EKONOMİK VE SOSYAL GÖSTERGELER 2014

Transkript

1 EKONOMİK VE SOSYAL GÖSTERGELER 214 SOSYAL YAPI EĞİTİM İŞGÜCÜ EKONOMİK DIŞ TİCARET BANKACILIK TURİZM

2 SOSYAL YAPI GÖSTERGELERİ YILLAR VAN TÜRKİYE (ADNKS, 213) Türkiye nüfusu yılları arasında %37 artış göstermiştir. Van il nüfusu ise bu yıllar arasında %7 oranında artış göstererek Türkiye ortalamasının çok üzerine çıkmıştır. Yıllık Nüfus Artışı (27-214) Yıllık Nüfus Artış Hızı ( ) TÜRKİYE VAN ,4 24,9 17,7 14,3 13,1 14,5 15,9 17,1 12,7 13,5 13, ,3-12, Yıllık nüfus artış hızı grafiğine bakıldığı zaman Türkiye nin yıllar arasındaki nüfus artış hızı doğrusala yakın bir çizgi göstermektedir. Yıllar arasındaki nüfus artış hızı Van ilinde dalgalanma göstermiştir. Van ilin nüfus artış hızının yılları arasında 12,5 e kadar düştüğü görülmektedir. Bunda Van depreminin etkisi olduğu söylenebilir.

3 VAN İLİ 214 NÜFUS PİRAMİDİ ERKEK KADIN TÜRKİYE 214 NÜFUS PİRAMİDİ KADIN ERKEK Türkiye ile Van ilinin Nüfus piramidi karşılaştırıldığında Van ilinin -14 yaş grubunun nüfus oranının Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülebilir. Aynı piramide göre ortanca yaş grubu Van il oranı Türkiye ortalamasının altındadır. (ADNKS, 213)

4 EĞİTİM GÖSTERGELERİ OKUMA-YAZMA DURUMU (6+ YAŞ) 213 OKUMA YAZMA BİLMEYENLERİN ORANI (%) OKUMA-YAZMA BİLMEYENLERİN SAYISI İLLER KADIN ERKEK KADIN ERKEK VAN 13,59 3, TÜRKİYE 6,59 1, (TÜİK, 213) ,59 VAN 3,9 6,59 TÜRKİYE 1,34 KADIN ERKEK Van ilinde kadınların %13,59 u erkeklerin 3,9 u okuma-yazma bilmemektedir. Türkiye de bu kadınların % 6,59 u, erkeklerin % 1,34 ü okuma-yazma bilmemektedir.

5 OKULLAŞMA ORANI İLKOKUL ORTAOKUL LİSE GENELORTA ÖĞR. MESLEKİ TEK. ÖĞRT. TÜRKİYE 98,86 93,9 7,6 52,8 43,96 VAN 98,62 83,5 39,67 18,75 2,92 Okullaşma oranlarına bakıldığında lise düzeyinde okullaşma ortalaması Van ilinde %39,67 de kalmıştır. Bu oran Türkiye de %7,6 dır. Van ili bu ortalama ile Türkiye ortalamasının çok altındadır. İlkokul okullaşma oranı Türkiye ortalamasına (98,62) yakındır.

6 YÜKSEK ÖĞRETİM GÖSTERGELERİ Öğrenci Sayısı İLLER KADIN ERKEK TOPLAM VAN TÜRKİYE (TÜİK,213) Öğretim Görevlisi Sayısı İLLER YRD. DOÇ DOÇ. DR. PROF. DR. TOPLAM VAN TÜRKİYE ÖĞRETİM GÖREVLİSİ BAŞINA DÜŞEN ÖĞRENCİ SAYISI VAN TÜRKİYE YRD. DOÇ DOÇ. DR PROF. DR Van ilinde Bir Prof. Dr. Görevlisinin başına 167 öğrenci düşerken bu sayı Türkiye ortalamasında 256 ya çıkmaktadır. Öğretim görevlisi başına düşen öğrenci sayısı verilerine bakıldığı zaman Van ilinin Türkiye ortalamasının altında olduğu görülmektedir.

7 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İLLER İşgücüne Katılım Oranı (%) İşsizlik oranı (%) İstihdam Oranı (%) Van 46,2 1,3 41,4 Türkiye 5,5 9,7 46,2 (TÜİK, 213) İşgücüne katılım oranı işsizlik oranı İstihdam oranı 46,2 41,4 5,5 46,2 1,3 9,7 VAN TÜRKİYE İşgücü verilerine göre 213 yılında Van ilinde İşgücüne katılım oranı %46,2, İşsizlik oranı %1,3, istihdam oranı ise %46,2 olarak çıkmıştır. İşsizlik oranı Türkiye ortalamasının biraz üzerindedir. İSTİHDAMIN SEKTÖREL DAĞILIMI BÖLGE TOPLAM TARIM (BİN KİŞİ) TARIM (%) SANAYİ (BİN KİŞİ) SANAYİ (%) HİZMET (BİN KİŞİ) TRB , ,3 2 4,2 TÜRKİYE , , (TÜİK, 213) HİZMET (%) TRB2 Bölgesinde 213 Yılında istihdam edilenlerin %4,2 si Hizmet sektöründe %38,5 i tarım, %21,3 ü ise sanayi sektöründe çalışmaktadır. Tarım sektöründe çalışanların oranı Türkiye ortalamasının (%23,6) üzerindedir.

8 VAN İLİ SEKTÖREL DAĞILIM TARIM 21% HİZMETLER 63% SANAYİ 16% Van ilinde kayıtlı işyerlerinin %63 ü hizmet, %21 i tarım ve %16 sı sanayi alanında faaliyet göstermektedir.

9 EKONOMİK GÖSTERGELER KİŞİ BAŞINA GAYRİ SAFİ KATMA DEĞER (TL) GSKD (TL) TÜRKİYE TRB (TÜİK,211) TRB2 TÜRKİYE Kişi başı gayrisafi katma değer verilerine göre Van ilinin de içerinde yer aldığı TRB 2 bölgesi 211 yılında TL katma değer ile Türkiye ortalamasının altında kalmıştır.

10 KAMU YATIRIMLARININ SEKTÖREL DAĞILIMI (VAN) BİN TL YILLAR TARIM MADENCİLİK İMALAT ENERJİ ULŞ. VE HBR. TURİZM KONUT EĞİTİM SAĞLIK DİĞ. KAMU TOPLAM DEĞİŞİM ORANI (%) 15,13-182, ,7-38,22-82,88 11,95 19,57-16,69 112,72 23,43 (EKONOMİ BAKANLIĞI, 212) 212 (BİN TL) Kamu yatırımlarının sektörel dağılımında 211 yılına kıyasla eğitim sektörüne yatırım artmıştır. 211 yılında toplam 2 milyon TL yatırım yapılırken 212 yılında Van iline yapılan kamu yatırımları %23,43 artarak 246 milyon TL ye yükselmiştir.

11 SEKTÖRLERİN GAYRİ SAFİ KATMA DEĞER İÇİNDEKİ PAYLARI TARIM SANAYİ HİZMETLER TRB2 23, 15,2 61,8 TÜRKİYE 9, 27,5 63,5 (TÜİK,211) 7 61,8 63, ,2 9 27,5 TARIM SANAYİ HİZMETLER 1 TRB2 TÜRKİYE Van ilinin de içerisinde olduğu TRB2 bölgesinde sektörlerin gayri safi katma değer içindeki payı tarım sektöründe %23, sanayi sektöründe %15,2, hizmetler sektöründe %61,8 olarak ortaya çıkmıştır. TRB2 bölgesinde Tarım sektörü Türkiye geneline oranla en çok katma değer sağlayan sektördür.

12 VAN OSB FİRMALARIN SEKTÖREL DAĞILIMI VAN OSB SEKTÖREL DAĞILIM (VAN OSB, 214) VAN İLİ SANAYİ İŞLETMELERİNİN DAĞILIMI VAN gıda ürünleri imalatı 5% 5% 19% 4% diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı diğer madencilik ve taş ocakçılığı 7% 9% 15% başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı kok kömürü rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı Van da en fazla işletme %4 oranla gıda ürünleri imalatının yapıldığı sektör olarak görülmektedir. Gıda ürünlerinde en fazla sanayi işletmesi %19 oranla kauçuk ve plastik ürünlerin imalatında olduğu görebiliriz.

13 AÇILAN KAPANAN FİRMA İSTATİSTİKLERİ VAN AÇILAN KAPANAN (TOBB, 214) Açılan-kapanan firma sayısında yıllar itibariyle dalgalanmalar yaşanmıştır. 214 yılında toplam 788 firma açılmış buna karşılık 288 firma kapanmıştır. VANTSO FAAL ÜYE SAYISI VANTSO 214 KAMU KURULUŞU DİĞER İKTİSADİ İŞLETMELER DERNEK İKTİSADİ İŞLETMESİ LİMİTED ŞİRKET KOOPERATİF ŞİRKET ANONİM ŞİRKET FAAL ÜYELER VANTSO ya kayıtlı toplam üye sayısının %47,83 ü limited şirket, %42,72 si gerçek kişi işletmesi, %5,22 si anonim şirket ve %4,23 ni ise diğer kuruluşlar oluşturmaktadır. (VANTSO, 214)

14 TARIM VE HAYVANCILIK TARIM ALANI KULLANIMI İLLER TOPLAM ALAN (DEKAR) TAHILLAR VE DİĞER BİTKİSEL ÜRÜNLERİN EKİLEN ALANI (DEKAR) NADAS ALANI (DEKAR) SEBZE BAHÇELERİ ALANI (DEKAR) MEYVELER İÇECEK VE BAHARAT BİTKİLERİNİN ALANI (DEKAR TÜRKİYE VAN ORAN % 1,37 1,33 2,72,21,13 (GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI,213),52 1,4 34,45 tahıllar ve diğer bitkisel ürünleri ekilen alanı nadas alanı 63,63 sebze bahçeleri alanı meyve alanı HAYVAN SAYISI BÜYÜKBAŞ (BAŞ) KÜÇÜKBAŞ (BAŞ) KÜMES HAYVANI (BAŞ) VAN TÜRKİYE ORAN (%) 1,54 6,44,1 (GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI,213) BÜYÜKBAŞ KÜÇÜKBAŞ KÜMES HAYVANI,1 1,54 6,44

15 Temel geçim kaynaklarının başında gelen hayvancılıkta Van ilinde Türkiye nin toplam küçükbaş hayvan sayısının % 6,44 ü Van da bulunmaktadır. Bu oranla Van Türkiye genelinde ilk sırada yer almaktadır. TARIMSAL ÜRETİM DEĞERİ BİTKİSEL ÜRETİM DEĞERİ (BİN TL) CANLI HAYVANLAR DEĞER (BİN TL) HAYVANSAL ÜRÜNLER DEĞERİ (BİN TL) KİŞİ BAŞINA BİTKİSEL ÜRETİM DEĞERİ (TL) KİŞİ BAŞINA CANLI HAYVANLAR DEĞERİ (TL) VAN TÜRKİYE (TÜİK, 213) KİŞİ BAŞINA HAYVANSAL ÜRÜNLER DEĞERİ (TL) VAN 18% 9% KİŞİ BAŞINA BİTKİSEL ÜRETİM DEĞERİ KİŞİ BAŞINA CANLI HAYVANLAR DEĞERİ 73% KİŞİ BAŞINA HAYVANSAL ÜRÜNLER DEĞERİ Kişi başına düşen canlı hayvanlar değeri (1.397 TL) ile Van ili Türkiye ortalamasının üzerindedir. Van ilinde toplam canlı hayvanların değeri 213 yılında 1,5 milyar TL ye yaklaşmıştır.

16 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ YILLAR İHRACAT ( BİN DOLAR) İTHALAT (BİN DOLAR) (TÜİK,214) EKONOMİK FALİYETLERE GÖRE DIŞ TİCARET (DOLAR) YILLAR TARIM-ORMANCILIK MADENCİLİK VE TAŞ OCAKCILIĞI İMALAT SANAYİ DİĞER SEKTÖRLER İHRACAT İTHALAT İHRACAT İTHALAT İHRACAT İTHALAT İHRACAT İTHALAT TOPLAM DIŞ TİC. HACMİ (TÜİK,214) ($) ($) ($) ($) 1% 9% 5% TARIM-ORMANCILIK MADENCİLİK VE TAŞOCAKÇILIĞI İMALAT SANAYİ DİĞER SEKTÖRLER 85% Son beş yıllık sürede dış ticaretin sektörel dağılımda Van ilinde dış ticaret hacmi en yüksek sektör imalat sanayi sektörü olmuştur. toplam dış ticaret hacminin %85 i imalat sanayi, %1 tarım ve ormancılık sektörü, %1 madencilik ve taş ocakçılığı, %1 lik kısım ise diğer sektörler oluşturmaktadır. Toplam ihracatın büyük bir kısmı imalat sanayi sektörü oluşturmaktadır.

17 EN ÇOK İHRACAT YAPILAN 5 ÜLKE 214 İHRACAT İRAN MAKEDONYA UKRAYNA ROMANYA TÜRKMENİSTA N Seri EN ÇOK İTHALAT YAPILAN 5 ÜLKE 214 İTHALAT İRAN YUNANİSTAN RUSYA ÖZBEKİSTAN HİNDİSTAN Seri yılı sonu itibari ile en çok ihracat yapılan ülke sıralamasında İran 22 milyon dolarlık hacmi ile ilk sırada yer almıştır. En çok ithalat yapılan ülke yine 18 milyon dolarlık hacmi ile İran olmuştur.

18 BANKACILIK GÖSTERGELERİ YILLARA GÖRE TOPLAM MEVDUAT TUTARI İL VAN (TBB,213) VAN İLİ MEVDUAT

19 KREDİLERİN SEKTÖREL DAĞILIMI (MİLYON TL) YILLAR İHTİSAS KREDİLERİ İHTİSAS TOPLAM DIŞI KREDİLER Tarım Gayrimenkul Mesleki Turizm Diğer (TBB,213) KREDİLERİN YIL DAĞILIMI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN YIL BAZINDA DAĞILIMI (BELGE ADEDİ) VAN (EKONOMİ BAKANLIĞI, 213) 8 BELGE ADEDİ

20 FİNANSAL DESTEKLER KOSGEB DESTEKLERİ İLLER İŞLETME SAYISI DESTEK TUTARI İŞLETME SAYISI DESTEK TUTARI BİTLİS TL HAKKARİ MUŞ VAN TRB2 TOPLAM (KOSGEB,213) 213 9% 7% 54% 3% BİTLİS HAKKARİ MUŞ VAN

21 DAKA DESTEKLERİ İLLER TOPLAM BİTLİS HAKKÂRİ MUŞ VAN TOPLAM (DAKA,213) TOPLAM DAKA DESTEĞİ 34% 25% 24% 16% BİTLİS HAKKARİ MUŞ VAN

22 SODES DESTEKLERİ (BİN TL) İLLER PROJE HİBE PROJE HİBE PROJE HİBE PROJE HİBE SAYISI SAYISI SAYISI SAHİBİ BİTLİS HAKKARİ MUŞ VAN (SODES,213) SODES 213 4% 2% 24% 14% BİTLİS HAKKARİ MUŞ VAN Sodes desteklerinin yıllar itibariyle dağılımına göre TRB2 bölgesinde en büyük hibe alan il Van olmuştur. Van ilini TRB2 bölgesinde Muş ili izlemiştir. Sodes tarafından hibe edilen destek payı 212 yılına göre 213 yılında düşmüştür.

23 AB DESTEKLERİ İLLER PROJE SAYISI HİBE TUTARI (EURO) BİTLİS HAKKARİ MUŞ VAN TOPLAM (MFBİ, 213) BİTLİS HAKKARİ MUŞ VAN Avrupa Birliği fonlarından aktarın kaynak tutarı dağılımında TRB2 bölgesinde en çok pay alan il Van olmuştur.

24 TURİZM GÖSTERGELERİ YERLİ YABANCI TOPLAM (KÜLTÜR TURİZM BAKANLIĞI, 214) YERLİ YABANCI TOPLAM Van ilini ziyaret eden yerli yabancı turist sayısında yılları arasında düşüş olsa da diğer yıllarda gelen turist sayısında artış olmuştur. 214 yılında bir önceki yıla göre %4 lık bir artış olmuştur. TESİS SAYISI YATAK SAYISI ODA SAYISI TURİZM YATIRIMI BELGELİ İŞLETME TURİZM İŞLETMESİ BELGELİ İŞLETME BELEDİYE İZİN BELGELİ İŞLETME TOPLAM (KÜLTÜR TURİZM BAKANLIĞI, 214)