T bbi Makale Yaz m Kurallar

Transkript

1 .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Araflt rmalar ve Etik Sempozyum Dizisi No: 50 May s 2006; s T bbi Makale Yaz m Kurallar Dr. Sebahattin Yurdakul ÖZGÜN ARAfiTIRMA USULE UYGUN ANLATAN BASILI RAPOR Ne, niçin, nas l yap ld? Neler buludu? Ne anlam var? Ne yap lmal? B L MSEL MAKALEDEN BEKLENEN Verilen bilgilerle okuyucu Çal flmay tekrarlayabilmeli Çal flma sonuçlr farkl analiz yöntemleri ile s nayabilmeli Kendi veri ve deneyimleri ile karfl laflt rabilmeli Verilen bilgi olmas gereken yerde olmal HAKEM DE ERLEND RMELER NDE EN SIK SAPTANAN PROBLEMLER Fazla bilgi Eksik bilgi Do ru olmayan bilgi Bilginin uygun yerde olmamas Kurgu hatas MAKALE YAZIMINDA UYULACAK KURALLAR Uluslararas T bbi Dergi Baflyazarlar Kurulu N Engl J Med 1997;3336: Son flekli: 2001 ( 7

2 Sebahattin Yurdakul Kronik ilaç çal flmalar : CONSORT kurallar CONsolidated Standards Of Reporting Trials JAMA 1996;276: Ann Intern Med 2001;134: Meta-analiz kurallar : QUOROM QUality Of Reporting Of Meta-analyses Lancet 1999;354:1896 ANA KURAL: OR J NALL K Bir çal flma bir makale olarak yay nlanmal Daha önce baflka bir yerde k smen bile olsa yay nlanmam fl olmal stisnalar - Kongre bildiri özetleri Yerel bir dergide ayn veya baflka dilde ikinci kez yay n AHLAK KURALLAR Çal flma, Helsinki kurallar na uygun Hastalar n özel yaflamlar na sayg E er varsa ç karsal iliflkiler ve destekleyen kuruluflun çal flma ve makaledeki rolü MAKALE TÜRLER - YAPISI Olgu takdimleri Bafll k - Tek veya bir dizi Özet Derlemeler Girifl Klinik araflt rmalar Yöntem - leriye dönük, geriye Sonuçlar dönük kesitsel vb Tart flma - Aç k, kontrollü Kaynaklar Baflyazara mektup 8

3 T bbi Makale Yaz m Kurallar G R fi Bu çal flma niye yap ld? Konu hakk ndaki mevcut bilgi? Mevcut bilgideki eksiklik? Çal flma, bu bilgiye ne katacak? G R fi: TEKN K Genel bilgi derginin hedef kitlesine göre Konu hakk nda sadece önemli yay nlar seçilir Yay nlar n elefltirisi giriflte k saca, esas olarak tart flmada K sa olmal Girifl, varsay mla biter YÖNTEM Okuyucuya, araflt rmay tekrarlama imkan sa layacak bilgi Çal flma merkezinin özelli i Hastalar neye göre seçildi/seçilmedi Deneyler/ölçümler)muayeneleri kim-ne zaman-nas l yapt? Deneylerde kullan lan aletler - hata paylar? Neler de erlendirildi - neye göre? Analizler nas l yap ld? SONUÇLAR Okuyucunun sonuçlar farkl analiz yöntemleri ile test etmelerine imkan verecek bilgi içermeli Sonuçlar aç k ve yorumsuz verilmeli Anlat m kolaylaflt ran tablolar ve grafikler Metin ve tablolar birbirlerini tamamlamal 9

4 Sebahattin Yurdakul SONUÇLARDAK SIK HATALAR Say lar n birbirini tutmamas Mtulak say yerine yüzde kullan lmas Ondal k say lar n gereksiz uzat lmas ki organ ilgilendiren sonuçlarda mu lak ifade Verilere uygun istatistik kullan lmamas SONUÇLAR deal olan fakat gerçekleflmeyen: Verilerin (dosyalar n) eksiksiz olmas Bütün hastalar n çal flmay tamamlamalar Yap lmas gereken: Durmu oldu u gibi aç klamak TARTIfiMA Ana bulgular n k sa yorumu Çl flman n zay f/güçlü yönleri Daha önceki çal flmalar ile karfl laflt rma Olas mekanizmalar Çal flma sonuçlar n n günlük pratikteki anlam Aç klanamayan sorular - ileride yap lmas gereken çal flmalar TARTIfiMA Çal flma sonuçlar ndan destek almayan görüfle yer verilmemeli Sonuç k sm tekrarlanmamal, sonuçlar yorumlanmal Yay nlanm fl di er çal flmalar da yorumlanmal Yazarlar fikirlerini ispatlamaya de il çürütmeye u raflmal KAYNAKLAR Makalelerin en az özen gösterilen k sm Önemli hata nedeni kullan lan kayna okumadan kullanmak 10

5 T bbi Makale Yaz m Kurallar Kaynaklar n fazla olmalar makalenin k ymetini artt rmaz Makale içinde s ralan fllar dergiye göre farkl ÖZET - BAfiLIK Özet Bafll ktan sonra en çok okunan k sm Düz yaz veya bölümlere ayr lm fl flekilde - Ne yap ld? - Nerede - Nas l yap ld? - Ne bulundu? - Anlam? çerik tam yans t lmal Bafll k K sa ve tan mlay c olmal Kontrollü bir çal flma ise bafll kta belirtilmeli YAZARLAR Afla daki koflullar n üçü de gerçekleflmeli - Çal flman n planlanmas, yürütülmesi ve/veya sonuçlar n de erlendirilmesine katk da bulumak - Makalenin haz rlanmas na katk da bulunmak - Makalenin son fleklini onaylamak Yeterli koflulu tafl mayanlara teflekkür ANAHTAR KEL MELER Özetin hemen alt nda ve 3-10 adet - Okuyucuya, kapsad konular hakk nda bilgi verir - Arama yapanlar n makaleye ulaflmalar n sa lar - Dizin haz rlayanlara konu bafll klar hakk nda bilgi verir - Index Medicus ta yer alan konu bafll klar (MeSH) kullan lmal d r 11