Yüksek Lisans Çalımalarının Yürütülmesinde Aday Örencinin Sorumlulukları

Transkript

1 ANKARA ÜNVERSTES BLGSAYAR MÜHENDSL BÖLÜMÜ YÜKSEK LSANS PROGRAMI Yüksek Lisans Çalımalarının Yürütülmesinde Aday Örencinin Sorumlulukları Bölümümüzde yürütülmekte olan Tezli Yüksek Lisans Programı, YÖK, Ankara Üniversitesi Senatosu ve Fen Bilimleri Enstitüsü tarafından kabul edilen yasa, yönetmelik ve kuralları temel alarak yürütülmektedir. Yüksek Lisans programına kayıtlı örenciler programlarında öngörülen dersleri tamamladıktan sonra, Bilgisayar Mühendislii Bölümü (BMB) tarafından atanacak tez danımanı öretim üyesinin gözetiminde tez aratırmalarını yürüterek, aratırma sonuçlarını öretim üyelerinden oluan bir bilimsel jüri önünde baarıyla savunmakla yükümlüdürler. Bu metinde, yukarıda belirtilen iki aamanın örenci tarafından baarıyla tamamlanmasına yönelik olarak, BMB tarafından uygulanan biçimsel standartlar açıklanmaktadır (Ankara Üniversitesi Yüksek Lisans Programlarıyla ilgili genel bilgiler için, bkz. [1], [2]) Ders sorumlusu / tez yöneticisine vereceiniz her türlü çalımayı bu yazının gereklerine göre hazırlayınız. 1. YÜKSEK LSANS DERSLER Ders çerii ve Kaynaklar Bazı derslerin tamamı veya bir bölümü ngilizce olarak verilebilir. Ders sırasında kullanılan kitap, makale, teknik rapor gibi ögelerin aırlıklı bölümünü ngilizce olarak kaleme alınan belgeler oluturmaktadır. Örencilerin ders izlemeye ve ngilizce kaynakları özümlemeye yetecek kadar dil bilgileri olduu varsayılacaktır. Ders içi rapor, ödev ve sunumlar, aksi belirtilmedikçe, ngilizce hazırlanmı olarak teslim edilir. Teslim edilen her çalımanın dilin gramer ve noktalama kurallarına uygun olarak, düzgün ve doru bir anlatımla hazırlanmı olması esastır. Rapor ve Ödevler Yüksek lisans düzeyinde verilen derslerin birçounda, ders içi dier sorumluluklara ek olarak, örencinin kendi baına aratırma, çözümleme ve çözüm üretme yeteneklerini gelitirmek üzere, bir teknik projenin tamamlanması gerekebilecektir. Böyle bir projede, yazın taraması (literature survey), genel veya özel bir konuyla ilgili olarak güncel durum veya tarihsel geliim raporu, bir programlama dilinde yazılmı uygulama programı gibi çalımaların bir veya birkaçının yapılması istenebilir. Böyle bir durumda sunulacak metinlerde aaıdaki özellikler aranır: Metin, (aksi belirtilmedikçe) ngilizce olarak hazırlanır ve, basit bir teknik rapor biçeminde düzenlenir (bölüm/altbölüm balıkları, çizim ve resimler numaralanmı olarak, varsa, yararlanılan kaynak diziniyle birlikte. vb.) Örencinin sunacaı her türlü yazılı rapor ve belge, tez yazım kuralları biçemine [2] uygun olarak A4 boyutunda kaıda basılı olarak, ve istendiine elektronik ortamda teslim edilecektir. Sunulacak programların kaynak ve iletilebilir makine kodu elektronik ortamda (disket veya CD) teslim edilecektir

2 Proje ve Programlama Ödevleri Örencinin ders kapsamında programlayarak teslim etmesi gereken ödev ve projeler aaıdaki koulları salamak durumundadır: Programlar A.Ü. BMB laboratuvarlarında derlenip iletilebilmelidir. Bu koul bugünkü durumda programların Windows 98/2000/XP, OS/2 platformları üzerinde gelitirilmi olmasını gerektirmektedir. (Buna yakında Linux eklenecektir). Programlama dilleri (ders sorumlusu aksini belirtmedikçe) genellikle C ve C++ dilleriyle yazılmı ve ANSI-conformant bir derleyiciyle derlenmi olmalıdır. (Delphi, Visual Basic, Visual C gibi birçok örencinin alımı olduu yazılım araçları BMB Laboratuvarlarında bulunmamaktadır. Scheme, ML, Haskell gibi, derse özel ilevsel dillerin programlama araçları salanacaktır). Programlarınızda iletim sistemine dorudan veya dolaylı olarak baımlı ilevlerin (GUI, çekirdek ilev çarıları vb.), veya, gelitirme paketlerinde kullanılan özel ögelerin (proje, altproje kütükleri, vb) kullanılmaması gerekir Herhangi bir nedenle derlenemeyen ödev ve projeler deerlendirilmeyecektir. Zamanında verilmeyen, düzgün ilemeyen, çöken veya ilevsel özellikleri salamayan ödevler deerlendirilmeyecektir. Programlar yapısal ve anlamsal olarak bölümlenmi olmalı, her bölüm ve ilev kod arası yorumlarla gereken biçimde açıklanmı olmalıdır [3]. 2. YÜKSEK LSANS PROGRAM DANIMANI Programa kaydolan her aday örenci, bir program danımanı ile birlikte çalımalarına balar. Danıman, örencinin derslerdeki baarısına, örencinin ilgi alanına yönelik olarak örencinin genel baarısını izler ve gerekli uyarıları yapar. 3. YÜKSEK LSANS TEZ DANIMANI Bölümdeki öretim üyelerince desteklenen aratırma konuları, konuyla ilgili öretim üyeleri tarafından Bölüme bildirilir; bu konular belirli aralıklarla ilan edilir. Örenciler tez aratırmalarını BMB öretim üyeleri tarafından belirlenen alan ve konularda yaparlar. Örencinin tez konusunun belirlenmesi uzunca bir süre gerektirebilir. Tez konusunun mümkün oldıuunca erken saptanmasının, konuyla ilgili derslerin alınması açısından daha sonra ortaya çıkabilecek zaman darlıını önlemesi nedeniyle, örenci açısından büyük yararı bulunmaktadır. Bu nedenle örencilerin, bölümde verilen tez konularından birisini en geç ikinci dönem balarında seçmi olmaları önerilir. Seçilecek alanda yürütülmesi gereken aratırmanın daha önce yapılmamı orijinal bir çalıma olması gerekmektedir. Çalımanın ortaya koyduu kuramsal sonuçların, hazırlanacak veya mevcut bilgisayar programlarıyla desteklenmesi ve kuramsal olarak elde edilen sonuçların uygulamalı olarak irdelenmesi gerekir. Çalımanın yalnızca yayın taraması, derleme, özetleme gibi öelerin bir veya birkaçından oluması yeterli bir çalıma olarak kabul edilmez. Tez aratırmasının genel çerçevesi, genel yaklaım ve çözüm yöntemleri ile özel aratırma konusu, tez danımanı tarafından belirlenir. Örenci, bu çerçeve içinde kalmak kaydıyla, aratırma yapacaı konuyu, uygulayacaı veya sınayacaı yöntemleri danımanıyla birlikte

3 belirler ve danımanın onayıyla yazılı olarak bölüm bakanlıına sunar. Bu bavurunun kabul edilmesiyle, tez çalıması balamı olur. 4. TEZ ÇALIMALARININ YÜRÜTÜLMES Örenci, tez çalımaları sırasında aaıdaki belge ve raporları hazırlayarak tez danımanına sunar. Bu belgeler örencinin aratırma dosyasında korunur. A. Zamanlama Planı Örenci, aratırmanın yürütülmesi için gereken adımları belirleyerek genel bir zaman planı hazırlar ve tez danımanına sunar. Bu planda, tezin balangıcından tez savunma gününe kadar gerçekletirilmesi gereken bütün ana aamalar süreleriyle birlikte yer alır. Örenci çalımalarını bu zamanlama planına yaklaık olarak uyacak biçimde yürütmekle yükümlüdür. Tez danımanı bu zaman planında gecikme olduunu saptadıında örenciyi uyarır. Zaman planında yer alacak gecikmeler tez çalımalarının süre uzatımına, veya baarısızlıkla sonuçlanmasına neden olabilir. B. Yayın Tarama Raporu Her örenci, aratırma hedefleri çerçevesinde bir yayın taraması yapmak durumundadır. Yayın tarama raporu, tez çalımasının ön aamalarında tamamlanarak tez danımanına sunulur. Zaman içinde deimesi, zenginlemesi ve olgunlaması beklendiinden, örenci tarama raporunu belirli aralarla güncelleyerek danımanına iletir. Tez danımanının önerecei anahtar belge, kitap ve makalelerden balayarak yapılacak yayın taramasında, tez konusuyla genel veya özel olarak ilgili olan (basılı olarak veya Internet ortamında yayımlanmı) teknik ve bilimsel eserler yer alır. Yayın tarama raporunda yer alan belgelerin her birinin örenci tarafından özümlenerek, aratırma konusunu ilgilendiren bölümlerin saptanmı olması gerekecektir. Burada yer alan her belgeye, tez yazım aamasında bir gönderme (reference) yapılması istenir. C. lerleme Raporları Örenci, basılı ve elektronik ortamda hazırlayacaı ilerleme raporlarını belirlenen sıklıkta tez danımanına iletmekle yükümlüdür. Bu raporlarda, son aamada bitirilen çalımalar ve sonuçları, sürdürülen çalımalar (ve varsa, arasonuçları) ile, bir sonraki aamada balatılacak olan çalıma adımları özetlenir. D. Tez Sonuç Makalesi Örenci, tez çalımalarının son aamalarına geldiinde, yaptıı çalımaları özetleyen bir bilimsel makale hazırlar. Hazırlanan makalenin yurtiçi veya yurtdıındaki bir konferans veya seminerde sunulmak üzere, veya konuyla ilgili yurtdıı (tercihan SCI kapsamındaki) bir bilimsel dergide yayımlanmak üzere iletilmi olması gerekir. Tez savunma jürisinin hazırlık ilemleri, ilgili konferans komitesi veya dergi editörü tarafından gönderilecek (alındı) onay belgesinin tez danımanına sunulmasından sonra balatılır. E. Tez Semineri Çalımasını bitirme aamasına gelen örenci, elde ettii sonuçları, tez danımanının onayıyla düzenlenecek bir seminerle üniversite mensuplarına sunar. Bu seminerin amacı, yapılan çalımanın yeterliliinin veya eksiklerinin saptanması, tez sonuç makalesinin içerik ve biçiminin irdelenmesi, ve örencinin daha sonra yerine getirecei jüri savunmasına hazırlanmasıdır

4 F. Tez Savunması Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü tarafından kabul edilen esaslara göre, bilimsel bir jüri önünde yapılacak savunmadır. 5. TEZ SAVUNMASI SONRASINDA TESLM EDLECEK PROGRAMLAR Tez çalımalarını ve savunmalarını baarıyla tamamlayan örenciler tezlerinin basılı bir kopyasını (Ankara Üniversitesi, YÖK ve danıman kopyalarına ek olarak) BMB kütüphanesine iletirler. Basılı kopyaya ek olarak, yapılan bütün çalımaları içeren bir CD hazırlanarak BMB kütüphanesine iletilir. Bu CD nin amacı örencinin yapmı olduu çalımaları bütün yönleriyle ve iletilebilir biçimiyle korumaktır. Burada yer alan çalımalar genel kullanıma açık olacaktır. Belgelerin CD üzerindeki düzeni tez danımanı tarafından ayrıntılı olarak belirlenecektir. CD üzerinde aaıdaki belge türleri yer alır: CD içerik belgesi HTML biçeminde hazırlanacak bu sayfa (ve gerektiinde, ek sayfaları) içinde aaıdaki bilgiler yer alacaktır: - Tez çalımasının kapak sayfasındaki bütün bilgiler (tez konusu, örenci adı, tarih vb) - Aaıdaki balıklarda açıklanan verilere ait altsayfa balantıları. Tez metni Fen Bilimleri Enstitüsü tarafından teslim alınan düzeltilmi tez metninin elektronik ortamdaki (MS-Word, pdf veya ps) basıma hazır son halidir. (Basılı ve elektronik tez metinlerinin aynı düzende olması gerekir; basılı kopyada yer alan bütün resim, fotoraf, bilgisayar görüntü çıktısı, vb. ögeler, elektronik kopyada aynı görüntüyü verecek biçime dönütürülmü olmalı ve elektronik olarak hazırlanan metinle bütünleik olarak yer almalıdır. Örnein, bir çizici aracılııyla kaıt üzerine yazdırılan her çizim, veya fotoraf kaıdı üzerinde teze eklenen her resim, tarayıcı aracılııyla elektronik biçime dönütürülmelidir.) Yayınlar (Tez çalıması kapsamında yapılan bütün özgün yayınlar, yayımlanmamı teknik rapor ve özetler, tez sonuç makalesi.) Program ve veri kütükleri Tez çalımaları sırasında yazılan bütün programlar en son çalıır durumlarında kaynak koduyla ve iletilebilir derlenmi biçimleriyle ayrı dosya gurupları olarak (ayrı dizinler içinde) düzenlenmelidir. (Bunlar programın derleme ve iletiminde gerekli olan, örenci tarafından gelitirilen her türlü ana program, program kütüphanesi, veri ve yardım kütükleri, grafik ve grafik sunum metinleri gibi verileri kapsamaktadır.) Programların derlenmi kopyaları (ayrıca bir kurulu aamasına gerek kalmadan) CD üzerinden dorudan iletilebilecek biçimde düzenlenmi olmalıdır. Kullanıcı Elkitabı CD üzerinde verilen kaynak programların hangi platformlarda ve hangi derleyicilerle derlenecei, derleyici komut satırı parametreleri, program iletim satırı parametreleri, kurulum gerekiyorsa nasıl yapılacaı, gerekli dizin yapıları, hangi program kütüphanelerinin

5 gerektii gibi, derleme ve iletime yönelik bilgiler kısa bir elkitabı biçiminde düzenlenecektir. Kaynaklar: [1] Fen Bilimleri Enstitüsü Lisansüstü Eitim-Öretim Yönetmelii, [2] Fen Bilimleri Enstitüsü Tez Yazım Kuralları Yönetmelii, [3] Guidelines for Coding C Programs,