UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2011

Transkript

1 UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU Temmuz 2011 İstanbul 1

2 DÜNYA YATIRIM RAPORU Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü - UNCTAD ın Uluslararası Doğrudan Yatırımlara ilişkin olarak hazırladığı Dünya Yatırım Raporu (World Investment Report) Türkiye de Uluslararası Yatırımcılar Derneği YASED tarafından açıklanmaktadır. Her yıl uluslararası doğrudan yatırımlardaki trendlere bağlı olarak farklı alt başlık ile çıkan Dünya Yatırım Raporu nun 2011 yılı alt başlığı uluslararası üretim modelleri ve kalkınma hakkındadır : Uluslararası Üretimin Sermaye Temelli Olmayan Modelleri ve Kalkınma 2

3 DÜNYADA VE TÜRKİYE DE ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR Dünyada Uluslararası Doğrudan Yatırımlar ( ) Türkiye de Uluslararası Doğrudan Yatırımlar ( ) (M ily a r $ ) c%32 % c %5 %5 c (M ily a r $ ) 1,0 3, ,1 1,7 2,8 10,0 20,2 22, ,5 %57 8,4 9,1 % Dünya genelinde UDY girişleri 2010 yılında bir önceki yıla göre %5 artışla 1,2 trilyon dolara çıktı. Türkiye ye UDY girişleri 2010 yılında bir önceki yıla göre %8 artışla 9,1 milyar dolara çıktı. 3

4 ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM GİRİŞLERİ 2010 yılında en fazla uluslararası doğrudan yatırım çeken ülke geçtiğimiz yıl olduğu gibi ABD. Gelişmekte olan ülkeler arasında olan Çin, çektiği 105,7 milyar dolarlık yatırım ile bu yıl 2. sırada. En Fazla Uluslararası Doğrudan Yatırım Çeken İlk 10 Ülke (2010) Ülke Miktar (Milyar $) 1 1 ABD 228,3 2 2 Çin 105,7 3 4 Hong Kong, Çin 68, Belçika 61, Brezilya 48,4 6 5 Almanya 46,1 7 3 İngiltere 45,9 8 6 Rusya Fed. 41, Singapur 38, Fransa 33,9 4

5 ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM GİRİŞLERİ Türkiye 2010 yılındaki 9,1 milyar dolarlık giriş ile dünya genelinde en fazla uluslararası doğrudan yatırım çeken 27. ülke oldu. Türkiye gelişmekte olan ülkeler arasında ise 14. sırada yer aldı. En Fazla Uluslararası Doğrudan Yatırım Çeken Ülkeler (2010) Ülke Miktar (Milyar $) Avustralya 32, Suudi Arabistan 28, İrlanda 26, Hindistan 24, İspanya 24, Kanada 23, Lüksemburg 20, Meksika 18, Şili 15, Endonezya 13, TÜRKİYE 9,1 5

6 ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM ÇIKIŞLARI 2010 yılında, en büyük uluslararası doğrudan yatırımcılar olarak ABD ve Almanya başta gelirken, gelişmiş ülkeler kaynaklı yatırımlar toplam uluslararası doğrudan yatırımların %71 ini oluşturdu. En Fazla Uluslararası Doğrudan Yatırım Yapan İlk 10 Ülke (2010) Ülke Miktar (Milyar $) 1 1 ABD 328,9 2 3 Almanya 104,9 3 2 Fransa 84,1 4 5 Hong Kong, Çin 76,1 5 6 Çin 68, İsviçre 58,3 7 4 Japonya 56,3 8 8 Rusya Fed. 51,7 9 9 Kanada 38, Belçika 37,8 6

7 ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM ÇIKIŞLARI Gelişmekte olan ülkeler 2010 yılında 328 milyar dolarlık dış yatırım ile toplam yatırımların %25 ini oluşturdu. Bu ülkeler arasında Hong Kong, Çin ve Rusya dikkati çekiyor. Türkiye ise 2010 yılında 1,8 milyar dolarlık dış yatırımı ile 44. sırada. En Fazla Uluslararası Doğrudan Yatırım Yapan Ülkeler (2010) Ülke Miktar (Milyar $) Hollanda 31, İsveç 30, Avustralya 26, İspanya 21, İtalya 21, Singapur 19, Güney Kore 19, Lüksemburg 18, İrlanda 17, Hindistan 14, TÜRKİYE 1,8 7

8 ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM GİRİŞ STOKLARI 2010 yılı itibari ile toplam uluslararası doğrudan yatırım stoğu 19,1 trilyon dolar olmuştur. ABD, Hong Kong (Çin), İngiltere ve Fransa en fazla uluslararası doğrudan yatırım stoğuna sahip ülkelerdir. En Fazla Uluslararası Doğrudan Yatırım Stoğu Olan İlk 10 Ülke (2010) Ülke Miktar (Milyar $) 1 1 ABD 3451,4 2 2 Hong Kong, Çin 1097,6 3 3 İngiltere 1086,1 4 4 Fransa 1008,4 5 5 Almanya 674,2 6 * Belçika 670, İspanya 614,5 8 6 Hollanda 589,8 9 9 Çin 578, Kanada 561,1 *2000 yılında Belçika nın verileri Lüksemburg ile birlikte açıklandığından o yıla ait sıralaması bulunmamaktadır. 8

9 ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM GİRİŞ STOKLARI Gelişmekte olan ülkeler arasında ise Hong Kong, Çin, Brezilya, Singapur, Brezilya, Rusya ve Meksika en fazla stoğa sahip ülkelerdir. Gelişmekte olan ülkelerin payı %31 iken, Türkiye 181,9 milyar dolarlık stoğu ile 23. sıradadır. En Fazla Uluslararası Doğrudan Yatırım Stoğu Olan Ülkeler (2010) Ülke Miktar (Milyar $) İsviçre 538, Avustralya 508, Brezilya 472, Singapur 469, Rusya Fed. 423, İsveç 348, İtalya 337, Meksika 327, İrlanda 247, Japonya 214, TÜRKİYE 181,9 9

10 GELİŞMİŞ VE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER 2010 yılında Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerin Uluslararası Doğrudan Yatırımlardan Aldıkları Paylar gelişmekte olan ülkeler ilk kez global yatırımların %50 sinden fazlasını çekmişlerdir 10 24,7 75,3 22,2 77,8 69,5 30,5 81,2 18,8 72,8 27,2 70,2 29,8 64,0 36,0 56,0 44,0 63,0 37,0 66,9 33,1 66,3 33,7 55,3 44,7 50,9 49,1 48,4 51,6 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1970ler 1980ler 1990lar Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler

11 BÖLGESEL DAĞILIM Bölgelerin Uluslararası Doğrudan Yatırımlardan Aldığı Paylar AB K. Amerika (Milyar dolar) % 14,7 % 20,2 % 24,5 % 29,2 Güney ve Doğu Asya Latin Amerika ve Karayipler Batı Asya BDT % 4,7 % 5,6 % 5,2 % 5, % 12,8 % 11,9 % 20,4 % 24,1 Afrika % 4,4 % 5, Güneydoğu Avrupa % 0,3 % 0, Diğer % 3,8 % 7,

12 BATI ASYA ÜLKELERİ Batı Asya Ülkelerinde En çok UDY Çeken İlk 5 Ülke Suudi Arabistan 28,1 32,1 Türkiye 8,4 9,1 Katar 5,5 8, Lübnan 4,9 4,8 (milyar dolar) BAE 3,9 4,

13 SEKTÖREL GÖRÜNÜM Uluslararası Doğrudan Yatırım Projelerinin Sektörel Dağılımı %30 %22 %37 %48 %33 % (milyar dolar) 0 Hizmet İmalat Sanayi Ana Sanayi Birleşme ve satınalmalar ile yeni (greenfield) yatırımları kapsamaktadır. 13

14 SINIR-ÖTESİ BİRLEŞME VE SATINALMALAR Sınır-Ötesi Birleşme ve Satınalmalar ( ) Dünyada uluslararası birleşme ve satınalma %31 işlemlerinin toplam değeri, 2010 yılında bir önceki yıla (Milyar $) % göre %36 artarak %36 milyar dolara yükseldi lar

15 SINIR-ÖTESİ BİRLEŞME VE SATINALMALAR 2010 Yılının Başlıca Sınır-Ötesi B&S Anlaşmaları 2010 yılında global olarak 3 milyar dolar ve üzerinde değere sahip 43 adet uluslararası birleşme ve satınalma işlemi gerçekleşti. Satın Alınan Şirket Ülkesi Satın Alan Şirket Ülkesi Sektör Değer (Milyar $) 1 Cadburry PLC İngiltere Kraft Foods Inc. ABD Gıda 18,8 2 Zain Africa BV Nijerya Bharti Airtel Ltd Hindistan İletişim 10,7 3 Brasilcel NV Brezilya Telefonica SA İspanya İletişim 9,7 4 EDF Energy PLC İngiltere Investor Group 5 Lihir Gold Ltd Papua Yeni Gine Hong Kong Elektrik Hizmetleri 9,1 Newcrest Mining Ltd Avustralya Madencilik 9,0 6 T-Mobile Ltd İngiltere Orange PLC İngiltere İletişim 8,5 7 E.ON US LCC ABD PPL Corp ABD Solvay Pharmaceuticals SA Fomento Economico Mexicano SAB Repsol YPF Brasil Brezilya SA Doğalgaz Dağıtım Belçika Abbott Laboratories ABD İlaç 7,6 Meksika Investor Group Hollanda Gıda-İçecek 7,3 China Petrochemical Corporation Çin Ham petroldoğalgaz 7,6 7,1 15

16 BİRLEŞME VE SATINALMALAR İLE GREENFIELD YATIRIMLARI Uluslararası Doğrudan Yatırım Projelerinin Dağılımı Milyar $ Sayı B&S tutarı Greenfield tutarı Greenfield sayısı B&S sayısı 16

17 TÜRKİYE DE ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR 2010 yılında Türkiye nin dünya genelindeki uluslararası doğrudan yatırımlardan aldığı pay binde 7 olurken, 173 gelişmekte olan ülke toplamında ise payı %1,4 olmuştur. Yıl Türkiye ye Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri ve Uluslararası Doğrudan Yatırımlardan Aldığı Pay Giriş (Milyar $) Dünya toplamındaki pay (%) Gelişmekte olan ülkeler toplamındaki pay (%) Sıralama ,1 0,7 1, ,4 0,7 1, ,5 1,1 2, ,0 1,1 3, ,2 1,4 4, ,0 1,0 2, ,8 0,4 0, ,7 0,3 0, ,1 0,2 0, ,4 0,4 1, ,0 0,1 0, lar 0,8 0,2 0,6-1980ler 0,2 0,2 0,8-1970ler 0,1 0,2 0,9 - (yıllık ortalama) 17

18 TÜRKİYE DE ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR 2010 yılı itibari ile Türkiye de uluslararası doğrudan yatırım stoğu GSYİH nın % 24,5 i kadardır. Uluslararası doğrudan yatırımların toplam sabit sermaye yatırımların daki payı ise % 6,5 olmuştur. Yıl Türkiye de Uluslararası Doğrudan Yatırımların Milli Gelir ve Sabit Sermaye Yatırımlarındaki Payı Stok / GSYİH (%) Gelişmekte Olan Ülkelerde Stok/ GSYİH (%) UDY Girişi / Brüt Sabit Sermaye (%) Gelişmekte Olan Ülkelerde UDY Girişi / Brüt Sabit Sermaye (%) ,5 29,1 6,5 9, ,4 29,7 8,1 10, ,0 24,6 13,4 13, ,7 30,0 15,9 14, ,0 26,9 17,1 13, ,7 25,2 9,9 11, ,8 25,8 3,5 12, ,1 25,8 3,3 9, ,0 25,0 2,8 10, ,0 26,2 10,7 13, ,2 25,0 1,8 15, ,6 13,6 2,0 4, ,4 11,5 0,2 1,2 18

19 GELECEĞE YÖNELİK BEKLENTİLER: Kriz sonrası ekonomilerde kırılganlıklar devam etmektedir yılında %5 artışla 1,24 trilyon $ a ulaşan global uluslararası doğrudan yatırım, halen kriz öncesi seviyesinden %15, 2007 deki tavan noktasından ise %37 aşağıdadır. Dünya ticareti ve üretim rakamları kriz öncesi değerlerine ulaşmış olsa da global UDY akışlarında (riskler beklenmeyen bir ekonomik şoka dönüşmezse) kriz öncesi dönemine 2011 de ulaşılacağı beklenmektedir de ulaşılan 1,9 trilyon $ seviyelerine ulaşılması ise ancak 2013 yılında öngörülmektedir. UNCTAD Orta Vadeli Global UDY Girişi Beklentileri ,4-1,6 trilyon $ ,7 trilyon $ ,9 trilyon $ (2007 seviyesi) 19

20 İlginiz için teşekkür ederiz. Uluslararası Yatırımcılar Derneği UNCTAD Dünya Yatırım Raporu 20