Çevre. Operasyonel Programı, Çevresel Altyapı Projelerinin Programlanması ve Uygulanması Süreci ve STK lar. 12 Haziran 2008, İstanbul

Transkript

1 Çevre Operasyonel Programı, Çevresel Altyapı Projelerinin Programlanması ve Uygulanması Süreci ve STK lar ların Sürece Katılımı 12 Haziran 2008, İstanbul

2 AB ye uyum için Ülkemizde Yatırım İhtiyacı AB nin çevre alanında getirdiği yükümlülüklere ve standartlara uyum karmaşık, vakit ve mali destek gerektiren zorlu bir süreçtir. AB mevzuatının uygulanması için çevre sektöründe altyapıya önemli yatırımların aktarılması gerekmektedir. Çevre ve Orman Bakanlığı nca hazırlanan AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi, Türkiye nin uyum için gerçekleştirmesi gereken çevresel yatırımların toplam maliyetinin 70 milyar Avro yu bulacağını göstermektedir. SU % HAVA 428 1% KATI ATIK % IPPC % (Milyon )

3 AB Proje Döngüsü Yönetimi? ÇEVRE OPERASYONEL PROGRAMI RAPORLAMA ÖNCELİKLENDİRME İNŞAAT -FİZİBİLİTE (+CBA) -ÇED -BAŞVURU FORMU -TASARIM& ŞARTNAMELER

4 Programlama - Çevre Operasyonel Programı Döneminde AB tarafından ülkemize sağlanacak mali yardımlar IPA Programı (Instrument for Pre-Accession) kapsamında yürütülecektir. IPA Programı için oluşturulmakta olan yeni yapılanma kapsamında Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇOB) Çevre sektöründe Yönetim Otoritesi olarak belirlenmiştir. ÇOB, IPA Programı kapsamında döneminde kullanılacak fonlar için ulusal stratejiyi ortaya koyan Çevre Operasyonel Programı nı katılımcı bir yaklaşımla hazırlamıştır.

5 Programlama - Çevre Operasyonel Programı ÇOP nın öncelikli konuları: -Atıksu Arıtma Projeleri - İçme Suyu Temini Projeleri -Katı Atık Yönetim Projeleri Su, atıksu ve atık sektörlerinin mevcut durumunu ortaya koyan ve söz konusu sektörlerin geleceğini planlayan stratejik bir dokumandır. Öncelikler ve tedbirler belirlenerek, belli bir takvim ve finansman stratejisi ile çevre altyapı projelerinin uygulanması öngörülmektedir. Toplam Bütçe (AB Katkısı+Ulusal Katkı) : 272,1 MEUR Ekim 2007 tarihi itibari ile Avrupa Komisyonu na sunulmuş, 29 Kasım 2007 de onaylanmıştır.

6 Çevre Operasyonel Programı ( ) Hazırlık Süreci Çevre ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşların katılımları ile atık, su, hava ve doğa sektörleri çalışma grupları kurulmuştur. Her bir grup ilgili sektörler bazında haftalık toplantılar yapmıştır. Düzenli yapılan toplantılarla ilgili paydaş görüşleri alınmıştır. İlgili paydaşlarla geniş katılımlı toplantılar; Danışma Toplantısı (28 Temmuz 2006) Ortaklık ve Katılımcılık Semineri (5 Mart 2007) ÇOP İzleme ve Değerlendirme Toplantısı (İl Müdürlükleri, 14 Haziran 2007) ÇOP İzleme ve Değerlendirme Toplantısı (Üniversiteler, 15 Haziran 2007) ÇOP İzleme ve Değerlendirme Toplantısı (STK lar, 25 Haziran 2007) AB- STK Diyalogu Toplantısı (26 Haziran 2007)

7 Çevre Operasyonel Programı ( ) Hazırlık Süreci Çevre ve Orman Bakanlığı: Yönetim Otoritesi (Programlama, uygulama, izleme, değerlendirme ve denetleme) Devlet Planlama Teşkilatı Avrupa Birliği Genel Sekreterliği İç İşleri Bakanlığı Bayındırlık ve İskan Bakanlığı- İller Bankası Sağlık Bakanlığı Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Ulaştırma Bakanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Sivil Toplum Kuruluşları Birlikler Üniversiteler

8 Çevre Operasyonel Programı ( ) Faydalanılan Ulusal Stratejik Dokümanlar Ön Ulusal Kalkınma Planı ( ) 9. Ulusal Kalkınma Planı ( ) Avrupa Birliği Entegre Çevre Uyum Stratejisi (UÇES) ( ) Çevre Kanunu No.5491, 26 Nisan 2006 Stratejik Çerçeve Belgesi ( )

9 Çevre Operasyonel Programı ( ) İçerik Bölüm A. Danışma süreci,mevcut durumun analizi Bölüm B. Güçlü, zayıf yanlar ile fırsatlar ve tehditlerin analizi (SWOT), stratejik önceliklerin ve program uygulama stratejisinin tanımlanması Bölüm C. Öncelik eksenlerinin, ilgili önlemlerin ve hedeflerin ulusal politikalar ve AB perspektifi doğrultusunda tanımlanması Bölüm D. Yıllık finansal tablolar Bölüm E. Uygulama yönetim yapısının tanımlanması, izleme ve değerlendirme süreci, göstergeler

10 Çevre Operasyonel Programı ( ) Stratejik Öncelikler Yaşam standartlarını ve çevre koşullarını iyileştirmek Suya erişim, atık su arıtımı ve katı atık yönetim sistemlerini iyileştirmek Kapasiteyi ve yönetimi güçlendirmek Çevre korumasını arttırmak

11 Çevre Operasyonel Programı ( ) Program Stratejisi/Öncelik Eksenleri Öncelik 1: Su temini, kanalizasyon ve atık su arıtımının iyileştirilmesi Tedbir 1.1: Su temini kalitesinin iyileştirilmesi Tedbir 1.2: Alıcı ortam kalitesinin iyileştirilmesi Öncelik 2: Entegre katı atık yönetiminin geliştirilmesi Tedbir 2: Katı atık geri dönüşümünün arttırılması ve düzenli depolama sistemlerinin iyileştirilmesi

12 Çevre Operasyonel Programı ( ) Program Stratejisi/Öncelik Eksenleri Öncelik 3: Teknik Yardım Tedbir 3.1: Çevre Operasyonel Programı Yönetiminin güçlendirilmesi Tedbir 3.2: Faydalanıcıların planlama kapasitesinin güçlendirilmesi

13 Çevre Operasyonel Programı ( ) Program Stratejisi/Öncelik Ekseni Öncelik 1: Su temini, kanalizasyon ve atık su arıtımının iyileştirilmesi Bütçe: MEUR (%66) Amaç: AB standartlarında, verimli ve sürdürülebilir şekilde işletilen çevre altyapı projeleri geliştirmek Hedefler: 1. Verimli ve sürdürülebilir su ve atıksu hizmetlerini sağlamak 2. Maliyeti karşılanabilir su ve atıksu hizmetleri sağlamak 3. Çevre korumasını geliştirmek Tedbirler: 1. Su temini kalitesinin iyileştirilmesi; içme suyu şebekelerinin iyileştirilmesini desteklemek, içme suyu arıtma tesisleri kurmak ve su kaybını önlemek 2. Alıcı ortam kalitesini iyileştirmek; atıksu ve yağmur suyu toplanmasını ve arıtımını iyileştirerek yüzey ve yer altı sularındaki kirlilik yükünü azaltmak Kapsam: Su ve atıksu sektöründe; 1. Mevcut altyapının rehabilitasyonu, 2. Mevcut altyapının iyileştirilmesi, 3. Yeni tesislerin inşaatı.

14 Çevre Operasyonel Programı ( ) Program Stratejisi/Öncelik Ekseni Öncelik 2: Entegre katı atık yönetiminin geliştirilmesi Bütçe: 76.7 MEUR (%28) Amaç: AB standartlarında, verimli ve sürdürülebilir şekilde işletilen çevre altyapı projeleri geliştirmek Hedefler: 1. Verimli ve sürdürülebilir katı atık yönetim hizmetlerini sağlamak 2. Çevre dostu entegre katı atık yönetim modelleri geliştirmek 3. Vahşi depolamayı azaltmak 4. Eski vahşi döküm sahalarını kapatmak ve rehabilitasyonunu yapmak Tedbir: 1. Katı atık geri dönüşümünü ve atık azaltımını destekleyerek, ayrı toplama sistemleri ve yeni tesisler kurmak, düzenli depolama alanları inşa etmek, eski vahşi döküm sahalarını kapatmak ve rehabilitasyonunu yapmak

15 Çevre Operasyonel Programı ( ) Program Stratejisi/Öncelik Ekseni Öncelik 3: Teknik yardım Bütçe: 16.3 MEUR (%6) Amaç: Çevre Operasyonel Programı yönetim kapasitesini güçlendirmek için teknik yardımın sağlanması. Hedefler: 1. Çevre Operasyonel Programının etkin yönetimi sağlamak 2. Faydalanıcıların planlama kapasitesini ulusal ve AB stratejileri ile uyumlu olarak arttırılmak 3. Proje hazırlama, yönetimi ve fonların kullanımını arttırmak Tedbir : 1. Çevre Operasyonel Programının yönetimini güçlendirmek 2. Faydalanıcıların planlama kapasitesini arttırmak, atıksu mastır planları ve bölgesel katı atık yönetim mastır planları hazırlamak 3. Proje hazırlığı için teknik yardım

16 Çevre Operasyonel Programı ( ) Fonların bileşen bazında dağılımı Bileşenler % 2007 (M ) % 2008 (M ) % 2009 (M ) Toplam (M ) Bölgesel Kalkınma , , ,7 524,0 Çevre Operasyonel Programı 40 67, , ,6 204,1

17 Çevre Operasyonel Programı ( ) Dönemi Öncelik Bazında Fon Dağılımı Öncelik Eksenleri ÇOP (%) AB IPA (M ) (%75) Ulusal Katkı (M ) (%25) TOPLAM (M ) Öncelik Öncelik Öncelik TOPLAM Öncelik 1: Su temini, kanalizasyon ve atık su arıtımının iyileştirilmesi Öncelik 2: Entegre katı atık yönetiminin iyileştirilmesi Öncelik 3: Teknik yardım

18 Projelerin Belirlenmesi - Önceliklendirme Bakanlığımızın 18 Nisan 2006 tarihli resmi yazısı ile; ülke çapında içme suyu, atıksu ve katı atık sektörlerinde proje ihtiyaçlarının belirlenmesi amacıyla nüfusu 50,000 i geçen tüm belediyelere Anket Formları gönderilmiş ve proje önerileri toplanmıştır. Önceliklendirme Çalışmasında, EHCIP Projesi ile hazırlanan Eleme ve Sıralama Kriterleri uygulanmıştır. Ulusal Öncelikli Projeler Listesi adresinde yayınlanmış olup, toplam olarak 131 projeden oluşmaktadır. Projelerin sektörel dağılımı: 61 atıksu arıtma projesi 52 katı atık yönetimi projesi 18 içme suyu temini projesi

19 Projelerin Belirlenmesi - Önceliklendirme IPA Programı desteklenmesi muhtemel projeler Çevre Altyapı Projelerinin Önceliklendirilmesi listesine göre belirlenmektedir. Mevcut Önceliklendirme Listesi Dönemini kapsayan ÇOP için geçerli olup,bir sonraki ÇOP ile birlikte Önceliklendirme Çalışması da yeniden gerçekleştirilecektir. Önceliklendirme Listesinde yer alan toplam 131 çevre altyapı projesinin maliyeti yaklaşık 2 milyar Euro seviyesindedir. Ancak, Avrupa Birliği IPA Programından döneminde çevre sektöründe ülkemize sağlanacak mali yardım ise 200 milyon Euro mertebesindedir. Bu nedenle, dönemini kapsayan ÇOP un ekinde toplam 131 projenin yalnızca sınırlı bir kısmı yer almaktadır.

20 Planlama: Fizibilite ve ÇED Projelerin Hazırlanmasının ilk aşamasını Fizibilite Etüdü oluşturur: Entegre / Bölgesel bir çevre yönetimi yaklaşımı, mastır plan. Teknik ve Finansal/Ekonomik Analiz Alternatiflerin karşılaştırılması Fayda Maliyet Analizi (Hibe Miktarı Hesabı) Kirleten Öder Prensibi, Sürdürülebilirlik, Tarifeler ve Karşılanabilirlik,v.b Hem ulusal ÇED mevzuatına hem de AB ÇED Direktifi ne uygun Çevresel Etki Değerlendirmesi Halkın Katılımı Doğa Koruma Alanları

21 Planlama: Fayda-Maliyet Analizi (CBA) Maliyeti 10 milyon Euro yu aşan büyük projeler için AB ne proje başvurusu ile birlikte CBA sunulması gerekmektedir: CBA nın Yapısı 1. Alternatifler ve Fizibilite Etüdü: Alternatif çözümler değerlendirildi mi? Seçilen alternatif teknik ve ekonomik olarak kabu edilebilir mi?? 2. Finansal Analiz: Seçilen Alternatifi uygulamak için ne kadar kaynak gerekli? Ne kadar AB Katkısı gerekiyor? 3. Ekonomik Analiz: Projenin etkileri neler olacak? 4. Hassasiyet ve Risk Analizi: Projenin kritik parametreleri neler? Risklerin bertarafı için nasıl önlemler alınacak?

22 Planlama Proje Başvurusu Tüm ekleri ile birlikte tam olarak doldurulmuş IPA Başvuru Formu ÇOB, IPA Birimine sunulur. Gerekli değerlendirmelerin yapılmasının ardından ÇOB uygun görülen projeleri AB Komisyonu na sunar. IPA Başvuru Formu - İçindekiler

23 AB Projesinin aşama ve süreleri? Çevre Altyapı Projelerinin AB Finansmanı ile Uygulanması süreçleri ve süreleri Projelerin Tespiti Projelerin Önceliklendirilmesi ve Planlama Projelerin Hazırlanması (Fizibilite, ÇED, Tasarım, Şartname, vb.) Projelerin AB Finansmanı için sunulması ve Onaylanması Projelerin Uygulanması 6 ay yıl 6 ay 2 3 yıl

24 Hangi Projeler IPA-Çevre Programı ( ) ile desteklenebilir? (1) ÇOP Ek inde İndikatif Büyük Projeler (> 10 milyon ) Listesinde yer alan projeler 4 İçme suyu temini projesi 12 Atıksu arıtma projesi 10 Katı atık yönetimi projesi

25 Hangi Projeler IPA-Çevre Programı ( ) ile desteklenebilir? (2) ÇOP Ek indeki büyük projelerin (> 10 milyon Euro) yanı sıra, Önceliklendirme Listesinde yer alan projelerden, AB standartlarında IPA başvuru paketleri hazırlanmış çevre altyapı projeleri de IPA Fonu temin etmek için ÇOB a başvurabilir. AB standartlarında IPA Başvuru Paketi kısaca şunları içerir: fizibilite etüdü, fayda maliyet analizi, ÇED Raporu, IPA Başvuru Formu.

26 Projelerin belirlenmesi ve hazırlanmasında temel kriterler - Önceliklendirme listesinde yer alması ve sıralamadaki yeri - Projelerin AB standartlarında hazırlanması ve olgunluğu -ÇOP daatıksu, katı atık ve ve içme suyu sektörlerine ayrılan bütçeler - Proje sahibi belediyelerin IPA Programı nda faydalanacak başka bir çevre altyapı projesinin bulunmaması -Ayrıca, ulusal ya da uluslar arası başka bir finansal kaynak ile yatırım için belirli bir aşamaya gelmiş projelerden IPA kapsamında değerlendirilmeyecektir.

27 Projelerin Hazırlık Aşaması IPA Programından faydalanabilecek projelerin AB standartlarında hazırlanması (fizibilite, fayda maliyet analizi, ÇED, IPA Başvuru Formu) proje faydalanıcı belediyelerin sorumluluğudur. Ancak, AB standartlarında ve prosedürlerine göre proje hazırlama konusunda belediyelerde henüz yeterli kapasitelerin oluşmaması ve AB Fonlarının kullanılmasındaki süre kısıtlaması nedeniyle, Çevre ve Orman Bakanlığı AB projeleri hazırlanması sürecinde belediyelerimize destek vermektedir.

28 AB Proje Paketlerinin hazırlanmasına yönelik teknik yardımlar SEI Programı kapsamındaki teknik yardım projeleri (1): Projenin Adı: 15 (Onbeş) Belediye için AB Standartlarında Atıksu Arıtma Projesinin Hazırlanmasına dair Teknik Yardım Projesi Proje Faydalanıcısı: Erzurum, Bartın, Kırşehir, Adıyaman, Polatlı, Siverek, Seydişehir, Çarşamba, Diyarbakır, Erdemli, Akşehir, Aksaray, Merzifon, Lüleburgaz ve Soma Belediyeleri Başlangıç tarihi: Ocak 2008 Sözleşme yetkilisi: Merkezi Finans ve İhale Birimi Proje Koordinatörü: Çevre ve Orman Bakanlığı Proje Süresi ve Bütçesi: 12 Ay Euro

29 AB Proje Paketlerinin hazırlanmasına yönelik teknik yardımlar

30 AB Proje Paketlerinin hazırlanmasına yönelik teknik yardımlar SEI Programı kapsamındaki teknik yardım projeleri (2): Projenin Adı: 8 (Sekiz) Belediye için AB Standartlarında İçme Suyu Temini Projesinin Hazırlanmasına dair Teknik Yardım Projesi Proje Faydalanıcısı: Erzincan, Nizip, Akçaabat, Manavgat, Silvan, Erviş, Doğubeyazıt, Bulancak Başlangıç tarihi: Ocak 2008 Sözleşme yetkilisi: Merkezi Finans ve İhale Birimi Proje Koordinatörü: Çevre ve Orman Bakanlığı Proje Süresi ve Bütçesi: 12 Ay Euro **AB Standartlarında Katı Atık Yönetimi Projesinin Hazırlanmasına dair Teknik Yardım Projesi ( Teknik şartname hazırlanarak MFİB e gönderildi. İhale ön duyurusu yayınlandı.)

31 Teknik Yardım Projelerinin Çıktıları Her bir belediye için; Şehir için su sektöründe uzun vadeli (10+) yatırım ihtiyaçlarını ortaya koyan ve beraberinde bir finansman planı içeren bir Mastır Plan Çevresel, yasal, teknik, mali ve sosyo-ekonomik yönleri detaylı ele alan ve AB Rehberlerine göre bir Fayda-Maliyet Analizi içeren bir Fizibilite Raporu Hem Türk hem de AB mevzuatını dikkate alarak hazırlanacak Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu Tasarımlar, Şartnameler, vb. içeren ve AB Satınalma (PRAG) ve FIDIC kurallarına göre hazırlanmış İhale Dosyaları AB Projelerinin yönetilmesi ve uygulanması (Proje Uygulama Birimi) konularında yerel yönetimlerde Kapasite Geliştirilmesi

32 ÇOP Teknik Yardım Çevre Operasyonel Programının (ÇOP) bir bileşenini de Teknik Yardım faaliyetleri oluşturmaktadır. Teknik Yardım Bileşeni ÇOP bütçesinin %6 sını teşkil etmektedir. ÇOP Teknik Yardım Bileşeni altında desteklenecek bazı faaliyetler: - ÇOP nin uygulanması ve yönetiminde ÇOB na teknik yardımlar - Nihai faydalanıcıların AB prosedürleri ve proje döngüsü yönetimi konularında kapasitelerinin arttırılması - AB projelerinin hazırlık çalışmaları (fizibilite, ÇED, mastır plan, vb.) -ÇOP niniletişim Eylem Planının Uygulanması faaliyetleri: paydaşlara ve kamuya tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri Teknik Şartname hazırlanarak MFİB e gönderildi, ihale ön duyurusu yayınlandı.

33 Ulusal Eş-Finansman Yatırım projeleri için sağlanan AB Mali Yardımları her bir proje için azami %75 mertebesinde olabilmektedir. Her bir proje için Hibe Oranı, proje bazında gerçekleştirilen fizibilite etüdü aşamasında gerçekleştirilen fayda maliyet analizine (CBA Rehberi, AB Komisyonu 2006) göre belirlenmektedir. Söz konusu ulusal katkı paylarının, kirleten öder prensibinin de bir gereği olarak, genel olarak Proje sahibi ve faydalanıcısı olan Belediyelerce ödenmesi gerekmektedir. İller Bankası Gn. Md. Ulusal eş-finansmanı ülke genelinde koordine etmekle görevlendirilmiştir. Belediyeler, hazırlanan yönetmelikler çerçevesinde İller Bankası ndan kredi alabilecektir. Son olarak, ülkemizde herhangi bir yatırım projesinin uygulamaya geçebilmesi için, söz konusu projelerin aynı zamanda DPT nin Yatırım Programına da dahil edilmesi gerekmektedir.

34 AB Projeleri Nasıl Yönetilir? Projenin Sözleşme Yetkilisi: Merkezi Finans ve İhale Birimi (Müşavir ile yapılacak Sözleşmenin yetkili otoritesi olan MFİB; ihale sürecinin yönetiminden ve proje ile ilgili hesap ve ödemelerden sorumludur) Yüklenici: Müşavir/Müteahhit Firma Projenin İş Tanımı na göre projenin uygulanmasından sorumludur. Proje Koordinatörü: Çevre ve Orman Bakanlığı (Projenin uygulanması ve izlenmesinin genel koordinasyonu; yüklenici, faydalanıcı belediyeler ve paydaş kurum/kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanması) Proje Faydalanıcısı: Belediye (Projeler ilgili mevcut tüm bilgi ve belgelerin temin edilmesi; tercihen İngilizce diline hakim bir teknik uzmanın Belediye adına projeden sorumlu temas kişisi olarak belirlenmesi; müşavir uzmanlarının çalışması için belediye bir ofis sağlanması; projenin uygulanmasını etkileyebilecek risklere karşı gerekli önlemlerin alınması, proje dokümanlarına onaylar, vb.) Projenin Ana Paydaşları: DPT, İller Bankası, DSİ, ABGS, AB Türkiye Delegasyonu (Yönlendirme Komitesi ne katılım, projelerin izlenmesi, ilgili proje raporlarına görüşler, vb.)

35 ÇOB da IPA Yapılanması Çevre ve Orman Bakanlığı bünyesinde ÇOP ve AB Çevre Altyapı Projelerinin hazırlanması ve uygulanmasını koordine etmek amacıyla 4 Aralık 2007 tarihinde IPA KOORDİNASYON VE UYGULAMA MERKEZİ kurulmuştur. İÇ DENETİM BİRİMİ BAKAN MÜSTEŞAR SEKTÖREL İZLEME KOMİTESİ MÜSTEŞAR YARDIMCISI DIŞ İLİŞKİLER VE AB DAİRESİ BŞK. IPA KOORDİNASYON VE UYGULAMA MERKEZİ KALİTE VE KONTROL BİRİMİ PROGRAMLAMA BİRİMİ İZLEME & DEĞERLENDİRME BİRİMİ TEKNİK UYGULAMA BİRİMİ İHALE VE SÖZLEŞMELER BİRİMİ

36 Proje Uygulama Birimi (PIU) Proje Uygulama Birim(ler) inin (PIU), her bir projenin inşaat aşamasında kurulması planlanmaktadır. PIU ların inşaat işlerinin ilerlemesinin yakından izlenmesinde faydalanıcı belediyelere destek olması amaçlanmaktadır. Ayrıca, PIU nun Kontrolör (Müşavir) Firma, MFİB, Belediye, ÇOB ve İller Bankası arasında projenin izlenmesi ve yönetiminde köprü işlevi görmesi beklenmektedir. Proje Uygulama Birimi nin faydalanıcı Belediye (Birliği) bünyesinde ve gerekli kriterleri sağlayan teknik uzmanlardan oluşturulması gerekmektedir. PIU da yer alacak temsilcilerin başta projenin inşaat, ekipman (makine) ve çevre mühendisliği bileşenlerinde uzman olmalarının yanı sıra özellikle İngilizce diline, AB Proje Yönetimi, İhale ve Satın Alma Kurallına (PRAG, FIDIC) hakim olması şartları aranacaktır.

37 Projelerin Uygulanmasını Etkileyebilecek Faktörler İnsan Kaynakları (Mühendis, İngilizce, vb.) Ulusal, Yerel paydaşlar ve Müşavir arasında koordinasyon Projeye Ön-hazırlık (Ön-fizibilite, saha mülkiyeti, zemin etüd, izinler, vb.) PROJENİN BAŞARISI ETKİLEYEBİLECEK FAKTÖRLER İzleme ölçüm verileri ÇED Süreci (Potansiyel Koruma Alanları, Halkın Katılımı) Proje Yönetimi (En üst ve teknik düzeyde destek, Eş-finansman )

38 Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Orman Bakanlığı Teşekk ekkürler Sadiye BİLGB LGİÇ KARABULUT IPA Uzmanı - Kimya MühendisiM IPA Koordinasyon ve Uygulama Birimi Tel: (312) Faks: (312) E-posta: sbilgic@cevreorman cevreorman.gov.tr