DETAYLI İNCELEMELER. (Zeminde-Numune Alma) Ertan BOL-Sedat SERT-Aşkın ÖZOCAK 1 İNCE CİDARLI SHELBY TÜPÜ KUYU AĞZI HELEZON SPT KAŞIĞI

Transkript

1 İNCE CİDARLI SHELBY TÜPÜ DETAYLI İNCELEMELER (Zeminde-Numune Alma) KUYU AĞZI SPT KAŞIĞI HELEZON Ertan BOL-Sedat SERT-Aşkın ÖZOCAK 1

2 NUMUNELERİN KORUNMASI UD TÜPTE PARAFİNLEME Ertan BOL-Sedat SERT-Aşkın ÖZOCAK 2

3 NUMUNE ALMA EKİPMANLARI KAROTİYERLER (kaya ortamı) Rockbit Numune alınacak seviye karotiyer kullanılamayacak kadar yumuşak ve tüp saplanamayacak kadar sert ise denison karot alıcı kullanılır. KAROT NUMUNELERİN KORUNMASI Ertan BOL-Sedat SERT-Aşkın ÖZOCAK 3

4 ARAZİ DENEYLERİ STANDART PENETRASYON DENEYİ Ertan BOL-Sedat SERT-Aşkın ÖZOCAK 4

5 Standart penetrasyon deneyi arazi deneylerinin en eskisidir. Öncelikle kumlar için geliştirilmiştir. Temelin boyutları belli ise taşıma gücü hakkında güvenli bilgiler verir. Killerde de zeminin katılığı hakkında bilgi edinmek için kullanılabilir. Standart boyutta bir kaşığın 63.5 kg lık ağırlığın 76.2 cm den düşürülerek uygulanan enerji ile zemin içine 30 cm girmesini sağlayacak vuruş sayısının tesbiti ile sürdürülür. Normalde 150 cm de bir yapılmaktadır, deprem bölgelerinde kumlar kesiliyorsa 75 cm veya 1 metreye kadar düşürülebilir. Standart Penetrasyon Deneyinin Sona Ermesi 15 cm lik üç penetrasyondan herhangi birinde toplam N=50 vuruş sayılması, Toplam 100 vuruş uygulanması, Tokmağın 10 vuruşundan sonra kaşığın farkedilir bir penetrasyon yapmaması, Kaşığın penetrasyonunun yukarıda anlatılan şekilde engellenmeden zemine, öngörülen 3x15=45 cm girişi tamamlaması. Ertan BOL-Sedat SERT-Aşkın ÖZOCAK 5

6 Standart Penetrasyon Deneyi (SPT) ŞAHMERDANLAR SİMİT TİPİ EMNİYET TİPİ Ertan BOL-Sedat SERT-Aşkın ÖZOCAK 6

7 Standart Penetrasyon Deneyi Kaşıkları Astarlı Astarsız SW, SP, SC, SM, ML, MI, MH zeminlerde, zeminin kaşığın girişine gösterdiği dirençle (SPTN) ortamın sıkılığı arasında (φ) güvenilir bir bağıntı verir. Kohezyonsuz zeminde 40 m ye kadar efektif gerilme için düzeltme yapılarak kullanılır. N1=CN. SPTN30 CN=(95.76/σ 0)1/2 CN 1.70 Killerde uygulanabilir, ancak sonuçlarına güvenilmez, Boyutlandırmada kullanılmaz. Taşlı zeminde uygulanamaz; GW, GP, GM, GC de yanıltır. Ertan BOL-Sedat SERT-Aşkın ÖZOCAK 7

8 DENEY VERİLERİNİN DÜZELTİLMESİ (örtü yüküne göre, N 1 ) Üniform zeminlerde daha derinlerde yapılan deneyler aynı zeminin sığ derinliklerinde yapılanlara oranla daha yüksek N değerleri verecektir. Bu nedenle örtü düzeltilmesi ile ölçülmüş N değerlerinin 100 kpa lık düşey efektif gerilmeye (σ z ) göre ayarlaması yapılmış olunur. C N 1.70 CN 0,400 0,800 1,200 1,600 2, CN = 9.78 σ 0 N = N C 1 N Efektif Gerilme ÖRNEK-1:Değişik derinlikerde yapıan SPT-N değerleri üzerinde örtü yükü düzeltmesini yapıp grafiklerini çizdiriniz. 1 CN = 9.78 σ 0 N = N C 1 N z N σ o u w σ' o C N N 1 N ort Kesit ,4 0 31,4 1, KUM ,8 0 62,8 1, (SW) ,2 0 94,2 1, ρ n = , ,6 0, , , ,4 0, YASS ,62 206,38 0, KUM (SP) ,6 39,24 224,36 0, ρ d = ,2 58,86 242,34 0, Derinlik (m) SPT-N ve N* SPT N SPT N* 20 Ertan BOL-Sedat SERT-Aşkın ÖZOCAK 8

9 DÜZELTMELER N 60 = N ARAZİ *C E *C B *C R *C S N 1,60 = N ARAZİ *C E *C B *C R *C S *C N C N : Örtü yükü düzeltme katsayısı, C E : Tokmak enerjisi düzeltme katsayısı, C B : Kuyu çapı düzeltme katsayısı, C R : Tij uzunluğu düzeltme katsayısı, C S : Numune alıcı düzeltme katsayısıdır. N = N C 1 1,60 60 N N = N C Faktör Terim Ekipman Düzeltme Örtü Yükü Basıncı EnerjiOranı C N ---- CN 1.7 C E Simit(Donut) Tokmak GüvenliTokmak Otomatik-Düşüm Simit Tip Tokmak KuyuÇapı C B 150 mm mm 1.00 TijUzunluğu Numune Alıcı N C R 200 mm 1.15 <3 m m m m m 1.00 C S Astarsız (Koruyucusuz) Numune Alıcı StandartNumuneAlıcı 1.00 ZEMİN ÖZELİKLERİNİN STANDART PENETRASYON DENEYİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ Kum Özelliği Çok Gevşek Gevşek Orta Sıkı Sıkı Çok Sıkı D r SPTN φ ρ(kn/m 3 ) >23 Kil-Silt Özelliği Çok Yumuşak Yumuşak Orta Sert Katı Çok Katı Sert SPTN q u (kpa) ρ (kn/m 3 ) >23 Ertan BOL-Sedat SERT-Aşkın ÖZOCAK 9

10 Kumlarda Standard Penetrasyon Direncinin Kayma Direnci ile Bağıntısı SPT Dezavantajları Kaşık ucuna iri çakıl gelmesi Kuyu tabanının iyi temizlenmemesi Uygulanan enerjinin kişiye göre değişmesi tam boy yukarı çekmeme kedi başında uygun sarımın yapılmaması Kaşığın yıpranıp standart dışı kalması Ertan BOL-Sedat SERT-Aşkın ÖZOCAK 10