İskelet kasının fonksiyonel özellikleri, kas lif tipleri. Kas duyu organları ve hareketin kontrolü. Doç.Dr. Mitat KOZ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İskelet kasının fonksiyonel özellikleri, kas lif tipleri. Kas duyu organları ve hareketin kontrolü. Doç.Dr. Mitat KOZ"

Transkript

1 İskelet kasının fonksiyonel özellikleri, kas lif tipleri. Kas duyu organları ve hareketin kontrolü. Doç.Dr. Mitat KOZ

2 Kas Tipleri Düz kas Kalp kası İskelet kası-istemli kas-çizgili kas

3 İskelet Kası İskelete tutunurlar-iskelet kası. Mikroskopta açık ve koyu görünen bölgeleri vardır-enine çizgilenme. İstemli çalışırlar-istemli kaslar.

4 Kas tonusu Kas kasılması ile oluşan gerim. Kaslar dinlenim halinde kısmen kasılı durumdadırlar, bu kası kasılmaya hazır tutmak içindir.

5 İskelet kasının hücresel organizasyonu ve yapısı kas lifi Kas hücresi= kas lifi Uzun, silindirik ve birden fazla çekirdek Kas hücresi uzunluğu; ortalama 3 cm fakat 30 cm-0.1 cm kadar değişebilir.

6

7

8 İskelet kasının hücresel organizasyonu ve yapısı myofibril-myoflament Kas lifleri myofibril adı verilen daha küçük lifler içerir, Myofibrillerde myoflament adı verilen ince ve kalın uzantılardan oluşur.

9 İskelet kasının hücresel organizasyonu ve yapısı myoflament Myoflamentler kasılabilir proteinlerden oluşmuştur. Bunlar; Myozin, Aktin, Tropomyozin Troponin: Troponin I, Troponin T, Troponin C

10 I bandı açık renklidir ve ince flamentlerden oluşmuştur. İnce flamentler aktin, troponin ve tropomyozin kompleksinden oluşur. A bandı daha koyu görünür ve kalın flamentlerden oluşmuştur. Kalın flamentler myozin den oluşmuştur. H bandı A bandının ortasındadır. I,A ve H bantları

11 Z ve M çizgileri I bandı Z çizgisi ile ikiye bölünmüştür. A bandı ise M çizgisi ile ikiye bölünmüştür.

12 Sarkomer İki Z çizgisi arasında kalan bölüme sarkomer denir. Sarkomer kastaki en küçük kasılma birimidir.

13

14 Sarkotübüler Sistem Kas lifinin çevresi vezikül ve tübülleri andıran membranöz yapılar ile sarılmıştır. Buna sarkotübüler sistem denir. Sarkoplazmik retikulum Transvers tüpler(t tüpleri) ile sarkoplazmik retikulumdan oluşmuştur.

15

16 Bir bütün olarak kasın oluşumu Myofibriller birleşerek fibrili (kas lifini) oluşturur. Her bir kas lifi sarkolemmanın üzerindeki konnektif doku katmanı (endomisyum) ile sarılıdır.

17 Bir bütün olarak kasın oluşumu Kas lifleri bir araya gelerek fasikülleri oluşturur. Fasiküller perimisyum olarak adlandırılan konnektif doku katmanı ile sarılıdır. Fasiküller bir araya gelerek kasın tamamını oluştururlar. Tüm kas epimisyum olarak adlandırılan konnektif doku katmanı ile sarılıdır ki buna fasia denir.

18

19 Sinir kas bağlantısı motor ünite Her bir kas lifi bir motor sinir ucu ile bağlantılı olmak zorundadır. Bir motor nöron ve onun innerve ettiği kas lifleri beraberce motor ünite olarak isimlendirilir. Bir motor sinir lifi aynı anda çok sayıda kas lifini uyarabilir. İnsanlarda bir motor ünite 6-30 kas lifinden oluştuğu gibi (göz kasları), 1000 den fazla kas lifinden de oluşur (güçlü bacak kasları).

20 Sinir-kas bağlantısı Kasa gelen akson myelin kılıfını kaybederek terminal dallara ayrılır. Terminal dallarda sinirden kasa uyarı iletimini sağlayan transmitter olan asetil kolin vezikülleri bulunur. Çıplak sinir uçları kas hücre zarında bulunan ve motor son plak adı verilen kalınlaşmış bölüme yerleşir. Bir bütün olarak bu yapıya nöromusküler bağlantı, veya sinir kas bağlantısı denir.

21 Kas kasılması

22

23

24

25 Kas kasılması Kas kasılmasında aktin ile myozin flamentlerinin etkileşimi ile aktin flamentleri ortaya doğru çekilir ve kasın boyu kısalır. Aktin ile myozin arasında aktomyozin köprücükleri kurulur.

26 Kayan flamentler teorisi Kas kasılması I bandının A abandı arasında diğer bir deyişle ince flamentlerin kalın flamentler arasına girerek/kayarak olduğu şeklinde açıklanır. Buna kas kasılmasında kayan flamentler teorisi denir.

27 Kayan flamentler teorisi Dinlenimde myozin ile aktin arasında herhangi bir etkileşim yoktur. Kasa uyarı gelmesiyle hücre içine kalsiyum girişi artar. Kalsiyum troponin C ile birleşir ve aktin üzerinde troponin tropopmyozin kompleksinin kapattığı etkin noktalar açılır. Myozin başları aktine bağlanır, akto-myozin çapraz köprüleri kurulur.

28 Kayan flamentler teorisi Myozin başındaki ATP az enzimi ATP yi parçalar, açığa çıkan enerji myozin başlarında bükülmeye yol açar (power stroke) ve ince flamentler ortaya çekilir. ATP yeniden sentezlenir ve myozin başı yeni bir etkin noktaya bağlanır ve kıvrılır. Gevşeme sürecinde ise, hücre içindeki kalsiyum aktif transport ile sarkoplazmik retikuluma geri pompalanır, Ca-Mg ATP az enzimi bu olayı düzenler (ATP harcanır). Ca SR dan terminal sisternalara difüze olur ve bir sonraki aksiyon potansiyeline kadar orada depolanır. Etkin noktalar kapanır, çapraz köprücükler çözülür ve kas gevşer.

29 Her bir bağlanma, kırılma ayrılma olayı sırasında kasın boyu % 1 oranında kısalır. Her bir kalın flament yaklaşık 500 adet myozin başı içerir. Hızlı bir kasılmada myozin başları saniyede yaklaşık beş kez aynı süreci tekrarlamaktadır.

30 Kas kasılma çeşitleri A-İzotonik kasılma B-Eksentrik kasılma C-İzometrik kasılma D-İzokinetik kasılma

31 İzometrik kasılma Statik kasılma Kasın boyu sabittir gerimi/tonusu artar Örnek; ayakta dik durmamızı sağlayan kasların kasılması.

32 İzotonik kasılma Dinamik bir kasılma şeklidir, Kasın gerimi sabittir, boyu kısalır (iso=aynı, tonus=tonus/gerim) Mekanik bir iş yapılır.

33 İzokinetik kasılma Dinamik bir kasılma şeklidir. Kasılma hızı sabittir, ancak oluşan direnç değişkendir. Eklemin farklı hareket açılarında farklı kasılma kuvvetleri oluşur. Örneğin;yüzmede yapılan suyun içinde kulaçlama hareketi.

34 Eksentrik kasılma Kasın gerimi sabittir, ancak izotonik kasılmanın tersine kasın boyunun uzadığı kasılma şeklidir. Bu kasılma şeklinde negatif bir iş yapılır.

35 Kas lif tipleri İskelet kasları farklı metabolik ve fonksiyonel özelliklere sahip kas liflerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Kasların hepsi aerobik ve anaerobik metabolizma özelliklerine sahip olsalar da bazı kas lifleri ve o liflerin bulunduğu kaslarda metabolik özelliklerin birisi daha gelişmiştir (aerobik yada anaerobik).

36 Kas lif tipleri Bu nedenle; Aerobik metaboklik özelliği yüksek liflere Tip I, kırmızı yada yavaş kasılan kas lifleri, Anaerobik metabolik özellikleri yüksek olan liflere de Tip II, beyaz yada hızlı kasılan kas lifleri denir. Tip II kendi içerisinde Tip II a ve Tip II b olarak iki gruba ayrılmaktadır.

37 Kas liflerinin yapısal ve fonksiyonel özellikleri Özellik Tip I Tip II a Tip II b Motor nöron hacmi küçük büyük Büyük Motor nöron uyarı eşiği düşük yüksek Yüksek Sinir ileti hızı Yavaş hızlı Hızlı Kas lif çapı küçük büyük Büyük SR gelişmişliği az çok Çok Mitokondri yoğunluğu yüksek yüksek Az Kapiller yoğunlu yüksek orta Az Myoglobin sayısı yüksek Orta Az

38 Kas liflerinin yapısal ve fonksiyonel özellikleri Özellik Tip I Tip II a Tip II b Kreatin fosfat deposu az Çok Çok Glikojen deposu az Çok Çok Tyrigliserit deposu Çok Orta Az Myozin ATP az aktiv. Düşük Yüksek Yüksek Glikolitik enzim aktiv. Düşük Yüksek Yüksek Oksidatif enzim aktiv. Yüksek Yüksek Düşük Kasılma süresi Yavaş Hızlı Hızlı Gevşeme süresi Yavaş Hızlı Hızlı Kuvvet üretimi Düşük Yüksek Yüksek Enerji verimi Yüksek Az Az Yorgunluk direnci Yüksek Az Az

39 Quadriseps kasındaki Tip I ve Tip II lif oranları Tip II Tip I Maratoncular Yüzücüler Ortalama birey Halterciler Sürat koşucuları Atlayıcılar 63 37

40 Fatigue by Fiber Type

41 Muscle Twitch Characteristics frontalis/orbicularis oculi (15% ST) first dorsal interosseous (57% ST) soleus (80% ST) extensor digitorum brevis (60% ST)

42

43 Lif tipleri ve performans Tip I liflerin oranının artması oksijen kullanım kapasitesini diğer bir deyişle aerobik güç ve dayanıklılığı artırır. Tip II liflerinin oranının artması ile anaerobik güç ve dayanıklılığı artırır. Güç ve sürat gerektiren sporlarda Tip II liflerin fazlalığı, dayanıklılık gerektiren sporlarda ise Tip I liflerinin fazlalığı avantajdır.

44 Antrenmanlarla liflerin oranı değişir mi? Liflerin oranları artmaz, yapılan antrenmana göre kapasiteleri artırılır. Liflerin oranı doğuştan genetik olarak belirlenir.

45 İstemli kas kasılmalarının oluşması-1 İstemli kas kasılmalarının oluşması ile ilgili ilk aktivite beyindeki motor kortex denilen bölgede başlar. Burada oluşan istemli hareket sinyalleri kortekse yardımcı beyin bölgelerine gönderilir, buralarda hareketin kaba taslak şekli oluşur. Hareket planları ile ilgili kabataslak bilgi serebellum ve bazal ganglionlara gönderilir ve oralarda iyice şekillendirilir, zamansal ve uzaysal kesinlik kazandırılır.

46 İstemli kas kasılmalarının oluşması-2 Serebellum ve bazal ganglionlardan gelen kesin ve prograglanmış bilgi tekrar motor kortekse gönderilir. Motor korteks hareket planına son şeklini verir. Hareket emri korteksten spinal ayar için spinal nöronlara ve son olarak ta iskelet aksına ulaştırılır. Kas reseptörlerinden gelen fidbek cevaplar eğer gerekiyorsa motor hareketlerin düzenlenmesi için kullanılır.

47 Kas kasılmalarının kontrolü kas reseptörleri Kasın motor fonksiyonları kas iğciği ve golgi tendon organı aracılığı ile refleks olarak düzenlenir. Kas iğciği ve golgi tendon organı kas resptörleridir.

48 Kas iğcikleri Kas lifleri arasında bulunurlar, Kas liflerine paralel bağlantılı konumda bulunurlar, Kasın boyu ve boyundaki değişmelerin hızı hakkında sinir sitemine bilgi gönderirler. Kasın boyunun ani ve hızlı bir şekilde uzamasına karşı duyarlıdırlar. Çalıştıklarında kası kasılmaya sevkederler.

49 Tendona vurulmasıyla kasın aniden gerilmesi ve kas iğciğinin uyarılması Kas iğciğinde oluşan uyarıların medülla spinalise taşınması Bu uyarıların kasa iletilmesi Medülla spinalisteki refleks değerlendirme ile aynı kasın motor nöronunun uyarılması Kasın refleks olarak kasılması

50 Golgi tendon organları Kas tendonları içine yerleşmişlerdir, Kasın gerimi ve gerimindeki değişmenin hızı hakkında sinir sistemine bilgi taşırlar. Uyarıldıklarında kasın çalışmasını inhibe ederek aşırı kas kasılmasını önlerler.

51 Kasılma kuvvetinin tedrici artışı.. Kas kasılması ile oluşan kuvvetin artışı kasılmaya katılan motor ünite sayısına ve gelen uyarıların sıklığına bağlıdır. Motor ünite sumasyonu Dalga sumasyonu Kas kasılması sırasında motor ünite sumasyonu ve dalga sumasyonu birlikte oluşur.

52 Increase of Force Output by Increasing Motor Unit Recruitment Unit B is recruited at higher frequency

53 Kasın mekanik özellikleri Kasın; % 50 fibril, % mitokondri % 5 sarkoplazmik retikulum % bağ dokusu:sarkolemma ve fasya Bağ dokusu kas liflerine göre paralel ve seri olarak düzenlenmiştir.

54 Kasın mekanik özellikleri Kas kasılmasında 3 komponentin işbirliği gereklidir; Myofibriller Paralel elastik komponenet:kas dinlenimde gerildiğinde flamentler dirençsiz olarak gerilir, paralel elastik komponent ise bu gerilmeye karşı koyar ve kasta bir direnç ortaya çıkar Seri elastik komponent:kas kasıldığında myofibriller kasılır, ancak serti elastik komponent kasılmaz ve gerilir.

55 Kas uzunluğu ile gerilimi arasındaki ilişki Total gerilim= aktif gerilim(kasılma ile oluşan gerilim) + istirahat gerilim. Aktif gerim sarkomerin kasılmaya başlangıç uzunluğuna bağlıdır. En yüksek aktif gerimi iskelet kası istirahat uzunluğunda üretir. İstirahat uzunluğundan daha uzun olması flamentleri birbirinden ayırarak, daha kısa olması ise flamentlerin üst üste gelmesine neden olarak çağraz köprücük sayını sonuçta da aktif gerimi azaltır.

KAS FİZYOLOJİSİ-1. Doç.Dr. Mitat KOZ

KAS FİZYOLOJİSİ-1. Doç.Dr. Mitat KOZ KAS FİZYOLOJİSİ-1 Doç.Dr. Mitat KOZ Kas dokusunun genel özellikleri Hareket Postürün sağlanması Isı üretimi Kasların ortak özellikleri... Kontraktilite-kasılabilme Eksitabilite-uyarılabilme Estensibilite-uzayabilme-gerilebilme

Detaylı

KAS SİSTEMİ VE KAS FİZYOLOJİSİ. Doç.Dr. Mitat KOZ

KAS SİSTEMİ VE KAS FİZYOLOJİSİ. Doç.Dr. Mitat KOZ KAS SİSTEMİ VE KAS FİZYOLOJİSİ Doç.Dr. Mitat KOZ Kas Tipleri Düz kas Kalp kası İskelet kası-istemli kas-çizgili kas Kas dokusunun genel özellikleri Hareket Postürün sağlanması Isı üretimi Kasların ortak

Detaylı

lamlığı, rler; ligamentler(bağlar lar) ve kaslar

lamlığı, rler; ligamentler(bağlar lar) ve kaslar Eklemin Stabilitesi, Sağlaml lamlığı, Eklem Hareketlerini Kısıtlayan Faktörler rler; Bir eklemin stabilitesi 3 önemli faktöre bağlıdır; Eklem Yüzeyi, ligamentler(bağlar lar) ve kaslar Eklem Yüzeyi: Eklem

Detaylı

KAS VE HAREKET FİZYOLOJİSİ

KAS VE HAREKET FİZYOLOJİSİ KAS VE HAREKET FİZYOLOJİSİ KAS DOKUSU TİPLERİ İSKELET KASI İskelet Kasının Yapısı Kas Proteinleri Kas Kontraksiyonu KASILMA TİPLERİ KASIN ENERJİ METABOLİZMASI İskelet Kası Çizgili kastır. İstemli çalışır.

Detaylı

Prof. Dr. Taner Dağcı

Prof. Dr. Taner Dağcı Prof. Dr. Taner Dağcı Kas Tipleri Kalp kası Düz kas İskelet kası Kemiklere tutunurlar. İstemli hareketi sağlarlar. Vücuda destek sağlarlar. Zıt çalışan gruplar (antagonist). Birlikte çalışan gruplar (agonist).

Detaylı

İnsan vücudunda üç tip kas vardır: İskelet kası Kalp Kası Düz Kas

İnsan vücudunda üç tip kas vardır: İskelet kası Kalp Kası Düz Kas Kas Fizyolojisi İnsan vücudunda üç tip kas vardır: İskelet kası Kalp Kası Düz Kas Vücudun yaklaşık,%40 ı çizgili kas, %10 u düz kas kastan oluşmaktadır. Kas hücreleri kasılma (kontraksiyon) yeteneğine

Detaylı

EGZERSİZE KAS SİSTEMİNİN YANITI

EGZERSİZE KAS SİSTEMİNİN YANITI EGZERSİZE KAS SİSTEMİNİN YANITI Prof. Dr. F ÖZYENER EGZERSİZ SIRASINDAKİ DAYANIKLILIĞIMIZ VE SÜRATİMİZ BÜYÜK ORANDA KASLARIMIZIN ENERJİ VE GÜÇ ÜRETEBİLME YETENEĞİNE BAĞLIDIR. Kas Hücresi Sarkotübüler

Detaylı

KAS FĐZYOLOJĐSĐ. Doç.Dr.Nesrin Zeynep Ertan

KAS FĐZYOLOJĐSĐ. Doç.Dr.Nesrin Zeynep Ertan KAS FĐZYOLOJĐSĐ Doç.Dr.Nesrin Zeynep Ertan < Temel özellikleri Đskelet kası: Đstemli kontrol edilir Çizgili görünümdedir. Çok çekirdekli hücrelerdir. Kalp kası: Đstemsiz kontrol edilir. Çizgili görünümdedir.

Detaylı

KAS FİZYOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

KAS FİZYOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN KAS FİZYOLOJİSİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Uyarılabilen dokular herhangi bir uyarıya karşı hücre zarlarının elektriksel özelliğini değiştirerek aksiyon potansiyeli oluşturup, iletebilme özelliği göstermektedir.

Detaylı

16.10.2015. Outline (İzlence) Fitness. Vücut geliştirme (Body Building)

16.10.2015. Outline (İzlence) Fitness. Vücut geliştirme (Body Building) Doç.Dr. M.Emin KAFKAS İnönü Üniversitesi Malatya/2015 Fitness Fit -ness Vücut geliştirme (Body Building) 1. Hafta Kas, Kas Çeşitleri, Kasların Yapısı 8. Hafta Orta Düzey İçin Fitness ve Beslenme 9. Hafta

Detaylı

KAS DOKUSU. Prof.Dr. Ümit TÜRKOĞLU

KAS DOKUSU. Prof.Dr. Ümit TÜRKOĞLU KAS DOKUSU Prof.Dr. Ümit TÜRKOĞLU 1 Kas dokusu, kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye dönüştürerek hareketi sağlayan bir dokudur. Toplam vücut ağırlığının Yenidoğanda % 25 Genç erişkin dönemde % 40 ve yaşlılık

Detaylı

Kas Dokusu Çeşitleri. 3 tip kas dokusu. Düz kaslar Kalp kası Çizgili iskelet kası

Kas Dokusu Çeşitleri. 3 tip kas dokusu. Düz kaslar Kalp kası Çizgili iskelet kası 1 Kas Dokusu Çeşitleri 3 tip kas dokusu Düz kaslar Kalp kası Çizgili iskelet kası 2 Düz Kaslar İç organların ve damarların duvarlarında bulunur Otonom sinir sistemi tarafından innerve edilir, istem dışı

Detaylı

KASLAR VE EGZERSİZ PROF. DR. ERDAL ZORBA

KASLAR VE EGZERSİZ PROF. DR. ERDAL ZORBA KASLAR VE EGZERSİZ PROF. DR. ERDAL ZORBA KASLAR Kasılma ve gevşeme yeteneğine sahip olan kaslar organizmada (217 çift civarında) vücut ağırlığının ının %40-45 ini oluştururlar. Organizmadaa 3 tür kas tipi

Detaylı

skelet sistemi tek ba ına vücudu hareket ettiremez. Herhangi bir hareket için gerekli kuvvet kaslar tarafından sa lanır. Kas dokusu vücutta oldukça

skelet sistemi tek ba ına vücudu hareket ettiremez. Herhangi bir hareket için gerekli kuvvet kaslar tarafından sa lanır. Kas dokusu vücutta oldukça skelet sistemi tek ba ına vücudu hareket ettiremez. Herhangi bir hareket için gerekli kuvvet kaslar tarafından sa lanır. Kas dokusu vücutta oldukça fazla bulunur. Sadece iskelet kasları toplam a ırlı ın

Detaylı

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Prof.Dr.Mitat KOZ İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar Prof.Dr.Mitat KOZ 1 İskelet Kasının Egzersize Yanıtı Kas kan akımındaki değişim Kas kuvveti ve dayanıklılığındaki

Detaylı

Uzm. Fzt. Kağan Yücel - Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Gör. Egzersize Giriş ve Egzersiz Fizyolojisi

Uzm. Fzt. Kağan Yücel - Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Gör. Egzersize Giriş ve Egzersiz Fizyolojisi Uzm. Fzt. Kağan Yücel - Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Gör. Egzersize Giriş ve Egzersiz Fizyolojisi Hareket sisteminin temel yapı taşları iskelet ve kaslardır. Kaslar; çizgili kaslar ve düz kaslardan oluşur. Kalp

Detaylı

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK 1 Hareketi sağlayan effektör organ kastır. Kaslar 3 ana grupta incelenir: 1)Çizgili kaslar (iskelet kası): Vücut ağırlığının yaklaşık %40-45 ini oluşturur. 2)Düz kaslar:

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 40 HUXLEY KAYAN İPLİKLER MODELİ KAS KASILMASI VE GEVŞEMESİ

11. SINIF KONU ANLATIMI 40 HUXLEY KAYAN İPLİKLER MODELİ KAS KASILMASI VE GEVŞEMESİ 11. SINIF KONU ANLATIMI 40 HUXLEY KAYAN İPLİKLER MODELİ KAS KASILMASI VE GEVŞEMESİ HUXLEY KAYAN İPLİKLER MODELİ Huxley in kayan iplikler modeline göre çizgili kasın kasılması Bu modele göre kasılma aktin

Detaylı

KAS FİZYOLOJİSİ ve EMG

KAS FİZYOLOJİSİ ve EMG KAS FİZYOLOJİSİ ve EMG 1 İskelet kası (%40) Kalp kası Düz kas (%10) Kalp kası Çizgili kaslar Düz kaslar: Damarların içinde, miyofilamentler düzenli değildir 2 1 İskelet Kasları Beyaz kaslar (rengi glikojenden)

Detaylı

KAS Dicle Aras

KAS Dicle Aras KAS Dicle Aras Kas, düz, iskelet ve kalp kası, iskelet kaslarının mikroskobik yapısı, uyarılması, iskelet kaslarının isimlendirilmesi ve hareketleri ve beslenmeleri 3.9.2015 1 Kas Kas bilim myoglia (muskulus

Detaylı

KAS DOKUSU. Kontraksiyon özelliği gelişmiş hücrelerden oluşur Kas hücresi : Fibra muskularis = Kas teli = Kas iplikleri

KAS DOKUSU. Kontraksiyon özelliği gelişmiş hücrelerden oluşur Kas hücresi : Fibra muskularis = Kas teli = Kas iplikleri KAS DOKUSU Kontraksiyon özelliği gelişmiş hücrelerden oluşur Kas hücresi : Fibra muskularis = Kas teli = Kas iplikleri Kasın Fonksiyonu Hareket Solunum Vücut ısısının üretimi İletişim Organların kontraksiyonu

Detaylı

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı KAS FİZYOLOJİSİ. Düz Kas. Dr. Sinan CANAN sinancanan@gmail.com www.sinancanan.

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı KAS FİZYOLOJİSİ. Düz Kas. Dr. Sinan CANAN sinancanan@gmail.com www.sinancanan. Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı KAS FİZYOLOJİSİ İ İ İ Düz Kas Dr. Sinan CANAN sinancanan@gmail.com www.sinancanan.net net Düz Kas Kalp kası İskelet kl kası Düz kas Düz Kas Düz

Detaylı

KAS FİZYOLOJİSİ. Yrd. Doç.Dr. Aslı AYKAÇ YDU Tıp Fakültesi Biyofizik AD

KAS FİZYOLOJİSİ. Yrd. Doç.Dr. Aslı AYKAÇ YDU Tıp Fakültesi Biyofizik AD KAS FİZYOLOJİSİ Yrd. Doç.Dr. Aslı AYKAÇ YDU Tıp Fakültesi Biyofizik AD Kas Doku Vücut ağırlığının yarısı Üç tip kas vardır: Kalp kası İskelet kası Düz kas İskelet kası Kalp kası Düz kaslar İstemli kontrol

Detaylı

Kas Uzunluğu - Kuvvet İlişkisi

Kas Uzunluğu - Kuvvet İlişkisi % Maksimal Gerim Kas Uzunluğu - Kuvvet İlişkisi Uzunluk Sarkomer boyu istirahat koşullarında 2 mm (mikron mikro metre) kadardır Kas Fibrili Uzunluğu ve Kuvvet Üretimi Sarkomerlerin boyu, dolayısıyla da

Detaylı

2 tip düz kas vardır: 1. Viseral düz kaslar. (mide, barsak, üreter, damarlar) 2. Çok üniteli düz kaslar (iris kasları, piloerektör kaslar)

2 tip düz kas vardır: 1. Viseral düz kaslar. (mide, barsak, üreter, damarlar) 2. Çok üniteli düz kaslar (iris kasları, piloerektör kaslar) Düz kaslar 2 tip düz kas vardır: 1. Viseral düz kaslar. (mide, barsak, üreter, damarlar) 2. Çok üniteli düz kaslar (iris kasları, piloerektör kaslar) UYARILMALARI: Düz kaslar tiplerine göre farklı uyarılır

Detaylı

KAS Klinik Önem. Doç.Dr.Vatan KAVAK

KAS Klinik Önem. Doç.Dr.Vatan KAVAK KAS Klinik Önem Doç.Dr.Vatan KAVAK Hareket sisteminin temelini kaslar oluşturur. İnsan vücudunda 650 civarında kas bulunur. Kasların toplam ağırlığı bireyden bireye değişmekle birlikte, tüm vücut ağırlığının

Detaylı

İSKELET KASI FİZYOLOJİSİ. Doç.Dr.Fadıl ÖZYENER Fizyoloji AD

İSKELET KASI FİZYOLOJİSİ. Doç.Dr.Fadıl ÖZYENER Fizyoloji AD İSKELET KASI FİZYOLOJİSİ Doç.Dr.Fadıl ÖZYENER Fizyoloji AD Tartışma konuları Kasılmada kayan filamentler kuramı İskelet kasında kasılma mekaniği Kas gücü ve etkileyen unsurlar Kas lifi tipleri Kasılma

Detaylı

VÜCUDUMUZDA SISTEMLER. Destek ve Hareket

VÜCUDUMUZDA SISTEMLER. Destek ve Hareket VÜCUDUMUZDA SISTEMLER Destek ve Hareket DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ Vücudun hareket etmesini sağlamak Vücutta bulunan organlara destek sağlamak Destek ve Hareket Sistemi İskelet Sistemi Kaslar Kemikler Eklemler

Detaylı

Kas ve Beden Hareketlerinin Denetimi

Kas ve Beden Hareketlerinin Denetimi Konu 4 Kas ve Beden Hareketlerinin Denetimi Aslı Sade Memişoğlu Konular 1. Yapı 2. Kas kasılma moleküler mekanizması 3. Tek lif kasılması 4. İskelet kası enerji metabolizması 5. İskelet kas lifleri 6.

Detaylı

İskelet Kası Fizyolojisi. Prof. Dr. Muzaffer ÇOLAKOĞLU

İskelet Kası Fizyolojisi. Prof. Dr. Muzaffer ÇOLAKOĞLU İskelet Kası Fizyolojisi Prof. Dr. Muzaffer ÇOLAKOĞLU Kas Sistemi KAS TÜRLERİ Çizgili kaslar (istemli çalışırlar) Kalp kası (miyokard - istemsiz çalışan tek çizgili kas) Düz kaslar Düz kaslar ve miyokard

Detaylı

Kas ve Beden Hareketlerinin Denetimi

Kas ve Beden Hareketlerinin Denetimi Konu 4 Kas ve Beden Hareketlerinin Denetimi Yrd. Doç. Dr. Aslı Sade Memişoğlu Konular A. İskelet kası 1. Yapı 2. Kas kasılma moleküler mekanizması 3. Tek lif kasılması 4. İskelet kası enerji metabolizması

Detaylı

SPOR FİZYOLOJİSİ. Doç. Dr. Gülbin RUDARLI NALÇAKAN

SPOR FİZYOLOJİSİ. Doç. Dr. Gülbin RUDARLI NALÇAKAN SPOR FİZYOLOJİSİ Doç. Dr. Gülbin RUDARLI NALÇAKAN Ege Üniversitesi- Spor Bilimleri Fakültesi Antrenörlük Eğitimi Bölümü Spor Sağlık Bilimleri Anabilim Dalı TVF EĞİTİM KURULU ÜYESİ gulbin.nalcakan@ege.edu.tr

Detaylı

MOTOR PROTEİNLER. Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR

MOTOR PROTEİNLER. Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR MOTOR PROTEİNLER Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR Hücre iskeleti, Hücre şeklini ve sitoplazmanın organizasyonunu belirleyen bir yapı iskelesi görevi yapar. Hücre hareketlerinin gerçekleşmesinden sorumludur.

Detaylı

Antrenman Metodunun, antrene sporcular ile antrene olmayan sporcular üzerindeki etkilerinin vital kapasite, ses ve ışık reaksiyon zamanlarının hangi

Antrenman Metodunun, antrene sporcular ile antrene olmayan sporcular üzerindeki etkilerinin vital kapasite, ses ve ışık reaksiyon zamanlarının hangi GİRİŞ ve AMAÇ Günümüzde iyi bir sıçramaya ve yüksek bir sıçrama kuvvetine gereksinim duymayan sporcu ya da spor dalı neredeyse yok denecek kadar azdır. Çağımızın popüler sporlarından olan futbol, basketbol,

Detaylı

İskelet- Kas sistemi ve Egzersiz

İskelet- Kas sistemi ve Egzersiz KONU 3 İskelet- Kas sistemi ve Egzersiz 1 İnsan vücudu, ağırlığının yüzde 40-50 sini oluşturan 400 den fazla iskelet kasından oluşur. İskelet kasının fonksiyonları; 1. Hareket, 2. Korunma, 3. Isı meydana

Detaylı

Hücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!

Hücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)! HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü

Detaylı

METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS

METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER VE FİZİKSEL PERFORMANS Aerobik Antrenmanlar Sonucu Kasta Oluşan Adaptasyonlar Miyoglobin Miktarında oluşan Değişiklikler Hayvan deneylerinden elde edilen sonuçlar dayanıklılık antrenmanları

Detaylı

2- Bütün Kasın Kasılması

2- Bütün Kasın Kasılması 2- Bütün Kasın Kasılması Madde 1. Giriş Bir kas içinde gelişebilen kas gerilme düzeyinde geniş bir değişme vardır. Madde 2. Amaçlar Tek bir kas kasılmasının bileşen parçalarını incelemek. Kas gerilmesi

Detaylı

SİNİR SİSTEMİ VE EGZERSİZ

SİNİR SİSTEMİ VE EGZERSİZ SİNİR SİSTEMİ VE EGZERSİZ 1 TEMEL FONKSIYONLAR Vücut içi koşulların kontrol edilmesi İstemli hareketlerin kontrolü Omurilik reflekslerinin programlanması Hafıza ve öğrenme için gerekli olan deneyimlerin

Detaylı

KAS KUVVETİ VE DAYANIKLILIĞI KAVRAMLARI VE ÖLÇÜMÜ PROF.DR. MİTAT KOZ

KAS KUVVETİ VE DAYANIKLILIĞI KAVRAMLARI VE ÖLÇÜMÜ PROF.DR. MİTAT KOZ KAS KUVVETİ VE DAYANIKLILIĞI KAVRAMLARI VE ÖLÇÜMÜ PROF.DR. MİTAT KOZ Kassal Uygunluk Kas Kuvveti ve Dayanıklılığı Fiziksel uygunluk-performans Kuvvet, Sürat, çeviklik, beceri Sağlık için önemli Düzgün

Detaylı

ÇİZGİLİ KAS FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MITAT KOZ

ÇİZGİLİ KAS FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MITAT KOZ ÇİZGİLİ KAS FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MITAT KOZ Kas kontraksiyonunun moleküler mekaniği:tarihsel bakış. Kaslar hakkında ilk araştırmalar yaklaşık 2000 yıl önce başlamıştır. İlk kez 1842 de Schwann tarafından

Detaylı

Kaslar, canlı organizmada hareket sistemini meydana getiren yapılardandır. Kasların en önemli özellikleri uzayıp kısalma yeteneğine sahip olmalarıdır.

Kaslar, canlı organizmada hareket sistemini meydana getiren yapılardandır. Kasların en önemli özellikleri uzayıp kısalma yeteneğine sahip olmalarıdır. KAS SİSTEMLERİ Kaslar, canlı organizmada hareket sistemini meydana getiren yapılardandır. Kasların en önemli özellikleri uzayıp kısalma yeteneğine sahip olmalarıdır. Kas Dokusunun Karakteristikleri: 1.

Detaylı

Kalp Fonksiyonları KALP FİZYOLOJİSİ. Kalp Fonksiyonları. Kalbin Lokalizasyonu ve Ölçüleri. Kalbin Lokalizasyonu ve Ölçüleri. Dolaşım Sistemleri

Kalp Fonksiyonları KALP FİZYOLOJİSİ. Kalp Fonksiyonları. Kalbin Lokalizasyonu ve Ölçüleri. Kalbin Lokalizasyonu ve Ölçüleri. Dolaşım Sistemleri KALP FİZYOLOJİSİ Yrd.Doç.Dr. Seçgin SÖYÜNCÜ Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD 2009 Kalp Fonksiyonları Kan damarları yoluyla oksijeni ve barsaklarda emilen besin maddelerini dokulara iletir

Detaylı

KASLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER. Kasların regenerasyon yeteneği yok denecek kadar azdır. Hasar gören kas dokusunun yerini bağ dokusu doldurur.

KASLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER. Kasların regenerasyon yeteneği yok denecek kadar azdır. Hasar gören kas dokusunun yerini bağ dokusu doldurur. KASLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER Canlılığın belirtisi olarak kabul edilen hareket canlıların sabit yer veya cisimlere göre yer ve durumunu değiştirmesidir. İnsanlarda hareket bir sistemin işlevidir. Bu işlevi

Detaylı

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı REFLEKSLER. Dr. Sinan CANAN

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı REFLEKSLER. Dr. Sinan CANAN Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı REFLEKSLER Dr. Sinan CANAN scanan@baskent.edu.tr Bu Bölümde: Sinirsel refleksler: Tipleri ve yolları Otonom refleks yolları ve işlevleri İskelet

Detaylı

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Doç.Dr.Mitat KOZ

İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Doç.Dr.Mitat KOZ İskelet Kasının Egzersize Yanıtı; Ağırlık çalışması ile sinir-kas sisteminde oluşan uyumlar. Doç.Dr.Mitat KOZ İskelet Kasının Egzersize Yanıtı Kas kan akımındaki değişim Kas kuvveti ve dayanıklılığındaki

Detaylı

İnsanda Destek ve Hareket Sistemi

İnsanda Destek ve Hareket Sistemi İnsanda Destek ve Hareket Sistemi A. HAYVANLARDA DESTEK VE HAREKET Canlı vücuduna desteklik görevi yapan, vücudun çeşitli kısımlarını koruyan ve hareketi sağlayan sisteme destek ve hareket sistemi denir.

Detaylı

!10 saniye ile 2 dakika arasında süren şiddetli eforlarda enerjinin büyük bölümü bu sistemden karşılanır.

!10 saniye ile 2 dakika arasında süren şiddetli eforlarda enerjinin büyük bölümü bu sistemden karşılanır. EGZERSİZ FİZYOLOJİSİ Prof. Dr. Dr. Rüştü Güner Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı AKTARILACAK KONULAR Egzersizde Enerji Metabolizması Egzersizde Kassal Uyumlar Egzersiz Sonrası

Detaylı

Düz Kas. Nerede???? İçi boş organların duvarı, Kan damarlarının duvarı, Göz, Kıl follikülleri. Mesane. Uterus. İnce bağırsak

Düz Kas. Nerede???? İçi boş organların duvarı, Kan damarlarının duvarı, Göz, Kıl follikülleri. Mesane. Uterus. İnce bağırsak Nerede???? İçi boş organların duvarı, Kan damarlarının duvarı, Göz, Kıl follikülleri. Düz Kas Mesane Uterus İnce bağırsak Düz Kas İşlevleri İstemsiz kasılma Bazı düz kas hücreleri kollajen, elastin, glikozaminoglikan,

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMI 39 İNSANDA DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ 3 KAS SİSTEMİ

11. SINIF KONU ANLATIMI 39 İNSANDA DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ 3 KAS SİSTEMİ 11. SINIF KONU ANLATIMI 39 İNSANDA DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ 3 KAS SİSTEMİ KAS SİSTEMİ Hayvanların çoğunda hareket, özelleşmiş kas hücrelerinin kasılmasıyla meydana gelir. Kaslar, vücudun şeklinin korunmasında

Detaylı

Bölüm 39 Hareket ve Destek: Kaslar ve İskelet. Ders Kitabı: Audesirk, T., Audesirk, G., Byers, B.E. Biology: Life on Earth

Bölüm 39 Hareket ve Destek: Kaslar ve İskelet. Ders Kitabı: Audesirk, T., Audesirk, G., Byers, B.E. Biology: Life on Earth Bölüm 39 Hareket ve Destek: Kaslar ve İskelet Ders Kitabı: Audesirk, T., Audesirk, G., Byers, B.E. Biology: Life on Earth Kas ve İskelet Sistemi Kaslar: kasılma yolu ile hareket üreten dokular Kasılan

Detaylı

EGZERSİZ FİZYOLOJİSİ. İskelet Kası Prof.Dr.Çiğdem ALTINSAAT

EGZERSİZ FİZYOLOJİSİ. İskelet Kası Prof.Dr.Çiğdem ALTINSAAT EGZERSİZ FİZYOLOJİSİ İskelet Kası Prof.Dr.Çiğdem ALTINSAAT Uyarılabilen dokular herhangi bir uyarıya karşı hücre zarlarının elektriksel özelliğini değiştirerek aksiyon potansiyeli oluşturup, iletebilme

Detaylı

KAS DOKUSU. Doç.Dr. E.Elif Güzel

KAS DOKUSU. Doç.Dr. E.Elif Güzel KAS DOKUSU Doç.Dr. E.Elif Güzel KAS DOKUSU GÖREVLERİ Vücut bölümlerinin hareketi İç organların şekil ve büyüklüklerinin değişimi KAS HÜCRESİ Kas hücreleri kasılabilme özelliğine sahiptir Paralel düzende

Detaylı

Kas Doku UYARILABİLİR DOKULAR. İskelet Kası. Kalp Kası. Düz Kas. Sinir Dokusu 19/11/2015. Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire

Kas Doku UYARILABİLİR DOKULAR. İskelet Kası. Kalp Kası. Düz Kas. Sinir Dokusu 19/11/2015. Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire Kas Doku UYARILABİLİR DOKULAR Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire Kasılmak için özelleşmiş bir dokudur. Üç farklı kas dokusu bulunmaktadır. İskelet kası, kalp kası ve düz kas Kasılma durumunun bilinçli olarak

Detaylı

SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder

SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder. Çeşitli duyu organlarından milyonlarca

Detaylı

KALP KASI Kalpte ve kalpten çıkan büyük damarlarda bulunur. Miyofilamanların organizasyonu iskelet kasındakilerle aynıdır; histolojik kesitlerde

KALP KASI Kalpte ve kalpten çıkan büyük damarlarda bulunur. Miyofilamanların organizasyonu iskelet kasındakilerle aynıdır; histolojik kesitlerde KALP KASI Kalpte ve kalpten çıkan büyük damarlarda bulunur. Miyofilamanların organizasyonu iskelet kasındakilerle aynıdır; histolojik kesitlerde enine çizgilenme gösterirler. Kalp kası hücreleri interkalar

Detaylı

EGZERSİZ FİZYOLOJİSİNDE TEMEL KAVRAMLAR

EGZERSİZ FİZYOLOJİSİNDE TEMEL KAVRAMLAR EGZERSİZ FİZYOLOJİSİNDE TEMEL KAVRAMLAR FİZYOLOJİ İNSAN VÜCUDUNU OLUŞTURAN SİSTEMLER NASIL ÇALIŞIYOR? ANATOMİ MOLEKÜLER BİYOLOJİ BİYOFİZİK BİYOKİMYA EGZERSİZ FİZYOLOJİSİ EGZERSİZ ESNASINDA SİSTEMLER NASIL

Detaylı

KASLAR İSTANBUL GELİŞİM ÜNİVERSİTESİ GÜZ YARIYILI SPOR SAKATLIKLARI VE SONRASI PERFORMANS YAPILANMASI. Prof. Dr.

KASLAR İSTANBUL GELİŞİM ÜNİVERSİTESİ GÜZ YARIYILI SPOR SAKATLIKLARI VE SONRASI PERFORMANS YAPILANMASI. Prof. Dr. KASLAR İSTANBUL GELİŞİM ÜNİVERSİTESİ 2018-2019 GÜZ YARIYILI SPOR SAKATLIKLARI VE SONRASI PERFORMANS YAPILANMASI Prof. Dr. Bilsen SİRMEN,Fzt Kaslar Vücudumuzda 3 tip kas vardır: Düz kaslar: İç organların

Detaylı

BÖLÜM 5 KASLAR. 5.1 Giriş

BÖLÜM 5 KASLAR. 5.1 Giriş BÖLÜM 5 KASLAR 5.1 Giriş Kas sistemi; kalbi oluşturan kalp kası, iç organların boşluklarında uzanan düz (çizgili olmayan veya istemsiz) kaslar ve iskelete tendonlar yardımıyla bağlanan iskelet (çizgili

Detaylı

SİNİR R S İSTEMİ EGZE Z RS R İZ

SİNİR R S İSTEMİ EGZE Z RS R İZ SİNİR SİSTEMİ VE EGZERSİZ Sinir sistemi; hareket etme, konuşma ve vücudumuzdaki milyonlarca hücrenin koordineli bir şekilde çalışmasını sağlayan iç haberleşme yoludur. Bu nedenle, sinir sistemi hemostasizin

Detaylı

DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ

DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ İnsan iskeleti ;Baş-Gövde-Üyeler olmak üzere 3 bölümde incelenir. Baş: kafatası ve yüz iskeleti Gövde: Omurga, göğüs kemiği, kaburgalar, omuz ve kalça kemeri Üyeler: Kollar, bacaklar

Detaylı

Kas Doku Histolojisi. Dr.Sevda Söker

Kas Doku Histolojisi. Dr.Sevda Söker Kas Doku Histolojisi Dr.Sevda Söker Amaç Kas doku hakkında genel bilgi, İskelet Kası Miyofibriller ve miyofilamanlar Kontraksiyon siklusu Kas iğleri Kalp Kası Düz Kas Kas Dokusu Morfolojik ve fonksiyonel

Detaylı

Anatomik Sistemler. Hastalıklar Bilgisi Ders-2 İskelet-Kas-Sinir Sistemleri

Anatomik Sistemler. Hastalıklar Bilgisi Ders-2 İskelet-Kas-Sinir Sistemleri Anatomik Sistemler Hastalıklar Bilgisi Ders-2 İskelet-Kas-Sinir Sistemleri Anatomik Sistem İskelet Sistemi İskeletin Görevleri Vücuda şekil verir. Vücuda destek sağlar. Göğüs kafes ve kafatası kemikleri

Detaylı

Tüm canlıların yaşamlarını sürdürebilmek için, iç ve dış ortamdaki değişiklikleri fark edip bunlara karşı tepki göstermesi, aynı zamanda iç ortamını

Tüm canlıların yaşamlarını sürdürebilmek için, iç ve dış ortamdaki değişiklikleri fark edip bunlara karşı tepki göstermesi, aynı zamanda iç ortamını Tüm canlıların yaşamlarını sürdürebilmek için, iç ve dış ortamdaki değişiklikleri fark edip bunlara karşı tepki göstermesi, aynı zamanda iç ortamını da değişmeyecek şekilde tutmaları gerekmektedir. Ancak

Detaylı

FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi. Sinapslar. yrd.doç.dr. emin ulaş erdem

FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi. Sinapslar. yrd.doç.dr. emin ulaş erdem FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi Sinapslar yrd.doç.dr. emin ulaş erdem TANIM Sinaps, nöronların (sinir hücrelerinin) diğer nöronlara ya da kas veya salgı bezleri gibi nöron olmayan hücrelere mesaj iletmesine

Detaylı

İskelet Kasının Gerimi (tonus)

İskelet Kasının Gerimi (tonus) İskelet Kasının Gerimi (tonus) Gerim bir nesne üzerine etki eden kuvvettir. Bir motor ünitedeki kas fibrili hep-yada-hiç prensibi ile kasılır. Tüm kas motor ünitelerin sırayla devreye girmesi nedeniyle

Detaylı

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ SBA/ANR ANTRENMAN BİLİMİ KUVVET DERS SORUMLUSU ÇINAR YAZICI

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ SBA/ANR ANTRENMAN BİLİMİ KUVVET DERS SORUMLUSU ÇINAR YAZICI HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ 2016-2017 SBA/ANR 301-01 ANTRENMAN BİLİMİ KUVVET DERS SORUMLUSU ÇINAR YAZICI Kuvvet Nedir? İçsel ve dışsal direnmeleri aşmayı sağlayan, sinir-kas yeteneği

Detaylı

Yüzmenin Faydaları \ Kas-İskelet Sistemi \ Kas-İskelet Sistemi YÜZMENİN KAS-İSKELET SİSTEMLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Yüzmenin Faydaları \ Kas-İskelet Sistemi \ Kas-İskelet Sistemi YÜZMENİN KAS-İSKELET SİSTEMLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ Yüzmenin Faydaları \ Kas-İskelet Sistemi \ Kas-İskelet Sistemi YÜZMENİN KAS-İSKELET SİSTEMLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ Kas gerilebilme ve kasılabilme yeteneğine sahip liflerden oluşur. Kas dokusu üçe ayrılır.

Detaylı

DİNLENİM MEMBRAN POTANSİYELİ. Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D.

DİNLENİM MEMBRAN POTANSİYELİ. Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D. DİNLENİM MEMBRAN POTANSİYELİ Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D. Hücre içi kompartıman ve hücre dışı kompartımanın büyük bölümü elektriksel açıdan nötrdür. Hücre içinde

Detaylı

3- Destek ve Hareket Sisteminin (Kasların) Çalışması :

3- Destek ve Hareket Sisteminin (Kasların) Çalışması : KAS SİSTEMİ İskelet sistemindeki kemiklerin üzerini örten, iç organların yapısına katılarak vücudun ve iç organların hareket etmesini sağlayan kasların oluşturduğu sisteme kas sistemi denir. a) Kasların

Detaylı

Fizyoloji PSİ 123 Hafta Haft 9 a

Fizyoloji PSİ 123 Hafta Haft 9 a Fizyoloji PSİ 123 Hafta 9 Serebrum Bazal Çekirdekler Orta Beyin (Mezensefalon) Beyin sapının üzerinde, beyincik ve ara beyin arasında kalan bölüm Farklı duyu bilgilerini alarak bütünleştirir ve kortekse

Detaylı

Dolaşım Sistemi Fizyolojisi - 2. Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D.

Dolaşım Sistemi Fizyolojisi - 2. Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D. Dolaşım Sistemi Fizyolojisi - 2 Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D. Kalbin Çalışması ve İşlevleri Kalbin Anatomisi Kalbin Anatomisi Kalp Kapakları (Sağ) (Sol) Kalbin

Detaylı

SİNİR KAS İLETİSİ - ÇİZGİLİ KASDA KASILMA

SİNİR KAS İLETİSİ - ÇİZGİLİ KASDA KASILMA SİNİR KAS İLETİSİ - ÇİZGİLİ KASDA KASILMA Doç.Dr.Fadıl ÖZYENER Fizyoloji AD Tartışma konuları: Sinirden kasa iletide yer alan yapılar hangileridir? İletimin sinir ucunda neler gerçekleşir? Kas zarının

Detaylı

Dolaşımın Sinirsel Düzenlenmesi ve Arteryel Basıncın Hızlı Kontrolü. Prof.Dr.Mitat KOZ

Dolaşımın Sinirsel Düzenlenmesi ve Arteryel Basıncın Hızlı Kontrolü. Prof.Dr.Mitat KOZ Dolaşımın Sinirsel Düzenlenmesi ve Arteryel Basıncın Hızlı Kontrolü Prof.Dr.Mitat KOZ DOLAŞIMIN SİNİRSEL KONTROLÜ Doku kan akımının her dokuda ayrı ayrı ayarlanmasında lokal doku kan akımı kontrol mekanizmaları

Detaylı

KARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK

KARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK KARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK Uzun süreli immobilizasyon sonucu: - Nitrojen ve protein dengesi bozulur. - İskelet kasının kitlesi, kasılma kuvveti ve etkinliği azalır. - İskelet kaslarında

Detaylı

ET HİJYENİ, MUAYENESİ VE TEKNOLOJİSİ DERS NOTLARI (1) PROF.DR.T.HALÛK ÇELİK

ET HİJYENİ, MUAYENESİ VE TEKNOLOJİSİ DERS NOTLARI (1) PROF.DR.T.HALÛK ÇELİK ET HİJYENİ, MUAYENESİ VE TEKNOLOJİSİ DERS NOTLARI (1) PROF.DR.T.HALÛK ÇELİK Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Gıda Hijyeni ve Teknolojisi Bölümü ET HİJYENİ, MUAYENESİ VE TEKNOLOJİSİ Ders Kaynakları

Detaylı

HAYVANLARDA DESTEK VE HAREKET SİSTEMLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU kisi.deu.edu.tr/asli.memisoglu

HAYVANLARDA DESTEK VE HAREKET SİSTEMLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU kisi.deu.edu.tr/asli.memisoglu HAYVANLARDA DESTEK VE HAREKET SİSTEMLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU kisi.deu.edu.tr/asli.memisoglu asli.memisoglu@deu.edu.tr GİRİŞ Hareket, hayvanları diğer canlılardan ayıran özelliklerden biridir

Detaylı

ESNEKLİK GELİŞTİRME VE PROGRAMLAMA

ESNEKLİK GELİŞTİRME VE PROGRAMLAMA ESNEKLİK GELİŞTİRME VE PROGRAMLAMA 1 ESNEKLİK Tanımlar Esneklik Bir eklem ya da bir dizi eklemin kendi hareket genişliğinde tamamen hareket edebilmesi Ya da bir eklemin ya da eklem dizisinin hareket genişliği

Detaylı

ERGENLİK DÖNEMİNDEKİ SPORCULARDA ÖZELLİKLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ

ERGENLİK DÖNEMİNDEKİ SPORCULARDA ÖZELLİKLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ ERGENLİK DÖNEMİNDEKİ SPORCULARDA KOORDİNASYON, ESNEKLİK VE KUVVET ÖZELLİKLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ TANER ATİK ERGENLİK DÖNEMİ Ergenlik dönemi, biyolojik, psikolojik, zihinsel ve sosyal açıdan bir gelişmenin

Detaylı

HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111

HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 asli.memisoglu@deu.edu.tr KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ

Detaylı

SİNİR DOKUSU ve SİNİR SİSTEMİ. Prof Dr. Faruk ALKAN

SİNİR DOKUSU ve SİNİR SİSTEMİ. Prof Dr. Faruk ALKAN SİNİR DOKUSU ve SİNİR SİSTEMİ Prof Dr. Faruk ALKAN SİNİR DOKUSU SİNİR DOKUSU Fonksiyonu Özellikleri irritabilite konduktivite korelasyon reaksiyon S.S. SINIFLANDIRMA Somatik (Sistema Nervosum Cerebrospinale)

Detaylı

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı. EGZERSİZ Fizyolojisi. Dr. Sinan Canan sinancanan@gmail.com

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı. EGZERSİZ Fizyolojisi. Dr. Sinan Canan sinancanan@gmail.com Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı EGZERSİZ Fizyolojisi Dr. Sinan Canan sinancanan@gmail.com Kaslarda güç, kuvvet ve dayanıklılık Maksimum kasılma kuvveti 3-4 kg/cm2 kesit alanı

Detaylı

Büyümekte olan bir çocuk için ATP nin anaerobik yolla üretimi oldukça önemlidir çünkü

Büyümekte olan bir çocuk için ATP nin anaerobik yolla üretimi oldukça önemlidir çünkü 1 Büyümekte olan bir çocuk için ATP nin anaerobik yolla üretimi oldukça önemlidir çünkü Çocukların çoğu hareketi uzun süreli orta düzeyde aktivitelerden çok; kısa süreli patlayıcı aktiviteleri içermektedir

Detaylı

SPOR FİZYOLOJİSİ I. KADEME. Doç.Dr.Mitat KOZ Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu

SPOR FİZYOLOJİSİ I. KADEME. Doç.Dr.Mitat KOZ Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu SPOR FİZYOLOJİSİ I. KADEME Doç.Dr.Mitat KOZ Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Ders İçeriği Enerji Sistemleri (2 saat) İş, güç, enerji tanımları ve ilişkileri Aerobik enerji yolu Anaerobik

Detaylı

Kuvvet. Dr. Murat Çilli Sakarya Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Antrenörlük Eğitimi Bölümü

Kuvvet. Dr. Murat Çilli Sakarya Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Antrenörlük Eğitimi Bölümü Kuvvet Dr. Murat Çilli Sakarya Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Antrenörlük Eğitimi Bölümü Referanslar: Bompa, Dick, Dündar, Fox, Harre, Letzelter, Matveyev Hazir T. Aşçı A. Kas Kuvveti Hollman

Detaylı

OTONOM SİNİR SİSTEMİ (Fonksiyonel Anatomi)

OTONOM SİNİR SİSTEMİ (Fonksiyonel Anatomi) OTONOM SİNİR SİSTEMİ (Fonksiyonel Anatomi) Otonom sinir sitemi iki alt kısma ayrılır: 1. Sempatik sinir sistemi 2. Parasempatik sinir sistemi Sempatik ve parasempatik sistemin terminal nöronları gangliyonlarda

Detaylı

Birkaç saniye ile birkaç dakika arasında süren yüksek şiddetli kas aktiviteleri için performans göstergesi

Birkaç saniye ile birkaç dakika arasında süren yüksek şiddetli kas aktiviteleri için performans göstergesi 1 Birkaç saniye ile birkaç dakika arasında süren yüksek şiddetli kas aktiviteleri için performans göstergesi Anaerobik Güç Maksimal bir egzersiz sırasında birim zamanda oluşturulabilen maksimal enerji

Detaylı

Kas. Hücreler Kas teli (fibra muscularis) Hücre membranı (sarkolemma) Endoplazmik retikulum (sarkoplazmik retikulum) Mitokondriyon (Sarkozom)

Kas. Hücreler Kas teli (fibra muscularis) Hücre membranı (sarkolemma) Endoplazmik retikulum (sarkoplazmik retikulum) Mitokondriyon (Sarkozom) Kas Hücreler Kas teli (fibra muscularis) Hücre membranı (sarkolemma) Endoplazmik retikulum (sarkoplazmik retikulum) Mitokondriyon (Sarkozom) Hücreler arası madde Bağdokusu Kas Doku Türleri 1. İskelet Kası

Detaylı

BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ...

BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... 1 Bilinmesi Gereken Kavramlar... 1 Giriş... 2 Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri... 2 Hücrenin Kimyasal Yapısı... 2 Hücrenin Fiziksel Yapısı... 4 Hücrenin Bileşenleri... 4

Detaylı

SPOR TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ

SPOR TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ SPOR TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ A ADAPTASYON : Uyum. AEROBİK : Oksijenli. AFFERENT : Duyu. AGRESİF : Saldırgan. AKLİMATİZASYON : İklime (yüksekliğe) uyum. AKTİN : Kas kasılmasında rol oynayan bir protein çeşidi.

Detaylı

İnsan beyni, birbiri ile karmaşık ilişkiler içinde bulunan nöron hücreleri kitlesidir. Tüm aktivitelerimizi kontrol eder, yaradılışın en görkemli ve

İnsan beyni, birbiri ile karmaşık ilişkiler içinde bulunan nöron hücreleri kitlesidir. Tüm aktivitelerimizi kontrol eder, yaradılışın en görkemli ve YAPAY SİNİRAĞLARI İnsan beyni, birbiri ile karmaşık ilişkiler içinde bulunan nöron hücreleri kitlesidir. Tüm aktivitelerimizi kontrol eder, yaradılışın en görkemli ve gizemli harikalarından biridir. İnsan

Detaylı

İSKELET SİSTEMİ VE DOKULARI Hayvanlarda iskelet; koruma, destek ve hareket işini görür. İskeletin üç tipi vardır;

İSKELET SİSTEMİ VE DOKULARI Hayvanlarda iskelet; koruma, destek ve hareket işini görür. İskeletin üç tipi vardır; İSKELET SİSTEMİ VE DOKULARI Hayvanlarda iskelet; koruma, destek ve hareket işini görür. İskeletin üç tipi vardır; 1. Hidrostatik İskelet: Kapalı bir vücut boşluğunda basınç altında tutulan sıvıdan oluşan

Detaylı

Çiğneme Kasları ve Çiğneme Fizyolojisi. Prof.Dr.Nurselen TOYGAR

Çiğneme Kasları ve Çiğneme Fizyolojisi. Prof.Dr.Nurselen TOYGAR Çiğneme Kasları ve Çiğneme Fizyolojisi Prof.Dr.Nurselen TOYGAR Çiğneme Kasları Masseter İç pterigoid Dış pterigoid Temporal Suprahyoid kaslar digastrik, geniohyoid ve stylohyoid Çeneyi Kapatan Kaslar Masseter

Detaylı

Gebelikte Kas Krampları: Nedenleri ve Yönetimi. Prof. Dr. Ali Çetin, Kadın Hastalıkları ve Doğum AD, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas

Gebelikte Kas Krampları: Nedenleri ve Yönetimi. Prof. Dr. Ali Çetin, Kadın Hastalıkları ve Doğum AD, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas Gebelikte Kas Krampları: Nedenleri ve Yönetimi Prof. Dr. Ali Çetin, Kadın Hastalıkları ve Doğum AD, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas İçerik 2 Tanım ve Tanı Nedenler Çizgili Kas: Temel Bilim Tanım ve Tanı

Detaylı

YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI. Dönem II. TIP 2010 KAS, SİNİR ve DUYU SİSTEMLERİ DERS KURULU

YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI. Dönem II. TIP 2010 KAS, SİNİR ve DUYU SİSTEMLERİ DERS KURULU YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2016-2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI Dönem II TIP 2010 KAS, SİNİR DUYU SİSTEMLERİ DERS KURULU 19 EYLÜL 2016-11 KASIM 2016 DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM 72 10X2 82 HİSTOLOJİ

Detaylı

Organizmaların vücuduna desteklik yaparak kendilerine özgü şekillerinin oluşmasını sağlayan yapılara destekleyici yapılar denir.

Organizmaların vücuduna desteklik yaparak kendilerine özgü şekillerinin oluşmasını sağlayan yapılara destekleyici yapılar denir. İSKELET ve KAS SİSTEMLERİ İSKELET SİSTEMLERİ Organizmaların vücuduna desteklik yaparak kendilerine özgü şekillerinin oluşmasını sağlayan yapılara destekleyici yapılar denir. A. İSKELET ÇEŞİTLERİ Hayvanların

Detaylı

Maksimal kuvvet: Nöromuküler sistemde harekete katılan kasların istemli ve yavaşça kasılmasıyla üretebildiği azami kuvvet olarak tanımlanır.

Maksimal kuvvet: Nöromuküler sistemde harekete katılan kasların istemli ve yavaşça kasılmasıyla üretebildiği azami kuvvet olarak tanımlanır. Maksimal kuvvet: Nöromuküler sistemde harekete katılan kasların istemli ve yavaşça kasılmasıyla üretebildiği azami kuvvet olarak tanımlanır. Maksimal kuvvette, Yaş, Cinsiyet, Genetik özelliklerle birlikte

Detaylı

Propriyosepsiyon ve Reflekslere giriş

Propriyosepsiyon ve Reflekslere giriş Propriyosepsiyon ve Reflekslere giriş Propriyosepsiyon Görsel bilgi olmaksızın gövde ve ekstremitelerin durumu ve hareketleri hakkında bilgi sahibi olma Ekstremitelerin durumsal (statik) pozisyon duyusu

Detaylı

MOTOR ÖĞRENMENİN FİZYOLOJİK BOYUTLARI

MOTOR ÖĞRENMENİN FİZYOLOJİK BOYUTLARI MOTOR ÖĞRENMENİN FİZYOLOJİK BOYUTLARI - Canlıların performans bütünlüğü motorik kavramı altında incelenir. -Bilindiği gibi biyolojik ve mekanik faktörlerin etkisiyle iç süreçlerle gelişen eylemler motorik

Detaylı

17 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-1 Nöron- Glia- Nöron Çeşitleri

17 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-1 Nöron- Glia- Nöron Çeşitleri 17 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-1 Nöron- Glia- Nöron Çeşitleri SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemini SİNİR DOKU oluşturur. Bu dokuda NÖRON (SİNİR HÜCRESİ) ve GLİA (NÖROGLİA) hücreleri bulunur. Sinir doku, uyarıların

Detaylı