimleri 2 Vücut Sıvı Bileşenleri 3 Sıvıların Bölmeler Arasındaki HarekeF Okuma
DetaylıDiyaliz Hastalarında Parenteral Beslenme. Dr. Murat H. Sipahioğlu Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı
Diyaliz Hastalarında Parenteral Beslenme Dr. Murat H. Sipahioğlu Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Protein-Enerji Kaybı (Protein-Energy Wasting, PEW) Diyaliz hastalarında PEW insidansı
DetaylıMERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065
MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ HAYAT PROGRAMI (2014 2017) TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ
DetaylıÇocuklarda beslenme durumunun değerlendirilmesi. Dr. Ceyda TUNA KIRSAÇLIOĞLU
Çocuklarda beslenme durumunun değerlendirilmesi Dr. Ceyda TUNA KIRSAÇLIOĞLU Beslenme durumunun değerlendirilmesi 1) Klinik değerlendirme Öykü Fizik inceleme Antropometrik ölçümler 2) Laboratuvar değerlendirme
DetaylıYOĞUN BAKIM HASTALARINDA BESLENME
SUNUM PLANI YOĞUN BAKIM HASTALARINDA BESLENME Uzm. Dyt. Yalçın MİRZA Erciyes Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Nütrisyon Ünitesi Sorumlusu Hangi hastalara beslenme desteği verilmeli? Beslenme
DetaylıGastrointestinal Sistem Hastalıkları. Dr. Nazan ÇALBAYRAM
Gastrointestinal Sistem Hastalıkları Dr. Nazan ÇALBAYRAM ÇÖLYAK HASTALIĞI Çölyak hastalığı bir malabsorbsiyon sendromudur. Hastalık; gluten içeren unlu gıdalara karşı genetik bazda immünojik bir intolerans
DetaylıSEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER
SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER Siren SEZER, Şebnem KARAKAN, Nurhan ÖZDEMİR ACAR. Başkent Üniversitesi Nefroloji Bilim
DetaylıHİPERKALSEMİ. Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi
HİPERKALSEMİ Meral BAKAR Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji Gündüz Tedavi Ünitesi Tanım: Hiperkalsemi serum kalsiyum düzeyinin normalden (9-11 mg/dl) yüksek olduğunda meydana gelen
DetaylıGerçek şilöz asit: yüksek trigliserid oranlarına sahip sıvı.
GİRİŞ Süt rengi Şilus un peritoneal kaviyete ekstravazasyonudur. Oldukça nadir görülen bir durumdur. Asit sıvısındaki trigliserid seviyesi 110 mg/dl nin üzerindedir. Lenfatik sistemin devamlılığında sorun
DetaylıOlgular. Kan Gazı Değerlendirilmesi Sunum planı. AKG Endikasyonları
Sunum planı Olgularla Kan Gazı Değerlendirilmesi Dr. Ayhan ÖZHASENEKLER Acil Tıp Uzmanı Diyarbakır Devlet Hastanesi Neden Arteryel Kan Gazı ( AKG)? Değerlendirilen Parametreler Neler? Asit-Baz Dengesi
DetaylıAdrenal yetmezlik var mı? Kortikosteroid verelim mi? Prof.Dr.Bilgin CÖMERT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım BD
Adrenal yetmezlik var mı? Kortikosteroid verelim mi? Prof.Dr.Bilgin CÖMERT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım BD Adrenal Yetmezlik Yapısal hasar Hipotalamus Hipofiz Adrenal
DetaylıASİD BAZ DENGESİ. Prof Dr Salim Çalışkan
ASİD BAZ DENGESİ Prof Dr Salim Çalışkan H + ve ph Normal kan [H + ] 40 nmol/l Tampon mekanizmalar ile dar limitlerde tutulur (±5) ph = - log [H + ] = - log [40±5] = 7.40 ± 0.05 ph için kritik limitler
DetaylıOBEZİTE CERRAHİSİNDEN SONRA KALSİYUM, B1 ve B2 VİTAMİNİ ALIMININ ÖNEMİ
OBEZİTE CERRAHİSİNDEN SONRA KALSİYUM, B1 ve B2 VİTAMİNİ ALIMININ ÖNEMİ Kalsiyum Kalsiyum, insan vücudunda en bol miktarda bulunan mineral olup, yalnızca kemikleri ve dişleri güçlendirmekle kalmaz, kasların
Detaylıgenellikle böbrek yetmezliği göstergesi preanalitik hata kaynakları çok sağlıklı değerlendirme için
Kreatinin yüksekliği genellikle böbrek yetmezliği göstergesi olarak bilinir ama birçok testte olduğu gibi farklı hastalıkların da tanısında kullanılır ve testi etkileyen faktörler yine her testte olduğu
DetaylıNÜTRİSYONDA YALIN VE MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM Dyt.Veysel Ciğerli 13.06.2015
NÜTRİSYONDA YALIN VE MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM Dyt.Veysel Ciğerli 13.06.2015 Nütrisyon Nütrisyon: İnsanların gelişmeleri ve yaşamlarını sürdürebilmeleri için gerekli olan besin maddelerini dışarıdan sağlamaları
DetaylıTÜRK GIDA KODEKSİ KİLO VERME AMAÇLI ENERJİSİ KISITLANMIŞ GIDALAR TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2012/ )
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ KİLO VERME AMAÇLI ENERJİSİ KISITLANMIŞ GIDALAR TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2012/ ) Amaç MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, kilo verme amacıyla enerjisi
DetaylıYoğun Bakım Hastalarında Beslenme Desteği. Genel Uygulama Talimatları ve Yönetim
Yoğun Bakım Hastalarında Beslenme Desteği Modül 18.3 Genel Uygulama Talimatları ve Yönetim Jean-Charles Preiser - René Chioléro - Pierre Singer (Çeviri: Levent DÖŞEMECİ) Öğrenme Hedefleri Beslenme desteğine
DetaylıOp Dr Aybala AKIL. ACIBADEM Bodrum Hastanesi
Sağlıklı bir anne için Sağlıklı beslenme Düzenli hekim kontrolü Gebelik öncesi hastalıkların sıkı takibi Sağlıklı bir yaşam tarzı Huzurlu bir gebelik süreci Sağlıklı beslenme = Dengeli beslenme Proteinler
DetaylıVÜCUT KOMPOZİSYONU. Doç. Dr. Ferda GÜRSEL
VÜCUT KOMPOZİSYONU Doç. Dr. Ferda GÜRSEL Vücut Kompozisyonu YAĞIN, Kas, kemik ve diğer dokulara oranıdır. 2 Aşırı Kiloların Sağlık Riski l Koroner kalp hastalığı l Yüksek tansiyon l Yüksek kollesterol
DetaylıPfizer İlaçları Ltd.Şti. Ortaköy - İstanbul KULLANIM KILAVUZUNDA BULUNACAK BİLGİLER
İsim: Centrum Birim formülü Bir film tablet içeriği : % ÖGD** Vitaminler Lutein 500 mcg * A Vitamini 800 mcg 100 (% 25 Beta Karoten) B1 Vitamini 1.4 mg 127 B2 Vitamini 1.75 mg 125 Niasinamid 20 mg 125
DetaylıÖzel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!
Özel Formülasyon DAHA İYİ Yumurta Verimi Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!
DetaylıENERJİ METABOLİZMASI
ENERJİ METABOLİZMASI Soluduğumuz hava, yediğimiz ve içtiğimiz besinler vücudumuz tarafından işlenir, kullanılır ve ihtiyaç duyduğumuz enerjiye dönüştürülür. Gün içinde yapılan fiziksel aktiviteler kalp
DetaylıDahiliyeci nütrisyonun tam da kalbindedir. Sema Basat
Dahiliyeci nütrisyonun tam da kalbindedir Sema Basat Nütrisyon yaşamda ve tıpta önemli bir rol oynamaktadır. Akut ve kronik hastalıklar nütrisyon ilişkili morbidite ve mortalitede Diyet, kardiyovasküler
DetaylıYakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu
Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakım-Ebelik 2. Ders YB 205 Beslenme İkeleri 2015 Uzm. Dyt. Emine Ömerağa emine.omeraga@neu.edu.tr BESLENME Dünya Sağlık Örgütü (WHO-DSÖ)
Detaylıİç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı HASTA BİLGİLENDİRME FORMU HİPERLİPİDEMİ Hiperlipidemi; kanda çeşitli yağların yüksekliğini
Detaylı27/04/16. Sunu Planı YANIKLI NON-SEPTİK HASTADA VOLÜM REPLASMANI. Patofizyoloji. Patofizyoloji. Yanık tipleri Patofizyoloji Volüm Replasmanı
Sunu Planı YANIKLI NON-SEPTİK HASTADA VOLÜM REPLASMANI Selim TURHANOĞLU Mustafa Kemal Üniversitesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Yanık tipleri Volüm Replasmanı Hesaplanması Uygulanması Takibi
DetaylıVitaminlerin yararları nedendir?
Vitaminlerin yararları nedendir? Vitamin ve mineraller vücudun normal fonksiyonlarının yerine getirilmesinde, büyüme ve gelişiminde çok önemlidir. Az miktarlarda yeterlidirler. Gebelikte anne yanında bebeğin
DetaylıRDA. Ek 1. Türkiye İçin Enerji ve Besin Ögeleri Referans Değerleri. Öngörülen Miktar. Diyetle Alınması
Ek Tolere Edilebilir Üst Düzey Alım Miktarı AI UL RDA Makrobesin Ögelerinin Referans Alım Aralığı Türkiye İçin Enerji ve Besin Ögeleri Referans Değerleri Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Ek.. Enerji İçin Referans
DetaylıYakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu. Yaşlı Bakım-Ebelik. YB 205 Beslenme İkeleri
Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakım-Ebelik YB 205 Beslenme İkeleri Uzm. Dyt. Emine Ömerağa emine.omeraga@neu.edu.tr YAŞLANMA Amerika da yaşlı bireyler eskiye göre
DetaylıYatan hastalarda güncel diyabet tedavisi
Yatan hastalarda güncel diyabet tedavisi Doç. Dr. Mehmet Uzunlulu Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH İç Hastalıkları Kliniği Diyabet hastası neden yatar? Kontrolsüz diyabet HbA1c: %16 Metformin DPP-4 inhibitörü
Detaylı[embeddoc url= /10/VÜCUT-SIVILARI.docx download= all viewer= microsoft ]
VÜCUT SIVILARI [embeddoc url= http://enfeksiyonhastaliklari.com/wp-content/uploads/2015 /10/VÜCUT-SIVILARI.docx download= all viewer= microsoft ] SODYUM ( Na+) Na+; Sodyum klor ile birlikte serumun en
DetaylıDAHA İYİ ÖZEL FORMÜLASYON. Yumurta Verim Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık
ÖZEL FORMÜLASYON DAHA İYİ Yumurta Verim Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık DAHA DÜŞÜK MALİYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA İÇİN AGRALYX
DetaylıEnerji Metabolizması
ÜNİTE 5 Enerji Metabolizması Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra, Vücudumuzun enerji gereksiniminin nasıl karşılandığını, Her yaş, cins ve aktiviteye göre enerji gereksiniminin farklı olduğunu ve, Bu
DetaylıLABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU
LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak
DetaylıİŞÇİLERDE, SPORCULARDA VE YAŞLILARDA BESLENME
İŞÇİLERDE, SPORCULARDA VE YAŞLILARDA BESLENME Besinlerle alınan enerjinin başlıca kaynağı olan besin öğeleri proteinler, karbonhidratlar ve yağlardır. Enerji gereksinimi ne olursa olsun, günlük alınan
DetaylıNütrisyonel tarama metodları
Nütrisyonel tarama metodları Doç Dr Sema Basat Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi 02.11.2013 Özellikle hastanede yatan hastada malnütrisyon TANIMLANMIYOR TEDAVİ EDİLMİYOR. NEDEN? TARAMA, DEĞERLENDİRME,
DetaylıBornova Vet.Kont.Arst.Enst.
Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları Süreyya ÖZCAN Besin Öğeleri Canlının yaşamını devam ettirmesi için gerekli olan kimyasal element veya bileşiklerdir. Hücrelerin
Detaylıgereksinimi kadar sağlamasıdır.
Yeterli beslenme, vücudun yaşamı ve çalışmasını sürdürebilesi için gerekli olan enerjinin sağlanması anlamına gelir. Dengeli beslenme ise, alınan enerjinin yanında bütün besin öğelerini gereksinimi kadar
DetaylıYemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları. Süreyya ÖZCAN
Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları Süreyya ÖZCAN Besin Öğeleri Canlının yaşamını devam ettirmesi için gerekli olan kimyasal element veya bileşiklerdir. Hücrelerin
DetaylıMULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D.
MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D. Multipl Myeloma Nedir? Vücuda bakteri veya virusler girdiğinde bazı B-lenfositler plazma hücrelerine
Detaylı