zeytinist

Transkript

1 1

2 T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EDREMİT MESLEK YÜKSEKOKULU Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi Programı Öğr. Gör. Mücahit KIVRAK kivrak@gmail.com 2

3 3

4 4 YENİ BAŞLAYANLAR İÇİN ZEYTİN ve ZEYTİNYAĞI

5 5 Hayali zeytincilik olmayanlar bu işi yapmamalı Zeytinci olmak demek bütün hayatıyla bu işe konsantre olmak demektir. Dedemden böyle gördüm demekle değil dedemden gördüklerime bir kat fazla daha koymam lazımla bu işe yapılmalıdır. Para kazanamıyorum diyerek işin bereketini kaçırmayalım.

6 6 Zeytin birçok ressama ilham kaynağı olmuştur. Bu ressamların en ustası tam on dokuz değişik zeytin ağacı tablosu olan Van Gogh dur. Yeterince zamanın ve resim yeteneğim olsaydı, birkaç yılımı sadece zeytin ağaçlarının resmini yapmaya adardım. Bir tek konu üzerine bu ne çeşit zenginliği Aldoux Huxley

7 7 İyi köprüler de vardır, güvercinlerden, defnelerden, zeytin hışırtılarından ve çam iğneleri aralıklarından, ağaç ve çiçek tozlarının çılgınlığından ama bütün uğurlu habercilerin mevsimi vardır ve o mevsim bahardır. Sezai Karakoç

8 Önde zeytin ağaçları arkasında yâr Sene 1946 Mevsim Sonbahar... " 8 Bedri Rahmi

9 9 Meyvenin toplandıktan sonra en kısa zamanda sıkılması gerekir. Eskiler bu kurala ağaçtan taşa diye ifade ederler. Elle sıyrılan zeytinler eldivenle sıyrılan zeytinlerden daha değerlidir. Çünkü kaba eldivenler meyveye zarar vermekle kalmaz, dalları da zedeleyerek soğuktan zarar görmesine neden olur. Halk arasında lodosta çıkan zeytinyağı ile karayelde çıkan zeytinyağının farklı olduğuna inanılır. Sert ve soğuk havalarda çıkartılan zeytinyağı üstün sayılır. Zeytin üretimi sınırlı, zeytinyağı gereksinimi sonsuz olduğu için insanlık 6 bin yıldır zeytinden daha çok yağ çıkarmaya çalışmış, bu nedenle pek çok alet ve makine geliştirmiştir.

10 Geleneksel taş kırıcı sulu baskı sisteminde işbölümü 10 Meydancı: farikanın kâhyasıdır. Gelen zeytin çuvallarını dökek yerlerine döktürür ve sıra numarası verir. Zeytinleri tartarak deftere kaydeder. Hamal: Fabrikaya gelen zeytin çuvallarını dökek yerlerine indirir. Sırası gelen zeytinleri taş değirmene döker. Taşçı: taş değirmenden sorumludur. Zeytinlerin taş değirmende kıvamında ezilmesini kontrol eder. Kavatacı: Zeytin hamurunu taş değirmenin önündeki tekneden torbalara kovalarla taşır. Torbacı: Zarf biçimindeki dikdörtgen torbalara zeytin hamurunu düzgün biçimde doldurur. Baskı ustası veya yan baskıcı: Torbaları prese yerleştirir. Üç kez gerçekleşen sıkma işlemini yürütür. Pirinacı: Baskıdan çıkan torbaları boşaltır. Çıkan pirinaları fabrika avlusunda pirinaların saklandığı yere nakleder. Yağcı: Baskıdan polimalara akıtılan zeytinyağı karasu karışımından oluşan zeytinyağını özel taslarla toplar. Buharlı makineler zamanında her fabrikada bulunan makinistler günümüzde artık kalmamışlardır.

11 11 Zeytinden yağ çıkartma işi için kullanılan resmi ad tasiriyedir, fabrikalara ise tasirhane denilmektedir. Üreticiden alınan ücrete de tasiriye ücreti denilmektedir. Bu ücret bölgeden bölgeye ve yöreden yöreye değişmektedir. Bazı yerlerde % yağ alınır bazı yerlerde direk para alınır. Genellikle % 8 ile 10 arasında tasiriye ücreti alınmaktadır. Para ile tasiriye ücreti ödenecekse ton başına fiyat verilmektedir.

12 12 ÜLKEMİZDEKİ ZEYTİN ALANLARI EGE % 62 AKDENİZ % 18 MARMARA % 14 GÜNEYDOĞU ANADOLU % 6 KARADENİZ % 0,2

13 13

14 14

15 15

16 16

17 17

18 18 Zeytine dair Yaşamak sadece sevmektir, inan bana. Sevmeyenler dünyamızda yaşamıyor. Yaşamak suda, toprakta, insanlarda görünerek; bir zeytin ağacı gibi. Bir zeytin ağacı gibi, ne güzel denize yakın olacaksın, uzayan dallarında, yapraklarında ışık ta derinlerde köklerin. Bir zeytin ağacı gibi, bin yıl severek yaşamak her gün Arif DAMAR

19 19

20 20

21 21

22 22

23 23

24 24

25 25

26 26

27 27

28 28

29 DERS NOTLARI SÜREKLİ YENİLENMEKTEDİR. LÜTFEN DAHA ÖNCE İNDİRDİĞİNİZ DERS NOTU VAR İSE ONUN İLE SAYFADAKİ DERS NOTUNUN TARİHLERİNİ KARŞILAŞTIRINIZ VE YENİ TARİHLİ OLAN DERS NOTUNU TERCİH EDİNİZ. NOTLARDA HATALI ve EKSİK BİR YER GÖRDÜĞÜNÜZDE LÜTFEN BİLDİRİNİZ. 29

30 T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EDREMİT MESLEK YÜKSEKOKULU Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi Programı Öğr. Gör. Mücahit KIVRAK kivrak@gmail.com 30