ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİ İÇİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİ DEĞER ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Transkript

1 ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİ İÇİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİ DEĞER ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ Mehmet GÜLLÜ* Mehmet Akif YÜCEKAYA**, 1 *İnönü Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi,Türkiye **İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü,Türkiye

2 ARAŞTIRMANIN AMACI Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencileri için beden eğitimi ve spor dersi değer ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlilik çalışmalarını yapmaktır. 2

3 DEĞER NEDIR? Değer kavramını ilk defa Znaniecki sosyal bilimlere kazandırmıştır. Latince kıymetli olmak veya güçlü olmak anlamlarına gelen valere kökünden türeyen bir kavramdır (Bilgin, 1995). Değer, önemsenen, kıymet verilen, üzerinde durulan soyut ve somut her şeydir (Yaran, 2010). 3

4 Değer Sınıflanmaları Kahle in Değer Sınıflaması (kahle ve ark.,1985) Nelson un Değerler Sınıflaması(akt.Aktaş,2004) Spranger in Değerler Sınıflaması(akt.Aktaş,2004) Çavdarcı nın Değerler Sınıflaması(Çavdarcı,2002) Elizur ve Sagie nin Değerler Sınıf.(akt.Doğan,2007) Rokeach ın Değerler Sınıflaması (Rokeach,1973) Allport ve ark Değer sınıflaması(alport ve ark,1960) Schwartz ın Değerler Sınıflaması(shawartz,1992) 4

5 ÖĞRETİM PROGRAMLARINDA DEĞERLER Türkçe Dersi, Fen Bilgisi, Sosyal Bilimler Dersi, Matematik Dersi, Güzel Sanatlar, İngilizce Dersi vs. 5

6 BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSİ DEĞERLERİ 6

7 ÇALIŞMANIN ÖNEMİ Bu çalışmanın ortaokulda okuyan öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersinde kazandıkları değer düzeylerinin tespit edilmesine katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Çalışma aynı zamanda, beden eğitimi ve sporda değerler ilgili yapılacak çalışmalara kaynak oluşturması bakımından önemlidir. 7

8 YÖNTEM - Bu çalışmada karma (mixtyple) yöntemlerden Keşfedici sıralı desen kullanılmıştır (Creswell ve Clark, 2014). Etik Kurul raporu ve MEB izni alınmıştır. Nitel Yöntem (Yüz yüze Görüşme/ yarı yapılandırılmış gör.form. -6 BE ögrt, 3 öü 30 öğrenci Nicel Yöntem 14 İl öğrenci - İçerik analizi (tematik kodlama) - Betimsel analiz Lashwi tekniği DFA AFA Pearson Korelasyonu 8

9 BULGULAR/SONUÇLAR 1.aşama (Ölçek taslağının oluşturulması): 9 kappa katsayısı 0,74.

10 2. aşama (Kapsam Geçerliliği): Lashwi tekniği ile11 uzman görüşü alınmışştır. Uzmanlar sorulara :Katılıyorum, Düzeltilmeli, Çıkartılmalı şeklinde görüş bildirmiştir Sıra Değer Boyutu Madde 1 Saygı Rakibe Saygı Değer Boyutunun Alt Değer Madde 2 Spor Kültürü Spor Kıyafeti Giyinme Madde 3 Dayanışma Arkadaşına Destek Olma Madde 4 Madde 5 Sağlıklı Yaşam ve Beslenme Spor Kültürü Planlı Spor Yapma Empati Davranma Madde 6 Spor Kültürü Kendini Kontrol Etme /Erdemli Soru cümlesi Sportif faaliyetlerinde rakip arkadaşlarıma her zaman saygı duyarım. Okul dışındaki sportif faaliyetlerde bile spor kıyafetlerimi giyerim. Sportif faaliyetlerde arkadaşlarıma her zaman destek olurum. Sağlığımı korumak için sportif faaliyetlerine katılırım. Sportif yarışmaları kazandığımda rakiplerimi üzmeyecek şekilde kutlarım. Sportif faaliyetlerde heyecanlandığımda veya sinirlendiğimde kendimi daima kontrol ederim KGO değeri 0,81 0,63 1 0,27* 0,81 0,63 10

11 3 aşama (Açıklayıcı Faktör Analizi [AFA]): eğitim ve öğretim yılında Türkiye de 7 farklı coğrafi bölgeden 14 ilde 1120 ortaokul öğrencisine MEB den izin alınarak (E ) uygulanmıştır. Yapılan faktör analizi için temel bileşenler analizi ile dik döndürme (varimax) tekniği uygulanmıştır. Faktör sayısı 6 olarak belirlenmiştir 11

12 Madde Sayısı Madde Numaraları Spor Kültürü Faktörü Sağlıklı Yaşam ve Beslenme Dayanışma Faktörü Saygı Faktörü Milli Kültür ve Beraberlik Farkındalık Madde Toplam Korelasyon Açıkladığı varyans % Cronbach Alfa 1 Madde 4 0,632 0,468 2 Madde 2 0,615 0,410 3 Madde 5 0,594 0,457 4 Madde 9 0,591 0,461 5 Madde 11 0,570 0,405 19,415 0,718 6 Madde 15 0,520 0,388 7 Madde 18 0,465 0,278 8 Madde 31 0,438 0,240 9 Madde 27 0,962 0, Madde 7 0,961 0,694 9,991 0, Madde 29 0,815 0, Madde 3 0,579 0, Madde 10 0,564 0, Madde 13 0,535 0,265 5,986 0, Madde 22 0,482 0, Madde 25 0,473 0, Madde 1 0,711 0, Madde 16 0,608 0,233 5,233 0, Madde 28 0,573 0, Madde 6 0,702 0, Madde 23 0,554 0,232 4,883 0, Madde 17 0,711 0, Madde 24 0,696 0,277 4,476 0,704 Ölçeğin Tamamına İlişkin Sonuçlar 49,985 0,781 12

13 4.Aşama (Doğrulayıcı Faktör analizi [DFA]): AFA sonucu ölçekte kalan 23 madde doğrulayıcı faktör analizi (DFA) için Lisrel 8.8 paket programına yüklenmiştir. En Çok Olabilirlik Metodu na (Maximum Likelihood) göre path analizi yapılmıştır. 13

14 14

15 Bu analiz sonucunda uyum göstergeleri (X 2 =545,78, df=215, P=0,000, RMSEA= 0,037) kabul edilebilir aralıklarda ve faktör yükleri arasında T-testi değerleri anlamlı olduğu görülmüştür. Böylelikle AFA ve DFA sonrasında ölçeğin yapı geçerliliğini sağladığı görülmektedir. 15

16 5.Aşama (Güvenirlilik Çalışması): Ölçeğin faktörlerinin iç tutarlılık alfa katsayısının 0,70 ile 0,91 arasında değiştiği görülmektedir. Ölçeğin tamamına ilişkin alfa katsayısı 0,78 olarak bulunmuştur. Uzmanlara göre bu katsayı aralıkları güvenirlilik için yeterli sayılmaktadır (Tavşancıl 2002, Alpar 2001). 16

17 Ayrıca dış güvenirlilik için 23 soruluk ölçek 30 ortaokul öğrencisine 20 gün ara ile test tekrar test tekniği ile uygulandı. Uygulamalar sonucunda iki test arasındaki ilişki Pearson korelasyonuna göre 0,82 olduğu bulunmuştur. Uzmanlara göre bu katsayı aralıkları güvenirlilik için yeterli sayılmaktadır (Balcı 2005, Bayram 2004, Büyüköztürk2004). 17

18 SONUÇ Ortaokul öğrencileri için Beden Eğitimi ve Spor Dersi Değer Ölçeği yapılan geliştirme çalışmaları sonucunda geçerliliğini ve güvenirliliğini sağlamış bir ölçektir. Ölçek ortaokul öğrencileri için geliştirilmiş olup 23 sorudan oluşan ve 6 faktörlü bir ölçektir. Ölçekte olumsuz (tersine) soru yoktur. Ölçekte ölçme birimi olarak 5 li likert türü ölçek Her Zaman (5), Sıklıkla (4), Bazen (3), Nadiren (2), Hiçbir zaman (1) 18 kullanılmıştır. Ölçekte olumsuz madde bulunmamaktadır.

19 Sıra Faktör Ölçekteki Madde Sırası Toplam Puan Aralığı 1 Saygı 1, 13 ve 21. Maddeler Farkındalık 14 ve 18. Maddeler Milli Kültür ve Beraberlik 6 ve 17. Maddeler Sağlıklı Yaşam ve 7, 22 ve 20. Maddeler 1-5 Beslenme 5 Dayanışma 3, 9, 11, 16 ve 19. maddeler Spor Kültürü 4, 2, 5, 8, 10, 12, 15 ve 23. maddeler

20 ÖLÇEĞIN DEĞERLENDIRME TABLOSU Her Faktörde (değerde) alınabilecek puan aralıkları Değeri Sergileyebilme derecesi 1 1,8 puan arası Hiç 1,9 2,6 puan arası Nadiren 2,7 3,4 puan arası Bazen 3,5 4,2 puan arası Sıklıkla 4,3 5 puan arası Her zaman 20

21 KAYNAKÇA Balcı A. Sosyal bilimlerde Araştırma, Ankara: Pegem A yayıncılık Tavşancıl E. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Bayram N. Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi, Bursa: Ezgi Kitabevi Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (Dördüncü Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık Alpar R. Spor Bilimlerinde Uygulamalı İstatistik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım

22 DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM. 22