SEKTÖREL GELİŞMELER İÇİNDEKİLER Otomotiv. İnşaat. Turizm. Enerji. Diğer Göstergeler. Sektörel Gelişmeler /Kasım

Transkript

1 SEKTÖREL GELİŞMELER İÇİNDEKİLER Otomotiv Ekim Ayında Otomobil İç Satış Artışı Yavaşlayarak Devam Etti. AB Ülkelerinde Yeni Araç Kayıtlarında Eylül-Ekim Döneminde Artış Var. Ticari Araç İç Satışları, Yatırımlarda Büyüme Trendi İçin Öncü Göstergelerden Biri. İnşaat Konut Fiyat Endeksi Çift Haneli Artışına Devam Ederken, Ağustos ta Sınırlı Yavaşladı. Reidin Emlak Endeks Ekim Ayında Çok Sınırlı Arttı. Öncü Göstergeler Üçüncü Çeyrekte İnşaat Sektöründe Büyüme Artışının Devam Ettiğine İşaret Ediyor. Yapı İstatistikleri Verilerinde Artış Sektörün Büyüme Artışı ile Uyumlu. Turizm Turist Sayısı Ekim Ayında Hızlanarak Arttı. Enerji Elektrik Üretimi Ekonomik Aktivite Açısından Öncü Gösterge. Diğer Göstergeler Tüketim Göstergeleri Üçüncü Çeyrekte Yukarı Yönlü. Ekim Ayı Sektörel İç Tüketim Verilerinde Yavaşlama Var. Öncü Göstergeler Henüz Yatırımlarda Belirgin Bir Toparlanmaya İşaret Etmiyor. Gelecek 3 Aya İlişkin Sipariş Beklenti Endekslerinde Artış Var. Göstergeler, Toptan Perakende Ticaret Sektöründe Büyümenin Devam Ettiğine İşaret Ediyor. Sanayi Sektörü İstihdamı Üçüncü Çeyrekte Geriledi. Sektörel Gelişmeler /Kasım

2 SEKTÖREL GELİŞMELER ANALİZLER Otomotiv Ekim Ayında Otomobil İç Satış Artışı Yavaşlayarak Devam Etti Ekim ayında otomobil iç satışlarda geçen yılın aynı ayına göre %8 artış var. İç tüketim göstergesi olarak takip ettiğimiz otomobil iç satışları, yılın ilk üç çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre; sırasıyla %17, %21 ve %19 artmıştı. Yılın ilk sekiz ayında ortalama %21 artan iç satışlar Eylül ayında artış hızı yavaşlayarak %7 olmuştu, Ekim ayında da yine %8 ile bu yavaşlama devam etti. Hesapladığımız mevsimsel arındırılmış veriler ise Ekim ayında bir önceki aya göre, %7 geriledi. Üçüncü çeyrekte mevsimsel arındırılmış bazda iç satışlar bir önceki çeyreğe göre %6 artmıştı. Ekim ayı verisi son çeyreğe ilişkin ilk sinyalleri veriyor Ekim ayı verisi, son çeyreğin ilk verisi olması ve son çeyrekte tüketime ilişkin ilk sinyalleri vermesi açısından önem taşıyor. Otomobil iç satışlarda üçüncü çeyrekte hızlanan trendin ardından Ekim ayı verileri de yavaşlama ile beraber artışın devam ettiğini gösteriyor. Üçüncü çeyreğe ilişkin gerçekleşen ekonomik aktiviteye ilişkin tüm ekonomik göstergeler toplam ekonomik büyüme tahminimiz (%3.2) üzerinde yukarı yönlü risk oluşturuyor. Ekim ayı otomobil verileri de bu riskleri teyit ederken toplam ekonomik büyüme tahminimize dayanarak oluşturduğumuz otomotiv sektörü iç satış artışını da (%3.5 - %4) yukarı yönlü revize etme ihtiyacı doğuruyor. Ayrıca tahminlerimizi oluştururken yukarı yönlü riskler yanında diğer faktörleri de (yurt dışı ekonomiler kaynaklı gelişmeler, finansal piyasalarda trend, güven kanalı yoluyla tüketici davranışları, Merkez Bankası nın sıkılaştırıcı yönde tedbir ve politikaları ile kredi faiz oranları ve kredi talebine yansımaları gibi) dikkate aldığımızı vurguluyoruz. (İstatistik kaynak: OSD, Garanti Bankası Hesaplamaları) AB Ülkelerinde Yeni Araç Kayıtlarında Eylül-Ekim Döneminde Artış Var 2013 yılı Ekim ayında AB ülkeleri yeni araç kayıtları verisinde geçen yılın aynı ayına göre %4.6 artış var yılı ilk ve ikinci çeyreğinde yeni araç kayıtları verisinde, geçen yılı aynı dönemine göre kaydedilen %9.7 ve %3.7 düşüşün ardından üçüncü çeyrekte Eylül ayının da katkısı ile %2.6 artış oldu. Son çeyreğe ilişkin ilk veri de yukarı yönlü. Diğer yandan baz etkisini göz önüne alarak mevsimsel arındırılmış verilerin trendine de baktık. Hesapladığımız mevsimsel arındırılmış veri de Ekim ayında (%1) sınırlı artış gösteriyor. AB pazarı, Türk otomotiv sektörünü doğrudan ilgilendiriyor AB ülkelerinde yeni araç kayıtları verisinde trend, AB ülkelerine ihracatta pazar bağımlılığı yüksek olan Türk otomotiv sektörünü doğrudan ilgilendiriyor. Türkiye otomotiv sektörü ihracat performansına yıllar itibarıyla bakıldığında, AB pazarına ihracatın 2007 yılında %80 seviyesinde olduğu görülüyor. Ancak payın ekonomik kriz döneminden itibaren ihracatta pazar çeşitliliğin artması ile 2012 itibarıyla %70 seviyesinin sınırlı altına gerilediği, 2013 yılı Ocak Eylül dönemi itibarıyla da yine bu seviyeyi koruduğu görülüyor. Bu dönemde MENA (Orta Doğu Kuzey Afrika) ülkeleri, ABD-Kuzey Amerika ülkeleri ve Gelişen Asya, Rusya, Japonya ülkelerine ihracatta pazar çeşitliliği eğilimi ön plana çıkıyor. İhracatta pazar çeşitliliği ihracat odaklı tüm sektörlerde olduğu gibi otomotiv sektörü için de fırsat yaratıyor. Halen AB ülkelerinin ana pazar olması nedeniyle, son Eylül-Ekim dönemi verisinde hem yıllık değişim hem de mevsimsel arındırılmış bazda artış hem otomotiv sektörü için hem de Türkiye nin ihracat performansı için olumlu bir işaret olarak kabul edilebilir. Ancak diğer taraftan AB ülkeleri yeni araç kayıtlarında son aylarda iyileşme olmasına karşın bu ülkelerin Türkiye nin otomotiv ihracatı içinde payının yatay seyretmesi ve iki veri arasında ayrışma, dikkate alınması gereken bir risk olarak karşımıza çıkıyor. (İstatistik kaynak: ACEA, TUIK, Garanti Bankası Hesaplamaları) Ticari Araç İç Satışları, Yatırımlarda Büyüme Trendi İçin Öncü Göstergelerden Biri Ticari araç iç satışlarında düşüş toplam satışları aşağıya çekiyor Ekim ayında, otomobil iç satışlarında %8 (yıllık değişim) artışa karşılık toplam otomotiv sektörü iç satışlarında %4 (yıllık değişim) düşüş var. Ticari araç satışlarında Ekim ayında %30 (yıllık değişim) düşüş, toplam iç satışları aşağıya çekiyor. Ticari araç iç satışlarında Şubat 13 den beri kesintisiz devam eden düşüş trendi var. Sektörel Gelişmeler /Kasım

3 Ticari araç iç satışları, yatırımlarda büyüme trendi için öncü göstergelerden biri... Yaptığımız hesaplamalar göre; ağır ticari iç satışlardaki değişim ile toplam yatırımlardaki büyümenin değişimi arasında oldukça yüksek (%81) korelasyon var. Ağır ticari araç iç satışları yılın üçüncü çeyreğindeki %7 düşüşün ardından Ekim ayında da %13 (yıllık değişim) ile gerilemeye devam etti. Ayrıca hesapladığımız mevsimsel arındırılmış veriler de, üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %9 düşüş, Ekim ayında bir önceki aya göre %5 düşüş gösteriyor. Ağır ticari araç iç satışlarını dikkate alarak yaptığımız hesaplama 2013 yılı üçüncü çeyrekte toplam yatırımlarda büyümenin yavaşlayarak artmaya devam edeceğini gösteriyor. Ancak, takip ettiğimiz yatırımlara ilişkin diğer değişkenlerde (yatırım malı üretim ve ithalatı gibi) artış trendi var. Tüm bu verileri göz önüne alarak mevcut durum itibarıyla; yılın üçüncü çeyreğinde yıllık değişim bazında yatırımlarda büyüme artışının ikinci çeyrekteki artışa (%3.7) yakın seviyede gerçekleşeceğini düşünüyoruz. (İstatistik kaynak: OSD, TUIK, Garanti Bankası Hesaplamaları) İnşaat Çift Haneli Artışına Devam Eden Konut Fiyat Endeksi, Ağustos ta Sınırlı Yavaşladı Konut fiyat endeksi çift haneli artışına devam ederken Ağustos verisinde artış hızında sınırlı yavaşlama var Konut fiyat endeksi, (TKFE*) Temmuz-Ağustos-Eylül dönemini kapsayan Ağustos ayı verisinde, geçen yılın aynı ayına göre %12.7 arttı. Endeks Temmuz ayında %12.9 artmıştı. Böylece endeks çift haneli artışına devam ederken artışta yıllık değişim bazında sınırlı yavaşlama görülüyor. Endekse reel (enflasyondan arındırılmış) bazda bakıldığında ise Ağustos ayında artışın %4.2 ile Temmuz ayındaki %3.7 artışa göre sınırlı hızlandığı görülüyor. Diğer yandan yeni konut fiyat endeksi (TYKFE*) Ağustos ayında, geçen yılın aynı ayına göre %12.2 arttı. Endeks Temmuz ayında %13 oranında artmıştı. Endekse reel bazda bakıldığında ise Ağustos ayında %3.76 artış ile Temmuz ayındaki %3.79 artışa göre çok sınırlı gerilediği görülüyor. Yıllık değişim bazında konut fiyat endeksi enflasyon trendine paralel Ağustos ayında yıllık enflasyon Temmuz ayındaki %8.9 dan %8.2 ye yavaşlamıştı, konut fiyat endeksi de yıllık değişim bazında çift haneli artışına devam etmekle beraber enflasyona paralel sınırlı aşağı yönlü hareket etti. Konut fiyat endeksi en güncel Ağustos ayına ilişkin açıklanırken Eylül ve Ekim aylarına ilişkin yıllık enflasyon sırasıyla %7.9 ve %7.7 olarak açıklanarak sınırlı yavaşlamaya devam etti. İlgili aylarda konut fiyat endeksinin de trendini takip ediyor olacağız. Diğer yandan takip ettiğimiz Reidin emlak endeksi* de 2013 yılı başından itibaren yüksek çift haneli artış ile beraber artış hızında yavaşlama trendine sahip. Son güncel Eylül ayı verisi (Ağustos ayındaki %13.9 dan %12.9 a yavaşlayarak) bu trendin devam ettiğine işaret ediyor. * Türkiye Konut Fiyat Endeksi (TKFE): Türkiye genelini temsil eden konut fiyat endeksi, Türkiye geneli için dönemine ilişkin olarak 74 ilde değerlemesi yapılan tüm konutların verilerini içeren fiyat endeksidir. Türkiye Yeni Konutlar Fiyat Endeksi (TYKFE): Türkiye genelini temsil etmek üzere, yapım yılı, içinde bulunulan yıl ile bir önceki yıl olan dönemine ilişkin 29 ilde değerlemesi yapılan konutların verilerini içeren fiyat endeksidir. REIDIN Emlak endeks 2. el konutlar fiyat endeksi, Türkiye nin nüfus yoğunluğu bakımından en büyük ve en çok konut kredisi kullandırılan 7 ilindeki (Adana, Ankara, Antalya, Bursa, İstanbul, İzmir ve Kocaeli) 2.el konutları kapsamaktadır. (İstatistik kaynak: TCMB, Reidin.com, Garanti Bankası Hesaplamaları) Reidin Emlak Endeks Ekim Ayında Çok Sınırlı Arttı Ekim ayı verilerine göre, Reidin emlak endeksi* bir önceki yılın aynı ayına göre %12.9, bir önceki aya göre %1.3 artış gösterdi. Endeks, 2013 yılı başından itibaren yüksek çift haneli artış göstermekle beraber artış hızında belirgin bir yavaşlama trendine sahip. Son güncel Ekim ayı verisinde ise Eylül ayındaki yıllık değişim bazında %12.86 dan %12.94 e çok sınırlı bir artış görülüyor. Reidin Emlak endeks ile Merkez Bankası tarafından açıklanan konut fiyat endeksleri kapsam olarak farklı. Ancak Reidin endeks öncü gösterge veri olarak trendi gösteriyor. Merkez Bankası konut fiyat endeksi (TKFE*) Temmuz-Ağustos-Eylül dönemini kapsayan Ağustos ayı verisinde, çift haneli artışna devam Sektörel Gelişmeler /Kasım

4 ederek geçen yılın aynı ayına göre %12.7 artmış, Temmuz ayındaki %12.9 artışa göre sınırlı yavaşlama görülmüştü. (İstatistik kaynak: TCMB, Reidin.com, Garanti Bankası Hesaplamaları) Öncü Göstergeler Üçüncü Çeyrekte İnşaat Sektöründe Büyüme Artışının Devam Ettiğine İşaret Ediyor Metalik olmayan mineraller sektörü üretimi ile inşaat sektörü büyüme trendi arasında yüksek korelasyon var Eylül ayında, (inşaat malzemelerini kapsayan) metalik olmayan mineraller sektöründe üretim geçen yılın aynı ayına göre %5.9 artış gösterdi. Mevsimsel arındırılmış Eylül verisi de bir önceki aya göre %6.8 hızlanan artışa sahip. Eylül verilerinin ardından bakıldığında, yılın üçüncü çeyreğinde sektörün üretiminde geçen yılın aynı dönemine göre %2.3 artış var. Üretim artışı ilk çeyrekte %10.3 olurken ikinci çeyrekte %0.9 a yavaşlamıştı, üçüncü çeyrek veriler yeniden ılımlı toparlandı. Hesaplamalarımıza göre; inşaat sektöründe büyüme trendi ile metalik olmayan mineraller sektörü üretim trendi arasında yüksek (%87) oranında korelasyon var. Bu korelasyonu dikkate alarak inşaat sektörü büyüme trendini öngörmeye çalışıyoruz. Konut kredilerinde trend ve faiz oranları inşaat sektörü talep tarafı açısından gösterge Diğer yandan sektörün arz tarafı yanında talep tarafını da öngörümüzün içine almak için konut kredilerinde ve konut kredi faiz oranlarını da analiz ettik. Konut kredi artışı üçüncü çeyrek itibarıyla yıllık değişim bazında hızlı artışını sürdürürken (%30.8) bu dönemde ortalama konut kredi faizleri %9.8 seviyelerinde kaydedildi. Hem üretim verilerini hem de krediler ve faizlerdeki değişimi dikkate alarak yaptığımız hesaplamaya göre; inşaat sektöründe üçüncü çeyrek büyüme artışının ikinci çeyrekte gerçekleşen (%7.6) seviyeye -sınırlı altında kalmakla beraber- yaklaşabileceğini öngörüyoruz. (İstatistik kaynak: TCMB, TUIK, Garanti Bankası Hesaplamaları) Yapı İstatistikleri Verilerinde Artış Sektörün Büyüme Artışı ile Uyumlu Hem Yapı Ruhsatı hem Yapı İzni Verilerinde Artış Var 2013 yılı üçüncü çeyrekte hem yapı ruhsatı hem yapı izni alan bina sayısında (sırasıyla %19 ve %35, yıllık değişim bazında) artış var. Ayrıca hesapladığımız mevsimsel arındırılmış veriler de bir önceki çeyreğe göre; sırasıyla %6.4 ve %13 artış gösterdi. Yapı ruhsatı verilerinde yukarı yönde devam eden trendin sektörün orta / uzun vadeli yatırım yapmaya devam ettiğine, yapı izni verilerindeki artışın da sektörün mevcut stokları eritme eğiliminin devam ettiğine işaret ettiğini düşünüyoruz yılında (mevsimsel arındırılmış bazda) yapı ruhsatı verilerinde çok sınırlı (%1) artış olurken yapı izni verilerinde (%4.8) düşüş olmuştu yılı ilk üç çeyrek ortalamasında her iki veride de yukarı yönlü trendin sektörün hızlanan büyüme artışı ile uyumlu olduğunu düşünüyoruz. * Yapı Ruhsatı Nedir? Yapı ruhsatı, mücavir alanlar (yakın komşu alan) içerisinde ruhsata tabi olan herhangi bir yapının inşaatına başlanabilmesi için belediyelerce, mücavir alan sınırları dışında Valiliklerce (Bayındırlık ve İskan Müdürlükleri) verilen izindir. * Yapı Kullanma İzin Belgesi Nedir? İmar Kanunu na göre, yapı tamamlandıktan sonra belediye veya valiliklerce ana yapının bütün bağımsız bölümleri için verilen ve bağımsız bölümlerin amacına uygun kullanılabilir durumda ve projesine uygun inşa edildiğini gösteren belgedir. (İstatistik kaynak: TUIK, Garanti Bankası Hesaplamaları) Turizm Turist Sayısı Ekim Ayında Hızlanarak Arttı Ekim ayı turist sayısı artışı üçüncü çeyrekteki artışın üzerine çıktı 2013 yılı Ekim ayında Türkiye ye gelen turist sayısı geçen yılın aynı ayına göre %11.5 artarak 3,4 milyon kişi olarak kaydedildi. Ocak-Ekim döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre %10,2 artış ile 31,8 milyon kişiye ulaştı. (Daha önce TUIK tarafından da açıklandığı üzere, Kültür ve Turizm Bakanlığı Eylül ve Ekim verilerinde, gelen turist sayısı içinde Suriye vatandaşlarının dahil edilmediği görülüyor yılı Ocak-Ağustos dönemine bakıldığında Suriye den gelen turist sayısının toplam turist sayısı içinden %1.4 pay aldığını hesaplıyoruz.) Sektörel Gelişmeler /Kasım

5 Yılın ilk çeyreğinde %22.5, ikinci çeyreğinde %11.3 artan turist sayısı üçüncü çeyrekte hızı yavaşlayarak %6 olarak kaydedildi. Haziran-Temmuz aylarında Gezi Parkı protestolarının etkisi ile gelen turist sayısı artış hızı yavaşlayarak özellikle üçüncü çeyrek artış hızını aşağıya çekti, ancak izleyen aylarda tekrar hızlanma olduğu görülüyor. Ekim ayı verisi üçüncü çeyrek artış hızının üzerine çıktı yılında hızlı artış gösteren turist sayısının 2013 yılı sonunda yaklaşık %9 civarında artış ile 34,7 milyon kişiye ulaşabileceğini tahmin ediyoruz. Diğer yandan Orta Dogu Bölgesindeki gelişmelerin ve jeopolitik risklerin güven kanalı yoluyla turizm sektörü performansı üzerinde olası bir risk yaratabileceğini göz önüne almak gerektiğini düşünüyoruz. Ancak genel olarak baktığımızda, sektörün yıllardır süren deniz-güneş-kum turizmi konsepti yanında alternatif (şehir turizmi, kültür turizmi, moda turizmi, kongre turizmi, sağlık turizmi gibi) turizm modellerine yönelmesini önemli bir fırsat olarak değerlendiriyoruz. (İstatistik kaynak: Merkez Bankası, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Garanti Bankası Hesaplamaları) Enerji Elektrik üretimi ekonomik aktivite açısından öncü gösterge Ekim ayında elektrik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre %3.3 arttı. Haziran ayından beri gerileyen elektrik üretimi Ekim ayında tekrar artsa da baz etkisi nedeniyle mevsimsel arındırılmış verilerin trendine de baktık. Hesapladığımız mevsimsel arındırılmış veri, bir önceki aya göre %3.3 düşüş gösteriyor. Elektrik üretimi verisini, sanayi üretim endeksi için öncü gösterge olarak takip ediyoruz. Elektrik üretimi yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre %5 daralırken ikinci çeyrekte %1 sınırlı artmış, üçüncü çeyrekte ise tekrar %3 gerilemişti. Ekim ayı verisi ekonomik aktivitede yılın son çeyreğine ilişkin ilk işareti vermesi açısından önemli. Ancak diğer taraftan elektrik verisini özellikle sanayi üretimi için öncü gösterge olarak kullanırken iki veri arasında yılın ilk yarısındaki belirgin ayrışmayı da dikkate alıyoruz. (İstatistik kaynak: TEİAŞ, Garanti Bankası Hesaplamaları) Diğer Göstergeler Tüketim Göstergeleri Üçüncü Çeyrekte Yukarı Yönlü Eylül ayında mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış perakende satış hacmi endeksi bir önceki aya göre %0.2 artarken Eylül ayı verilerinin ardından üçüncü çeyrekte endeks, bir önceki çeyreğe göre %5.3 ile hızlanan bir artış gösterdi. Diğer yandan daha önce açıklanan ve iç tüketime ilişkin öncü veri olarak takip ettiğimiz otomobil ve beyaz eşya satışlarının da üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre hızlanarak arttığı görülüyor (sırasıyla %6.7 ve %8.7, mevsimsel arındırılmış). Dolayısıyla tüketim tarafında üçüncü çeyreğe ilişkin takip ettiğimiz veriler aynı yönde hareket ederek tüketim artışını ve büyümeye süren katkısını teyit ediyor. (İstatistik kaynak: OSD, TUIK, Garanti Bankası Hesaplamaları) Ekim Ayı Sektörel İç Tüketim Verilerinde Yavaşlama Var Üçüncü çeyrekte hızlı devam eden artışın ardından Ekim ayı verileri artış hızında yavaşlama gösteriyor 2013 yılı Ekim ayında iç tüketim göstergesi olarak takip ettiğimiz otomobil ve beyaz eşya iç satışları geçen yılın aynı ayına göre sırasıyla %8 ve %4.5 arttı. Üçüncü çeyrek ortalaması ile karşılaştırdığımızda otomobil satışlarında %19 artıştan %8 artışa, beyaz eşya iç satışlarında ise %12 artıştan %4.5 artışa yavaşlama var. Diğer yandan Ekim ayında mevsimsel arındırılmış veriler, hem otomobil hem beyaz eşya satışları için bir önceki aya göre (sırasıyla %7 ve %2.5) düşüş gösterdi. Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin veriler tüketim tarafında artışın devam ettiğini teyit ederken dördüncü çeyreğe ilişkin sektörel ilk veriler, yavaşlama yönünde trend çizdi. Son çeyrekte trendi net olarak görebilmek için her iki sektörün Kasım ve Aralık ayı verilerini takip ediyor olacağız. (İstatistik kaynak: OSD, TURKBESD, Garanti Bankası Hesaplamaları) Sektörel Gelişmeler /Kasım

6 Öncü Göstergeler Henüz Yatırımlarda Belirgin Bir Toparlanmaya İşaret Etmiyor Ticari araç iç satışlarında hızlı düşüş devam ediyor 2013 yılı Ekim-Kasım döneminde reel keskim güven endeksi altında bulunan gelecek 12 ayda yatırım harcaması beklenti endeksi mevsimsel arındırılmış bazda, üçüncü çeyreğe göre, %2.8 artış gösterdi. Endeksteki bu artış toplam yatırımlarda büyüme için pozitif bir işaret olarak görülse de, diğer bir öncü gösterge olan ticari araç iç satışlarında hızlı düşüş devam ediyor. Ticari araç iç satışları mevsimsel arındırılmış bazda, üçüncü çeyrekteki %8 düşüşün ardından Ekim ayında da üçüncü çeyreğe göre (%13) gerilemeye devam etti. Öncü göstergeler, henüz yatırımlarda belirgin bir toparlanmaya işaret etmiyor. (İstatistik kaynak: OSD, TCMB, Garanti Bankası Hesaplamaları) Gelecek 3 Aya İlişkin Sipariş Beklenti Endekslerinde Artış Var Hem iç hem dış piyasa sipariş beklenti endeksleri Ekim-Kasım döneminde artmaya devam etti Reel kesim güven endeksi altında bulunan gelecek 3 aya ilişkin sipariş beklenti endeksleri mevsimsel arındırılmış bazda, Ekim-Kasım dönemi ortalamasında üçüncü çeyreğe göre hızlandı. Yılın üçüncü çeyreğinde gelecek 3 aya ilişkin dış piyasa sipariş beklenti endeksleri %4 artışın ardından Ekim-Kasım dönemi ortalamasında da %5 artış gösterdi. Aynı bazda, gelecek 3 aya ilişkin iç piyasa sipariş beklenti endeksleri ise %1.3 ve %2.5 arttı. Endeksleri, hem ihracat hem yurt içi ekonomik aktivitede trend için öncü gösterge olarak takip ediyoruz. (İstatistik kaynak: TCMB, Garanti Bankası Hesaplamaları) Göstergeler, Toptan Perakende Ticaret Sektöründe Büyümenin Devam Ettiğine İşaret Ediyor Ekonomik aktiviteye ilişkin göstergeler ticaret sektörü için öncü gösterge Toptan ve perakende ticaret sektörü, 2012 yılında %0.4 sınırlı büyümenin ardından, 2013 ilk ve ikinci çeyrekte hızlanarak sırasıyla %4 ve %6 büyüme kaydetti. Açıklanan öncü ve sektör ile korelasyonu yüksek bazı veriler ile üçüncü çeyrek için sektörün büyüme trendini öngörmeye çalıştık. Dikkate aldığımız tüm veriler (kurulan şirket sayısı, sanayi üretimi, perakende satış hacim endeksi ve ciro endeksi) yıllık değişim bazında yılın üçüncü çeyreğinde, ikinci çeyrekteki artışa göre hızlanma gösteriyor. Sanayi üretimi üçüncü çeyrekte %3.8 ile ikinci çeyrekteki %3.1 artışın üzerine çıkarak ekonomik aktivitede ılımlı toparlanmanın devam ettiğine işaret ederken kurulan şirket sayısında üçüncü çeyrekte (%46 ile) ikinci çeyrekteki (%36) artışa göre hızlanma bunu teyit ediyor. Diğer yandan yıllık değişim bazında perakende satış hacim endeksi %7 ile perakende ciro endeksi de %14 ile üçüncü çeyrekte hızlanan bir artış gösteriyor. Tüm bu verileri dikkate alarak üçüncü çeyrekte toptan ve perakende ticaret sektöründe büyüme artışının ikinci çeyrekteki artışa yakın seviyelerde gerçekleşeceğini öngörüyoruz. (İstatistik kaynak: TUIK, TOBB, Garanti Bankası Hesaplamaları) Sanayi Sektörü İstihdamı Üçüncü Çeyrekte Geriledi Mevsimsel arındırılmış işsizlik oranı yatay, ancak en yüksek seviyelerinde Ağustos ayında işsizlik oranı Temmuz ayındaki %9.3 ten %9.8 e yükseldi. Ağustos ayında mevsimsel arındırılmış bazda işsizlik oranı %10.1 seviyesinde yatay kaldı. Mevsimsellikten arındırılmış bazda artış olmaması olumlu olsa da, Temmuz-Ağustos aylarında Haziran 2011 den bu yana en yüksek seviyeye ulaşılması dikkat çekiyor. Sanayi sektörü istihdamında düşüş var... Ağustos ayında, mevsimsel arındırılmış bazda tarım, inşaat ve hizmet sektörlerinde istihdam edilen kişi sayısında (sırasıyla 23, 48 bin ve 17 bin kişi) artış kaydedilirken; sanayi sektöründe istihdam edilen kişi sayısı (27 bin kişi) geriledi. Üçüncü çeyrek dönemde ise mevsimsel arındırılmış bazda tarım, sanayi ve inşaat sektörlerinde istihdam gerilerken (sırasıyla 32 bin, 80 bin, 22 bin kişi) hizmet sektöründe (39 bin kişi) artış var yılı başından itibaren çeyrek dönem itibarıyla bakıldığında; mevsimsel arındırılmış bazda sanayi sektöründe ilk iki çeyrekteki artışın ardından üçüncü çeyrekte düşüş görülüyor. Sanayi sektöründe istihdamında düşüş, sanayi üretiminde üçüncü çeyrekte ikinci çeyreğe göre sınırlı hızlanan artış ile ayrışmış görülüyor. (İstatistik kaynak: TUIK, Garanti Bankası Hesaplamaları) Sektörel Gelişmeler /Kasım

7 Burada belirtilen bilgiler, Türkiye Garanti Bankası A.Ş. tarafından, güvenilirliğine ve doğruluğuna inanılan kaynaklardan, okuyucuyu bilgilendirmek amacıyla derlenmiştir. Resmi kaynaklardan alınan bilgilere dayalı yapılan yorumlar ve tahminler, o tarihteki kanımızı yansıtmaktaysa da bu bilgiler, hiçbir şekilde yatırım danışmanlığı faaliyeti olarak değerlendirilemeyecektir. Söz konusu kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve bu bilgilerin kullanılmasından doğabilecek zararlardan dolayı, T. Garanti Bankası A.Ş. hiçbir sorumluluk kabul etmez. İşbu rapor içerisindeki bilgilere ait telif hakkı Bankamıza ait olup, üçüncü kişilerce izinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz veya kopyalanamaz. Sektörel Gelişmeler /Kasım