ALGORİTMA TASARIMI VE SCRATCH UYGULAMASI

Transkript

1 NOT: Çalışma kâğıtları Algoritma Tasarımı ve Excel olmak üzere 2 kısımdan oluşmakta ve sınavda her ikisinin de çalışılması gerekmektedir. ALGORİTMA TASARIMI VE SCRATCH UYGULAMASI Bu çalışma sayfalarında anlatılan konu, ortaokul öğrencilerine yönelik Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersinin Problem Çözme, Programlama ve Özgün Ürün Geliştirme öğrenme alanındaki kazanımlara ulaşılmasına yardımcı olması amacıyla hazırlanmıştır. Yararlı olması dileğiyle Muhittin IŞIK Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Türdü 100. Yıl Ortaokulu Menteşe / MUĞLA

2 PROGRAMLAMA NEDİR? Genel olarak programlama; Kullanıcıların isteklerini karşılayacak Muhasebe, Stok, Oyun, İşletim Sistemi gibi programları oluşturacak alt yapıyı (Kodları) hazırlamaktır. Yani programlama, bilgisayarımıza istediklerimizi yaptırabilmemiz ve bilgisayarımız ile aynı dili konuşabilmemiz için gereklidir. Programlama bilgisayarın anlayacağı dilde (programlama dilleri ile) konuşup (kod yazıp) bir ürün meydana getirme sürecidir. Nasıl dünya üzerinde insanların veya toplumların birbirleriyle anlaşabilmeleri için farklı diller mevcutsa (Türkçe, İngilizce, Almanca vb ) Bilgisayar ile anlaşabilmemiz için de bir sürü programlama dili mevcuttur. Programlama dillerinden bazılarını en azından isim olarak bilmemiz, bugünün bilgisayar dünyasına yabancı kalmamamız için gereklidir. En çok kullanılan programlama dillerinden bazıları; C (si), C++ (si plas plas), C# (si şarp), Visual Basic (vizul beyzik), Java (java) dır. (yanlarına parantez içinde okunuşlarını yazdım ) Örnek Soru 1: Aşağıdakilerden hangisi programlamanın tanımıdır? a) Bilgisayarın çalışması için gerekli donanım parçalarına verilen addır. b) Bilgisayarda belli bir amaca yönelik hazırlanmış kodlar bütünüdür. c) Bilgisayarın çalışma hızıdır. d) Bilgisayarda yazı yazmamızı sağlayan hesaplama yazılımıdır. Örnek Soru 2: Aşağıdakilerden hangisi bir program(yazılım) örneğidir? a) İşlemci b) Hoparlör c) Ekran d) Excel

3 ALGORİTMA NEDİR? Algoritma bir problemin (fikrin) adım adım çözülme (hayata geçirilme) sürecidir. Algoritma bir problemin çözümünde izlenecek yol anlamına gelir. Kısaca yapılacak yazılımın (programın) planının yapılması işlemidir. Algoritmanın sözler ile adım adım ifade edilmesine (yazılmasına) satır algoritma, belli özel şekillerle ifade edilmesine (çizilmesine) akış diyagramı adı verilir. Akış diyagramı kullanılarak yapılan bir algoritma tasarımında kullanılan semboller şunlardır: Programın başlangıcı ve bitişi için kullanılır Bilgi giriş-çıkışı için kullanılır Aktarma, aritmetik hesaplama, işlem için kullanılır Karar alama, kontrol için kullanılır Döngülerde kullanılır Birleştirme, yön çizgileri Bağlantı Yazdırma, sonucu kullanıcıya gösterme işlemlerinde kullanılır NOT: Bilgisayar dünyasında bütün yazılımlar(programlar) başlar ve biter. Örneğin masaüstünde bulunan bir resim dosyasını başlatmak için çift tıklarız (yani başla komutunu veririz) bitirmek sonlandırmak için sağ üst köşesinde bulunan çarpı işaretli sembole tıklarız. Bu kurala uymayan istisna olarak bazı virüs tarzı yazılımlar olabilir. 1. Örnek bir problem (fikir) 1: Öğrencilerin not ortalamaları 45 ten küçük olduğu durumlarda öğrenci kalır. Bu durumun sadece son kısmının programını yapmak istesek; Kullanıcının girdiği sayı 45 ten küçükse ekrana kaldı, büyükse geçti yazdıran bir programın

4 1.1. Satır Algoritması: Adım 1 - Programı başlat Adım 2 - Kullanıcı bir sayı gireceği için bunu tutmak için x adında bir değişken tanımla Adım 3 - Kullanıcıdan bir sayı girmesini iste Adım 4 - Kullanıcının girdiği sayıyı x değişkenine aktar Adım 5 - x değişkeni 45 büyük mü kontrol et Adım 6 - Büyükse ekrana GEÇTİ değilse KALDI yazdır. Adım 7 - Programı bitir veya durdur 1.2. Akış Diyagramı: Başla X diye bir değişken tanımla Bir sayı giriniz diye sor X= klavyeden girilen sayı KALDI HAYIR X > 44 EVET GEÇTİ Bitir

5 1.3. Scratch Uygulaması: Algoritması hazırlanan programı scratch platformunda, meşhur kedimize uygulatmak istesek, aşağıdaki gibi lego bloklarını kedi karakteri seçiliyken, hazırlayıp birleştirmemiz gerekir.

6 2. Örnek bir problem (fikir) 2: Kullanıcının girdiği iki sayı birbiriyle karşılaştırıp, büyük olan sayıyı büyük sayı şu şeklinde ekrana yazdıran bir program yapmak istesek; 2.1. Programın Satır Algoritması: Adım 1 - Programı başlat Adım 2 - Kullanıcı 2 adet sayı gireceği için, kullanıcının gireceği bu 2 sayıyı tutmak için 2 adet değişkene ihtiyacımız var. Bu yüzden 2 adet x ve y adında değişken tanıml Adım 3-1. sayıyı giriniz diye sor Adım 4-1. sayıyı x değişkenine aktar (şimdi x klavyeden girilen ilk sayı oldu) Adım 5-2. sayıyı giriniz diye sor Adım 6-2. sayıyı y değişkenine aktar. ( y klavyeden girilen ikinci sayı oldu) Adım 7 - Klavyeden kullanıcının girdiği 2 sayı birbirine eşit mi diye kontrol et. Adım 8-2 sayı birbirine eşitse aralarında büyüklük sağlanamayacağı için 2 sayı birbirine eşit olmayana kadar 2. sayıyı ilk sayıdan farklı bir sayı giriniz diye sor Adım 9 - İlk sayı yani x değişkeni y değişkeninden büyük mü kontrol et. Adım 10 - Büyükse Büyük sayı x diye yazdır. Değilse Büyük sayı y diye yazdır. Adım 11 - Programı bitir veya durdur.

7 2.2. Aynı programın Akış Diyagramı: Başla x ve y diye iki değişken tanımla Birinci sayıyı giriniz diye sor x= klavyeden girilen ilk sayı İkinci sayıyı giriniz diye sor y= klavyeden girilen ikinci sayı HAYIR x = y EVET İkinci sayıyı ilk sayıdan farklı giriniz diye sor y= klavyeden girilen ikinci sayı Büyük sayı y HAYIR x > y EVET Büyük sayı x Bitir

8 2.3. Programın Scratch Uygulaması: Algoritması hazırlanan programı scratch platformunda, meşhur kedimize uygulatmak istersek aşağıdaki gibi lego bloklarını, kedi karakteri seçiliyken, hazırlayıp birleştirmemiz gerekir.

9 DEĞERLENDİRME SORULARI 1) Aşağıdakilerden hangisi algoritmanın açıklamasıdır? Bir problemin çözümünde izlenecek yol anlamına gelir. Bilgisayarın fiziksel parçalarıdır. Bilgisayarda bulunan kodlar bütünüdür. Hesaplama yazılımıdır. 2) Algoritmanın sözler ile adım adım ifade edilmesine (yazılmasına) ne denir? Akış diyagramı Satır algoritma Programlama Kompozisyon 3) Algoritmanın belli özel şekillerle ifade edilmesine ne ad verilir? Akış diyagramı Satır algoritma Programlama Kompozisyon 4) Aşağıdakilerden hangisi akış diyagramında kullanılan sembollerden değildir? 5) Algoritma tasarımında akış diyagramı hazırlanırken programın başlangıcı ve bitişi için aşağıdaki sembollerden hangisi kullanılır? 6) Algoritma tasarımında akış diyagramı hazırlanırken bilgi giriş çıkışı için aşağıdaki sembollerden hangisi kullanılır? 7) Algoritma tasarımında akış diyagramı hazırlanırken aktarma, aritmetik hesaplama, işlem basamağı için aşağıdaki sembollerden hangisi kullanılır?

10 8) Algoritma tasarımında akış diyagramı hazırlanırken karar alma, kontrol basamağı için aşağıdaki sembollerden hangisi kullanılır? 9) Algoritma tasarımında akış diyagramı hazırlanırken döngülerde (tekrar eden işlemeler) basamağında aşağıdaki sembollerden hangisi kullanılır? 10) Algoritma tasarımında akış diyagramı hazırlanırken yazdırma, sonucu kullanıcıya gösterme basamağında aşağıdaki sembollerden hangisi kullanılır? 11) Algoritma tasarımında akış diyagramı hazırlanırken programın akış yönünü belirtmek için aşağıdaki sembollerden hangisi kullanılır? 12) Aşağıdakilerden hangileri Algoritma tasarımı neden önemlidir sorusunun cevabıdır? I - Yapılmak istenen programın hatalarının önceden görülmesini sağlar. II - Sonradan düzeltilmesi zor olan hataları önceden kolayca düzeltmeye olanak sağlar. III - Yapılmak istenen programın açıkları(eksik yanları) kağıt üstünde görülebilir. IV - Yapılmak istenen programda işbölümünü kolaylaştırır. V- Zamandan tasarruf sağlar. I ve II I, II ve III Yalnız IV Hepsi

11 13) Başla X diye bir değişken tanımla Bir sayı giriniz diye sor X= klavyeden girilen sayı KALDI HAYIR X > 44 EVET GEÇTİ Bitir Yukarıdaki akış diyagramı aşağıdaki programlardan hangisine aittir? Kullanıcıya merhaba mesajı yazan bir programa Kullanıcının doğum tarihini hesaplayan bir programa Kullanıcının girdiği sayı 45 ten küçükse KALDI, büyükse GEÇTİ yazan bir programa Kullanıcını girdiği sayının karesini alan bir programa

12 14) Aşağıda scratch yazı bloğu verilen program aşağıdakilerden hangisidir? Kullanıcıya merhaba mesajı yazan bir programa Kullanıcının doğum tarihini hesaplayan bir programa Kullanıcının girdiği sayı 45 ten küçükse KALDI, büyükse GEÇTİ yazan bir programa Kullanıcını girdiği sayının karesini alan bir programa

13 15) Başla X diye bir değişken tanımla Karesinin alınmasını istediğiniz sayıyı giriniz diye sor x = klavyeden girilen sayı x = x * x Girdiğiniz sayının karesi = x Bitir Yukarıdaki akış diyagramı aşağıdaki programlardan hangisine aittir? Kullanıcıya merhaba mesajı yazan bir programa Kullanıcının doğum tarihini hesaplayan bir programa Kullanıcının girdiği sayı 45 ten küçükse KALDI, büyükse GEÇTİ yazan bir programa Kullanıcını girdiği sayının karesini alan bir programa

14 16) Aşağıda klavyeden girilen sayı 10 dan küçükse sayı tek basamaklı değilse sayı tek basamaklı değil mesajını kullanıcıya gösteren programın akış diyagramı verilmiştir. Boş bırakılan yere hangi blok gelmelidir? Başla X > 9 X = tek basamaklı X = tek basamaklı değil Başla X diye bir değişken tanımla Bir sayı giriniz diye sor x = klavyeden girilen sayı Sayı tek basamaklı HAYIR? EVET Sayı tek basamaklı değil Bitir

15 17) Aşağıda scratch yazı bloğu verilen program aşağıdakilerden hangisidir? Kullanıcıya merhaba mesajı yazan bir programa Kullanıcının girdiği iki sayıdan büyük olanı büyük sayı şu şeklinde yazdıran program. Kullanıcının girdiği sayı 45 ten küçükse KALDI, büyükse GEÇTİ yazan bir programa Kullanıcını girdiği sayının karesini alan bir programa