Uykunun Evrelendirilmesi ve. Uykunun Evrelendirilmesi Yöntemleri

Transkript

1 Uykunun Evrelendirilmesi ve Uykunun Evrelendirilmesi Yöntemleri Prof. Murat AKSU

2 Uykunun evrelendirilmesi EEG EOG EMG

3 F4- M1 C4-M1 O2-M1 Çene EMG si: Orta hatta Mandibulanın inferior kenarının 1 cm üstü Mandibulanın inferior kenarının 2 cm altı ve orta hattın 2 cm sağı Mandibulanın inferior kenarının 2 cm altı ve orta hattın 2 cm solu E1: Sol dış kantusun 1 cm altı E2: Sağ dış kantusun 1 cm üstü E1-M2 E2-M2

4 Örneklem Hızı En az İstenen EEG, EOG, EMG, 200 Hz 500 Hz Düşük Frekans Filtresi Yüksek frekans filtresi EEG, EOG 0,3 Hz 35 Hz EMG 10 Hz 100 Hz

5 Evreler Evre W Evre N1 Evre N2 Evre N3 Evre R

6 Evre W

7 Epoğun % 50 sinden fazlasında oksipital bölgede alfa ritmi olduğunda Evre W olarak skorlanır. Görülebilir ve ayırt edilebilir alfa ritmi yoksa, ama aşağıdakilerden biri var ise Evre W olarak skorla: 0,5-2 Hz frekansında göz kırpmaları Okuma göz hareketleri Çene kas tonusunun normal veya yüksek olmasıyla birlikte olan düzensiz konjuge hızlı göz hareketleri

8

9 N1

10 Alfa ritmi olan olgularda: Epoğun % 50 sinden fazlasında alfa ritminin ortadan kalkıp, düşük amplitüdlü karışık frekanslı aktivitenin görülmesiyle, o epok Evre N1 olarak skorlanır. Alfa ritmi olmayan olgularda, aşağıdakilerden en erken ortaya çıkan ile Evre N1 olarak skorla: Evre W daki zemin ritminden en az 1 Hz lik yavaşlama: 4-7Hz lik aktivite. Verteks keskin dalgaları Yavaş göz hareketleri Verteks keskin dalgaları (V dalgaları): Santral bölgelerde en fazla olan, zemin ritminden ayırt edilebilen, 0,5 saniyeden daha kısa süreli, keskin kontürlü dalgalardır. Yavaş göz hareketleri (SEM): Konjuge, düzenli denilebilecek, sinüzoidal göz hareketleridir. Çoğunlukla 500 milisaniyeden daha uzun sürelidir.

11 Uyku başlangıcı: Evre W den başka skorlanmış ilk epoğun başlangıcı (Çoğu olguda ilk Evre N1 epoğudur) Yavaş göz hareketleri sıklıkla alfa ritmi ortadan kalkmadan görüldüğünden dolayı, alfa ritmi görülmeyen kişilerde, alfa ritmi görülenlere göre uyku latansı biraz daha kısadır.

12

13

14 N2

15 Aşağıdakilerden biri veya ikisinin, mevcut epoğun ilk yarısında veya önceki epoğun ikinci yarısında olması durumunda, Evre N2 olarak skorlamaya başla: Bir veya daha fazla arousal ile ilişkisiz K kompleksinin varlığı. K kompleksi: Bir veya daha fazla uyku iği zinciri. EEG de zemin ritmi aktivitesinden iyi bir şekilde ayırt edilebilen, negatif keskin dalga ve hemen ardından olan pozitif keskin dalgadır. Toplam süresi en az 0,5 saniyedir. Çoğunlukla frontal derivasyonlarda amplitüdü en büyüktür. Uyku İği: Frekansı Hz (en sıklıkla Hz) ve süresi en az 0,5 saniye. Çoğunlukla santral derivasyonlarda amplitüdü en büyük.

16

17

18

19 N2 ye nasıl devam ederiz K kompleksi veya uyku iği Eğer epokta K kompleksi veya uyku iği yok ise ve EEG de karışık frekans var ise, öncesinde şunlardan biri var ise Evre N2 : a. Arousal ile ilişkisiz K kompleksleri b. Uyku iğleri

20 N2 yi nasıl sonlandırırız.evre W ye, N3 e veya R ye geçiş Arosual (Arousal ile ilişkisiz K kompleksi veya uyku iği ortaya çıkana kadar Evre N1 olarak skorla) Majör vücut hareketini yavaş göz hareketleri ve düşük amplitüdlü karışık frekanslı EEG aktivitesi izliyor ve arousal ile ilişkisiz K kompleksi veya uyku iği yok ise Evre N2 sonlandırılır. Vücut hareketini izleyen epok Evre N1 olarak skorlanır. Eğer yavaş göz hareketi yok ise Evre N2 olarak skorlanır.

21 N3

22 Epoğun % 20 veya daha fazlası yavaş dalgalardan oluşuyor ise N3 olarak skorlanır. Uyku iğleri görülebilir. Göz hareketleri görülmez Çene EMG si değişkenlik gösterir. Yavaş dalga: Frekansı 0,5-2 Hz ve amplitüdü 75 mikrovolttan büyük

23

24

25 Evre R

26 Düşük amplitüdlü, karışık frekanslı EEG Çene EMG sinde tonusda düşme Hızlı göz hareketleri Hızlı göz hareketleri: Konjuge, düzensiz göz hareketleri. Çoğunlukla 500 milisaniyeden kısa.

27

28

29 R yi nasıl sürdürürüz Göz hareketleri olmasa bile, R yi izleyen epoklar, K kompleksi veya uyku iği çıkana kadar R dir. AMA çene EMG sinin düşük olması gereklidir.

30 R yi nasıl sonlandırırız Vücut hareketini izleyen yavaş göz hareketi ve düşük amplitüdlü miksed frekanslı EEG (N1) Arousalın eşlik etmediği K kompleks veya uyku iğinin epoğun ilk yarısında olması (N2).

31 Teşekkürler