Dr. MUHAMMED GÖÇGÜN İDARİ İŞLEMİN KONU UNSURU

Transkript

1 Dr. MUHAMMED GÖÇGÜN İDARİ İŞLEMİN KONU UNSURU

2 İÇİNDEKİLER TAKDİM...VII ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER...XIII KISALTMALAR...XXI GİRİŞ...1 Birinci Bölüm İdari İşlem, İdari İşlemin Özellikleri ve Konu Unsuru I. Hukuki İşlem...7 A. Hukuki İşlemin Tanımı ve Kurucu Unsurları...7 B. Hukuki İşlemin Geçerlilik Şartları...8 II. İdari İşlem...9 A. İdari İşlemin Tanımı...9 B. İdari İşlemin Unsurları İdari İşlemin Unsurlarının Tasnifi ve Yasal Düzenlemeler Yetki Unsuru Şekil Unsuru...15

3 XIV a. Yazılılık...16 b. Gerekçe...17 c. Esasa Etkili Şekil Sakatlığı Maksat Unsuru Sebep Unsuru Konu Unsuru a. Konu Unsurunun Tanımı b. Konu Unsurunun Özellikleri aa. İdari İşlemin Doğuracağı Sonucun Meşru Olması bb. İdari İşlemin Doğuracağı Sonucun İmkansız Olmaması III. Konu Unsuruyla İlişkisi Bakımından İdari İşlemin Özellikleri...27 A. İcrailik İcrailiğin Tanımı İcrai Olmayan İşlemler...32 B. İdari İşleve İlişkin Olma İdari İşlevin Tanımı İdari İşlevin Konusu İdari İşlev ve Kamu Yararı İdari İşlev ve Kamu Gücü Ayrıcalıkları...39 C. Hukuka Uygunluk Karinesinden Yararlanma Hukuka Uygunluk Karinesinin Tanımı Karinenin Doğurduğu Hukuki Sonuç Karinenin Sona Ermesi D. Tek Yanlılık İkinci Bölüm İdari İşlemin Konu Unsurunun Belirlenmesi I. Yürütme Organının İşlemlerinde Konu Unsurunun Anayasa ile Sınırlandırılması...51

4 XV II. Konu Unsurunun Yasama Organı Tarafından Belirlenmesi...53 A. Yasama Fonksiyonunun Niteliği B. Yasama Yetkisinin Özellikleri Genellik Aslilik Devredilmezlik...59 C. Yasama İşlemleri Kanun a. Maddi Anlamda Kanun b. Şekli Anlamda Kanun Parlamento Kararı Yasama Organının İdari İşlev Kapsamındaki İşlemleri...70 D. Yasama Organının Düzenleme Yetkisinin Sınırı Düzenleme Yetkisinin Kuvvetler Ayrılığı İlkesi Uyarınca Sınırlanması...76 a. Kuvvetler Ayrılığı İlkesinin Tanımı...76 b Anayasası nda Kuvvetler Ayrılığı c. Kuvvetler Ayrılığı ve İdare Hukuku...78 d. Yasama Organının Kanun Yoluyla İdarenin Düzenleme Alanına Müdahalesi Düzenleme Yetkisinin Normlar Hiyerarşisi Uyarınca Sınırlanması...85 E. Birel İşlemin Konu Unsurunun Belirlenmesi Birel İşlemin Konu Unsurunun Belirlenmesinde Bağlı Yetki Bağlı Yetkinin Tanımı İdarenin Bağlı Yetki İçinde Olduğu Konular a. Anayasa Uyarınca İdarenin Bağlı Yetki İçinde Olduğu Konular...89 b. İdarenin Bağlı Yetki Kullanmasını Öngören Yasal Düzenlemeler...91 aa. İdari Yaptırım Öngören Yasal Düzenlemeler...91

5 XVI bb. İdareye Yönelik Emredici Hüküm İçeren Yasal Düzenlemeler cc. İdari Bir Usule İlişkin Yasal Düzenlemeler...93 dd. İdari İşleme İlişkin Alt ve Üst Sınır Koyan Yasal Düzenlemeler...95 F. Düzenleyici İşlemin Konu Unsurunun Belirlenmesi III. Konu Unsurunun İdare Tarafından Belirlenmesi...98 A. Konu Unsurunun Belirlenmesinde İdarenin Düzenleme Yetkisi Düzenleme Yetkisinin Tanımı Düzenleme Yetkisinin Kaynağı Düzenleme Yetkisinin İdarenin Kanuniliği İlkesi Uyarınca Kullanılması a. İdarenin Kanuniliği İlkesinin Tanımı b. Düzenleme Yetkisinin Ancak Daha Önce Kanunla Düzenlenmiş Bir Alanda Kullanılabilmesi c. Düzenleme Yetkisinin Kullanılacağı Alanın Kanun Tarafından Sınırlandırılmış Olması aa. Anayasa da Kanunla Düzenlenmesi Öngörülen Konular aaa. Kanunda Temel İlkelere Yer Verilerek Çerçevenin Çizilmesi aaaa. Temel İlkelere Kanunda Yer Verilmesi i. Kamu Görevlilerine İlişkin Konular ii. İdari Teşkilata İlişkin Konular bbbb. Çerçevenin Kanunla Çizilmesi i. Kamu Görevlilerine İlişkin Konular ii. İdari Teşkilata İlişkin Konular iii. Kamu Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Konular bbb. Uzmanlık Gerektiren ve Teknik Konuların İdareye Bırakılması aaaa. Kamu Görevlilerine İlişkin Konular

6 XVII ccc. Kamu Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Konular ddd. İdarenin Hızlı Karar Alması Gereken Konular.143 bb. Anayasa Uyarınca Kanunla Yapılması Zorunlu Düzenlemeler aaa. Kişisel Verilerin İşlenmesi bbb. Ceza ve Ceza Yerine Geçen Güvenlik Tedbirlerinin Konulması ccc. Malî Yükümlülüklerin Konulması, Değiştirilmesi ve Kaldırılması ddd. Türk Vatandaşlığının Kazanılması ve Kaybedilmesi eee. Merkezi Yönetime İdari Vesayet Yetkisi Tanınması cc. Anayasa da Kanunla Düzenlenmesi Öngörülmeyen Konular Düzenleme Yetkisinin Sınırı a. Düzenleme Yetkisinin Normlar Hiyerarşisi Uyarınca Sınırlanması aa. Normlar Hiyerarşisi bb. Düzenleyici İşlemin Üst Norma Aykırılığı aaa. Düzenleyici İşlemin Kanuna Aykırılığı aaaa. Kanun Hükmüne Açıkça Aykırı Düzenleme Yapılması bbbb. Kanunun Kapsamının Genişletilmesi cccc. Kanunun Kapsamının Daraltılması dddd. Kanunun Amacına Aykırı Düzenleme Yapılması bbb. Düzenleyici İşlemin Diğer Bir Düzenleyici İşleme Aykırılığı b. Düzenleme Yetkisinin Kuvvetler Ayrılığı İlkesi Uyarınca Sınırlanması B. Konu Unsurunun Belirlenmesinde İdarenin Takdir Yetkisi Takdir Yetkisinin Tanımı Takdir Yetkisinin Gerekliliği

7 XVIII 3. Takdir Yetkisinin Sınırı Konu Unsurunda Takdir Yetkisi a. Genel Olarak b. Konu Unsurunda Takdir Yetkisinin Görünüş Biçimleri aa. İdareye Farklı Seçenekler Arasında Tercih Hakkı Tanınması bb. Belirsiz Kavramların İdare Tarafından Somutlaştırılması cc. İdarenin Mevzuatta Belirlenen Alt ve Üst Sınırlar Arasında İşlem Tesis Etmesi Üçüncü Bölüm Konu Unsuru Yönünden Hukuka Uygunluğu Sağlayan Temel İlkeler I. EŞİTLİK A. Eşitlik İlkesi B. Mutlak ve Nispî Eşitlik Anlayışları Mutlak Eşitlik Nispî Eşitlik C. Eşitlik İlkesinin Uygulanma Biçimleri Aynı Hukuki Durumdakilerin Aynı Kurallara Tâbi Olması Aynı Hukuki Durumdakilere Aynı Muamelede Bulunulması Tarafsızlık Fırsat Eşitliğinin Sağlanması II. HUKUKİ GÜVENLİK A. Hukuki Güvenlik İlkesi B. Hukuki Güvenlik İlkesinin Unsurları İdari İstikrar

8 XIX a. İdari İstikrarın Tanımı b. İdari Teamüllerin İdari İstikrarın Oluşmasındaki Yeri c. İdari İşlemin Geri Alınmasında İdari İstikrar İlkesi Öngörülebilirlik ve Belirlilik a. Öngörülebilirlik b. Belirlilik c. Öngörülebilirlik ve Belirlilik Arasındaki İlişki Geriye Yürümezlik a. Kanunların Geriye Yürümezliği b. İdari İşlemlerin Geriye Yürümezliği aa. Geriye Yürümezlik Bakımından Kanun ve İdari İşlem İlişkisi bb. Danıştay Kararlarında İdari İşlemin Geriye Yürümezliği cc. İdari İşlemin Geriye Yürümezliği Kuralının İstisnaları C. Hukuki Güvenliğin Sağlanması Amacıyla Uygulanan İlkeler Kazanılmış Hakların Korunması a. Kazanılmış Hakkın Tanımı b. Kazanılmış Hakkın Doğması İçin Gereken Şartlar aa. İşlemin Kişisel ve Somut Nitelikte Olması bb. İşlem Sonucu Elde Edilen Hakkın Tüm Sonuçlarıyla Tamamlanmış Olması cc. İşlemin Hukuka Uygun Olması c. Kazanılmış Hak Doğurmayacak İşlemler d. Kazanılmış Hakların Korunmasının Gerekliliği Haklı Beklentilerin Karşılanması a. Haklı Beklentinin Tanımı b. Haklı Beklentilerin Karşılanmasının Gerekliliği c. Haklı Beklentilerin Karşılanmasında Geçiş Hükümlerinin Önemi III. ÖLÇÜLÜLÜK

9 XX A. Ölçülülük İlkesi B Anayasası nda Ölçülülük İlkesi C. Ölçülülük İlkesinin Unsurları Elverişlilik Gereklilik Orantılılık D. İdari İşlemlerde Ölçülülük İlkesi SONUÇ KAYNAKÇA