ISL203 ENVANTER VE BİLANÇO

Transkript

1 4. HAFTA ISL203 ENVANTER VE BİLANÇO Aktif Hesapların Envanteri (Menkul Kıymetler) Doç.Dr. Murat YILDIRIM 11 Menkul Kıymetler 11 Menkul Kıymetler Menkul kıymetler, faiz geliri veya kar payı veya fiyat değişmelerinden yararlanarak kar elde etmek amacıyla geçici bir süre elde tutulmak üzere satın alınan hisse senedi, tahvil, katılma belgeleri vb. menkul kıymetleri kapsar. Menkul kıymetlerin alış giderleri 653 Komisyon Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 11 Menkul kıymetler Hesap Grubunda geçici yatırım niteliğindeki menkul kıymetler izlenmektedir. 110HisseSenetleri Hesabı 111ÖzelKesimTahvil Senet vebonoları Hesabı, 112KamuKesimiTahvil Senet vebonoları Hesaplarında izlenir. 24 Mali Duran Varlıklar Grubunda sürekli yatırım, iştirak, yönetim amaçlımenkulkıymetler izlenir. 240BağlıMenkulKıymetler Hesabı, 242İştirakler Hesabı 245BağlıOrtaklıklar Hesaplarında izlenir. 3 4 Menkul Kıymetler Menkulkıymetler aşağıdaki amaçlar doğrultusunda edinilebilir. Güvenlik Amacı: işletmeler sahip oldukları nakit mevcutlarının bir kısmını, ihtiyaten kötü zamanlarda kolayca paraya çevirebileceği varlıklara yatırmak isteyebilir. Kötü zamanlarda kendilerini güvende tutmak amacıyla menkul kıymet edinirler. Yatırım Amacı: işletmeler ileride iyi getiri getireceklerine inandıkları menkul kıymetlere yatırım yapmak isterler. İşte yatırım amacıyla nakit varlıklarının bir kısmı menkul kıymete yatırılabilir. Spekülasyon Amacı : işletmeler şu anda fiyatı uygun olup da yakın zamanda çok iyi bir getiri elde edeceklerine inandıklarında risk alarak menkul kıymetlere yatırım yapabilirler. Menkul Kıymetler Menkulkıymetlerve başlıca özellikleri aşağıda verilmiştir. Hisse Senetleri: Anonim şirket ile sermayesi paylara bölünmüş komandit ortaklıklarda, payları temsil eden bir menkul kıymettir. Hisse senetleri işletmelerde sahipliği gösteren bir belgedir. Tahvil: Anonim şirketlerin ve kamu iktisadi kuruluşlar ile kamu kuruluşlarının ödünç para bulmak için itibari değerleri eşit ve ibareleri aynı olmak üzere çıkardıkları borç senetlerine Tahvil denir. Diğer Belgeler: Sermaye piyasasına çıkarılan bir kısım belgeler ise hisse senedi ve tahvilin bazı özelliklerine aynı anda sahip olabilmektedirler. Diğer menkul kıymetlerin muhasebeye kaydedilmesinde ilgili menkul kıymet tahvile benziyor ise tahvil gibi, hisse senedine benziyor ise hisse senedi gibi işlem yapılacaktır

2 Karşılaştırma Öğesi Nitelik Yönetimde söz ve oy hakkı Tasfiyede hak İflasta hak Sağladığı Gelir Sağladığı Diğer Yararlar Kar-Zarar Ortaklık Katılma İntifa Hisse Senedi Tahvil Belgesi Senedi Ortaklık payını temsil Kara katılma hakkını Alacağı temsil eder. Alacağı Temsil eder. eder. temsil eder. Verir Vermez Vermez Vermez Borçlar ödendikten sonra kalan Tasfiyede temsil ettiği Tasfiyede temsil ettiği Tasfiyede payına varlıklardan payına düşeni alır. alacak ödenir. alacak ödenir. düşeni alır. Payına düşen zarar İflas masasına dahil Sahibi bir şey almaz sermaye payını aşıyor Sahibi bir şey almaz. olur. ise bir şey almaz. Kardan ve tasfiye Faiz Kardan pay Kardan pay değerinden pay alma Hisse senedi ile Sermaye artırımında değiştirilebilir - Yeni pay alma hakkı yeni pay alma hakkı tahvillerde; hisse 7 Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma senedi alma hakkı Merkezi Menkul Kıymetlerin İzlenmesi Günümüzde hisse senetleri ve tahviller artık kağıt üzerine basılmamaktadır. Bu kıymetler ile ilgili olarak ihraçlarından itibaren yapılan alım-satım, rehin etme vb. işlemlerin tümü Merkezi Kayıt Kuruluşu tarafından kaydedilerek izlenir. Menkul kıymetlere ilişkin parasal (alım satım bedelleri, kar payı ödemeleri) hareketler de İMKB Takas ve Saklama Bankası (Takasbank) tarafından gerçekleştirilir. Buna göre Takasbank el değiştiren menkul kıymetlerin bedellerinin yeni sahibine ödenmesini sağlar Menkul Kıymetler Grubu 11. Menkul Kıymetler Grubu Tek Düzen Hesap Planında kendi içinde aşağıdaki gibi bölümlenmiştir. 11 Menkul Kıymetler 110 Hisse Senetleri 111 Özel Kesim Tahvil, Senet ve Bonolar 112 Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonolar 118 Diğer Menkul kıymetle 119 Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) Hisse Senetleri Hesabı 110. Hisse Senetleri Hesabı Geçici olarak (en fazla bir yıl) elde tutmak amacıyla alınan hisse senetlerinin izlendiği hesaptır. Hisse senetleri Vergi Usul Kanunu'na göre alış bedeli ile değerlenir (VUK Md. 279). Alış bedeli; bir iktisadi kıymetin edinilmesi için satıcıya ödenen veya borçlanılan tutardır. Alış bedeli, maliyet bedelinden daha dar kapsamlı bir kavramdır ve alış ile ilgili giderleri içermez. Bu tür giderler giderler doğrudan doğruya gider hesaplarına kaydedilir. 11 Alış bedeli ile değerlenmesine imkan bulunmayan hisse senetlerinin; varsa borsa rayici, yoksa mukayyet değerleri, o da yoksaemsalbedelleri ile değerlenmesi icapeder (VUKMd. 289). Hisse senetlerine ilişkin dönem sonu envanter çalışmaları sırasında, öncelikle sayım noksanı ve fazlalığı varsa bu tutar, alış bedeli üzerinden kayıtlarageçirilir. Hisse senetleri, alış bedelinin üzerinde bir fiyattan satılırsa, alış bedeli ile satış bedeli arasındaki olumlu fark, 645 Menkul Kıymet Satış Karları Hesabına kaydedilir. Eğer hisse senetleri, alış bedelinin altında bir fiyattan satılırsa, alış bedeli ile satış bedeli arasındaki olumsuz fark, 655 Menkul Kıymet Satış Zararları Hesabına kaydedilir. 12 2

3 Envanter İşlemleri Ve Kayıtları 110. Hisse Senetleri Hesabı Hisse senetleri ve Tahvil ana hesapları ile ilgili yardımcı hesaplar arasında mizan yapıldıktan sonra meydana gelen farklar kasa eksikliği veya fazlalığında olduğu gibi ayarlanır. Alış bedeli ile değerleme yapılır ama bu zorunluluk olmadığı için TTK gereği borsa rayici ile değerlenebilir. İhtiyatlılık kavramı gereği piyasa değeri alış değerinin altına inen hisse senetleri piyasa değeriyle değerlenir ve aradaki değer azalışı farkı için karşılık ayrılır. Örnek: Serdemir işletmesi tarihinde geçici yatırım yapmak amacı ile borsada işlem gören Kurtaranlar A.Ş'ne ait 8 TL itibari değerli hisse senetlerinden 20 TL alış değeri ile 180 adet satın almış; ayrıca bu işlem için aracı kuruluşa 170 TL komisyon ödemiştir. 110 Hisse Senetleri Hs. 653 Komisyon Giderleri Hs Borç Alacak Hisse Senedi Satın Alınması Hisse Senetleri Hesabı 110 Hisse Senetleri Hesabı Örnek: tarihinde alış değeri 20 TL olan hisse senetlerinden 80 adedi 30 TL den satılmıştır. Örnek Serdemir işletmesinin elinde bulunan 100 adet Kurtaranlar A.Ş'ne hisse senetleri için tarihinde 240 TL kar payı tahakkuk ettiğini öğrenmiştir Borç Alacak Hisse Senetleri Hs. 645 Menkul Kıymet Satış Karları Hs. Hisse senetlerinin karlı satılması Borç Alacak 108 Diğer Hazır Değerler Hs İştiraklerden Temettü Gelirleri Hs. 240 Vadesi gelen kar payı kuponları Hisse Senetleri Hesabı 110 Hisse Senetleri Hesabı Örnek: Serdemir işletmesi alış bedeli 20 TL olan elindeki 100 adet borsada işlem gören Kurtaranlar A.Ş hisse senetlerinin tarihinde borsa rayicinin 16 TL olduğunu tespit etmiştir Borç Alacak 654 Karşılık Giderleri Hs. 119 Menk. Kıymet Değer Düşüklüğü Karş. Hs.(-) 4 TL x 100 adet TL Değer Düşüklüğü kaydı Not: 1) MK.Değer Düşüklüğü Karşılığı aktifi düzenleyici pasif karakterli bir hesaptır. Bilançoda hisse senetlerinin altında bir indirim kalemi olarak görülür. 2)VUK değer düşüklüğü karşılığını kanunen kabul edilmeyen gider saydığından bu işlem nazım hesaplarda da izlenir. Örnek: Serdemir işletmesi elinde bulunan 100 adet Kurtaranlar A.Ş'ne hisse senetleri 20 TL den peşin olarak satmıştır..././201. Borç Alacak 119 Menk. Kıymet Değer Düşüklüğü Karş. Hs.(-) 110 Hisse Senetleri Hs. 644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hs. Menk.Kıymet Satışı

4 110 Hisse Senetleri Hesabı 110 Hisse Senetleri Hesabı Örnek: Serdemir işletmesi elinde bulunan 100 adet Kurtaranlar A.Ş'ne hisse senetleri 22 TL den peşin olarak satmıştır. Örnek: Serdemir işletmesi elinde bulunan 100 adet Kurtaranlar A.Ş'ne hisse senetleri 15 TL den peşin olarak satmıştır..././201. Borç Alacak 119 Menk. Kıymet Değer Düşüklüğü Karş. Hs.(-) 110 Hisse Senetleri Hs. 644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hs. 645 Menkul Kıymet Satış Karları Hs. Menk.Kıymet Satışı /./201. Borç Alacak 119 Menk. Kıymet Değer Düşüklüğü Karş. Hs.(-) 655 Menkul Kıymet Satış Zararlar Hs Hisse Senetleri Hs Menk.Kıymet Satışı Hisse Senetleri Hesabı Örnek: Alış maliyeti 20 TL olan 100 adet Kurtaranlar A.Ş. hisse senetlerinin değerleme günündeki değerinin 24 TL olduğu tespit edilmiştir. 110 Hisse Senetleri Hs Borsaya kote olanlar Borç Alacak 649 Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hs Vergiye Tabi Olmayan Kazançlar Özel ve Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonolar Hesabı İşletme, geçici bir süre için özel bir şirketin tahvil, senet veya bonosunu alırsa, 111 Özel Kesim Tahvil, Senet ve Bonolar Hesabına, kamuya yani devlete ait bir tahvil, senet veya bono alırsa 112 Kamu Kesim Tahvil, Senet ve Bonolar Hesabına kaydeder. Tahvil, senet veya bonodan elde ettiği faiz gelirlerini de 642 Faiz Gelirleri Hesabına kaydeder. Hisse Senedi Değer Artışı Özel ve Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonolar Hesabı Tahvili elinde bulunduranlar, o tahvili çıkaran şirketlerden veya kuruluşlardanalacaklıolan kişilerdir. Elinde tahvil olan kişi veya kuruluş, şirket kar etsin veya etmesin faiz dönemi sonunda tahvili çıkaran şirketten veya kuruluştanfaiz alır. Menkul kıymet niteliğinde olan çeşitli senet ve bonolar bulunmaktadır. Bunların başlıcalar şunlardır: Gelir Ortaklığı Senetleri Finansman Bonosu Kar ve Zarar Ortaklığı Belgesi Hazine Bonoları Yatırım Fonu Katılım Belgeleri Özel ve Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonolar Hesabı İşletmeler tahvilleri sadece geçici yatırım yapmak için alırlar, Tahvil ve benzerleri Vergi Usul Kanunu nun 279. maddesi uyarıncaalış bedeliile değerlenir. Burada alış bedeli kavramı tahvillerin faiz taşımaları nedeniyle hisse senetlerine göre farklılık arz etmektedir. Söz konusu farklılık tahvillerin faiz başlangıç döneminden sonra alımıdurumundaortaya çıkmaktadır. Bu durumda yapılacak kayıtta Alış Bedeli = Alışta Ödenen Tutar-İşlemi Faiz olarak hesaplanmaktadır. Faiz başlangıç döneminde alınan tahvillerde ise hisse senetleri göre herhangi farklılık bulunmamaktadır

5 Örnek: Tahvil Alış İşlemi Örnek: Serdemir işletmesi tarihinde geçici yatırım yapmak amacıyla Kurtaranlar A.Ş nin 100 TL nominal değerli % 20 faizli ve 4 yıl vadeli 100 adet tahvilin her birisini 100 TL den banka aracılığıyla satın almıştır. Tahvillerin faiz dönemi 1 Ocak Aralık 201. dur Borç Alacak 111 Özel Kesim Tahvil, Senet ve Bonolar Hs Tahviller Geçici Yatırım Amacıyla Tahvil Satın Alınması Yukarıdaki kayıtta tahvilin satın alma tarihi ile faiz başlangıç tarihi aynı olduğundan tahvile ödenen toplam tutar alış bedeli kabul edilmiştir. Örnek: Tahvil Alış İşlemi Örnek: Serdemir işletmesi tarihinde Kurtaranlar A.Ş nin 100 TL nominal değerli % 20 faizli 100 adet tahvilinin her birini 110 TL den satın almıştır. Tahvillerin faiz dönemi 1 Ocak Aralık 201. tır Borç Alacak 111 Özel Kesim Tahvil Senet ve Bono Hs. 198 Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar Hs Ziraat Bankası Geçici Yatırım Amacıyla Tahvil Satın Alınması Tahvil için ödenen tutar (110 x 100 Adet) = TL 100 x 6 x 20 Bu tutar içinde 6 aylık işlemiş faiz tutarları = x 100 adet =1.000 TL Tahvillerin satın alma değeri = TL Örnek: Tahvil Satış İşlemi: Örnek: Tahvil Satış İşlemi: Örnek: İşletme tarihinde aldığı tahvillerden nakit gereksinimi nedeniyle tarihinde tanesini 115 TL den 50 adedini satmıştır. Tahvilin satış tutarı (115 TL x 50 Adet) = TL 100 x 6 x 20 Satın alma tarihine kadar işlemiş olan faiz = x 50 adet = (500 TL) x 3 x 20 Alış tarihinden tarihine kadar işlemiş faizi = x 50 adet = (250 TL) Tahvillerin değeri = TL Ziraat Bankası Borç Alacak 111 Özel Kesim Tahvil Senet ve Bono Hs. 198 Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar Hs. 642 Faiz Gelirleri Hs. 50 adedinin satışı Özel Kesim Tahvil, Senet ve Bono Hs. BORÇ 111 Özel Kesim Tahvil Senet ve Bono Hs. ALACAK Tarih Açıklama Tutar Tarih Açıklama Tutar 01/ /10 Borç Kalanı = Özel Kesim Tahvil Senet ve Bono Mevcudu Örnek: Tahvil Yıllık Faiz Tutarının Tahsili Serdemir A.Ş tarihinde de aldığı 100 adet tahvilin bir yıllık faiz tutarını, faiz geliri üzerinden % 10 gelir vergisi kesintisi yapıldıktan sonra tahsil etmiştir. 100 x 12 x 20 Bir yıllık faiz tutarı = x 100 adet = TL 6 aylık işlemiş faiz tutarı = (1.000 TL) Faiz Geliri = TL

6 Örnek Yıllık Faiz Tutarının Tahsili Ziraat Bankası(Faiz) 193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar Gv. 100 TL Borç Alacak 198 Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar Hs. Tahakkuk etmiş faiz alacakları 642 Faiz Gelirleri Hs. Tahvil faizi Tahvil faiz tutarının tahsil edilmesi Tahvillerin Dönemsel Getirileri Örnek: Serdemir işletmesi tarihinde 20 TL ye satın almış olduğu 20 TL itibari değerli, % 30 faizli ve 5 yıl vadeli 100 adet tahvilin faiz ödeme dönemi dur. Serdemir işletmesi kupon bedellerini takip eden yılda tarihinde % 10 gelir vergisi kesildikten sonra tahsil etmiştir Borç Alacak 181 Gelir Tahakkukları Hs Faiz Gelirleri Hs. 600 Faizin Tahakkuku Tahvillerin Dönemsel Getirileri(Takip Eden Yıl) Örnek: Serdemir işletmesi tarihinde 20 TL ye satın almış olduğu 20 TL itibari değerli, % 30 faizli ve 5 yıl vadeli 100 adet tahvilin faiz ödeme dönemi dur. Serdemir işletmesi kupon bedellerini takip eden yılda tarihinde % 10 Gelir vergisi kesildikten sonra tahsil etmiştir. Tahvillerin Dönemsel Getirileri Örnek: Serdemir işletmesi tarihinde 20 TL ye satın almış olduğu 20 TL itibari değerli, % 30 faizli ve 5 yıl vadeli 100 adet tahvilin faiz ödeme dönemi dur. Serdemir işletmesi kupon bedellerini takip eden yılda tarihinde tahsil etmiştir Borç Alacak 193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar Hs. Faizin Tahsili Gelir Tahakkukları Hs Borç Alacak 181 Gelir Tahakkukları Hs Faiz Gelirleri Hs. 150 Faizin Tahakkuku Tahvillerin Dönemsel Getirileri Örnek: Serdemir işletmesi tarihinde 20 TL ye satın almış olduğu 20 TL itibari değerli, % 30 faizli ve 5 yıl vadeli 100 adet tahvilin faiz ödeme dönemi dur. Serdemir işletmesi kupon bedellerini takip eden yılda tarihinde tahsil etmiştir. Tahvillerin Dönemsel Getirileri(Takip Eden Yıl) Örnek: Serdemir işletmesi tarihinde 20 TL ye satın almış olduğu 20 TL itibari değerli, % 30 faizli ve 5 yıl vadeli 100 adet tahvilin faiz ödeme dönemi dur. Serdemir işletmesi kupon bedellerini takip eden yılda tarihinde % 10 Gelir vergisi kesildikten sonra tahsil etmiştir Borç Alacak 108 Diğer Hazır Değerleri Hs Faiz Gelirleri Hs. 181 Gelir Tahakkukları Hs. Faizin Tahakkuku Borç Alacak 193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar Hs. Faizin Tahsili Diğer Hazır Değerleri Hs

7 118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı Hesabın Niteliği: Yukarıda ele alınan menkul kıymetlerin dışındaki altın, altın dışı kıymetli maden gibi değerler diğer menkul kıymetler olarak ele alınırlar ve 118 Diğer Menkul Kıymetler Hs. nda izlenirler. Hesabın İşleyişi: Diğer Menkul Kıymetler grubuna giren değerler satın alındığında, alış bedeli üzerinden bu hesaba borç; satıldığında ise yine alış bedeli üzerinden alacaklandırılır. Bu nedenle hesap borç kalanı veren hesap olup, kalanlar alış bedeli ile gösterilir. 118 Diğer Menkul Kıymetler Örnek: Serdemir işletmesi tarihinde 22 ayar 10 gram altını 980 TL ye İstanbul Altın Borsasından satın almış bedelini peşin olarak ödemiştir Borç Alacak 118 Diğer Menkul Kıymetler Hs. 980 Altın Alımı X işletmesi, alış bedeli TL olan adet hisse senedini toplam TL ye banka aracılığıyla satmış ve banka TL tutarındaki komisyon bedelini düştükten sonra kalan tutarı işletmenin hesabına aktarmıştır Buna göre x işletmesinin bu işlemle ilgili yapacağı kayıt için aşağıdakilerden hangisisöylenemez? a) Bankalar Hesabı78.800borçlandırılır.. b) Hissesenetleri hesabı80.000tlalacaklandırılır. c) Komisyongiderleri hesabı1.200tlborçlandırılır. d) Menkul kıymet satış karı20.000tlalacaklandırılır.. e) Hissesenetleri hesabı60.000tlalacaklandırılır. X işletmesi, elindeki atıl fonları değerlendirmek istemiş, bu nedenle bankanın repo teklifini kabul etmiştir. İşletme 2 ay sonra TL ye satmak üzere TL tutarındaki devlet tahvilini tarihinde banka aracılığıyla almıştır tarihinde repo işlemi sona ermiştir.(repo işlemlerinde gelir vergisi %6 dır.) Yukarıdaki bilgilere göre, X işletmesinin tarihinde yapılacak kayıtta aşağıdakihesaplardanhangisininkullanımı doğrudur? a) 111Özelkesim tahvil senetvebonoların hesabıborçlu TL b) 110Hissesenetleri hesabıborçlu TL c) 112Kamukesimtahvilsenetvebonolarıhesabıalacaklı TL d) 110Hissesenetleri hesabıborçlu TL e) 112Kamukesimtahvilsenetvebonolarıhesabıborçlu TL X işletmesi, elindeki atıl fonları değerlendirmek istemiş, bu nedenle bankanın repo teklifini kabul etmiştir. İşletme 2 ay sonra TL ye satmak üzere TL tutarındaki devlet tahvilini tarihinde banka aracılığıyla almıştır tarihinde repo işlemi sona ermiştir.(repo işlemlerinde gelir vergisi %6 dır.) Yukarıdaki bilgilere göre, X işletmesinin repo işleminin sona ermesiyle ilgili yapacağı muhasebe kaydında aşağıdaki hesaplardan hangisinin kullanımı yanlıştır? a) BankalarHesabı borçlu TL b) Ödenecekvergi vefonlar hesabıalacaklı 1.500TL. c) Peşinödenen vergi vefonlar hesabıborçlu 1.500TL. d) Kamukesimitahvil senetvebonolar hesabıalacaklı TL e) Menkul kıymet satışkarları hesabıalacaklı TL. X işletmesi, elindeki atıl fonları değerlendirmek amacıyla, tarihinde nominaldeğeri TLolan adet hisse senedinin TL ye banka aracılığıyla almıştır tarihinde hisse senetlerinin borsa değeri TLolduğu tespit edilmiştir. Yukarıdaki bilgilere göre, X işletmesinin tarihinde yapması gereken kayıttaaşağıdakihesapların hangisininkullanımı doğrudur? a) Menkul kıymet satışzararları hesabıborçlu TL b) Hissesenetleri hesabıalacaklı TL c) Diğer olağan gider vezararlar hesabıborçlu TL d) Menkul kıymet değerdüşüklüğü karşılığı hesabıborçlu TL e) Karşılık giderleri hesabıborçlu TL

8 X işletmesi, elindeki atıl fonları değerlendirmek amacıyla, tarihinde nominaldeğeri TLolan adet hisse senedinin TL ye banka aracılığıyla satın almıştır tarihinde hisse senetlerinin borsa değeri TL olduğu tespit edilmiştir. İşletme, söz konusu hisse senetlerinin yarısını tl yebankaaracılığıyla satılmıştır. Yukarıdaki bilgilere göre, hisse senetlerinin satışıyla ilgili yapılacak muhasebe kaydındaaşağıdakihesaplardanhangisinin kullanımıyanlıştır? a) Bankalar hesabıborçlu TL b) Hissesenetleri hesabıalacaklı.000tl c) Menkul kıymet değer düşüklüğü karşılığı hesabıalacaklı TL d) Konusu kalmayan karlılıklar hesabıalacaklı TL e) Menkul kıymet satışkarları hesabıalacaklı TL X AŞ ihraç tarihli 10 TL nominal değerli % 24 faizli ve 2 yıl vadeli Y AŞ. ye ait adet tahvili tarihinde TL ye satın almıştır. Tahvil faiz ödemeleri altıaylık dönemler itibariyle yapılmaktadır.anapara vade sonunda ödenecektir. Yukarıdaki bilgilere göre, tarihinde yapılması gereken kayıtta aşağıdakihesaplardanhangisininkullanımı doğrudur? a) Özelkesim tahvil senetvebonoları hesabıborçlu TL b) Özelkesim tahvil senetvebonoları hesabıborçlu TL c) FinansmanGiderlerihesabıborçlu TL d) Diğerçeşitlidönenvarlıklar hesabıborçlu10.000tl e) Bankalar hesabıalacaklı TL X AŞ ihraç tarihli 10 TL nominal değerli % 24 faizli ve 2 yıl vadeli Y AŞ. ye ait adet tahvili tarihinde TL ye satın almıştır. Tahvil faiz ödemeleri altıaylık dönemler itibariyle yapılmaktadır.anapara vade sonunda ödenecektir. Yukarıdaki bilgilere göre, işletmenin tarihinde yapılması gereken kayıttaaşağıdakihesaplardan hangisinin kullanımıdoğrudur? a) Gelir tahakkukları hesabı alacaklı TL b) Gider tahakkukları hesabıalacaklı TL c) Gelirtahakkuklarıhesabı borçlu TL d) FinansmanGiderlerihesabıborçlu TL e) Faiz gelirleri hesabıborçlu TL X AŞ ihraç tarihli 10 TL nominal değerli % 24 faizli ve 2 yıl vadeli Y AŞ. ye ait adet tahvili tarihinde TL ye satın almıştır. Tahvil faiz ödemeleri altıaylık dönemler itibariyle yapılmaktadır.anapara vade sonunda ödenecektir. Yukarıdaki bilgilere göre, işletmenin birinci altı ayda faiz tahsil kaydında aşağıdakihesaplardanhangisininkullanımı yanlıştır? a) Bankalar hesabıborçlu TL b) Diğerçeşitlidönenvarlıklar hesabıalacaklı10.000tl c) Menkul kıymet satışkarları hesabıalacaklı TL d) Faiz gelirler hesabıalacaklı 2.000TL e) Gelir tahakkukları hesabıalacaklı TL X AŞ ihraç tarihli 10 TL nominal değerli % 24 faizli ve 2 yıl vadeli Y AŞ. ye ait adet tahvili tarihinde TL ye satın almıştır. Tahvil faiz ödemeleri altıaylık dönemler itibariyle yapılmaktadır.anapara vade sonunda ödenecektir. Yukarıdaki bilgileregöre, bu tahviller tarihinde tl yesatılırsa ortayaçıkacakkaryadazararhangi hesaba ne şekilde kaydedilir? a) Menkul kıymet satışkarı hesabının alacağına 3.000TL b) Menkul kıymet satışzararı hesabının borcuna 3.000TL c) Menkul kıymet satışzararı hesabıborcuna 8.000TL d) Menkul kıymet satışkarı hesabının alacağına 8.000TL e) Gelir tahakkukları hesabıalacaklı TL X AŞ. Daha önce nominal değeri 5 TL den satın aldığı adet özel kesim tahvilini bankaaracılığıyla TL yesatmıştır. Yukarıdaki bilgilere göre, satış işlemiyle ilgili yapılacak muhasebe kaydında yer alacakhesapaşağıdakilerden hangisinde doğruolarakverilmiştir? a) Bankalar hesabı TLborçlanır. b) Özelkesim tahvil senetvebonolar hesabı60.000tlalacaklanır. c) Menkul kıymet satışkarı hesabı10.000tlalacaklanır. d) Menkul kıymet ihraç primi hesabı10.000tlalacaklanır. e) Özelkesim tahvil senetvebonolar hesabı50.000tlborçlanır

9 X AŞ tarihinde nominal değeri 10 TL olan adet kar/zarar ortaklığı belgesi almıştır. Buna göre tarihinde yapılması gereken muhasebe kaydı aşağıdakilerden hangisidir?../../201. Borç Alacak a) 111 Özel Kesim Tahvil Senet ve Bonolar Hs /../201. b) 112 Kamu Kesim Tahvil Senet ve Bonoları Hs /../201. c) 110 Hisse Senetleri Hs /../201. d) 118 Diğer Menkul Kıymetler Hs X işletmesi geçici yatırım yapmak amacıyla Y işletmesine ait nominal değeri 5 TLolan25.000adethissesenedini tarihinde8TL denbankaaracılığıyla satın almıştır. Y işletmesinin sermayesi toplam adet hisse senedinden oluşmaktadır. Yukarıdaki bilgilere göre, tarihinde yapılması gereken muhasebe kaydındaaşağıdakihesaplardanhangisinin kullanımıdoğrudur? a) 110Hissesenetleri hesabıborçlu TL b) 655M.K.Satış Zararları hesabıborçlu TL. c) 102Bankalar Hesabıalacaklı TL. d) 110Hissesenetleri hesabıborçlu TL e) 780Finansman giderleri hesabıborçlu TL.../../201. e) 240 Bağlı Menkul Kıymetler Hs X işletmesi yönetime ortak olmak amacıyla tarihinde Y işletmesinin adethissesenedini daha9tl denbankaaracılığıyla almıştır. Yukarıdaki bilgilere göre, adet hisse senedinin alışıyla ilgili yapılması gereken muhasebe kaydında aşağıdaki hesaplardan hangisinin kullanımı doğrudur? a) 242İştirakler hesabıborçlu TL b) 245BağlıOrtaklıklarhesabıborçlu TL. c) 240Bağlımenkulkıymetler hesabıborçlu tl. d) 110Hissesenetleri hesabıborçlu TL e) 245BağlıOrtaklıklarhesabıborçlu TL. Xişletmesidaha önce8.500tlkarşılıkayrılmış,nominaldeğeri40.000tlalışdeğeri50.000tlolanhisse senetlerini35.000tl densatmıştır. Bunagörehissesenedisatışıyla ilgiliyapılacakkayıtaşağıdakilerden hangisidir? X işletmesinin elinde bulunan hisse senetlerinin alış değerleri toplam TL dir.dönemsonundabuhissesenetlerininborsadeğeri36.000tlolaraktespit edilmiştir Yukarıdaki bilgilere göre, dönem sonunda yapılacak muhasebe kaydında alacaklandırılacak hesapaşağıdakilerden hangisidir? a) 654Karşılık Giderleri Hs. b) 644Konusu Kalmayan Karşılıklar Hs. c) 381GiderTahakkukları Hs. d) 181Gelir Tahakkukları Hs. e) 119Menkul Kıymet Değer Düşüklüğü Karşılığı Hs.(-) XA.Ş tarihinde%48faizli10TLnominaldeğerlive2yılvadeliYşirketineait30.000adettahvili,ihraçtarihindesatın almıştır. Yukarıdaki bilgilere göre, tarihinde yapılması gereken muhasebe kaydıaşağıdakilerden hangisidir?

10 Kaynakça Teşekkür Ederim Nalan AKDOĞAN, Orhan SEVİLENGÜL, Tek Düzen Muhasebe Sistemi Uygulaması, Gazi Kitapevi, Ankara. Orhan Sevilengül, Genel Muhasebe, Gazi Kitapevi, Ankara, Orhan Sevilengül, Çözümlü Muhasebe Problemleri, Gazi Kitapevi, Ankara, Abdullah Karakaya, Genel Muhasebe Ders Notları, Safranbolu, Ahmet Vecdi CAN/ Sakarya Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü Ders Notları Nalan AKDOĞAN, Nejat TENKER, Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Gazi Kitapevi. CEMALCILAR, Ö., "Muhasebenin amaçlarına Ulaşmada Muhasebenin Kuramsal Yapısına Bağlılığın Gereği ve Önemi", Muhasebe ve Denetime Bakış, Ocak No lu TMS- Maddi, Maddi Olmayan Duran Varlıklar ile Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar IASC, International Accounting Standards Committee, International Accounting Standards 1999, London, Sağlıklı ve mutlu bir hafta geçirmeniz temennisiyle, iyi çalışmalar dilerim