DRAMINSKI Kızgınlık Detektörü Kullanma Klavuzu

Transkript

1 DRAMINSKI Kızgınlık Detektörü Kullanma Klavuzu

2 ONTENTS İÇİNDEKİLER 1. Giriş Açıklama Kullanım Cihazı Tanımak Ölçüm Sonuçların Yorumlanması 09 Kızgınlığın Tespiti. 11 Erken Hamileliğin Tespiti Son Notlar Dezenfekte Etme Sonuç Açıklamaları Pilin Değiştirilmesi Teknik Veriler. 16

3 2 GİRİŞ Bir hayvan üretim tesisindeki en önemli unsurlardan birisi kızgınlık döneminin doğru tespitidir. Çünkü verimli döllenme ile döllenme zamanı arasında yakın bir ilişki bulunmaktadır. Yapılan araştırmalarda çiftlik personelinin hayvanların %50 sinin kızgınlık dönemini tespit edebildiği görülmüştür. Bu yüzden hayvanların sadece çalışma saatlerinde değil 24 saat boyunca gözlem altında tutulması gerekmektedir. Ancak bu uygulama pratik açıdan, kızgınlık tespitini olumsuz etkileyen bazı zorluklara neden olmaktadır. Unutulmamalıdır ki üretimin organize edilmesinde en önemli adımlardan birisi erken hamileliğin veya başarısız bir döllenme sonrasındaki kızgınlık döneminin tespit edilebilmesidir. Kızgınlık döneminin fizyolojisi ve üreme organlarında meydana gelen özel dönemsel değişimler hakkındaki mevcut bilgiler, yumurtalıktaki değişim ile vajinal sıvının elektriksel direncinin değişimi arasında bir bağlantı olduğunu göstermiştir. Bunun yanında vajinal sıvının elektriksel direnci ile kandaki lüteinleyici hormon (LH) ve süt progesteron seviyesi arasında da bir bağlantı olduğu görülmüştür. Vajinal sıvı üzerinde yapılan çalışmalarda, vajinal sıvının elektriksel direnci azaldıkça kızgınlık döneminin yakınlaştığı belirlenmiştir. DRAMINSKI yukarıdaki fenomen ve hayvanların vajinal sıvı direncinin bağlantısını göz önünde bulundurarak DRAMINSKI KIZGINLIK DETEKTÖRÜNÜ geliştirmiştir. Ölçüm aleti sayesinde kızgınlık dönemi başlangıcı ve erken hamilelik hızlı ve kolay bir şekilde tespit edilebilmektedir.

4 3 AÇIKLAMA DRAMINSKI Kızgınlık Detektörü bir ölçüm sondası, elektronik birim ve 9 V pilin takıldığı saptan meydana gelir. Elektronik birim üzerinde yapılan ölçümlerin okunabileceği LCD ekran bulunur. Sondanın ucunda direnç ölçümünde kullanılan, birbirine paralel iki adet elektrot bulunur. İki elektrot arasında akan akımın tepe değeri ve üretilen manyetik alanın hayvanlar ve insanlar üzerine hiçbir zararlı etkisi yoktur. Cihaz tamamen su geçirmez olduğundan kolayca yıkanarak sürekli olarak temiz tutulabilir. DRAMIŃSKI Kızgınlık Detektörü: Genelde görülen zamanların dışında kızgınlık dönemine giren hayvanların hızlı ve doğru şekilde tespit edilebilmesini sağlar. gözden kaçan kızgınlık döneminin tespitini sağlar kızgınlık dönemi düzensiz olan hayvanlarda kızgınlık döneminin tespitini sağlar döllenme verimini büyük oranda arttırır tarım işçiliği denetiminde pozitif bir etkisi vardır çiftliğin ekonomik performansını arttırır Bunun yanında: döllenmenin olmadığı durumlarda gebeliğin veya sonraki kızgınlık döneminin erken tespit edilebilmesini sağlar.

5 4 KULLANIM Aparatı açık havada yani elektrotların arası boşken test ederken aşağıdakileri kontrol edin: 1. Açma/Kapama tuşuna basın. Tuşa basıldıktan sonra ekranda iki adet çizgi görüntülenir. Cihaz bundan sonra kullanıma hazırdır Tuşa üç kez basın - 1, 2, 3 rakamları görüntülenir (a-c). 3. Tuşa bir kez daha basın. Ekranda 1 0 (d) rakamları görüntülenir, bu pilin takılı ve cihazın kullanımda olduğunu fakat henüz bir ölçüm yapılmadığını gösterir. a) 1 b) 2 c) 3 d) 1 0 LCD ekranda ilave olarak pilin doluluk durumu da görüntülenir. Ekranda LO BAT yazısı yanıp sönmeye başladığında pilin yakın zamanda değiştirilmesi gerekecektir. Yazı ekranda sabit olarak beliriyorsa bu pilin tamamen bittiğini gösterir. En düşük ölçüm değeri 10, ölçüm aralığı dır. Bu aralığın üzerinde bir değer ölçüldüğünde ekranda 1 0 rakamları görüntülenir (elektrotlar açık havada test edildiğinde görüntülenen değer). Detektörün ölçüm aralığı vajinal sıvının elektriksel direncinin kat kat üzerinde olduğundan pratikte bu ölçeğin üzerine çıkılamaz.

6 5 CİHAZI TANIMAK Cihazı ilk kez kullanacak olanların ölçüme başlamadan önce aşağıdaki adımları uygulamaları önerilir: 1. Kızgınlık döneminde olduğu bilinen bazı hayvanlar üzerinde ölçüm yapın. 2. Kızgınlık döneminde olmadığı veya hamile olduğu bilinen bazı hayvanlar üzerinde ölçüm yapın. Ölçüm aletinin fonksiyonelliği aşağıdaki biçimde test edilebilir: Sondayı bir kap temiz suya daldırın ve ölçüm yapın. Suyun direnci çok yüksek olduğundan ölçüm aralığı aşılır ve ekranda 1 0 rakamları görüntülenir. Pratikte bu değer aşılmaz, çünkü ölçüm aralığı vajinal sıvı direncinin kat kat üzerindedir. Ardından suya bir tutam tuz ekleyin, iyice karıştırın ve sondayı tekrar suya daldırın. Tuz ilavesinden sonra alınan ölçüm değeri fark edilir oranda düşük olacaktır. Tuz çözeltinin direncini düşürür (düşük direnç-düşük ölçüm değeri). Daha fazla tuz ilavesi direncin daha da düşmesine sebep olur. Bu uygulama ekipmanın çalışma biçimini açıkça ortaya koyar. Uygulama ayrıca sıvıda idrar bulunduğunda (idrar tuz içerir) elektrotlardan alınan okumanın anormal biçimde düşüşünün bir açıklamasıdır.

7 6 ÖLÇÜM 1. DRAMIŃSKI KIZGINLIK DETEKTÖRÜNÜ açık havada kontrol ederek pilin dolu olduğundan emin olun. 2. Bir dezenfektan sıvısı hazırlayın ve sondayı dezenfekte etme bölümünde açıklandığı şekilde temizleyin. 3. Vajinal labia veya çevresi kirli ise, sondayı sokmadan önce bu kısmı yıkayın ve temizleyin. 4. Vulvayı ayırın ve sondayı 3/4 ü girecek kadar nazikçe sokun. Bu derinliğe gelindiğinde bir zorlanma hissedilir. Bundan sonra sondayı 2.5 ila 3.5 tur çevirin. Sondanın derinliğinin doğru olup olmadığını anlamak için rektal yoklama yapılabilir. 5. AÇMA/KAPAMA tuşuna basın. Tuşa basıldıktan sonra ekranda iki çizgi görüntülenir. Cihaz kullanıma hazırdır Tuşa tekrar basın ekranda 1 rakamı görüntülenir. Bu, ilk ölçüm değerinin kaydedildiğini gösterir (a). 7. Ardından tuşa iki kez daha basarak 2 (b) ve 3üncü (c) ölçümleri yapın. a) 1 b) 2 c) 3

8 7 8. En düşük ölçüm değerini görmek için tuşa tekrar basın (d) d) Sondayı nazikçe çıkarın. 10. Cihazı DEZENFEKTE ETME kısmında açıklandığı şekilde temizleyin ve kutusuna yerleştirin.

9 8 SONUÇLARIN YORUMLANMASI 1. Şekilde kızgınlık dönemlerine karşılık gelen tipik vajinal sıvı dirençleri gösterilmektedir. Kızgınlığın oluştuğu an grafikte belirtilmiştir. Hayvanın kızgınlık döneminde olmadığı zamanlarda direnç yüksektir. Kızgınlık döneminin en yüksek aşamasına varıldığında direnç düşer, kızgınlık döneminin ardından yükselir. Direnç değeri sonraki kızgınlık dönemine kadar yüksek kalır. Pratikte minimum direnç değerinin kaydedilerek dirençteki belirgin artışın olduğu zamanı tespit edilmesi önemlidir. Bu yüzden kızgınlık döneminde düzenli olarak ölçüm yapılması önerilir. Ölçüm çok seyrek yapılıyorsa kızgınlık dönemi kaçırılabilir. 2. Şekilde döllenme veya çiftleşme sonucu verimli olarak döllenmiş hayvanlarda görülen direnç grafiği verilmiştir. Bu durumda direnç doğuma kadar yüksek kalacaktır.

10 9

11 10 1. KIZGINLIK DÖNEMİNİN TESPİTİ 3. Şekilde kızgınlık döneminin tespitine örnek verilmiştir. Şekilden de anlaşılacağı üzere tespit, direncin minimum değerinin ve dirençteki ani artışın belirlenmesi ile yapılır. Dirençteki keskin artış birkaç saat içerisinde yumurtlama olacağını ve DÖLLENME ya da ÇİFTLEŞME için en uygun olan aralığı gösterir. Şekil 3a. Dirençteki düşüş her zaman için bir kızgınlık dönemi başlangıcını göstermeyebilir. Minimum değeri ve ardından gelen kızgınlık dönemini belirten keskin artışı belirlemek için ölçümlere devam edilmelidir. Kızgınlık dönemi çok uzun sürmez, bu yüzden bu periyotta günde birden fazla ölçüm yapılmalıdır.

12 11 Şekil 3b. NOT! Şekillerde TİPİK değerler verilmiştir. Sonuçlar aylarca süren araştırmalar sonucu elde edilmiştir ve diğer ülkelerde elde edilen sonuçlar ile uyumludur. Fakat bazen kızgınlık döneminde daha düşük değerler görülürken bu dönemin dışında daha yüksek değerler görülebilir. Bu yüzden her hayvan ayrı ayrı test edilmelidir. Buna karşın hayvanın bulunduğu döngünün değişik evrelerinde görülen dirence bağlı olarak pratikteki sonuçlar bazen farklılık gösterebilir. 2. ERKEN HAMİLELİĞİN TESPİTİ Bu işlem döllenme ya da eşleşmeden yaklaşık 3-4 hafta sonra yapılır. En iyi uygulama, başarısız döllenmenin ardından başlaması tahmin edilen kızgınlık döneminde ölçümleri yapmaya başlamaktır. Direncin birkaç gün boyunca yüksek kalması gebeliğin devrede olduğunu gösterir. Diğer yandan düşük direnç hayvanın hamile olmadığını ve kızgınlık döneminin devrede olduğunu gösterir.

13 12 SONUÇ AÇIKLAMALARI 1. DRAMIŃSKI KIZGINLIK DETEKTÖRÜNÜ kuru ve oda sıcaklığındaki bir ortamda saklayın. 2. Büyük ölçekli tesislerde bir ahır için bir ölçüm aleti kullanılması önerilir 3. Normal veterinerlik hijyeni DETEKTÖRÜ her kullanımdan sonra temizleyip dezenfekte ederek kolayca sağlanabilir. 4. Cihazın kullanımıyla elde edilen fayda ve sonuçlara yönelik her türlü açıklama ve gözlemi üretici firmaya gönderebilirsiniz.

14 13 DEZENFEKTE ETME DRAMIŃSKI KIZGINLIK DETEKTÖRÜ ölçüm öncesi ve sonrasında dezenfekte edilmelidir. Elektrotlar kirli ve yağlı ise yanlış (çok yüksek) sonuçlar elde edilir. Bunun yanında elektrotların üzerinde idrar gibi diğer sıvıların bulunması elde edilen sonuçların çok düşük olmasına sebep olacaktır. Bu yüzden ölçüm aleti temiz tutulmalıdır. Tamamen ve dikkatli temizlik ile dezenfektasyon cihazın doğru kullanımına yönelik en önemli uygulamalardır. Sonda sargı bezi, lignin, veya kağıt havlu ile silinerek üzerindeki dışkı, sıvı ve kıl kalıntıları temizlenmelidir (özellikle elektrotların çevresi). Ölçüm aletini doğru şekilde dezenfekte etmek için sondalar akan su altında dışkı, sıvı ve kıl kalıntılarından temizlenmelidir. Bunun ardında sonda dezenfektasyon çözeltisine daldırılır. Dikkat! Ölçüm aletini yıkamak için kaynar su veya aşırı sıcak su kullanmayın. Dezenfektasyon için iki kaba (plastik kova) hazırlanmış dezenfektasyon sıvısı kullanılabilir. İlk kova ilk dezenfektasyon, diğeri son dezenfektasyon için kullanılır. Dezenfektasyon sıvısının konsantrasyonu üretici talimatlarına uygun olarak ayarlanmalıdır. Dikkat! Dezenfektan ve çözelti vajinal mukus zarının tahriş olmasına sebep olabileceğinden sondanın kullanılmadan önce silinmesi gerekir. Çok sayıda ölçüm yapılırken dezenfektan çözeltisi etkisini yitireceğinden sonraki ölçümler için yeni bir çözelti hazırlanması gerekebilir.

15 14 Not! En iyi sonuçların alınması için DRAMIŃSKI KIZGINLIK DETEKTÖRÜNÜN tamamen temiz tutulması son derece önemlidir. Hijyenin sağlanmasına özen gösterilmezse test edilen hayvanın rahminde hasar veya enfeksiyon oluşabilir. Ölçüm aleti her kullanımdan sonra dikkatlice yıkanmalı, dezenfekte edilmeli ve kurutulmalıdır. PİLİN DEĞİŞTİRİLMESİ 1. Kapağı sapın altına sabitleyen iki vidayı sökün. 2. Pili yuvasından çıkarın ve klipsini sökün. 3. Pili yenisi ile değiştirin ve yuvasına takın. 4. İki vidayı sıkın ve kapağı sabitleyin.

16 15 TEKNİK VERİLER toplam ağırlık: güç: akım: ekran: ortalama 300 g a 9 volt pil 8 ma LCD 3.5 rakam en küçük ölçüm değeri: 10 ölçüm aralığı: çalışma sıcaklığı: 0-50 C maksimum nem: %85 Üretici DRAMIŃSKI Ul. Owocowa Olsztyn Polonya Telefon: Faks: draminski@draminski.com 16 Türkiye Distribütörü Ankara Güneş Ecza Deposu Ltd. Şti. Zübeyde Hanım Mah. Sulugöz Sok. 11/A İskitler / Ankara Telefon : Faks: draminski@gunesgrup.com