Enterohemorajik Escherichia coli nin Gıda Güvenliği Yönünden Önemi

Transkript

1 Enterohemorajik Escherichia coli nin Gıda Güvenliği Yönünden Önemi

2 Escherichia coli Enterobacteriaceae familyasında Gram negatif Mezofil E. coli Min.-Maks. Opt. Sıcaklık( o C) ph değeri a w değeri 0.95/ İnsan ve sıcakkanlı hayvanların bağırsak kanalının normal florasında bulunur. Gıda ve sulardaki varlığı fekal bulaşma indikatörü olarak değerlendirilir.

3 Escherichia coli Serolojik tiplendirme antijenler somatik (O) kapsüler (K) flagellar (H) İnsanlar için Patojen olan Türler - Enteropatojenik E. coli (EPEC) - Enteroinvaziv E. coli (EIEC) - Enterotoksijenik E. coli (ETEC) - Enterohemorajik E. coli (EHEC)/ (STEC)/VTEC - Enteroaggregatif E. coli (EAEC) / (EAggEC) - Diffuz adeziv E. coli (DAEC)

4 Tip Klinik Tablo Patojenite Mekanizması EPEC Escherichia coli Sulu ishal, akut / kronik, Lokalize aderenz (LA) öncelikle 1 yaş EIEC ETEC Mukozalı, kanlı ishal (dizanteri), şigelloz benzeri Sulu ishal, seyahat ishali kolera benzeri EHEC Hemorajik kolitis (HC), hemolitik üremik sendrom (HUS) EAEC Sulu ishal, Bazen 14 günden DAEC Sulu ishal İnvazyon ve bağırsak epitel hücrelerinde üreme Isıya duyarlı (LT) ve ısıya dirençli (ST) enterotoksinler, konak spesifik bağlanma faktörü Shiga-like toksinler (stx 1 ve stx 2 ) Aderenz (intimin) Enterohemolizin Spesifik Fe transport sistemi Agregatif aderenz, ısıya dirençli toksin EAST-1 Yaygın aderenz

5 EHEC ve E. coli O157:H7 E. coli tipleri içerisinde en önemlisi olan EHEC in sıklıkla ölümlü gıda kaynaklı infeksiyonlarından sorumlu tutulan serotipi O157:H7 dir. E. coli O157:H7, gıdadan ilk kez 1982 yılında identifiye edilmiştir. - Dünyanın her bölgesinde ve tüm yaş gruplarında HC, HUS ve ölümcül gıda infeksiyonu nedenidir. - Virülensi, MİD ( kob/g) - İntrinsik ve ekstrinsik faktörlerin çoğuna dirençli

6 E. coli O157:H7 - Sıcağa duyarlı : Pastörizasyon, buharla karkas dekontaminasyonu - Soğuğa dirençli : - 20ºC deki kıymada canlı - Aside dirençli : Fermente sucuk, elma suyu, yoğurt ph 3.6 da +4 o C de canlı ve ph 4 de ürer. - Antibiyotik dirençli: Tetrasiklin, streptomisin, nalidiksik asit. E. coli Min.-Maks. Opt. Sıcaklık( o C) ph değeri a w değeri 0.95/ Sudaki sedimentte 4 ay, - Sığır ve koyun dışkısında ay, - Toprakta ise 5 ay canlı.

7 E. coli O157:H7 Primer Bulaşma Sekonder Çapraz

8 Epidemiyoloji Rezervuarı Gıdalarda Bulunuşu Gıda Kaynaklı İnfeksiyonlar Ekskresyon Re-kolonizasyon Acanthamoeba polyphaga Ölüm Çevre Değişik ülkelerde sığır dışkılarında E. coli O157: H7 rastlanma sıklığı % 0-20 veya 0-70 arasında değişmektedir.

9 EHEC Sığır ve küçük ruminantlar İnsan Yaban hayatı hayvanları (geyik, domuz, kuş, kemirgen) Dışkı Toprak Su Çiğ/ az pişmiş et Çiğ süt ve ürünleri İnsektler Sebze ve meyve İnsan Kontaminasyon İnfeksiyon

10 E. coli O157:H7 - Yaş - Su ve yem hijyeni - Verim yönü - Mevsimsel etki - Stres durumu - Barınak koşulları - Nakil koşulları - Derinin kirlilik durumu Asemptomatik sığırlar Sağım hijyeni Kesim hijyeni Personel hijyeni

11 E.coli O157:H7 Riskli gıdalar

12 E. coli O157:H7 İnfeksiyonları Yıl Ülke Hasta s. HUS Ölüm İnf. Kaynağı Yer 1982 ABD Hamburger Fast food restoran zinciri 1982 ABD Hamburger Fast food restoran zinciri 1984 ABD 34 4 Hamburger Bakım evi 1985 Kanada İnsan-insan Sandviç Bakım evi 1986 ABD 37? 2 Sığır kıyması Restoran 1987 ABD 51? - İnsan-insan Sığır kıyması 1988 ABD 32? - Önceden pişmiş tavuklu yemek Ceza evi Okul 1989 ABD İçme suyu Lokal grup 1990 İskoçya 4? - İçme suyu Lokal grup 1991 ABD Taze elma suyu Lokal grup 1992 Almanya İnsan-insan Kreş

13 E. coli O157:H7 İnfeksiyonları Yıl Ülke Hasta s. HUS Ölüm İnf. kaynağı Yer 1993 G. Afrika Binlerce? Çok s. Yüzey suyu Genel 1994 İngiltere Pastörize süt Genel 1995 ABD Meyve salatası Düğün töreni 1996 Japonya > Turp filizi Okul yemekhanesi 1997 ABD Alfa alfa filizi Lokal grup 1998 ABD Lahana salatası Restoran 1999 ABD Çeşme suyu Panayır 1999 ABD Gölde yüzme Göl 2000 ABD Sığırla temas Çiftlik ziyareti 2002 ABD Kıyma Genel 2005 ABD Pişmiş et Okul 2006 ABD Ispanak Genel 2006 ABD Çiğ sütkolostrum Lokal grup

14 HC ve HUS Nedeni Olan Diğer EHEC Serogrupları O146 H21 O26 H- H11 H- O91 O145 H- H28 O103 H2 H- H2 O128 H2 O104 H7 H16 O121 H16 H- O111 H21 O118 O117 H21 O113

15 E. coli O104:H4 EAggEC Rezervuar: İnsan Virülens faktörleri: stx 2, aderenz ve aerobaktin +, intimin - Çoklu antibiyotik direnci var. HC, HUS etkeni Yıl HUS HC Ülke stx 2 aggr Almanya Güney Kore Fransa Georgia Finlandiya Almanya + -

16 E. coli O104:H4 Ülke HUS EHEC Vaka Ölüm Vaka Ölüm Avusturya Kanada Çek Cumhuriyeti Danimarka Fransa Almanya Yunanistan Lüksemburg Hollanda Norveç Polonya İspanya İsveç İsviçre Büyük Britanya ABD

17 Korunma ve Kontrol +7ºC Mezbahada kesim işlemi sırasında karkasların dışkı ile bulaşması engellenmeli Et ve süt işletmelerinde HACCP, GMP, GHP vb. uygulanmalı Meme ve sağım hijyenine özen gösterilmeli +4ºC 72ºC Riskli gıdalar soğukta muhafaza edilmeli ve iyice pişirilmeli Su hijyenine özen gösterilmeli, sebze ve meyveler iyice yıkanmalı Pastörizasyon Hayvanlarla temastan sonra eller iyice yıkanmalı

18

19

20