Ahmet Cemal RUHİ Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi

Transkript

1 Önalım Davaları

2

3 Ahmet Cemal RUHİ Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi ÖNALIM DAVALARI Ankara 2010

4 Önalım Davaları Ahmet Cemal RUHİ Hukuk Kitapları Dizisi: 1025 ISBN Birinci Baskı: Haziran Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. Bu kitabın her türlü yayın hakkı Seçkin Yayımcılık San. ve Tic. A.Ş. ye aittir. Yayınevinin yazılı izni olmadan, tanıtım amaçlı toplam bir sayfayı geçmeyecek alıntılar hariç olmak üzere, hiçbir şekilde kitabın tümü veya bir kısmı herhangi bir ortamda yayımlanamaz ve çoğaltılamaz. Sayfa Tasarımı: Emre Kızmaz Kapak Tasarımı: İsmail Çam Yayın ve Dağıtım: Merkez: Seçkin Yayıncılık, Sağlık Sokak No: Sıhhiye, ANKARA Tel: (0 312) (Pbx), Faks: (0 312) Şube: Ankara Adliye Sarayı K Blok Zemin Kat Sıhhiye, ANKARA Tel: (0-312) Şube: Strazburg Cd. No: 23 Sıhhiye, ANKARA Tel: (0-312) Şube: Abidei Hürriyet Caddesi 179/E (Şişli Ceza Adliyesi Altı) Şişli- İSTANBUL Tel: (0-212) Web Adresi: E posta: yayin@seckin.com.tr Baskı: Seçkin Yayıncılık, Tel: (0 312)

5 Seçkin Yayınevinden Sayın Avukat MUTLU DİNÇ Hanımefendiye,

6

7 Önsöz İmkânlar ölçüsünde hazırlamış olduğum bu eserin bütün insanlara faydalı olması en büyük dileğimdir. Hata insana mahsustur. Affetmek ve yol göstermek ise büyüklüktür. Bu çerçevede değerli hocalarımın, meslektaşlarımın ve hukukçuların, görüş ve tenkitlerini tarafıma bildirmeleri, bu konu hakkında ellerinde bulunan her türlü dokümandan bir nüsha fotokopiyi Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi 24078/Erzincan adresine göndermeleri beni mutlu edecek, bundan sonraki çalışmalara ışık tutacaktır. Bu eser, uygulamacıların konu hakkındaki son içtihatlara kolayca ulaşmasını sağlamak amacı ile hazırlanmıştır. Bu eser, tarih ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (Resmi Gazete , Sayı 24607) hükümleri dikkate alınarak hazırlanmıştır. Kanununun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle Yargıtay ın emsal içtihatları ile 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun kabulünden önce verilmiş fakat emsal niteliğini muhafaza eden içtihatlar da bu esere alınmıştır. Bu eser, ağırlıklı olarak son yıllarda verilen içtihatlardan oluşmaktadır. İçtihatlarından yararlandığım Yargıtay 6. Hukuk Dairesi Başkanı Sayın A. Nazım KAYNAK a ve daire üyeleri Erdoğan KABAKÇI ya, Canan ÇÖKE ye, Yılmaz İĞREK e, Mustafa AYSAL a, Aysel KOÇAK a, Beyhan AZMAN a, tetkik hakimlerine ve dairedeki tüm çalışanlara, hazırlamış olduğum bu esere çeşitli şekillerde katkıda bulunan Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cem BAYGIN a, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Oğuz CANER e, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Hayrunnisa ÖZDEMİR e, Almanca eserleri Türkçe ye tercüme eden Volkan DEMİRBAĞ a, kitabın son tashihini yapan Seçkin Yayınevinden Avukat Mutlu DİNÇ e, kapak tasarımını yapan İsmail ÇAM a, sayfa tasarımını yapan Emre Kızmaz a, yaptığım bilimsel çalışmalara bana destek olan sevgili eşim Canan RUHİ ye, ayrıca bu eserin yazımı esnasında yararlandığım bütün müelliflere en derin sevgilerim ile sonsuz saygılar sunarım. Erzincan, 01 Mayıs 2010 Yrd. Doç. Dr. Ahmet Cemal RUHİ İrtibat için GSM

8

9 İçindekiler Önsöz ÖNALIM DAVALARI I. GENEL OLARAK A. Mülkiyet Paylı Mülkiyet Elbirliği Mülkiyeti B. Taşınmaz Mülkiyetinin Kanundan Doğan Kısıtlamaları Kanundan Doğan Önalım Hakkı Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkı İçtihatlar...16 II. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME A. Görev B. Yetki İçtihatlar...69 III. TARAF VE DAVA EHLİYETİ A. Taraf ve Dava Ehliyeti B. Elbirliği Şeklinde Malik Olanların Dava Ehliyeti C. Davada Taraf Değişikliği D. Önalım Hakkından Eşit Yararlanma İçtihatlar...94 IV. ÖNALIM DAVASI İLE İLGİLİ SÜRELER Açıklamalar İçtihatlar V. ÖNALIM DAVALARINDA MUVAZAA A. İşlemde Muvazaa B. Bedelde Muvazaa İçtihatlar VI. ÖNALIM BEDELİ Açıklamalar İçtihatlar VII. ÖNALIM HAKKININ KULLANILAMAYACAĞI HALLER A. Taşınmaz Mülkiyetinin Kanuni Sınırlamaları B. Paydaşa Yapılan Satışların Önalım Hakkına Etkisi C. Tapusuz Taşınmazlarda Pay Satışının Önalım Hakkına Etkisi D. Feragatin Önalım Hakkına Etkisi E. Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesinin Önalım Hakkına Etkisi

10 10 Önalım Davaları F. Trampanın Önalım Hakkına Etkisi G. Bağışlamanın Önalım Hakkına Etkisi H. Kat Mülkiyeti Kanununa Tabi Taşınmaz Satışlarının Önalım Hakkına Etkisi İ. Kamulaştırılan Taşınmazların Önalım Hakkına Etkisi J. Taşınmazdaki Payın Bir Şirketi Sermaye Olarak Konulması Durumunun Önalım Hakkına Etkisi K. Cebri İcra Yolu ile Yapılan Satışların Önalım Hakkına Etkisi L. Fiili Taksim Hususunda Yapılan Anlaşmanın Önalım Hakkına Etkisi M. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Önalım Hakkına Etkisi N. Özel Kanunlardaki Düzenlemelerin Önalım Hakkına Etkisi İçtihatlar VIII. USUL İLE İLGİLİ KONULAR A. Genel Bilgiler B. Davanın Açılması C. Taraf Teşkili D. Mahkemenin Görev ve Yetkisinin Belirlenmesi E. Davacının Dava Hakkına Sahip Olması F. Davaya Katılma İstemi G. Davanın Süresinde Açılması H. Önsorunların Çözümünün Beklenmesi İ. Delillerin Toplanması J. Davaların Ayrılması veya Birleştirilmesi K. Önalım Bedelinin Depo Ettirilmesi L. Karar İçtihatlar IX. YARGILAMA GİDERLERİ A. Yargılama Giderleri Yargılama Harçları Yargılama Masrafları Vekâlet Ücreti B. Yargılama Giderlerinin Yükleneceği Taraf Beyanda Bulunmadan Dava Açılması Halinde Yargılama Giderleri Beyanda Bulunduktan Sonra Dava Açılması Halinde Yargılama Giderleri Feragat Halinde Yargılama Giderleri Bedelde Muvazaa İddiası Bulunması Halinde Yargılama Giderleri İçtihatlar X. KARAR Açıklamalar İçtihatlar XI. KANUN YOLLARI Açıklamalar İçtihatlar...684

11 İçindekiler 11 XII. İSVİÇRE ÖZEL HUKUKUNDA ÖNALIM HAKKI İLE İLGİLİ DÜZENLEME ALIM DAVALARI I. YASAL DÜZENLEME II. GENEL BİLGİ III. TAPU SİCİLİNE ŞERH VERİLMESİ IV. ALIM DAVASINDA TARAFLAR VE HUSUMET V. ALIM HAKKININ KULLANILMASI VI. BEDELİN DEPO EDİLMESİ İçtihatlar GERİ ALIM DAVALARI I. YASAL DÜZENLEME II. GENEL BİLGİ III. TAPUYA ŞERH VERİLMESİ IV. BEDELİN DEPO EDİLMESİ V. GERİ ALIM HAKKININ KULLANILMASI VI. DAVANIN TARAFLARI VE HUSUMET İçtihatlar Kaynakça Kavramlar Dizini