EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ. 1.Eğitim Bilimi Nedir? 21

Transkript

1 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: EĞİTİM BİLİMİ-ALAN ÇALIŞMASI İÇİN BİR GİRİŞ 1.Eğitim Bilimi Nedir? 21 BİRSEL AYBEK Yeni "Eğitim Bilimi" 22 Eğitim Biliminin Doğası 23 Geleneksel Disiplinler ve Eğitim Bilimi 25 Dört Disiplinlinin Eğitim Bilimi ile İlişkileri 26 Sonuç 27 Okumak İçin Önerilen Kaynak Eğitimin Doğası 29 BİRSEL AYBEK Eğitimin Anlamı 29 Eğitimin Amaçları Üzerine Sosyolojik Bakış Açıları 32 Fonksiyonalist (İşlevsel) Yaklaşım 32 Temel Akademik Becerilerin Gelişimi 32 Sosyalleşme 33 Sosyal Kontrol ve Sosyal Düzenin Sağlanması 33 İşe Hazırlanma 33 Fikir Birliği Söylemi 34 Çatışma Teorileri 35 Eğitim Süreci Konusundaki Sosyolojik Bakış Açıları 37 Post Yapısalcılık ve Post Modern Bakış Açıları 38 vi

2 Eğitimsel İdeolojiler 38 Plato ve Hobbes 39 Rousseau 39 Eğitimdeki İdeolojilerin Bir Tipolojisi 40 Bireyi Vurgulayan İdeolojiler 41 Bilgiyi Vurgulayan İdeolojiler 42 Toplumu Vurgulayan İdeolojiler 43 Tipolojilerin Değeri 44 Sonuç 46 Okumak İçin Önerilen Kaynaklar 48 3.Eğitimde Araştırma 49 YAVUZ SAMUR Giriş 50 Araştırmanın Doğası 50 Planlı Araştırma 51 Ontoloji 52 Epistemoloji (Bilgi Teorisi) 52 Araştırma Paradigmaları 52 Pozitivist Paradigma 53 Yorumlayıcı Paradigma 55 Etnografya 57 Araştırmanın Amacı 58 Araştımacıyı ve Araştırma Eleştirisini Konumlandırmak 59 Araştırma Yöntemleri 59 Anketler 61 Görüşmeler 62 Gözlem 63 Önemli Araştırma Kavramları 65 vii

3 Etik Açısından Değerlendirmeler 68 Araştırma Yöntemleri: Bazı Sonuçlar 69 Eğitim Araştırması / Eğitimsel Araştırma 70 Eğitimde Araştırma Hareketleri 70 Eylem Araştırmasını Tanımlamak 72 Eylem Araştırmasına Eleştiriler Yüzyıl İçin Eylem Araştırması 74 Eğitimsel Etkililik Araştırması 74 Sonuç 76 Okumak İçin Önerilen Kaynaklar 78 BÖLÜM: 2 EĞİTİMİN TARİHSEL VE POLİTİK BOYUTLARI 4. Modern Okullaşma Tarihi 81 RUKİYE ÖZLEM ÖZTÜRK Giriş 81 Modern Eğitim Tarihi Çalışmalarında Dikkate Alınması Gereken Hususlar Devlet Eğitimine Doğru : İlkokullarda Okullaşmanın İlk Aşamaları : Ortaöğretim Okulları ve YEO lar (Yerel Eğitim Otoritesi) : Evrensel Ortaöğretim Eğitimi ve Üçlü Sistem 90 Çok Amaçlı Okulların Gelişimi (1960 lar ve 1970 ler) li Yılların Temel Eğitim Yasası Anlaşmazlığı 1988 Eğitim Reformu Yasası 95 Ekonomik Kriz 95 Halkın Feryadı 96 Karma Yetenek 96 Program 97 viii

4 Büyük Tartışma 97 Sonuç 99 Okumak İçin Önerilen Kaynaklar Program 103 MÜKERREM TAŞ Giriş 103 Programın Doğası 104 Bilginin Yapısı 106 Bilgi - Mutlak ya da Koşullu 108 Bilginin Konular Halinde Düzenlenmesi 108 Bilgiye Postmodern Bakış Açıları 109 Program Çerçevesi 111 Ulusal Program: Bir Durum Çalışması 117 İlk On yıldan Sonra Ulusal Programdaki Önemli Değişiklikler 117 Erken Yaş Programı: Temel Aşama 128 İşçi Partisinin Önerdiği Yeni İlkokul Programı 128 UlusalProgramı Yeniden Gözden Geçirme 131 Ulusal Program Üzerindeki Son Gözlemler 136 Sonuç 137 Okumak İçin Önerilen Kaynaklar Eğitimde Siyaset ve Politika 139 ÖMER FARUK VURAL Giriş 139 Eğitim Politikasının Analizi 140 Eğitim Politikası 140 Politik İdeolojiler ve Eğitimle İlişkisi 141 Eğitim Politikasını Analiz Ederken Sorulması Gereken Anahtar Sorular 142 ix

5 Eğitim Politikasının Daha Geniş Çaptaki Politik İdeolojilerle İlişkisi 143 Eğitim Piyasasının Başlangıcı: Muhafazakâr Parti, İşçi Partisi ve Koalisyon Yönetimleri 145 Muhafazakâr Politika: Yeni Sağ'ın Yükselişi 146 Yeni Sağın Eğitim Politikası 147 Muhafazakâr Politika: Uygulama 148 Okullarda Özerkliğin Oluşması (Okulların Yerel Yönetimi) 149 Şehir Teknoloji Kolejleri, Devlet Okulları ve Uzmanlık Okullarının Oluşturulması 149 Ulusal Programın Gelişimi 150 Okulların Düzenli Olarak Denetlenmesi 151 Okulların Bölge Sonuçlarının Tanıtımı 151 Muhafazakâr Politikası: Bir Eleştiri 151 Yeni İşçi Partisi Politikası: Eğitim Üzerindeki İdeoloji ve Perspektifleri 153 Sosyalizm 153 Sosyal Demokrasi 154 Üçüncü Yol 156 Yeni İşçi Partisi Politikası: Uygulama 156 Yeni İşçi Partisi ve Hayat Boyu Öğrenme 158 Öğrenme Yaşı 159 Okullarda Mükemellik 160 Program Reformu 162 Sure Start 163 Her Çocuk Önemlidir 164 Uzmanlık Okulları ve Akademiler 165 İşçi Partisi Yönetimindeki Akademilerin Değerlendirilmesi 167 Geleceğin Okullarının Yapısının Kurulması 168 Yüksek Eğitimin Yaygınlaştırılması Yaşlara Yönelik Destek 169 Okulu Bırakma Yaşının Artış Göstermesi 169 x

6 Yeni İşçi Partisi Politikası: Bir Eleştiri 170 Yeni Siyasete Yeni İşçi Partisi: Koalisyon Hükümeti 173 Koalisyonun Yaptığı Yenilikler 174 Koalisyonun Akademileri 174 Özerk Okullar 175 Koalisyon Akademileri Programları Hakkında Yapılan Eleştiriler 176 Yüksek Eğitim Fonlama Reformu 176 Koalisyon Eğitim Politikasının Analizi 177 Sonuç 179 Okumak İçin Önerilen Kaynaklar Küreselleşme ve Karşılaştırmalı Eğitim 181 SERVET DEMİR Giriş 181 Küreselleşmenin Tanımı ve Gelişimi 182 Teknolojik ve Sosyal Değişim 182 Ekonomik Üretimin Gelişimi 183 Bilgi ve İletişim Teknolojisinin (BİT) Gelişimi 184 Risk Toplumu 184 Risk Toplumuna Ters Düşen Argümanlar 184 Karşılaştırmalı Eğitim 185 Karşılaştırmalı Eğitimi Sorunsallaştırma 186 Karşılaştırmalı Ölçme 187 Sonuç 189 Okumak İçin Önerilen Kaynaklar 190 xi

7 BÖLÜM: 3 EĞİTİMDE BAŞARI 8. Bireysel Başarı: Temel Psikolojik Teoriler 193 METEHAN ÇELİK Giriş 193 Felsefenin Etkisi 194 Psikoloji İle İlgili İlk Fikir ve Görüşler 196 Davranışçı Teori 197 Gestalt Psikolojisi 200 Kişilik Teorisi 200 Psikanalitik Teori 201 Kişilik İle İlgili Psikometrik Yaklaşımlar 202 Kişilik İle İlgili Hümanist (İnsancıl) Teoriler 204 Kişisel Kurgu Teorisi 205 Motivasyon 207 Zekâ ve Yaratıcılık 210 Bilişsel Gelişim Teorisi 214 Eğitimde Piaget'in Teorisinin Uygulanması 215 Piaget in Çalışmalarına Yönelik Eleştiriler 216 Piaget in Psikoloji Alanındaki Teorik Mirası 217 Bilişsel Psikoloji 217 Şema ve Kavram Gelişimi 218 Yeni Bilgilerin Öğrenimi Açısından Kavram Gelişiminin Önemi 220 Bilgi İşlemin Unsurları 221 Sonuç 225 Okumak İçin Önerilen Kaynaklar 226 xii

8 9. Eğitim ve Psikolojik Araştırma 227 BİLAL DUMAN Giriş 229 Yapılandırmacılık 228 Sosyal Yapılandırmacılık Kuramları 229 Sosyal Yapılandırmacı Teorilerin Etkisi 231 Bilişsel Farkındalık 234 Öğrenme Stilleri, Stratejileri, Yaklaşım ve Tercihleri 235 Öğrenme ve Bilişsel Stiller 236 Bütüncül-Analitik ve Sözel-İmgeselin Boyutlarının Değerlendirmeye Aktarılması 239 Öğrenme Stratejileri 238 Öğrenme Yaklaşımları 239 Öğrenme Tercihleri 240 Öğrenme Stillerindeki Çapraz Kültürel Çalışmalar, Stratejiler ve Yaklaşımlar 243 Eğitim İçin Öğrenme Stilleri, Stratejileri, Yaklaşımları ve Tercihlerindeki Araştırma Etkileri 242 Durumlu Biliş 243 Kültürel Öğrenme Teorisi ve Öğrenme Kültürleri Teorisi 245 Beynin İşlevi 246 Zekâya Farklı Bakış Açıları 248 Duygusal Zekâ 250 Sonuç 251 Okumak İçin Önerilen Kaynaklar Sosyal Etkenler, Cinsiyet, Etnik Köken ve Başarı 253 SONGÜL TÜMKAYA Giriş 257 Eğitim Başarısının Durumu 254 Sosyal Sınıf ve Başarı 254 xiii

9 Başarıyla İlgili Sosyal Teoriler 257 Kültürel Sermaye 259 Dil 260 Etiketleme 266 Cinsiyet ve Başarı 265 Cinsiyet Oluşumunun Üzerindeki Etkiler 266 Erkeklik ve Kadınlık 267 Feminist Perspektifler 267 Cinsiyet Farklılıklarında Politik Yaklaşımlar 268 Program Değişiklikleri 270 Cinsiyet ve Başarı Arasındaki İlişki 272 Erkek Başarıları İçin Açıklamalar 273 Genetik Farklılıklar 273 Toplum ve Erkeklik Görüntüsünde Değişiklikler 273 Okul Kültürü 274 Etnik ve Başarı 275 Irk 276 Etnik 277 Göç 278 Irkçılıkla Mücadelede Politik Yaklaşımlar 279 Görmemezlik, Asimilasyon ve Birleşim 279 Çok Kültürlü Eğitim 280 Irkçılık Karşıtı Eğitim 281 Agresif Çoğunlukçuluk 282 Etnik Grupların Başarısı 282 Sonuç 285 Okumak İçin Önerilen Kaynaklar Öğrenme ve Öğretmeyi Organize Etme 287 BİLAL DUMAN Giriş 393 xiv

10 Öğrenme İçin Öğrenci Grupları 288 Akış-Düzenleme Grupları 288 Karma Yetenek Öğretimi 289 İşbirliğine Karşı Sabitleme-Sıralama 290 Farklılaştırılmış Öğrenme 293 Farklılaşma ve Kazanım 294 Farklılaşma ve İdeoloji 295 Bireyselleştirilmiş Öğrenme 296 Psikolojik Araştırmalar ve Pedagojik Gelişmeler 298 Sonuç 302 Okumak İçin Önerilen Kaynaklar Sonuç: Eğitim-Çekişmeli Bir Girişim 305 MÜKERREM TAŞ Giriş 311 Eğitimde Teori ve Uygulama 306 Çalışmanın Odağı Olarak Eğitim 306 Eğitim Çalışmalarının Derinliği 308 İleri Eğitim (Yüksekokul Kolejleri) ve Yüksek Eğitim 309 Hayat Boyu Öğrenme 310 Erken Çocukluk Eğitimi 311 Özel İhtiyaçlar ve Kaynaştırma 312 Vatandaşlık ve Sosyal Adalet 313 Organizasyon Teorisi 315 Eğitim ve Küreselleşme 315 Sonuç 316 KAYNAKÇA 317 DİZİN 355 xv