Alkol Zehirlenmeleri ETANOL ZEHİRLENMELERİ DERLEME. Tarık OCAK, a Utku Murat KALAFAT, a Mustafa BAŞTÜRK a
|
|
- Ediz Nazmi
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 DERLEME Alkol Zehirlenmeleri Tarık OCAK, a Utku Murat KALAFAT, a Mustafa BAŞTÜRK a a Acil Tıp Kliniği, İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul Yazışma Adresi/Correspondence: Tarık OCAK İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Acil Tıp Kliniği, İstanbul, TÜRKİYE drtarik1977@gmail.com ÖZET Alkol zehirlenmeleri olarak en sık karşılaştıklarımız; etanol, izopropil alkol, metanol ve etilen glikoldür. Birincil ana bileşeni toksik olanlar etanol ve izopropil alkon iken, metabolitleri etkisi ile toksik etkilere yol açan ve daha ağır klinik seyirli olup morbidite ve mortalite riski yüksek olanlar ise metanol ve etilen glikoldür. Tanı, takip ve tedavileri benzer temellere otursa da maruziyet miktarı, süresi ve kişinin özelliklerine göre farklı seçenekler de göz ardı edilmemelidir. Anah tar Ke li me ler: Etanol; 2-propanol; metanol; etilen glikol; alkol zehirlenmesi ABS TRACT Our experienced the most common alcohol poisonings are; ethanol, isopropyl alcohol, methanol and ethylene glycol. While the primary component of ethanol and isopropyl alcohol is toxic, methanol and ethylene glycol have higher mortality and morbidity with severe clinical course through toxic effects of their metabolites. Even though diagnosis, follow up and treatment are based on the similar principals, we should not ignored also different conditions according to the amount and time of exposure and personal specifications. Key Words: Ethanol; 2-propanol; methanol; ethylene glycol; alcoholic intoxication :38-43 lkol zehirlenmeleri denilince en sık karşılaştıklarımız; etanol, metanol ve etilen glikoldür. Ancak etanol, özellikle tüketimin fazla olduğu topluluklarda daha masummuş gibi algılanabilmektedir. Alkollerin toksisiteleri etanol ve izopropanolde gastrointestinal sistem irraitasyonu ve ana bileşenin neden olduğu etkiler şeklinde iken, metanol ve etilen glikolde metabolitlerine bağlı oluşmaktadır. ETANOL ZEHİRLENMELERİ Copyright 2016 by Türkiye Klinikleri Etanol günlük hayat içerisinde içecek, antiseptik solüsyonlar, kolonya, parfüm ve dezenfeksiyon solüsyonlarında bulunabilmektedir. Sıklıkla eğlence amaçlı tüketilse de yüksek doz ilaç alımı şeklinde olan suicid girişimlerde birlikte en sık alınan maddedir. Aynı zamanda metanol ve etilen glikol zehirlenmelerinde tedavi için kullanılmaktadır. Akut etanol zehirlenmesinde morbidite, etanolün direkt toksik etkisinden ziyade dikkat bozukluğunun neden olduğu ikincil yaralanmalarla olmaktadır. Bilinç değişikliği olan başvurularda ayırıcı tanıda şüphelenilmelidir. 1,2 38
2 PATOFİZYOLOJİ Etanol oral alımı takiben hızlı bir şekilde absorbe edilir ve kan konsantrasyonu bir saatten daha kısa bir sürede pik noktaya ulaşır. Alkol alımı öncesinde yemek yemek mide içerisindeki konsantrasyonunu göreceli olarak azaltacağından emilimi azalacaktır. Hızlı ve fazla miktarda alkol alımı pilor spazmına neden olarak mide pasajını geciktirebilir. Erkeklerde kadınlara oranla daha fazla bulunan alkol dehidrogenaz enzimi, midede alkolün bir kısmını emilim öncesi elimine ederek emilecek kısmı azaltmaktadır. Etanol, bir santral sinir sistemi depresanıdır. Aynı zamanda etanol diğer nörotransmitterler ve sinyal yolakları ile de etkileşmektedir. Zamanla reseptörlerin çoğalması ve azalması (upregulation ve down-regulation) ile bu sistemler değişebilmekte, böylelikle toleransa, bağımılılığa ve bağımlı insanların etanol alımı ani olarak kestiğinde oluşan tehlikeli yoksunluk sendromuna neden olmaktadır. Tolerans fenomeni nedeni ile kan etanol düzeyleri ile intoksikasyon derecesi arasındaki ilişki zayıftır. Alışkın olmayan kişilerde çok yüksek olmayan dozlarda solunum depresyonuna bağlı ölümler görülebilirken, aynı dozlarda alkol bağımlısı hastalarda hafif zehirlenme tablosu gelişebilir. Etanolün atılımı, düşük dozlarda alkol dehidrogenaz ile yapılmaktayken yüksek doz etanol alımında eliminasyon görevini büyük ölçüde karaciğer üstlenmektedir. Her iki eliminasyon yöntemi de kronik etanol maruziyeti olanlarda daha da aktif işlemektedir. 3,4 Genel olarak 0.7 gr/kg saf etanol alındığında kan etanol konsantrasyonu 100 mg/dl olarak saptanır ve bu 1 promil alkol alımına denk gelmektedir. 100 mg/dl düzeyinde genellikle muhakeme yeteneği ve reaksiyon zamanı azalır, çocuklarda ve yetersiz beslenenlerde hipoglisemi yapabilir ama koma beklenmez. 5 Kan/alkol-mg/dl Klinik Motor koordinasyonda azalma, becerisizlik Muhakeme ve koordinasyonda bozulma Dengede bozukluk, yürümede güçlük, nistagmus Letarji 300 Koma 400 Solunum depresyonu KLİNİK Temel klinik özellik muhakeme yeteneği kaybı ile seyreden sarhoşluktur. Konfüzyon, ataksi, emosyonel labilite, perseküsyon ve duyu bozuklukları ve baş dönmesi atakları, santral sinir sistemi depresyonu ve koma, çocuklarda hipoglisemiye bağlı kasılma atakları, çocuklarda letarji ve hipotoni yapabilir. Özellikle çocuklarda ve uygunsuz beslenenlerde hipoglisemiye dikkat etmek gereklidir. Etanole bağlı oluşan hipotansiyon genelde hafif ve geçicidir. Etanol periferik vazodilatasyona neden olarak sıcak ve kırmızı cilde neden olabilir. Etanol ayrıca atriyal fibrilasyon ve atriyoventriküler blok, anjina pektoris, konjestif kalp yetmezliği ve sol ventrikül disfonksiyonu, kardiyomiyopati (kronik), sistemik emboli, ani kardiyak ölüm, solunum depresyonu, solunum yetmezliği, pneumonitis ve pulmoner ödeme neden olabilir. Etanol buharı ise farenjit ve astımının alevlenmesine neden olabilir. Kronik dönemde; Wernicke ensefalopatisi, Korsakof psikozu, bağımlılık, yoksunluk, kronik serebellar sendrom, periferal nöropati yaptığı gibi ani yoksunluk durumlarında deliryum tremense neden olabilir. 6 TANI Klinik değerlendirme neticesinde hangi tetkiklerin isteneceğine karar vermek en mantıklı olanıdır. Altta başka yatan patoloji şüphesi olmayan hafif intoksike vakalarda hiçbir tetkik gerekli değildir. Düzelmeyen bilinç değişikliği olması ya da kötüleşmesi durumlarında ikincil nedenler araştırılmalıdır. Etanol intoksikasyonu nedeni ile bilinci kapalı ya da bulanık olan hastaların bilinçleri saatler içerisinde açılır, bilinç bulanıklığı ile gelen tüm hastalarda yatakbaşı parmaktan glukoz ve kan etanol düzeyi mutlaka kontrol edilmelidir. Tek başına etanol zehirlenmelerinde, horizontal nistagmus varlığının duyarlılığı, kan etanol düzeyi 80 miligram/dl olanlar için %70 ila %80 ve kan etanol düzeyi >100 miligram/dl olanlar için %80 ile %90 dır. Kokain ile etanol genellikle birlikte kullanılmaktadır ve bu şekilde kulanımda ani kardiak ölüm riskinin 18 kat arttığı belirtilmiştir. Osmolar açığın en sık sebebi sıklıkla etanol kulanımıdır, ancak anyon açıklı metabolik asidoz nedenleri arasında laktik asidoz, diabetik ketoasidoz, etilen glikol kullanımı, asetil salisilik asit zehirlenmesi sayılabilir 6. Yasal toksisite sınırı, %95-99 luk etanol den 1 ml/kg alımda kan düzeyinin mg/dl ölçüldüğü seviyedir. Yetişkinlerde: 5-6 gr/kg, çocuklarda: 3 gr/kg dozları ölümcüldür. 1,7-9 TEDAVİ Akut alkol zehirlenmesinde asıl tedavi destek tedavi ve bu durumdan kaynaklanan eşlik eden travma ve diğer 39
3 metabolik sorunların giderilmesi, klinik olarak hasta stabil seyredene kadar takip esasına dayanır. Tedavide; havayolu-solunum-dolaşım-dekstroz-oksijen-nalokson-tia min (ABC-DONT) uygulanması gerekir. Hipoglisemi için mutlaka iv glukoz tedavisi verilmelidir. Wernicke ensefalopatisi olan hastalarda en sık bulgu bilinç değişikliği olduğundan dolayı, kötü beslenmiş bireylerde serum glukoz düzeyi normal olsa bile tiamin verilmelidir. İntoksikasyonda yüksek anyon açıklı asidoz olabileceğinden mutlaka tedavi edilmelidir. Etanolün emilimi çok hızlı olduğundan mide lavajı ve aktif kömürün tedavide yeri yoktur. Alkolik ketoasidoz; volüm replasmanı, tiamin ve ek glukoz ile hızla düzelir. Alkol yoksunluğu için benzodiazepinler kullanılır. Hemodiyaliz etkindir ancak destek tedavi genelde yeterli olduğundan gerekmez. Hastanın aracına binmesine yasal sorumluluk gereği kan etanol düzeyi 20 mg/dl olana kadar izin verilmemelidir. Çocuklarda kan etanol düzeyi 50 mg/dl altına inene kadar acil serviste takip edilmelidir. Hastaya sıvı tedavisin verilmesi etanolün eliminasyon hızını arttırmayacağından sadece resüsitasyon amaçlı sıvı tedavisinin anlamı bulunmamaktadır. 8,10 İZOPROPİL Günlük hayatımızda daha çok ev temizlik ürünlerinde, sanayide dezenfektan ya da seyreltici olarak, saç ve cilt bakım ürünlerinde bulunur. Maruziyet genellikle oral alımla gerçekleşmektedir. Santral sinir sisteminde etanole göre 2 kat artmış deprasan etkisi vardır. PATOFİZYOLOJİ Oral alımlarda gastrointestinal sistem emilimleri hızlı olup, esas olrak karaciğerde metabolize edilir. Sekonder bir alkol olduğundan bir asit yerine ketona metabolize edilir. KLİNİK Klinik özellikleri etanolle benzeşmekte olup, belirtiler etanolle görüldüğünden daha uzun sürmektedir. Ancak lokal gastrik tahriş etkisi daha ağır olabilir ve ciddi kanamalara yol açabilir. Endoskopik değerlendirme dirençli karın ağrılı olgularda ya da kanamalı olgularda tercih edilmelidir. TEDAVİ Semptomatik takip yeterli olup, antidot tedavisine ihtiyaç gerekmez. Destekleyici tedavi haricinde kan seviyesi bakılabilen vakalarda 400 mg/dl üzeri değerlerde diyaliz gerekebilir. 10,11 METANOL VE ETİLEN GLİKOL ZEHİRLENMELERİ METANOL Metanol; oral, inhalasyon ve dermal yolla çok az miktarda alımlarda bile ciddi zehirlenmelere yol açabilen oldukça toksik bir alkoldür. Metanol (odun alkolü) birçok solventte, oto cam yıkama solüsyonlarında, çoğaltma sıvılarında ve boya çıkarıcılarında bulunur. Alımdan itibaren 6-30 saatlik bir latent perioddan sonra metabolik asidoz, körlük ve ölümle sonuçlanabilir. Hızlı tanı ve alkol dehidrogenazın inhibisyonunu kapsayan yöntemlerle hızlı tedavi mortalite ve morbiditenin önlenmesi için önem arz eder. 12 Farmakokinetik ve Fizyopatoloji Metanol oral alımından sonra hızlıca mide ve ince barsağın proksimal bölümünden absorbe olur. Alım sonrası kanda en yüksek seviyeye yaklaşık dakika sonra ulaşır. Ana madde olarak santral sinir sistemi depresyonu dışında belirgin toksik etkileri olmayan metanol metabolizması iki enzim tarafından yürür; Alkol Dehidrogenaz ve Aldehid Dehidrogenaz. Metanol, saatte 8.5 mg/dl hızla sadece %3 ü kadarı değişmeden renal yolla ve %10-20 den daha azı da pulmoner yolla elimine olur. Yarı ömrü saat olup, proteinlere bağlanmaz. Sonuçta oluşan metabolitleri (formik asit=format; retinal ve optik sinir hasarından primer sorumlu) ciddi toksisitelere neden olur. Formatın yarı ömrü 3-20 saat arasında değişmekle beraber, diyaliz sırasında yarı ömrü saate kadar azalır. Kan düzeyi 20 mg/dl düzeye ulaştığında ciddi organ hasarı gelişir. 13 TANI Genel tanısal yaklaşım etanol zehirlenmelerine benzer şekildedir. Nefesde aseton ya da ispirto kokusu şüphe doğurabilir. Kan seviyesi ölçümü imkanı varsa bakılabilir. Metabolik asidoz olmadan osmolar açık veya ketonemi olması şüpheyi arttırır. 40
4 Toksik Doz Metanolün oral yolla alınabilecek öldürücü dozunun ml ( gr) olduğu tahmin edilmektedir. Minimum toksik doz yaklaşık 100 mg/kg dır. Yoğun deri maruziyeti veya inhalasyon sonrası serum metanol düzeylerinin yükseldiği rapor edilmiştir. 14,15 Klinik Oral alımlarda ilk birkaç saatte sarhoşluk ve gastrit bulguları görülür. Metabolik asidoz genellikle yoktur, çünkü toksik ürünlere metabolizma henüz gerçekleşmemiştir. Osmolar gapta dikkat çekici bir yükselme vardır. Osmolar gap da 10 mosm/l gibi yükselme bile metanolün toksik konsantrasyonlarıyla uyumlu kabul edilir. Latent periyod 30 saate kadar uzayabilir. Sonrasında, ciddi anyon gaplı metabolik asidoz, görsel bozukluklar, körlük, nöbetler, koma, myoglobinüriyle birlikte seyreden akut renal yetmezlik ve ölüm görülebilir. Hipotermi, taşikardi, hipoglisemi, konuşma bozukluğu, nistagmus, inkoordinasyon, denge kaybı, stupor, koma, hipotansiyon, ayrıca solunum depresyonu yaptığı da bildirilmiştir. Hastalar görsel bozuklukları; bulanık görme, puslanma veya göz önünde kar taneleri gibi uçuşmalar şeklinde tanımlarlar. Göz dibi muayenesinde; optik disk hiperemisi, venöz dolgunluk, peripapiller ödem ve retinal veya optik disk ödemi tespit edilebilir. Eğer metanol ile birlikte etanol de alınmışsa latent periyodu uzar (72 saate kadar). Bilinci açık bir hastada görsel bozukluklar 6 saat içinde ortaya çıkabilir. Lethal doz 1-2 ml/kg dır, fakat 0,1 ml/kg dozda kalıcı körlük ve ölümler bildirilmiştir. 16,17 ETİLEN GLİKOL Etilen glikol, dihidrik alkoller grubundan, renksiz, kokusuz, tatlı bir maddedir. Plastik, kozmetik ve boya endüstrisinde etkin bir çözücü olmasının yanı sıra antifriz ve yangın söndürücü köpük gibi maddelerin üretiminde kullanılmaktadır. Tatlı olması nedeni ile çocukların ilgisini çekebilir ya da bilerek olan alımlarda yüksek miktarlarda alımı kolaylaştırmaktadır. Farmakokinetik ve Fizyopatoloji Oral alım sonrası hızlı bir şekilde emilerek yaklaşık 1-4 saatte kanda pik seviyelere ulaşır. Yarı ömrü 3-5 saattir. Etilen glikol primer yapısından ziyade oluşturduğu metabolitleri aracılığı ile toksisiteye yol açar. Etilen glikol emildikten sonra ya karaciğer tarafından karbondioksit ve suya kadar parçalanmakta veya karaciğerde alkol dehidrojenaz enzimi yardımı ile okzalik asite dönüşmekte ya da değişikliğe uğramadan böbrekler tarafından atılmaktadır. Metabolik asidoza asıl yol açan ara metabolit, Glikolik Asit tir. Direk olarak hücresel toksisite yaptığı düşünülmektedir. 18 Klinik Klinik 3 evrede incelenebilir. Santral sinir sitemi etkilenimi 30 dk-12 saat arasında, uykuya eğilim şeklinde hafif belirtiler ya da nöbetler veya koma şeklinde ağır belirtilerle seyretmektedir. Kusma ve gastrit bulguları eşlik edebilir, bu evrede diğer alkol zehirlenmelerinden ayırt etmek oldukça güçtür. Artmış ozmolar açık olsa da asidoz beklenmez, ayrıca çok spesifik olmasa da koklamakla belirgin etanol kokusu olmayabilir. İkinci evre dediğimiz saatler arası süreçte taşikardi ve takipne gelişebilir. Ayrıca anyon açığı olan asidoz, hiperventilasyon, konvülsiyonlar, kardiyak ileti bozuklukları, koma, akut böbrek yetmezliği, pulmoner ödem, serebral ödem, hipokalsemi ve tetani bu evrede beklenen belirtilerdir. Üçüncü evre saatlerde beklenen daha çok böbrek yetmezliğinin neden olduğu süreçtir ki bu süreçde hemodiyaliz ihtiyacı olmaktadır. 19 Tanı Tüm bilinç değişikliği olan zehirlenme olgularında olduğu gibi alkol zehirlenmelerinde de kan glukoz düzeyi, elektrokardiyografi, doğurgan çağdaki kadınlarda gebelik testi standarttır. Tüm alkol zehirlenmelerinde zamansal değişiklikle birlikte osmolal açık artar. Osmolal gap artışının görüldüğü durumlar etanol, metanol, etilen glikol, gliserol, radyokontrast, mannitol, sorbitol zehirlenmeleridir. Toksik alkol alımı olan hastalarda serum elektrolitleri, kan üre azotu, kreatinin, arteryel kan gazı değerlendirilmesi, serum etanol konsantrasyonu, serum osmolalitesi, zehirlenmeye bağlı serum metanol, etilen glikol, izopropil alkol konsantrasyon değerlendirilmesi gerekir. Yüksek anyon açıklı ciddi metabolik asidoz durumunda etanol ve daha sıklıkla metanol ve etilen glikol gibi alkollerle zehirlenmeler de hatırlanmalıdır. Yüksek anyon açıklı asidoz aynı zamanda salisilat, demir, izoniazid, paraldehid, fenformin zehirlenmelerinde, üremi, diyabetik ketoasidoz, laktik asidozda da görülür. Yüksek serum format konsantrasyonları tanıyı doğrular ve toksisitenin daha iyi göstergesidir; fakat format düzeylerine her yerde ulaşılamayabilir Ayırıcı Tanı Bilinç değişikliği yaratabilecek kafa travması, hipoksi, hipovolemi ve yüksek anyon açıklı metabolik asidoz yapan tüm nedenler ayırıcı tanıda düşünülmelidir. 41
5 Tedavi 20,21 Acil ve destek tedavi: 1) Havayolu açıklığı sürdürülür. Gerekir ise hasta entübe edilerek havayolu güvenliği sağlanmalıdır. 2) Koma ve nöbet oluşmuşsa tedavi edilir. 3) İntravenöz sodyum bikarbonat ile metabolik asidoz (ph<7,3) tedavi edilir. 4) Spesifik ilaçlar ve antidotlar a- Alkol dehidrogenaz enziminin inhibisyonu için Fomepizol veya Etanol verilir ve metanolün toksik metabolitlerine dönüşümü engellenir. Fomepizol (ticari preparat: Antizol) Başlangıç dozu: 15mg/dl (en fazla 1 gr) yükleme dozunda verilir. Bu doz 100 ml normal salin veya %5 dekstroz içinde dilüe edilir ve 30 dakika boyunca infüzyon yolu ile verilir. İdame tedavi: 12 saatte bir 10 mg/kg, 4 doz kullanılır; takiben 15 mg/kg a yükseltilir (otoinduksiyonuna bağlı metabolizma artışının önlenmesi için). Tedaviye serum metanol düzeyleri 20 mg/dl nin altına düşene kadar devam edilir. Başlangıç dozu ile bunu takip eden idame dozu arasındaki aralık 12 saattir. Bu süre laboratuar testleri ile tanının doğrulanması açısından iyi değerlendirilmelidir. Hemodiyalizde dozun ayarlanması: Diyaliz esnasında serum fomepizol düşüşünü kompanse etmek için idame dozunun veriliş sıklığı 4 saatte bire indirilir (Fomepizolün eliminasyon yarılanma ömrü yüksek akış sağlayan daha yeni hemodiyaliz sistemlerinde 1,7 saat; standart diyaliz sistemlerinde ise 3 saat kadardır). Etanol Oral veya intravenöz yoldan kullanılabilir. Hedeflenen serum konsantrasyonu 100 mg/dl dir (20 mmol/l). Bu düzeye yaklaşık olarak 750 mg/kg yükleme dozunda vermek suretiyle ulaşılabilir; takiben bu düzey mg/kg/saat dozunda infuzyon ile verilerek sürdürülür (kronik alkoliklerde daha yüksek dozlarda kullanılır). Verilen sıvı miktarını minimum düzeyde tutmak için iv uygulamada %10 luk solüsyonu tercih edilir. Hemodiyaliz esnasında etanolün artmış olan eliminasyonunu dengelemek için infüzyon oranı mg/kg/saat(kronik alkoliklerde daha da fazla) yükseltilir. b- Folik veya Folinik asit: Formatın karbondioksit ve suya dönüşümünü arttırabilir. Önerilen doz; her 4 saatte bir iv 1mg/kg (50 mg a kadar verilebilir) Eliminasyonun Arttırılması: Hemodiyaliz hem metanolü (yarı ömrü 3-6 saat kadar azalır) ve hem de formatı hızla vücuttan uzaklaştırır. Diyaliz Endikasyonları Şiddetli metanol zehirlenmesi: a) Koma b) Nöbetler c) Yeni gelişen görme defekti (Metanol için değerli) d) Metanol zehirlenmesinin neden olduğu metabolik asidoz; Kan ph 7.15 ve/veya yeterli destek ve panzehir tedavisine rağmen dirençli metabolik asidoz. e) Serum anyon açığı> 24 mmol / L 2.Serum, metanol konsantrasyonu, a) Fomepizol tedavisi verilenlerde > 700 mg / L veya 21.8 mmol/l, b) Etanol tedavisi verilenlerde > 600 mg / L veya 18.7 mg/l c) Bir Alkol Dehidrogenaz (ADH) bloker yokluğunda > 500 mg / L veya 15,6 mg/l d) Metanol konsantrasyonu yokluğunda, osmolal / osmolar açık bilgilendirici olabilir. 3. Böbrek fonksiyonu bozukluğunda hemodiyaliz sonuçlarını optimize etmek için öneriler, 4. Metanol zehirlenmesi durumunda aralıklı hemodiyaliz tercih edilen yöntemdir. Ancak aralıklı hemodiyaliz imkanı mevcut değilse sürekli yöntemler kabul edilebilir alternatiflerdir. 5. Metanol zehirlenmesi olgularında hemodiyaliz sırasında ADH inhibitörleri ve folik asit uygulamaları devam etmelidir. 6. Metanol konsantrasyonu <200 mg/ L veya 6,2 mg/ L ve klinik düzelme gözlenir olduğunda hemodiyaliz sona erdirilebilir. 42
6 1. Stapczynski J, Cline D, Ma OJ, Meckler G, Tintinalli J, Yealy D. Tintinalli s Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide. 8 th ed. McGraw-Hill Professional; p Çevik AA. Alkollerle zehirlenme. Turkiye Klinikleri J Pharmacol-Special Topics 2003;1 (1): Livanov GA, Lodiagin AN, Lubsanova SV, Kovalenko AL, Batotsyrenov BV, Sergeev OA, et al. [Metabolic disturbances and ways of their pharmacological correction in acute poisoning with ethanol in patients with chronic alcoholism]. Zh Nevrol Psikhiatr Im S S Korsakova 2015;115(4 Vypusk 2 Addiktivnye rasstroistva): Coşkunol H, Altıntoprak E. [Genetics of alcoholism]. Klinik Psikiyatri Dergisi 1999;2(4): Baduroğlu E, Durak D. [The forensic medicine problems related with alcohol]. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2010;36(2): Özbakış Dengiz G. [Alcohols, alcohol dependence, treatment, alcohol intoxication]. Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2005;1(44): Prevost M, Sun Y, Servilla KS, Massie L, Glew RH, Tzamaloukas AH. Repeated intoxication presenting with azotemia, elevated serum osmolal gap, and metabolic acidosis with high anion gap: differential diagnosis, management, and prognosis. Int Urol Nephrol. 2012;44(1): KAYNAKLAR 8. Relja B, Höhn C, Bormann F, Seyboth K, Henrich D, Marzi I, et al. Acute alcohol intoxication reduces mortality, inflammatory responses and hepatic injury after haemorrhage and resuscitation in vivo. Br J Pharmacol 2012;165(4b): Spoerke N, Underwood S, Differding J, Van P, Sambasivan C, Shapiro D, et al. Effects of ethanol intoxication and gender on blood coagulation. J Trauma 2010;68(5): Evrenkaya TR, Atasoyu EM, Ünver S. [Elimination therapies in intoxications]. Official Journal of the Turkish Society of Nephrology 2003;12(4): Slaughter RJ, Mason RW, Beasley DM, Vale JA, Schep LJ. Isopropanol poisoning. Clin Toxicol (Phila) 2014;52(5): Thanacoody RH, Gilfillan C, Bradberry SM, Davies J, Jackson G, Vale AJ, et al. Management of poisoning with ethylene glycol and methanol in the UK: a prospective study conducted by the National Poisons Information Service (NPIS). Clin Toxicol (Phila) 2016;54(2): Salek T, Humpolicek P, Ponizil P. Metabolic disorders due to methanol poisoning. Biomed Pap Med Fac Univ Palacky Olomouc Czech Repub 2014;158(4): Jammalamadaka D, Raissi S. Ethylene glycol, methanol and isopropyl alcohol intoxication. Am J Med Sci 2010;339(3): Treichel JL, Henry MM, Skumatz CM, Eells JT, Burke JM. Formate, the toxic metabolite of methanol, in cultured ocular cells. Neurotoxicology 2003;24(6): Zakharova S, Pelclovaa D, Navratilab T, Belacekc J, Komarcc M, Eddlestond M, et al. Fomepizole versus ethanol in the treatment of acute methanol poisoning: comparison of clinical effectiveness in a mass poisoning outbreak. Clin Toxicol 2015;53(8): Rietjens SJ, de Lange DW, Meulenbelt J. Ethylene glycol or methanol intoxication: which antidote should be used, fomepizole or ethanol? Neth J Med 2014;72(2): Brent J. Fomepizole for ethylene glycol and methanol poisoning. N Engl J Med 2009;360(21): Megarbane B. Treatment of patients with ethylene glycol or methanol poisoning: focus on fomepizole. Open Access Emerg Med 2010;2: Wiles D, Tzeng J, Russell J, Casavant MJ. Comment on treatment methods for ethylene glycol intoxication. Neth J Med 2014;72(7): Rogaczewska A, Kobza-Sindlewska K, Krakowiak A, Piekarska-Wijatkowska A. [Acute alcohol poisonings among patients in toxicology unit, Nofer Institute of Occupational Medicine in the period of time ]. Przegl Lek 2014;71(9): Roberts DM, Yates C, Megarbane B, Winchester JF, Maclaren R, Gosselin S, et al. Recommendations for the role of extracorporeal treatments in the management of acute methanol poisoning: a systematic review and consensus statement. Crit Care Med 2015;43(2):
Alkol Zehirlenmeleri. Yrd. Doç. Dr. Mücahit KAPÇI ADÜ Tıp Fakültesi Acil Tıp AD
Alkol Zehirlenmeleri Yrd. Doç. Dr. Mücahit KAPÇI ADÜ Tıp Fakültesi Acil Tıp AD Alkol Zehirlenmeleri Yrd. Doç. Dr. Mücahit KAPÇI ADÜ Tıp Fakültesi Acil Tıp AD Giriş O Bilinç değişikliği ile gelen her hastanın
DetaylıMetanol ve Fomepizol. Doç. Dr. Selim Bozkurt Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD
Metanol ve Fomepizol Doç. Dr. Selim Bozkurt Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD Sağlık Bakanlığı; İstanbul'da 2015 Ekim ayında yaşanan metil alkol alımı ile ilgili acil servis
DetaylıMETİL ALKOL ZEHİRLENMESİ. Doç. Dr. Selim Bozkurt Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD
METİL ALKOL ZEHİRLENMESİ Doç. Dr. Selim Bozkurt Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD İstanbul'da Metil Alkol Terörü Sağlık Bakanlığı; İstanbul'da Ekim ayında yaşanan metil alkol
DetaylıEPİDEMİYOLOJİ ETANOL 08.07.2013
DR.İBRAHİM HALİL YASAK FIRAT ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP AD Toksik Alkoller(Terim) Metanol ve Etilen glikol En yaygın tüketilen Etanol ve İzopropanol Sınıflandırma Ana bileşik ve metabolit ETANOL Legal Dünyada
DetaylıALKOL ZEHİRLENMELERİ. Doç. Dr. Levent Avşaroğulları Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Kayseri
ALKOL ZEHİRLENMELERİ Doç. Dr. Levent Avşaroğulları Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Kayseri SUNU DÜZENİ BÖLÜM I ETANOL İZOPROPİL ALKOL BÖLÜM II METİL ALKOL ETİLEN GLİKOL BÖLÜM
DetaylıAlkol Aşırı Alımları 27.09.2012. Alkol Aşırı Alımları. Alkol Aşırı Alımları. Etanol. Etanol. Alkoller
Alkol Aşırı Alımları Alkol Aşırı Alımları AÜTF Acil Tıp Anabilim Dalı Arş.Gör.Dr.Engin ŞENAY 20.03.2012 Alkoller İzopropil alkol Etilenglikol Alkol Aşırı Alımları ETANOL Dünyada en sık kötüye kullanılan
DetaylıKimdir? Alkoller. Günlük yaşantımızdaki alkoller HİPOKRAT MÖ. 460-370. Doktor ne demektir? Doç Dr Özlem GÜNEYSEL Marmara Ü Acil Tıp AD
Kimdir? Alkoller Doç Dr Özlem GÜNEYSEL Marmara Ü Acil Tıp AD HİPOKRAT MÖ. 460-370 Doktor ne demektir? La. Öğretmen. Doktor, 1000 yıl önce, ilk üniversitelerin ortaya çıkmasıyla birlikte, akademik bir unvan
DetaylıMETANOL ZEHİRLENMESİNDE TANI VE TEDAVİ REHBERİ
METANOL ZEHİRLENMESİNDE TANI VE TEDAVİ REHBERİ Kaynaklar: Çeşitli solventler, boya çıkarıcı, vernik, teksir makinası sıvıları, antifreeze sıvıları, araba camı yıkama sıvıları, kolonya, ispirto. Renksiz,
DetaylıOlgular. Kan Gazı Değerlendirilmesi Sunum planı. AKG Endikasyonları
Sunum planı Olgularla Kan Gazı Değerlendirilmesi Dr. Ayhan ÖZHASENEKLER Acil Tıp Uzmanı Diyarbakır Devlet Hastanesi Neden Arteryel Kan Gazı ( AKG)? Değerlendirilen Parametreler Neler? Asit-Baz Dengesi
DetaylıMagnezyum (Mg ++ ) Hipermagnezemi MAGNEZYUM, KLOR VE FOSFOR METABOLİZMA BOZUKLUKLARI
Magnezyum (Mg ++ ) MAGNEZYUM, KLOR VE METABOLİZMA BOZUKLUKLARI Dr Ali Erhan NOKAY AÜTF Acil Tıp AD 2009 Büyük kısmı intraselüler yerleşimlidir Normal serum düzeyi: 1.5-2,5 meq/l Hücre içinde meydana gelen
DetaylıArter Kan Gazı Değerlendirmesi. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı
Arter Kan Gazı Değerlendirmesi Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Asit-Baz Dengesine Farklı Yaklaşımlar Seifter JL: N Engl
DetaylıALKOLİK KETOASİDOZ. Giriş. Epidemiyoloji. Patofizyoloji. Patofizyoloji. Patofizyoloji Dr.Günay YILDIZ
ALKOLİK KETOASİDOZ 06.07.2010 Dr.Günay YILDIZ Giriş Alkolik ketoasidoz (AKA),çoğunlukla alkol bağımlılarında ani alkol kesilmesini takiben ortaya çıkan derin anyon gapli bir metabolik asidoz tablosudur.
DetaylıZehirlenmelerde Diyaliz Uygulamaları. Dr. Ali Rıza ODABAŞ İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Zehirlenmelerde Diyaliz Uygulamaları Dr. Ali Rıza ODABAŞ İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Paracelsus (1493-1541) Grandfather of Toxicology "All things are poison and
DetaylıParasetamol ve Salisilat Zehirlenmeleri. Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad
Parasetamol ve Salisilat Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad Sunu planı Sunu hedefleri Olgu örnekleri Genel yaklaşım Spesifik tedavi yöntemleri Yatış taburculuk kriterleri
DetaylıMETİL ALKOL ZEHİRLENMESİ. 3. ACİL TIP OKULU (ATOK) ACİLDE KLİNİK TOKSİKOLOJİ 22-23 Haziran 2012 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi 20 Mayıs Amfisi İZMİR
METİL ALKOL ZEHİRLENMESİ 3. ACİL TIP OKULU (ATOK) ACİLDE KLİNİK TOKSİKOLOJİ 22-23 Haziran 2012 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi 20 Mayıs Amfisi İZMİR OLGU 1 2 yaşında kız çocuğu evde bulduğu cam temizleme
DetaylıDEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018
DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018 GİRİŞ Demir ilaçları anemi tedavisinde (özellikle gebelerde ve çocuklarda) En sık 6 yaş altı çocuklarda
DetaylıHipoglisemi-Hiperglisemi. Dr.SEMA YILDIZ TÜDOV Özel Diabet Hastanesi İstanbul
Hipoglisemi-Hiperglisemi Dr.SEMA YILDIZ TÜDOV Özel Diabet Hastanesi İstanbul Diabetin Acil Sorunları Hipoglisemi Diabetik Ketoz ( veya Ketoasidoz) Hiperosmolar Nonketotik Durum Laktik Asidoz Hipoglisemi
DetaylıOlgu Tartışması. Başvuru
Olgu Tartışması Doç. Dr. Yıldıray ÇETE Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Başvuru 26 yaşında erkek hasta 112 tarafından ve saat 11:30 da Bilinç değişikliği Travma öyküsü yok Gece
DetaylıGündemimiz Alkollerle intoksikasyonlar
Gündemimiz Alkollerle intoksikasyonlar Prof. Dr. R. Hakan Erbay Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Yüzlerce çeşiie, çok renkli, keyif verici içecek Accid Anal
DetaylıASETOMİNOFEN ZEHİRLENMELERİ UZ. DR. MEHMET YİĞİT SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ «
ASETOMİNOFEN ZEHİRLENMELERİ UZ. DR. MEHMET YİĞİT SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ HASEKİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ « Sunum planı Epidemiyoloji Farmakokinetik Klinik özellikler Tanı Tedavi Sonuç Epidemiyoloji
DetaylıOlgu sunumu. Sunu planı; - olgu. - epidemiyolji. - farmakoloji. - klinik
Sunu planı; - olgu Olgu sunumu Dr.murat BERBEROĞLU Akdeniz Üniversitesi Tıp fakültesi ACİL TIP ANABİLİM DALI 03.11.09 - epidemiyolji - farmakoloji - klinik - tanı - tedavi - algoritim 21 yaşında, bayan
DetaylıAlkollerle Zehirlenmeler
Kitap Bölümü DERMAN Alkollerle Zehirlenmeler Zeynep İslambay, Mehmet Üstündağ GİRİŞ: Herhangi bir alkol zehirleme potansiyeline sahiptir. Alkol zehirlenmelerini başlıca dört başlıkta toplayabiliriz. Etanol
DetaylıUzm.Dr. Sefer Burak AYDIN Şırnak Devlet Hastanesi
Uzm.Dr. Sefer Burak AYDIN Şırnak Devlet Hastanesi Kaynaklar ETANOL İNTOKSİKASYONU EPİDEMİYOLOJİ Etanol muhtemelen dünyada en çok kullanılan ve istismar edilen ksenobiyotiktir. Kullanımı, her yaştaki ergen,
DetaylıGiysilere bol miktarda bulaşmış olan metil alkolün deri yolu ile alınması da mümkündür.
METİL ALKOL Metil alkol (metanol) odun talasının distile edilmesi ile elde edilir. Endüstride boya inceltici, teksir makine sıvısı, antifriz, cam temizleyici gibi maddelerin yapımında kullanılır. Akut
DetaylıAlkol Aşırı Alımı OLGU 1 OLGU 3 OLGU 2 OLGU 4 TOKSİSİTE. Dr. Oğuz KÜÇÜKYILMAZ 06.10.2009. En sık sebep; etanol metanol izopropranolol etilen glikol
OLGU 1 Alkol Aşırı Alımı Dr. Oğuz KÜÇÜKYILMAZ 06.10.2009 19 yaş,bayan öğrenci Bilinç değişikliği, uyandırılamamış FM:Konfüze, soğuk terli, nistagmus(+) TA:90/50 mmhg Nb:130/dk LAB: Glikoz 72 mg/dl, Lökositoz
DetaylıALKOL VE HİDROKARBONLARLA ZEHİRLENMELER. Doç. Dr. Suat Zengin
ALKOL VE HİDROKARBONLARLA ZEHİRLENMELER Doç. Dr. Suat Zengin ALKOL Alkoller; karbon atomuna doğrudan bir -OH grubunun bağlı olduğu organik bileşiklere verilen genel ad. ETENOL İZOPROPANOL METANOL ETİLEN
DetaylıÖzgeçmiş: Özellik yok Alışkanlıklar: Alkol, sigara, madde kullanımı yok
Dr. Neşe ÇOLAK ORAY 21 yaşında 55 kg bayan hasta 3 saat önce 80 adet Parasetamol 500mg tablet Bulantı dışında ek yakınması yok Suicidal düşünce Özgeçmiş: Özellik yok Alışkanlıklar: Alkol, sigara, madde
DetaylıYrd.Doç.Dr. Erdal Balcan 1
VÜCUTTA ASİT-BAZ DENGESİ BOZUKLUKLARI ASİDOZ Kan ph ının ALKALOZ Kan ph ının ASİDOZLAR: Vücut ekstrasellüler sıvılarında H + artmasından ya da bazların azalmasından ileri gelir. Vücut normal ph ının (7.35-7.45)
DetaylıLevosimendanın farmakolojisi
Levosimendanın farmakolojisi Prof. Dr. Öner SÜZER Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji AbD 1 Konjestif kalp yetmezliği ve mortalite 2 Kaynak: BM Massie et al, Curr Opin Cardiol 1996
DetaylıMETİL ALKOL ZEHİRLENMESİ (METANOL, ODUN ALKOLÜ)
METİL ALKOL ZEHİRLENMESİ (METANOL, ODUN ALKOLÜ) METİL ALKOL - Odunun damıtılmasıyla elde edilir. - Sanayide ve denizcilikteki çözücülerde (solvent) kullanılır. - Birçok üründe bulunur: Boya kavlatıcılar,
Detaylı0,2-0,5 promil (20-50 mg/dl): Endişe, sıkılganlık ve sorumluluk duygusunu azalır; neşelenme hali oluşur. Reaksiyon zamanı uzar, hassas motor kontrol azalır, düşüncesiz davranışlar artar 0,5-1 promil (50-100
DetaylıArş.Gör.Dr. Ahmet UZUNDURUKAN
LİTYUM LİTYUM İNTOKSİKASYONU Arş.Gör.Dr. Ahmet UZUNDURUKAN Arş.Gör.Dr. Ahmet UZUNDURUKAN Giriş Farmakokinetik Patofizyoloji İntoksikasyon Tedavi Takip-Taburculuk GİRİŞ Lityum, bipolar bozukluk akut manide
DetaylıKan Gazı. Dr.Kenan Ahmet TÜRKDOĞAN Isparta Devlet Hastanesi. II. Isparta Acil Günleri Solunum Acilleri, 19 Ocak 2013 Isparta
Kan Gazı Dr.Kenan Ahmet TÜRKDOĞAN Isparta Devlet Hastanesi II. Isparta Acil Günleri Solunum Acilleri, 19 Ocak 2013 Isparta Normal Değerler ph 7.35-7.45 (ort. 7.40) ph 7.35 ise Asidoz 7.45 ise Alkaloz ph
DetaylıLABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU
LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) : Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak
Detaylıβ Bloker ve Kalsiyum Kanal Bloker Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad
β Bloker ve Kalsiyum Kanal Bloker Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad Sunu planı Sunu hedefleri Olgu örneği Genel yaklaşım Spesifik tedavi yöntemleri Yatış taburculuk
DetaylıADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği
ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal
DetaylıMİKSÖDEM. Yrd. Doç. Dr. Mücahit GÜNAYDIN Giresun Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı
MİKSÖDEM Yrd. Doç. Dr. Mücahit GÜNAYDIN Giresun Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Miksödem Koma(Miksödem Kriz) Tedavi edilmemiş ciddi hipotirodizmden kaynaklanan, çoklu organ ve metabolik
DetaylıSalisilat ile Zehirlenmeler. Dr. Kasım Öztürk
Salisilat ile Zehirlenmeler Dr. Kasım Öztürk Analjezik Antipiretik Antienflamatuar tablet/ kapsül/ likit formlar Ticari formlar Aspirin tablet (100 mg, 500 mg) Aspirin forte tablet (500 mg salisilat +
DetaylıAcil Serviste Sedasyon ve Analjezi
Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi Journal of Clinical and Analytical Medicine Acil Tıp El Kitabı Güçlü Aydın, Ümit Kaldırım Opioidler Analjezi bilinç değişikliği yaratmadan ağrının azaltılmasıdır. Akut
DetaylıAnksiyolitik, sedatif, hipnotik ilaçlar. Prof. Dr. Öner Süzer
Anksiyolitik, sedatif, hipnotik ilaçlar Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 1 2 2 1 Anksiyolitik, sedatif, hipnotik ilaçlar Anksiyete, kesin olarak tanımlanabilir bir uyarıya bağlanamayan, huzursuzluk,
DetaylıALKOL AŞIRI ALIMI TOKSİSİTE 15.03.2012 PLAN ETANOL ETANOL. En sık sebep; Patofizyoloji. Klinik. Tanı. Tedavi. En sık kullanılan ve suistimal edilendir
ALKOL AŞIRI ALIMI PLAN Patofizyoloji Doç Dr Seçgin SÖYÜNCÜ Akdeniz ÜTF Acil Tıp AD 1 2 TOKSİSİTE En sık sebep; etanol metanol izopropranolol etilen glikol En sık kullanılan ve suistimal edilendir Etanolün
DetaylıHEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ. Dr. Lale Sever
HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ Dr. Lale Sever Intradiyalitik Komplikasyonlar Sık Kalıcı morbidite Mortalite Hemodiyaliz Komplike bir işlem! Venöz basınç monitörü Hava detektörü
DetaylıBugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi
Hipertansiyon Tedavisi: Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi Hipertansiyon Sıklık Yolaçtığı sorunlar Nedenler Kan basıncı hedefleri Tedavi Dünyada Mortalite
DetaylıKurşun ile Zehirlenmeler
Kurşun ile Zehirlenmeler Dr. Müge Tecder-Ünal Başkent Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Klinik Toksikoloji Kursu, Nisan 2010, İzmir 15 aylık kız çocuk Şikayet: saçma yutma Öykü: 14.03.2010
DetaylıKurtarıcılar önceden eğitilmeli ve maruziyet alanına girmeden önce giydirilmelidir. Uygun ekipman yoksa
TTD - HAVA KİRLİLİĞİ GÖREV GRUBU SÜLFÜR DİOKSİT GAZI MARUZİYETİ HAKKINDA HEKİMLERE BİLGİ NOTU Sülfür dioksit gazına maruz kalan insanlar başka insanlar üzerinde sekonder bir risk oluşturmazlar. Ama deri
DetaylıKAN VE SIVI RESÜSİTASYO N -1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Dr.İlker GÜNDÜZ
KAN VE SIVI RESÜSİTASYO N -1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Dr.İlker GÜNDÜZ 03-11-2009 Doku hipoperfüzyonu ve organ hasarı oluşturan, intravasküler volüm kaybının ilk tedavisi
DetaylıIX. BÖLÜM KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011
ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 KRONİK HASTALIK ANEMİSİ IX. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU KRONİK HASTALIK ANEMİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU GİRİŞ VE TANIM Kronik
DetaylıASİD BAZ DENGESİ. Prof Dr Salim Çalışkan
ASİD BAZ DENGESİ Prof Dr Salim Çalışkan H + ve ph Normal kan [H + ] 40 nmol/l Tampon mekanizmalar ile dar limitlerde tutulur (±5) ph = - log [H + ] = - log [40±5] = 7.40 ± 0.05 ph için kritik limitler
DetaylıREVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Adem Aköl Sinan Özyavaş Hazırlama Komitesi Kalite Konseyi Başkanı Kalite Koordinatörü 1/5
DetaylıİLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU ASİT-BAZ DENGESİ VE KAN GAZI ANALİZİ
İLERİ KARDİYAK YAŞAM DESTEĞİ KURSU ASİT-BAZ DENGESİ VE KAN GAZI ANALİZİ AMAÇ: Katılımcıların bu sunumun sonunda kan gazı ve asit baz dengesi ile ilgili bilgilerini artırmaları amaçlanmıştır. HEDEFLER:
Detaylı16 yaş altı hastalarda viral grip/ soğuk algınlığı veya suçiçeği durumlarında hekime danışılmadan kullanılmamalıdır.
1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI DENCOL Jel Sprey 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Her 1 g jel, Etkin madde: Kolin salisilat içerir. Yardımcı maddeler: Sorbitol (%70) Karboksimetil selüloz sodyum 87.1 mg 70.0
DetaylıDR.YUSUF CAN YURT HİPONATREMİ 2014 REHBERİ
DR.YUSUF CAN YURT HİPONATREMİ 2014 REHBERİ HIPONATREMI NEDIR? Kan Na konsantrasyonunun
DetaylıYoğun Bakımda Nörolojik Resüsitasyon
Yoğun Bakımda Nörolojik Resüsitasyon Dr.Canan Aykut Bingöl Yeditepe Üniversite Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Kardiak Arrest 200 000-375 000 kardiak arrest/yıl (ABD) %20 spontan dolaşım sağlanıyor
DetaylıYrd. Doç. Dr. Murat Sarıtemur Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD 2014
Yrd. Doç. Dr. Murat Sarıtemur Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD 2014 Neden kan gazı analizi? Oksijenizasyon ve ventilasyonun değerlendirilmesi Asit-baz dengesini değerlendirmek ph / P a CO
DetaylıHİPERGLİSEMİK HİPEROSMOLAR DURUM. Yrd. Doç. Dr. Volkan ÜLKER Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı
HİPERGLİSEMİK HİPEROSMOLAR DURUM Yrd. Doç. Dr. Volkan ÜLKER Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı SUNUM PLANI Tanım Epidemiyoloji Patofizyoloji Klinik Özellikler (Öykü, Komorbidite,
DetaylıHasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır.
Doç. Dr. Onur POLAT Hasar Kontrol Cerrahisi 1992 yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır. Hasar Kontrol Cerrahisi İlk aşama; Kanama ve kirlenmenin
DetaylıHipoglisemi Tedavisi. Dr. Ömer Salt. Acil Tıp Uzmanı Yozgat/Türkiye
Hipoglisemi Tedavisi Dr. Ömer Salt Acil Tıp Uzmanı Yozgat/Türkiye Hipoglisemi sınıflaması Hafif hipoglisemi adrenerjik bulgular kan şekeri
Detaylıİlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri
İlaçların Etkilerini Değiştiren Faktörler, ve İlaç Etkileşimleri Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 10.03.2009
DetaylıVitaller ; Kan gazı;
48 yaşında bayan hasta 112 tarafından acil servise getiriliyor. Hasta evde koma halinde ve siyanotik olarak bulunmuş. Vitaller ; Kan basıncı: 70 mmhg Nabız: 100 /dk Ateş: 36,2 Baş-boyun: unikterik, siyanotik,
DetaylıAnestezi Uygulama II Bahar / Ders:9. Anestezi ve Emboliler
Anestezi Uygulama II 2017-2018 Bahar / Ders:9 Anestezi ve Emboliler Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI Emboli Nedir? Damarlarda dolaşan kan içerisine hava ya da yabancı cisim girişine bağlı olarak, dolaşımı engelleyen
DetaylıFibrinolytics
ANTİPLATELET İLAÇLAR Fibrinolytics Adezyon Aktivasyon (agonist bağlanma) Agregasyon Aktivasyon (şekil değişikliği) Antiplatelet İlaçlar Antiplatelet ilaçlar Asetilsalisilik asit (aspirin) P2Y12 antagonistleri
Detaylı[embeddoc url= /10/VÜCUT-SIVILARI.docx download= all viewer= microsoft ]
VÜCUT SIVILARI [embeddoc url= http://enfeksiyonhastaliklari.com/wp-content/uploads/2015 /10/VÜCUT-SIVILARI.docx download= all viewer= microsoft ] SODYUM ( Na+) Na+; Sodyum klor ile birlikte serumun en
DetaylıProf. Dr. Şahin ASLAN Atatürk Üniversitesi Acil Tıp AD
Prof. Dr. Şahin ASLAN Atatürk Üniversitesi Acil Tıp AD ph / P a CO 2 / P a O 2 / HCO 3 - / O 2 satürasyonu ph / P a CO 2 / P a O 2 / HCO 3 - / O 2 satürasyonu Oksijenizasyon ph / P a CO 2 / P a O 2 /
DetaylıAcil Serviste Hipertansif Hastaya Yaklaşım
Acil Serviste Hipertansif Hastaya Yaklaşım Doç. Dr. Sedat YANTURALI Dokuz Eylul Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı İzmir sedat.yanturali@deu.edu.tr 1 Sunu Planı Hipertansiyona genel bakış
DetaylıÇocukta Analjezik Antipiretik Kullanımı
Çocukta Analjezik Antipiretik Kullanımı Doç. Dr. Betül ULUKOL AKBULUT Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ateş Hipotalamik set-point in yükselmesi Çevre ısısının çok artması Ektodermal
DetaylıCRUSH SENDROMU ŞAKAYA GELMEZ. Atatürk Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Uzm. Dr. Alpaslan ÜNLÜ 2017
CRUSH SENDROMU ŞAKAYA GELMEZ Atatürk Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Uzm. Dr. Alpaslan ÜNLÜ 2017 CRUSH YARALANMA Ezilme sonucu oluşan direkt doku hasarıdır. CRUSH SENDROMU Kasın ezilmesi ve rabdomiyoliz
DetaylıGebelikte yeni gelişen Proteinüri ve Böbrek fonksiyon bozukluğu
Gebelikte yeni gelişen Proteinüri ve Böbrek fonksiyon bozukluğu Dr.Meltem Pekpak İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi 34.Ulusal Nefroloji, Hipertansiyon, Diyaliz ve Transplantasyon 18-22 Ekim,Antalya
DetaylıYatan hastalarda güncel diyabet tedavisi
Yatan hastalarda güncel diyabet tedavisi Doç. Dr. Mehmet Uzunlulu Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH İç Hastalıkları Kliniği Diyabet hastası neden yatar? Kontrolsüz diyabet HbA1c: %16 Metformin DPP-4 inhibitörü
DetaylıAsit Baz Dengesi Hedefler
KAN GAZI Hedefler asit-baz dengesini tanımlamakta kullanılan bazı temel terimler hangi bozukluğun mevcut olduğunu hızlıca belirleme uygun kompanzasyon var mı ayırıcı tanıyı yapmak Asit Baz Dengesi Tanımlar
DetaylıGEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI
GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI Gebelikte ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler Sodyum ve su retansiyonu Sistemik kan basıncında azalma Böbrek boyutunda artma ve toplayıcı sistemde dilatasyon Böbrek kan
DetaylıYrd. Doç. Dr. M. Akif DOKUZOĞLU Hatay MKÜ Tıp Fakültesi Acil Tıp AD. 19. Acil Tıp Kış Sempozyumu - Malatya
Yrd. Doç. Dr. M. Akif DOKUZOĞLU Hatay MKÜ Tıp Fakültesi Acil Tıp AD 19. Acil Tıp Kış Sempozyumu - Malatya Kan gazı analizi Vücutta bütün metabolik olaylar dar ph sınırları içinde gerçekleşir. Bu sınırlardan
DetaylıOpioid Zehirlenmesi Yrd. Doç. Dr. Murat DAŞ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Acil Tıp AD.
Opioid Zehirlenmesi Yrd. Doç. Dr. Murat DAŞ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Acil Tıp AD. 23.10.2017 KAPATOKS SEMPOZYUMU 2017 1 Tanımlama Opioid zehirlenmesi; Opioidlerin tetiklediği, solunum desteğine
DetaylıEngraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ
Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ Engraftman Sendromu Veno- Oklüzif Hastalık Engraftman Sendromu Hemşirelik İzlemi Vakamızda: KİT (+14)-
DetaylıRenal Replasman Tedavisi Altındaki Hastalarda Antimikrobiyal Kullanımı
Renal Replasman Tedavisi Altındaki Hastalarda Antimikrobiyal Kullanımı Dr. Özlem Kurt Azap Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD KLİMİK Ankara, 24 Şubat
DetaylıDisritmiler, Ölümcül Disritmiler ve Elektriksel Tedaviler
Disritmiler, Ölümcül Disritmiler ve Elektriksel Tedaviler Olgu 45 yaşında Hipertansiyon için Amlodipin 5 mg Sigara (+) Yoğun alkol kullanımı sonrası fenalık hissi Bilinci bulanık Tedavi? Aritmili Hastaya
Detaylıİnsülin Tedavisi ve Böbrek Hastalıkları. Dr Rahmi Yilmaz Hacettepe Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı
İnsülin Tedavisi ve Böbrek Hastalıkları Dr Rahmi Yilmaz Hacettepe Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı Glukoz Dengesi ve SDBH GFH 20 ml/dk nın altına indiğinde glukoz kontrolünde düzensizlikler baş göstermektedir.
DetaylıUzm. Dr. Müge GÜNALP ACİL TIP ANABİLİM DALI
Uzm. Dr. Müge GÜNALP ACİL TIP ANABİLİM DALI Bütün maddeler zehirdir. Zehirli olmayan madde yoktur. İlaçla zehir arasındaki farkı doz belirler. PARACELSUS (1493-1541) ZEHİR: Vücudun bir parçasına yada bir
DetaylıPULMONER HİPERTANSİYONUN. Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı
PULMONER HİPERTANSİYONUN YBÜ de TEDAVİSİ Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı YBÜ-pulmoner hipertansiyon PULMONER VENÖZ HİPERTANSİYON
DetaylıT.C SAĞLIK BAKANLIĞI MÜMİNE HATUN HASTANESİ
T.C SAĞLIK BAKANLIĞI MÜMİNE HATUN HASTANESİ DOK.NO: TA/122 YAY.TAR.: 24/10/2011 REV.TAR..01/10/2013 REV.NO:41 ZEHİRLENME VAKALARINDA GENEL YAKLAŞIM TALİMATI 1. AMAÇ Acil servise başvuran zehirlenme tanısıyla
DetaylıGÜÇSÜZLÜK VE ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI. Dr.Ramazan KÖYLÜ Acil Tıp Uzmanı Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi
GÜÇSÜZLÜK VE ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI Dr.Ramazan KÖYLÜ Acil Tıp Uzmanı Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Güçsüzlük: Kas gücü eksikliği Yorgunluk Baş dönmesi Halsizlik gibi klinik bulgularla kendisini
DetaylıKansız kişilerde görülebilecek belirtileri
Kansızlık (anemi) kandaki hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre kabul edilen değerlerin altında olmasıdır. Bu değerler erişkin erkeklerde 13.5 g/dl, kadınlarda 12 g/dl nin altı kabul edilir. Kansızlığın
DetaylıRENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ
RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden
Detaylı2x2=4 her koşulda doğru mudur? doğru yanıt hayır olabilir mi?
ÇOCUKLARDA İLAÇ KULLANIMINDA FARMAKOKİNETİK VE FARMAKODİNAMİK FARKLILIKLAR 17.12.2004 ANKARA Prof.Dr. Aydın Erenmemişoğlu ÇOCUKLARDA İLAÇ KULLANIMINDA FARMAKOKİNETİK VE 2x2=4 her koşulda doğru mudur? doğru
DetaylıKISA ÜRÜN BİLGİLERİ Pozoloji ve uygulama şekli Sadece berrak ve partikül içermeyen ampuller kullanılmalıdır.
KISA ÜRÜN BİLGİLERİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI SERUM FİZYOLOJİK İZOTONİK % 0.9 10 ml Ampul 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin madde: Sodyum klorür 9 mg/ml Yardımcı maddeler: Yardımcı maddeler için
DetaylıÜRÜN BİLGİSİ. CLAVOMED FORTE 250 mg / 62,5 mg Oral Süspansiyon Hazırlamak İçin Kuru Toz
1. ÜRÜN ADI ÜRÜN BİLGİSİ CLAVOMED FORTE 250 mg / 62,5 mg Oral Süspansiyon Hazırlamak İçin Kuru Toz 2. BİLEŞİM Etkin madde: Her 5 ml de; Amoksisilin Klavulanik asit 250.00 mg 62.5 mg 3. TERAPÖTİK ENDİKASYONLAR
DetaylıBÖBREK YETMEZLİĞİ TANI VE TEDAVİ SEÇENEKLERİ DR MÜMTAZ YILMAZ EÜTF İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ BİLİM DALI
BÖBREK YETMEZLİĞİ TANI VE TEDAVİ SEÇENEKLERİ DR MÜMTAZ YILMAZ EÜTF İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ BİLİM DALI Kronik böbrek hastalığı-tanım Glomerül filtrasyon hızında (GFH=GFR) azalma olsun veya olmasın, böbrekte
Detaylı47 yaşında erkek hasta YBÜ e KOAH+ Tip 2 solunum yetmezliği nedeni ile yatırılıyor.
47 yaşında erkek hasta YBÜ e KOAH+ Tip 2 solunum yetmezliği nedeni ile yatırılıyor. Entübe edilen hastaya SVK+ arter katateri takılarak hemodinamik olarak monitorize ediliyor. Ekstübe edilen hasta NIMV
DetaylıYüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı
Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Çalışan açısından, yüksekte güvenle çalışabilirliği belirleyen etkenler:
DetaylıErcefuryl Oral Süspansiyon
Ercefuryl Oral Süspansiyon FORMÜLÜ Bir ölçekte (5 ml): Nifuroksazid 200 mg (Nipajin M, şeker, alkol ve portakal aroması içerir.) FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ Farmakodinamik Özellikleri: Bir nitrofuran türevi
DetaylıEpilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün;
Epilepsi bir kişinin tekrar tekrar epileptik nöbetler geçirmesi ile niteli bir klinik durum yada sendromdur. Epileptik nöbet beyinde zaman zaman ortaya çıkan anormal elektriksel boşalımların sonucu olarak
DetaylıDEHİDRE KÖPEKLERDE BİKARBONATLI SODYUM KLORÜR SOLÜSYONUNUN HEMATOLOJİK VE BİYOKİMYASAL PARAMETRELERE ETKİSİ
T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI VİH-YL 2007 0002 DEHİDRE KÖPEKLERDE BİKARBONATLI SODYUM KLORÜR SOLÜSYONUNUN HEMATOLOJİK VE BİYOKİMYASAL PARAMETRELERE
DetaylıKISA ÜRÜN BİLGİSİ. Beyaz, kokusuz, yuvarlak, hafif bombeli, bir yüzü ortadan çentikli tabletler.
KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1- BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI DİFİLİN SİMPLE TABLET 400 mg 2- KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİMİ Her bir tablet; 400 mg Dihidroksipropilteofilin içermektedir. Yardımcı maddeler için, Bkz.
DetaylıHepatik Ensefalopati. Prof. Dr. Ömer Şentürk
Hepatik Ensefalopati Prof. Dr. Ömer Şentürk Hepatik Ensefalopati : Terminoloji Tip A Akut karaciğer yetmezliği ile birlikte Tip B Porto-sistemik Bypass ile birlikte (intrensek hepatosellüler yetmezlik
DetaylıANAFLAKSİ. Uzm. Dr. Alpay TUNCAR KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ
ANAFLAKSİ Uzm. Dr. Alpay TUNCAR KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ Hayatı tehdit eden birçok hastalığın ilk tanı ve tedavisi Acil Servis te yapılıyor Anafilaksi gibi, bu hastalıkları içeren kılavuzlar diğer kliniklerce
DetaylıASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK
ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM Dünya genelinde 300 milyon kişiyi etkilediği düşünülmekte Gelişmiş ülkelerde artan prevalansa sahip Hasta veya toplum açısından yüksek maliyetli bir hastalık
DetaylıYOĞUN BAKIMDA KARDİYAK RESUSİTASYON. Doç.Dr.Hakan Tezcan
YOĞUN BAKIMDA KARDİYAK RESUSİTASYON Doç.Dr.Hakan Tezcan Kardiyopulmoner Resusitasyon 2005 American Heart Association guidelines for CPR and emergency cardiovascular care European Resuscitation Council
DetaylıAKUT ADRENAL YETMEZLĐK TEDAVĐ PROTOKOLÜ
AKUT ADRENAL YETMEZLĐK TEDAVĐ PROTOKOLÜ GĐRĐŞ Aşağıdaki hastalarda adrenal kriz olabileceği düşünülmelidir. Bilinen primer adrenal yetmezliği olanlar Hipopituitarizm (herhangi bir hipofizer hormon eksikliği)
DetaylıTerapötik İlaç Düzeylerinin İzlenmesi
Terapötik İlaç İzlemi ve İlaç Dozu Hesaplama Prof. Dr. Öner Süzer Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı www.onersuzer.com Son güncelleme: 10.03.2009 Terapötik İlaç Düzeylerinin
DetaylıAdrenal yetmezlik var mı? Kortikosteroid verelim mi? Prof.Dr.Bilgin CÖMERT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım BD
Adrenal yetmezlik var mı? Kortikosteroid verelim mi? Prof.Dr.Bilgin CÖMERT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Yoğun Bakım BD Adrenal Yetmezlik Yapısal hasar Hipotalamus Hipofiz Adrenal
DetaylıPEDİATRİDE GÜNCEL DİYABET TEDAVİSİ. Dr. Ömer Tarım
PEDİATRİDE GÜNCEL DİYABET TEDAVİSİ Dr. Ömer Tarım PLAN Tanı Hipoglisemi Enfeksiyon sırasında yönetim Ketoasidoz Yenilikler DİYABETLİ HASTADA YANLıŞ TANıLAR Üriner enfeksiyon ÜSYE Enurezis nokturna Ensefalit
Detaylı