BORLANMIŞ AISI 4140 ÇELİĞİNDE BOR KATMAN KALINLIĞININ ABRASİF AŞINMA DAVRANIŞINA ETKİSİ

Transkript

1 TMMOB Makina Mühendisleri Odası V. DEMİR-ÇELİK KONGRESİ ve SERGİSİ Nisan 2011 BORLANMIŞ AISI 4140 ÇELİĞİNDE BOR KATMAN KALINLIĞININ ABRASİF AŞINMA DAVRANIŞINA ETKİSİ Hasan HASIRCI, Ferhat GÜL Gazi Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, 06500,Beşevler, Ankara/TÜRKİYE. Tel: , E-posta: Tel: , E-posta: Özet: Bu çalışmada, AISI 4140 çeliğinin uygulanan borlama ısıl işlem süresinin bor katman kalınlığı ve katman kalınlığının abrasif aşınma davranışına etkileri araştırılmıştır. AISI 4140 çeliği numuneleri, borlama işlemleri için Ekabor içerisine gömülerek 900 C de 2, 4 ve 6 saat sürelerde östenitlenmiş ve daha sonra havada soğumaya bırakılmıştır. Numunelerin abrasif aşınma testleri, disk üzerinde pim cihazında 10, 20 ve 30 N yük altında 0.2 m s -1 kayma hızında 1000 Mesh (6 m)sic aşındırıcı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Numuneler her 10 m lik yol alındığında tartılmak suretiyle aşınma miktarı ölçülmüş ve bu işleme bor katmanının tamamen bitmesine kadar devam edilmiştir. Abrasif aşınma test sonuçları, borlama işlemi sonucunda numunelerin bor katman kalınlığı, abrasif aşınma direnci ve sertliğinin borlama süresindeki artışla arttığını göstermiştir. Bu sonuçlar genel anlamda bor katman kalınlığının aşınma direncine olumlu katkıda bulunduğunu göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Abrasif aşınma, 4140, Bor katman kalınlığı Abstract: In this study, effect of boronizing time on the boride layer thichness and the abrasive wear behaviours of AISI 4140 steel was investigated. AISI 4140 specimens were austenitized at 900 C for 2, 4 and 6 hours and than cooled at room temperature. These specimens boronized were tested on the modified pin on disk adhesive wear tester. Adhesive wear tests were performed on the under normal loads of 10, 20 and 30 N, and sliding speed of 0.2 m/s used for 1000 Mesh (6 m) SiC abrasion paper. Samples are taken every 10 m of road weigh measured by the amount of wear, and this process was continued until the end of boride layer completely. Abrasive wear test results showed that boride layer thickness, abrasive wear resistance and hardness of boronized specimen increased by increasing boronizing time. These results showed that a positive contribution to the overall boride layer thickness of the wear resistance. Key Words: Abrasive wear, 4140, Boride layer thickness 1. GİRİŞ Çelik malzemeler, alaşım elementi ilavesi, deformasyon ve ısıl işlem yoluyla bu farklı beklentileri karşılayabilecek hale getirilebilmektedirler. Bu amaçlar doğrultusunda çeliklere normalizasyon, tavlama, östemperleme, martemperleme, borlama gibi daha bir çok ısıl işlem uygulanarak bu malzemelerin özellikleri geliştirilmekte ve hedeflenen amaçlara uygun malzemeler üretilmektedir [1-6]. Çelik malzemelere; tokluk, sertlik, süneklik ve işlenebilirlik özelliklerini geliştirmek, tane yapısını inceltmek, artık gerilmeleri gidermek ve aşınma direncini geliştirmek için farklı ısıl işlemler uygulanmaktadır. Bunlardan bir tanesi olan borlama işlemi çelik malzemenin bor alabileceği bir ortamda kritik tavlama sıcaklığının biraz üzerine ısıtılması ve havada soğutulması sonucunda gerçekleştirilir. Borlama ile çelikler genellikle yüzeysel olarak sertleştirilirler [1-5]. Borlama sonucunda çeliğin yüzeyinde istenilen kalınlıkta sert bir tabaka elde edilmekte ve özellikle aşınmaya karşı dirençleri artırılmaktadır. Borlama bir termo-difüzyon yüzey sertleştirme işlemi olup, esas olarak borun yüksek sıcaklıkta ana metal içerisine doğru yayınmasıyla malzemenin yüzeyinde borür tabakası oluşturulması işlemidir [7,8]. Bor elementi nispeten küçük atom boyutuna sahip olduğundan başta demir, nikel ve kobalt alaşımları olmak üzere kolayca yayınabilmektedir [9]. Borlama işlemiyle oluşan borürler ana malzemenin tribolojik davranışlarını geliştirmektedir [10]. Bu çalışma ile ilgili olarak daha önceden borlama işleminin AISI 4140 çeliğine etkileri konusunda yapılan çalışma [11] sonuçları borlama işleminin çelik malzemenin 4 saate kadar matris sertliğini ve dış kısımda bor katman kalınlığını artırdığı tespit edilmiştir. 6 saat gibi daha uzun borlama sonucunda ise; matris sertliğinin azalmasına karşın, dış yüzeydeki bor katman kalınlığının artmaya devam ettiği görülmüştür. Bu artışların neticesi olarak borlama süresinin artmasıyla borlanmış AISI 4140 çeliğinin aşınma direnci gelişmiştir. İfade edilen çalışma adhesif şartlarda gerçekleştirildiğinden bor katmanının ne kadar sürede yada mesafede tamamen aşındığı tespit edilememiştir. Ayrıca bu çalışmada bor katmanının abrasif şartlar altındaki aşınmaya karşı davranışı tespit edilmemiştir. Oysa malzemeler kullanıldıkları yerlerde genellikle abrasif aşındırıcı şartlarında çalışmaktadırlar. Malzeme dış yüzeyindeki bu sert ve aşınmaya dayanıklı katmanın aşınma karakteristiğinin etkilerinin belirlenmesi bu işlem ile üretilen malzemelerin gerçek kullanım yerlerindeki 1

2 Mikrosertlik (HV0.5) aşındırıcı ortamlara direncinin belirlenebilmesi açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Bu bilgiler ışığında borlanmış malzemedeki bor katmanının kısmen adhesif ve abrasif şartların oluşabildiği 1000 Mesh (6 m) gibi ince aşındırıcı boyutlarında hangi yük altında ve ne kadar yol alındığında tamamen yok olduğu gibi sorulara cevap bulabilmek için; işlem süresine bağlı olarak borlanmış AISI 4140 malzemesinin elde edilen bor katman kalınlığı ve bunun abrasif aşınma karakteristiklerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla bu çalışma yapılmıştır. 2. DENEYSEL ÇALIŞMALAR Aşağıda Tablo 1 de kimyasal bileşimi verilen AISI 4140 çeliği çubuk şeklinde satın alınmıştır. Çelik malzemeye uygulanan ısıl işlemler Tablo 2 de özetlenmiştir. Bu çalışmada kullanılan numuneler standart metalografik işlemlerden sonra mikro yapısal incelemeye tabi tutulmuştur. Diğer yandan aşınma sonuçlarının yorumlanmasında kullanılmak ve bor katmanı dikkate alınmadan malzemeyi kısmen karakterize etmek amacıyla bütün numunelerin sertlikleri borlama işleminin sonucunda numune yüzeyinde meydana gelen borlu katmanın etkisini gösterebilmek amacıyla Shimadzu marka mikro sertlik cihazında HV cinsinden 0.5 Kg yük uygulanarak numunelerin mikro sertlikleri ölçülmüştür. Numunelerin borlama işlemleri; boru içerisinde bor tozu (EKABOR) içerisine gömülen AISI 4140 malzemesinin 900 C de 2, 4 ve 6 saat östenitlenmesi ve ardından havada soğumaya bırakılması şeklinde gerçekleştirilmiştir. Tablo 1. Deneylerde kullanılan AISI 4140 malzemesinin kimyasal bileşimi (%) C Si Mn P< S< Cr Mo Ni , , ,15 Tablo 2. Deneylerde kullanılan AISI 4140 malzemesine uygulanan ısıl işlemler Numune no N1 N2 N3 Uygulanan Isıl işlemler 900 C de 2 saat Borlanmış 900 C de 4 saat Borlanmış 900 C de 6 saat Borlanmış Aşınma testleri, disk üzerinde pim aşınma test cihazında, 10, 20 ve 30 N yük altında katmanın aşınma hızının belirlenmesi amacıyla 1000 Mesh (6 m) SiC aşındırıcı kullanılarak 0.1 m s -1 kayma hızında gerçekleştirilmiştir. Aşınma testleri ifade edilen yük ve aşındırıcı kullanılarak her 10 m yol alındıktan sonra numunenin tartılması ve matrisin aşınmaya başlamasın kadar yada başka bir değişle her bir yükte eşit aşınma miktarları elde edilene kadar devam edilmiştir. Bu işlemin kontrolü hem aşınma miktarı yaklaşık olarak eşitlendiğinde hem de mikroskop altında aşınma yüzeyi incelenerek dış kısımdaki bor katmanının tamamen biterek matrisin aşınmaya başladığına karar verilmiş ve testler bitirilmiştir. 3. DENEYSEL SONUÇLAR VE TARTIŞMA Isıl işlemsiz ve farklı ısıl işlemler uygulanmış numunelerin mikroyapıları aşağıda Şekil 1 de verilmiştir. Farklı sürelerde borlanmış numunelerin (Şekil 1.a, b ve c) numunelerin dış kısmında yüksek oranda bor türevlerinden (FeB, Fe 2 B) oluşan bir katmanın meydana geldiği ve ısıl işlem süresinin artmasıyla tabaka kalınlığının da arttığı daha önceki çalışmalar [7-11] ışığında ve bu çalışma sonuçlarından bilinmektedir. Numunelerin iç kısımlarındaki matris yapı ise; ısıl işlem süresine bağlı olarak farklı oranlarda ferrit+perlit+karbürlerden oluştuğu görülmüştür. Diğer yandan uzun süre (6 saat) borlanan numune matris yapısında tane yada fazda kısmen kabalaşmanın meydana geldiği görülmüştür. Bu durumun diğer özelliklere yansıması gelecek kısımlarda daha net olarak tartışılacaktır. Bu çalışmadaki sonuçlar incelendiğinde; elde edilen sonuçların borlama ısıl işlemlerinin amaçlarına uygun olduğu Şekil 2 deki sonuçlardan görülmüştür. Borlanmış numuneler incelendiğinde; ısıl işlem süresinin artmasına bağlı olarak numune yüzeylerinde borlu katman kalınlığının artması neticesinde malzeme sertliği artmıştır (Şekil 3). Öte yandan 2 ve 4 saat borlama yapılan numunelerde sertlikteki artış oranı ile 4 ve 6 saat sürelerdeki artış oranı farklılık göstermektedir. Bu durumun da daha önce yapılan çalışmalara [7-11] bakıldığında normal olduğu ve bu çalışmalarda da sürenin artmasıyla sertlik artışının çelik malzeme yüzeyinde bor difüzyonun azalmasına bağlı olduğu görülmektedir. Bu difüzyonun çeliğin iç kısımlarına doğru azalmasına ve bor katmanından itibaren de sertliğin azalmasına sebep olmaktadır. Diğer yandan yapılan sertlik ölçümlerinde matris serliğinin de dikkate alınmasında fayda vardır. Çünkü 6 saat ısıl işlem sonucunda matriste meydana gelen yapısal kabalaşma matris sertliğini azaltmaktadır Bor katman sertliği Matris sertliği N1 N2 N3 Numune No Şekil 3. AISI 4140 çeliğinin matris ve bor katmanı sertliklerinin borlama süresi ile değişimi Üretilen numuneler aşınma şartlarındaki davranışlarının belirlenmesi amacıyla aşınma testlerine tabi tutulmuş ve elde edilen sonuçlar Tablo 3 ve her 10 m deki aşınma miktarları Şekil 4, birikimli (kümülatif) aşınma miktarları Tablo 4 ve Şekil 5 te verilmiştir. Sonuçlar uygulanan yükler bakımından değerlendirildiğinde; uygulanan yük miktarındaki artışla birlikte tüm numunelerde aşınma miktarında da artışın meydana geldiği görülmüştür. 2

3 Numunelerdeki aşınma miktarlarının aynı zamanda üretilen malzemelerdeki sertliklerle doğru orantılı olduğu da elde edilen sonuçlardan açıkça görülmektedir. Aşınma çalışmalarında elde edilen sonuçlar sadece sertlikle ilişkilendirilerek değerlendirilmemektedir. Metal ve alaşımlarının aşınma özellikleri genellikle mikro yapısal ve mekanik özellikleri ile yapılan işlemlere bağlı olarak değişmektedir [12-18]. Diğer yandan bazen de sonuçlar açısından bir terslik yoksa, sertlik tek başına bir değerlendirme aracı olarak kullanılabilir. Bu çalışmada elde edilen sonuçlar sertlikle ilişkili olarak değişimi karmaşık bir ilişki sergilemektedir. Sonuçlara bakıldığında asıl değişimin uygulanan yüke bağlı olduğu görülmektedir (Tablo 3, Şekil 4). a b c Bor Katmanı Bor Katmanı Bor Katmanı Şekil 1. AISI 4140 malzemesinin mikroyapısında meydana gelen değişimler; a) N1 (2 saat borlanmış), b) N2 (4 saat borlanmış) ve c) N3 (6 saat borlanmış) (Dağlama %2 lik nital, X280) Diğer yandan bu çalışmanın asıl amacı dış kısımdaki bor katmanının davranışının belirlenmesi olduğuna göre elde edilen sonuçların uygulanan yüke bağlı olarak bor katmanının kaç turda yada test sayısında tamamen numune yüzeyinde yok edilebildiğidir. Bu nedenle sonuçlara bakıldığında; 10N yük altında ısıl işlem süresinin artışına bağlı olarak bor katman kalınlığı artmıştır. Ancak aşınma katman kalınlığının artışı ile ters bir ilişki sergilemektedir. Katman kalınlığı arttıkça aşınma hızlanmakta ve daha kısa mesafede bor katmanı ortadan kalkmaktadır. Bu artışın sonucunda çalışma kapsamında en ince bor katmanına sahip N1 numunesinde 80 m mesafede matrise ulaşılırken, en kalın bor katmanı bulunan N3 numunesinde 60 m de matrise ulaşılmıştır. Elde edilen bu sonuçlar aynı zamanda katman sertliğinin artışı ile de ters bir ilişki sergilemiştir. Bu nedenle 10N yükte elde edilen veriler yukarıda ifade edilen aşınmanın sadece sertlikle ilişkilendirilemeyeceği görüşüne destek niteliği de taşıması açısından önem taşımaktadır. Katman kalınlığının artmasına karşın aşınmanın daha hızlı olmasının nedenleri düşünüldüğünde; dış yüzeydeki bor katmanının sertliğinin yüksek ancak kırılganlığının fazla olmasının buna neden olabileceği düşünülmektedir. Çünkü burada olduğu gibi uygulanan düşük yük nedeniyle numune ile aşındırıcı arasındaki temas azalmaktadır. Temastaki bu azalma nedeniyle kabalaşan ve kırılgan katmanın numune yüzeyinden daha kolay uzaklaştırılması söz konusu olmaktadır. Buna bağlı olarak aşınma da artmaktadır. Azalan temas numunenin aşındırıcı üzerinde kısmen zıplamaya benzer hareket etmesine sebep olmakta, bu zıplamada darbeye ve ani yüklenmeye dayanımı az olan seramik fazların (FeB, Fe 2 B) kolayca kırılarak numune yüzeyinden ayrılmasına, hatta kopan bu parçacıkların da ara yüzeyde tıpkı bir aşındırıcı gibi davranması neticesinde aşınmanın hızlandığı düşünülmektedir. Bu durum aynı zamanda iri taneli aşındırıcı ile aşınmaya zorlanan malzeme davranışına da benzediği bilinmektedir [19]. Borlama sonucunda meydana gelen bor katmanı kırılganlığı nedeniyle tercih edilmeyen çoğunlukla FeB den meydana gelmektedir. Ayrıca FeB ve Fe 2 B fazları birbirinden farklı ısıl genleşme katsayılarına sahip olduklarından (IGK; FeB=23x10-6/ C, Fe 2 B=7.85x10-6/ C), çift fazlı katmanların FeB / Fe 2 B faz ara yüzeylerinde çatlak oluşumlarına sıklıkla rastlanır. Bu çatlaklar mekanik bir yük uygulandığında sıklıkla pullanmaya ve kavlamaya yol açar. Bor katmanının bu özelliği nedeniyle uzun borlama sonucunda meydana gelen kalın katmana rağmen daha fazla aşındığı ifade edilmektedir. Borlanmış katmanın kırılganlığı katman kalınlığı ile artar. 20 ve 30 N yükler altında yapılan test sonuçlarına bakıldığında numune/aşındırıcı ara yüzeyinde temasın artması nedeniyle borlama süresinin artmasına bağlı olarak artan bor tabaka kalınlığı aşınmayı zorlaştırmakta ve bor tabakası daha uzun mesafelerde yada daha fazla turda tamamen aşındırılabilmektedir. Bunun bir nedeni numune/aşındırıcı temasının artan yükle birlikte gelişmesidir. Bu gelişen temas ara yüzeyde oluşabilecek zıplama yada darbeleri en aza indirmektedir. Azalan zıplama ve darbeler kırılgan olan bor katmanının çatlama ihtimalini azaltarak aşınmanın azalmasına neden olduğu düşünülmektedir. Diğer yandan; bu çalışmadaki aşındırıcı tane boyutu oldukça küçüktür. Bu nedenle bu çalışmada kısmen adhasif şartlar da söz konusudur. Adhasif aşınma şartlarında bor tabaka kalınlığının aşınma miktarını azalttığı bilinmektedir [11]. Yüksek yük uygulamalarında bor katman kalınlığının artmasıyla aşınmanın azalması buna bağlanabilir. 20 N yük altında en ince bor katmanına sahip N1 numunesinde 40 m mesafede matrise ulaşılırken, en kalın bor katmanı bulunan N3 numunesinde 70 m de matrise ulaşılmıştır. 30N yükte ise; en ince bor katmanına sahip N1 numunesinde 30 m mesafede matrise ulaşılırken, en kalın bor katmanı bulunan N3 numunesinde 90 m de matriste aşınma gerçekleşmiştir. Burada çok ince taneli aşındırıcının sert ve kalın bor katmanını aşındırmada zorlandığı görülmektedir. 3

4 Aşınma Miktarı, mg Tablo 3. Farklı borlama süreleri uygulanan numunelerde aşınma miktarlarının yüke bağlı olarak değişimi 10 N 20 N 30 N Yol N1 N2 N3 N1 N2 N3 N1 N2 N N1-10N N2-10N N3-10N N1-20N N2-20N N3-20N N1-30N N2-30N N3-30N Toplam Yol, m Şekil 4. Aşınma testleri sonucunda elde edilen malzeme aşınma kaybı miktarları Sonuçlar incelendiğinde elde edilen bir başka sonuç da yük miktarının artmasıyla en az ve en fazla aşınmanın meydana geldiği mesafe yada yolun arttığı görülmektedir. 10 N yükte bu yolun 20 m, 20 N da 30 m ve 30 N da ise 60m daha fazla aşınma yapılması sonucunda numunelerin matrise kadar aşındırıldığı görülmektedir. Bu sonuçlar uygulanan yükteki artışın etkisiyle numune/aşındırıcı ara yüzeyindeki temasın artmasıyla kırılgan olan bor katmanının numune yüzeyinde daha uzun süre kararlı olarak kalabildiğini göstermektedir. Bu durum Tablo 5 ve Şekil 5 te verilen birikimli aşınma miktarları, yüke ve numuneye bağlı olarak elde edilen ortalama aşınma miktarlarından da görülmektedir. Sonuçlara bakıldığında; 10 N yükte borlama süresi kısa olduğunda 36.5 mg aşınma olurken uzun borlama süresinde ise 29.4 mg aşınma kaybı meydana gelmiştir. Bunun aksine 20 ve 30 N yüklerde ise; borlama süresi kısa olduğunda sırasıyla 26.3 ve 41.8 mg aşınma olurken uzun borlama süresinde ise 56.8 ve mg aşınma kaybı olmuştur. Ortalama birikimli (kümülatif) aşınma miktarlarına bakıldığında ise 10, 20 ve 30 N yüklerde sırasıyla 33.4, 43.2 ve 69.9 mg aşınma kaybı meydana gelerek, yük arttıkça aşınma artmıştır. Numunelerdeki ortalama aşınma miktarlarına bakıldığında, N1 numunesi 34.9 mg, N2 numunesi 46 mg ve N3 numunesi 65.4 mg aşınmıştır. Numunelerin her biri için ortalama aşınma yollarına bakıldığında ise; sırasıyla 50, 56.6 ve 73.3 m lik mesafede aşındıkları görülmektedir. Bu sonuçlar borlama süresiyle artan katman kalınlığının aşınmaya karşı direnci artırdığını göstermektedir. 4

5 Birikimli Aşınma Miktarı, mg Tablo 5. Farklı borlama süreleri uygulanan numunelerde birikimli ve ortalama aşınma miktarlarının yüke bağlı olarak değişimi 10 N 20 N 30 N N1 N2 N3 N1 N2 N3 N1 N2 N3 Birikimli Aşınma Miktarları (mg) ,6 Ortalama Birikimli Aşınma Miktarları (mg) Numunelerdeki Ortalama Yol Miktarları (m) Numunelerdeki Ortlama Aşınma Miktarları (mg) N1: 34.9 N2: 46 N3: N1-10N N2-10N N3-10N N1-20N N2-20N N3-20N N1-30N N2-30N N3-30N Toplam Yol, m Şekil 5. Aşınma testleri sonucunda elde edilen birikimli malzeme aşınma kaybı miktarları 4. SONUÇLAR AISI 4140 malzemesinin borlama süresi ile numune yüzeylerinde oluşan bor katman kalınlığı artmıştır. Malzemenin matris sertliği başlangıçta beklenildiği gibi borlama ile artmış, ancak borlama süresinin uzaması sonucunda ise yapısal kabalaşma neticesinde azalmıştır. Ancak numune yüzeyinde oluşan bor katman sertliği borlama süresindeki artışla birlikte sürekli olarak artmıştır. Aşınmanın sadece sertliğe bağlı olarak değişmediği görülmüştür. Yükün de aşınma oluşumunda önemli bir etken olduğu tespit edilmiştir. 10 N yükte sertliği düşük olan numunenin sertliği yüksek olan numuneden daha az aşındığı görülmüştür. Ancak 20 ve 30 N yükte sertliğin artması aşınmayı azaltmıştır. Düşük yüklerde numune/aşındırıcı temasının az olması nedeniyle testler sırasında zıplama, titreşim ve meydana gelen darbelerin etkisiyle kırılgan olan bor tabakasının daha kolay kırılarak numune yüzeyinden uzaklaştığı tespit edilmiştir. Bu tür kırılgan özellikli malzemelerin aşınmalarında özellikle düşük yüklerde meydana gelebilecek titreşimlerin büyük önem taşıdığı düşünülmelidir. Uygulanan yükün artmasına bağlı olarak aşınma miktarı da artmıştır. Yükün artmasıyla en az ve en çok aşınan numuneler arasındaki aşınma mesafesi yada tur miktarı da artmıştır. 10 N yükte tur farkı 20 m olurken, 30 N yükte ise 60 m lik bir fark oluşmuştur. Borlama süresinin artması katman kalınlığını artırarak aşınmaya karşı direnci geliştirmiştir. KAYNAKLAR [1] heat treatment.doc /under graduate/engineering/mechanical_engineering.html. [2] Yusuf Ozcatalbas, Fevzi Ercan, The effects of heat treatment on the machinability of mild steels Journal of Materials Processing Technology 136 (2003) [3] Heat Treatment Procedure Qualıfıcatıon Final Technical Report The Pennsylvania State University University Park, PA, Work Performed Under Contract No. DE- FC07-99ID13841, Work Prepared for U.S. Department of Energy, AegKFa/ PDF. [4] Part 1 Materıals, /excerpt/03/ / pdf. [5] Massachusetts Institute of Technology Department of Mechanical Engineering Cambridge, MA Mechanics and Materials II Spring 2004Laboratory Module No. 5 Heat Treatment ofplain Carbon and LowAlloy Steels:Effects on Macroscopic Mechanical Properties, Heat treatment of carbon steel and low alloy steel.pdf. 5

6 [6] Muhammed Havato Jokhio, Skander Ali Memon and Muhammad Jurial Sangi, Effect of heat treatment on the microstructure and mechanical properties of low carbon SEA 1010 steel Quaid-E-Awam Universty Research Journal of Engeenering, Science and Technology Volum 1, No 1, January-June [7] Saduman Şen, Uğur Şen, Cuma Bindal, Tribologcal properties of oxidised boride coatings grown on AISI 4140 steel, Materials Letters, 60 (2006), [8] Uğur Şen, Saduman Şen, The fracture thoughness of borides formed on boronized cold woek tool steels, Materials Charecterization, 50 (2003), [9] M. A. Bejar, E. Moreno, Abrasive wear resistance of boronized carbon and low alloy steels, Journal of Materials Processing Technology, 173 (2006), [10] N.E. Maragoudakis, G. Stregioudis, H. Omar, E. Pavlidou, D.N. Tsipas, Boro-nitriding of steel US 37-1, Materials Letters, 57 (2002), [11] Hasırcı,H. Tabur M. Gül,F. ve İzciler M., ;"Borlama Ve Normalizasyon İşlemlerinin Aısı 4140 Çeliğinin Adhesif Aşınma Direncine Etkileri,14.Uluslararası Metalurji ve Malzeme Kongresi, Ekim, İstanbul TÜRKİYE (2008). [12] M. Gojic, L. Kosecb, P. Matkovic Embrittlement damage of low alloy Mn V steel Engineering Failure Analysis 10 (2003) [13] N. Saheb, T. Laoui, A.R. Daud, M. Harun, S. Radiman, R. Yahaya, Influence of Ti addition on wear properties of Al Si eutectic alloys, Wear 249 (2001) [14] Çetin, M. ve Gül, F Al-Cu Döküm Alaşımlarının Abrasiv ve Adhesiv Aşınma Davranışı Üzerıne Magnezyumun Etkisi. 3. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyum, Ağutos, Ankara-TÜRKİYE. [15] Sawla, S. and Das, S Combinet effect of reinforcement and heat treatment on the two body abrasive wear of aluminum alloy and aluminum particle composites. Wear 257: [16] Lasa, L. and Rodriguez-Ibabe, J.M Effect of composition and processing route on the wear behaviour of Al-Si alloys. Scripta Materialia 46: [17] Sun,Y., Baydoğan, M. and Çimenoğlu, H The effect of deformation before ageing on the wear resistance of an aluminum alloy. Materials Letters 38: [18] Jiang, Q.C., Xu, C.L., Lu M. and Wang, H.Y., Effect of new Al-P-Ti-TiC-Y modifier on primary silicon in hypereutectic Al-Si alloys, Materials Letters 59, p: , [19] Tabur M., İzciler M. ve Gül, F.; "Borlanmış Hardox 400 Çeliğinin Abrasif Aşınma Davranışları 4.Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu, Mayıs, Karabük TÜRKİYE (2009). ÖZGEÇMİŞLER: Doç. Dr. Ferhat GÜL 1963 yılında Sinop ta doğdu. Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Döküm Öğretmenliği nden mezuniyetinin ardından aynı birimde 1986 yılında Araştırma Görevlisi olarak çalışmaya başladı. Halen aynı bölümde öğretim üyesi olarak görev yapmaya devam etmektedir. Döküm, döküm malzemelerin ısıl işlemleri, alaşımlama, malzemelerin mekanik ve diğer incelemeleri, aşınma gibi daha birçok alanda çalışmalar yapmaktadır. Yrd. Doç. Dr. Hasan HASIRCI 1972 yılında Samsun da doğdu. Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Döküm Öğretmenliği nden mezuniyetinin ardından aynı birimde 1997 yılında Araştırma Görevlisi olarak çalışmaya başladı. Halen aynı bölümde öğretim üyesi olarak görev yapmaya devam etmektedir. Döküm, döküm malzemelerin ısıl işlemleri, alaşımlama, malzemelerin mekanik ve diğer incelemeleri, aşınma gibi daha birçok alanda çalışmalar yapmaktadır. 6